اصغر ابراهیمی‌اصل، معاون سابق وزیر نفت با بیان اینکه؛ در تاریخ بیست‌ودوم تیر ماه 95 دفتر مقام معظم رهبری نامه‌ای ارسال کرد که از 15 بند فقط 4 بند آن انجام شده و بقیه انجام نشده است، گفت: توتال در سال 1379 همین فاز 11 را با ایران قرارداد بست و تا سال 1387 هیچ کاری انجام نداد. تحریم‌ها این زمان تشدید نشده بود، اما توتال معطل کرد؛ پس از این قرارداد را با چینی‌ها بستند و سپس با پتروپارس، تا زمان دولت یازدهم که پتروپارس را متوقف کردند.

  محمدرضا مرادی /  انتفاضه قدس در اول اکتبر سال 2015 میلادی در اعتراض به تشدید تعرض نظامیان و شهرک‌نشینان صهیونیستی به مقدسات اسلامی فلسطین و در رأس آنها مسجدالاقصی شکل گرفت و از آن زمان تاکنون بیشتر از 330 فلسطینی به ضرب گلوله نظامیان صهیونیست به شهادت رسیده و صدها نفر نیز زخمی شده‌اند. رژیم صهیونیستی با کمک گروه‌ها و کشورهای سازش‌پذیر در منطقه تلاش زیادی برای کنترل و ساکت کردن این انتفاضه به کار گرفت؛ اما عملیات اخیر مسجدالاقصی نشان داد که این انتفاضه همچنان زنده است.جوانان فلسطینی جمعه 23 تیر ماه دست به یک عملیات ضد صهیونیستی در مسجدالاقصی در قدس اشغالی زدند که در پی آن دو صهیونیست به هلاکت رسیده و سه نفر نیز زخمی شدند. سه جوان فلسطینی نیز در این عملیات به شهادت رسیدند. پس از این عملیات نظامیان صهیونیستی با حمله به مردم فلسطین بسیاری از آنها را زخمی و بازداشت کردند. در پی این عملیات، پلیس رژیم صهیونیستی دروازه‌های شهر قدیمی در قدس و مسجدالاقصی را بست و به نمازگزاران اجازه ورود به این مسجد را نداد و از ورود شیخ حسین به مسجدالاقصی جلوگیری کرد. این نخستین بار از سال 1967 میلادی به شمار می‌رود که رژیم صهیونیستی مانع از برگزاری نماز جمعه در مسجدالاقصی شد و اجازه نداد که صدای اذان از داخل این مسجد پخش شود.  گروه‌های مختلف فلسطینی به همین دلیل روز جمعه 30 تیر ماه را «جمعه خشم» اعلام کردند و در اعتراض به اقدامات سرکوبگرانه اخیر رژیم صهیونیستی در مسجدالاقصی تظاهرات گسترده در سراسر فلسطین برگزار کردند. رژیم صهیونیستی با استقرار تجهیزات نظامی در قدس، به نظامیان خود به طور علنی برای سرکوب نمازگزاران و جلوگیری از رسیدن آنها به مسجدالاقصی دستور داد. 15 هزار نظامی رژیم صهیونیستی شهر قدس را به محاصره خود درآوردند و گیت‌های الکترونیکی در ورودی‌های مسجدالاقصی نصب شد. این اقدام در 50 سال اخیر بی‌سابقه بوده است؛ اما عملیات اخیر پیام‌های مهمی را در برداشت.

موج جدید انتفاضه قدس/ انتفاضه قدس در اکتبر سال 2015 در اراضی فلسطین به راه افتاد و در سال 2016 با اقبال گسترده مردمی مواجه شد. اوج این حرکت طی ماه‌های پایانی سال 2015 و ماه‌های اولیه سال 2016 بود؛ ولی در اواخر سال گذشته میلادی دچار افول شده بود. اما عملیات اخیر در مسجدالاقصی نشان داد که تمامی ترفندهای صهیونیست‌ها برای مهار این انتفاضه با شکست مواجه شده است .

پاسخی به انتقال سفارت آمریکا به قدس/ عملیات استشهادی اخیر را باید واکنشی به سیاست‌های آمریکا در وعده به صهیونیست‌ها برای انتقال سفارت این کشور به قدس دانست. انتقال سفارت آمریکا به قدس در جایگاه پایتخت متحد دولت یهود که به تازگی از طریق مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا تأکید شده بود، یکی از اولویت‌های اصلی ترامپ در خدمت به رژیم صهیونیستی است. کیلین کونوای، مشاور ترامپ نیز به این موضوع اشاره و تأکید کرده است که انتقال سفارت آمریکا در رژيم صهیونیستی از تل‌آویو به قدس جزو اولویت‌های اصلی ترامپ است. بنابراین عملیات اخیر می‌تواند یک پاسخ محکم از سوی مردم فلسطین به این توطئه جدید باشد.

زنده کردن اولویت فلسطین/ مسئله فلسطین به دلیل خیانت سازشکاران عرب مدت‌ها است که از دستور کار این کشورها خارج شده است. این عملیات اولویت اصلی آرمان فلسطین و مقدسات فلسطینی را بار دیگر مورد تأکید قرار داده و توجه سازمان‌ها و رژیم‌ها و ملت‌های عربی و اسلامی را که این موضوع اساسی را نادیده گرفته بودند، بار دیگر به آن معطوف کرد. این عملیات نشان داد که دشمن صهیونیستی همچنان در ذهن ملت باقی است و عملیات جنبشی و جهادی مقاومت در برابر این رژیم به صورت روزمره ادامه خواهد داشت. بنابراین یکی دیگر از پیام‌های این عملیات، رساندن پیام به رژیم‌های عربی است که به دنبال منزوی کردن آرمان فلسطین هستند و برخی از آنها به دنبال عادی‌سازی روابط با دشمن صهیونیستی و ایجاد ارتباط با آن هستند.

در کل انجام این عملیات در سالروز جنگ 33 روزه نشان داد که مقاومت فلسطین همچنان مبارزه را تنها راه رسیدن به اهداف خود می‌داند و فعالیت‌های سازشکارانه برخی مقامات را به منزله راهکار قبول ندارد.

   حسین عبداللهی‌فر/ تتلوگرایی یا گرایش به امثال تتلو نه تنها موضوعیت فردی نداشته و ندارد؛ بلکه در تراز رویکردهای فرهنگی و هنری صرف نیز نباید تحلیل شود. چرا که هجمه دوسویه به «امیرحسین مقصودلو معروف به تتلو» و اصولگرایان به خاطر نگاهی متفاوت به یکدیگر، بیانگر تحولی راهبردی در مسیر حرکت نیروهای انقلاب به شمار می‌رود که از چشمان رقیب پنهان نمانده است. اگر این حرکت که با ملاقات چند دقیقه‌‌ای میان تتلو و آقای رئیسی در فرودگاه مشهد آغاز شد، یک اتفاق انتخاباتی قلمداد می‌شد، لازم بود که با پایان رقابت‌ها خاتمه می‌یافت. به ‌ویژه آنکه جریان حاکم معتقد بود که این اقدام شتابزده به زیان نامزد جبهه مردمی نیروهای انقلاب تمام شده و حتی برخی ادعا کردند علت شکست آقای رئیسی نیز همین اقدام بوده است. در چنین فرضی ناخرسندی و هجمه جریان رقیب وجهی نداشت؛ اما موضع‌گیری صریح رئیس‌جمهور در مناظره‌های انتخاباتی و حتی حمله به هواداران تتلو به خاطر اقبال به وی، نشانگر برداشتی متفاوت است که آن را از حد و قواره یک رفتار صرفاً انتخاباتی و سیاسی خارج می‌سازد.

عمق ناخرسندی مخالفان انقلابیون زمانی عیان شد که اظهارات‌ آقای رئیسی پس از انتخابات و تشکر تتلو از ایشان، مدعای اصلاح‌طلبان در تحلیل صرفاً انتخاباتی، این رخداد را باطل کرد و علائم استمرار این نگاه در جریان ارزشی را روشن ساخت.

برگزاری مراسم نکوداشت هنرمندان مبغوض جریان حاکم که به همت «فارس پلاس» صورت گرفت و رسماً از چهره‌هایی مانند تتلو تجلیل شد، گویای تعمیم رویکرد نوین اصولگرایان به مقوله‌های فرهنگی و اجتماعی و تسری یک حرکت موردی به شیوه‌ای ماندگار در مسیر رفتاری این جریان است. حضور طیف‌های به اصطلاح تندرو جریان اصولگرا و نیروهای انقلابی در این مراسم که نشانگر وفاق جریانی اصولگرایان در تحولات اجتماعی است، موجبات نگرانی عمیق جریان مقابل را فراهم ساخت.

هجمه گسترده به تتلو به خاطر موضعی که در قبال حادثه پارس‌آباد مغان اتخاذ کرد و برداشتی متفاوت از آن را به نمایش گذاشت، گواه دغدغه جریان روشنفکری از رویکرد جدید اصولگرایان در این عرصه است. امری که زمینه‌ساز ورود چهره‌های اصلی اصلاحات و نظریه‌پردازانی چون عباس عبدی به این مقوله شد و نسبت به عواقب این رفتار هشدار داد. اکنون سؤال اصلی نه به امثال تتلو باز می‌گردد و نه به اقدام اصولگراها و نیروهای انقلابی در حمایت از آنها؛ بلکه باید پرسید که چرا جریان روشنفکری غربگرا تا این حد از این تحول و نگاه جریان رقیب خود، احساس خطر می‌کنند؟

در جواب به این سؤال باید اشاره داشت که اصلاح‌طلبان موفقیت خود در چند انتخابات اخیر را مرهون تأملات راهبردی می‌دانند که از دوره احمدی‌نژاد آموخته‌اند. کسانی که تا چندی پیش مردم را به خاطر رأی ناآگاهانه نکوهش می‌کردند و نامزد موفق را پوپولیست می‌خواندند، متوجه این نکته شدند که تنها راه حضور آنها در قدرت این است که خود را مردمی نشان داده و رأی‌ آنها را داشته باشند. از این رو مدل رفتاری آنها در برخورد با پدیده‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این‌گونه تعریف شد که هر رفتاری از سوی مدیران و نخبگان سیاسی باید متناظر به سبد رأی مردم باشد و مهم‌ترین اصل در اصول مدیریتی فقط رأی مردم است. بنابراین در سیاست خارجی و داخلی، در مسائل فرهنگی و اجتماعی آنچه مهم است این است که نباید به گونه‌ای عمل کرد که در مقابل مردم قرار گرفت. شیوه‌ای که نه مانند سال ۸۴ مقابل مردم و نه مانند سال ۸۸ آنها را در مقابل نظام قرار می‌دهد. بنابراین آنچه در ماجرای تتلو زنگ خطری برای جریان اصلاحات به حساب می‌آید، این است که اگر نیروهای انقلابی و ارزشی که هم گفتمان نزدیک‌تری با مردم و توده‌های محروم جامعه دارند و هم به این حمایت مردمی اعتقاد واقعی دارند، بتوانند در سطوحی از عقلانیت سیاسی، ملاک رفتاری خود را تقابل نداشتن با خواست عمومی قرار دهند، در واقع ابزاری را در موج‌سواری بر مسائل روز و وانمودسازی چهره مردمی خویش به دست خواهند آورد که گوی سبقت را از حریف خویش خواهند ربود.

   حسن خدادی/  بیان مسئله/ در آخرین دیداری که رهبر معظم انقلاب در 20 تیر ماه 94 با دانشجویان داشتند از مفهوم «اسلام رحمانی» صحبت کردند که اولین بار بود معظم‌له در این باره صحبت کرده و به تحلیل آن پرداخته بود. از یک‌سو به دلیل اهمیت این موضوع و اینکه اولین باری است که رهبر معظم انقلاب به تبیین موضع خود می‌پردازد و از سوی دیگر با روی کارآمدن دولت یازدهم، صحبت از این تفکر در میان برخی از اعضای کابینه و حامیان تئوریک دولت رواج پیدا کرده است. بنابراین برآن شدیم تا به صورت مختصر به این پدیده پرداخته و مواضع معظم‌له را بیان کنیم.

هویت طرفداران اسلام رحمانی

عمده افرادی که با آگاهی از اسلام رحمانی صحبت می‌کنند، کسانی هستند که دل‌خوشی از مشی انقلاب اسلامی در ابعاد مبارزه با استکبار، دفاع از مظلومان و مستضعفان و پیشه کردن عدالت و مفاهیمی از این قبیل ندارند و با طرح مفاهیمی همچون اسلام رحمانی در حال عقد‌ه‌گشایی هستند. از سال‌ها پیش عده‌ای در دنیای اسلام پروژه‌ای را رقم زدند تا اسلام را به وجه باطنی آن تقلیل دهند و منحصر کنند، برای نمونه پروفسور سیدحسین نصر حدود 12 سال پیش کتابی با عنوان «قلب اسلام» منتشر کرد که در مقدمه و مؤخره آن تصریح کرده؛ از نظر من قلب اسلام، اسلام قلبی است یعنی همان اسلام باطنی!‌ یا کدیور که اسلام رحمانی را چارچوب‌بندی کرد یا سروش که به پلورالیسم دینی و تجربه‌گرایی دینی معتقد است و نهایتاً همین پروژه معنویت «ملکیان» که داعیه چنین عنوانی را نیز دارد رسماً، آشکارا و آگاهانه از دین فاصله می‌گیرد و تصریح می‌کند که دین متافیزیک سنگین و مناسک زیادی دارد و معمولاً به خشونت ختم می‌شود ما به جای دین و پروژه دین‌ورزی می‌خواهیم از پروژه معنویت‌ورزی حمایت کنیم.

اهداف سه‌گانة اسلام رحمانی

1ـ هدف اولیه اسلام رحمانی: لیبرالیزه کردن اسلام

درست است که به کار بردن اسلام رحمانی لزوماً به معنی قرائت لیبرالی از اسلام نیست، ولی از آنجایی که استفاده از این واژه تا حدود بسیار زیادی مفهوم نفی دیگر ابعاد اسلام را به دنبال دارد، می‌توان به کار بردن آن را قائل بودن به قرائت لیبرالی از اسلام دانست؛ ‌قرائتی که نقش دین را نهایتاً در حوزه‌های فردی می‌داند آن هم به دلیل آزادی فرد در انتخاب دین و نه به دلیل اصالت دین یا وحیانی بودن آن. قرائتی که نقش دین را در اداره جامعه به هیچ عنوان پذیرا نیست؛ چراکه با اندیشه لیبرالی، دین در حوزه اجتماعی مانع آزادی‌ها و خواست‌های فردی دیگر افراد جامعه خواهد بود و اصل اساسی لیبرالیسم، یعنی آزادی بی‌قید و شرط و خواست نفسانی انسان‌های دیگر جامعه زیر سؤال می‌رود. لیبرالیسم هیچ باید و نبایدی را خارج از اراده فرد نمی‌پذیرد، حال آنکه در اسلام باید و نباید وجود دارد و مسلمان قائل به رعایت باید و نباید‌های آن و ملتزم به آن است.

رهبر معظم انقلاب در ریشه‌یابی این تفکر،آن را نشئت گرفته از لیبرالیسم و لیبرالیسم را در اومانیسم اروپا می‌داند «این اسلام رحمانی یک کلید واژه‌ای است برای معارف نشئت‌گرفته‌ از لیبرالیسم، یعنی آن چیزی که در غرب به آن لیبرالیسم گفته می‌شود... اگر اسلام رحمانی اشاره‌ی به این است، این، نه اسلام است، نه رحمانی است؛ مطلقاً. تفکّر لیبرالیستی از تفکّر اروپای قرن هجدهم و نوزدهم ـ یعنی زیربنای فکری اومانیستی که نفی معنویّت و خدا و مانند اینها است ـ سرچشمه می‌گیرد. چون خدایی نیست، پس سلیقه‌ای است.»(20/4/1395)

همچنین معظم‌له در این باب فرمودند: «در این قرائت از اسلام چیزی از تعالیم اسلامی حذف نمی‌شود، تنها برخی از احکام و شعائر که در خارج از زمینه خود و مجزا از شرایط زمانی مکانی عصر نزول درک شده‌اند و در نتیجه این سوء فهم از جوهره رحمانی خود فاصله گرفته‌اند، تصحیح می‌شوند و برخی احکام عقلایی که ناسازگار با تعالیم اسلامی نیستند، مورد پذیرش قرار می‌گیرند.» رهبر معظم انقلاب این تفکر غیرخدایی را سلیقه‌ای ناقص می‌دانند.»(20/4/1394)

 خدمت برجام به اقتصاد

از سال ۱۳۹۳ روند ضریب جینی صعودی شده و فاصله طبقاتی مجدداً افزایش یافت و این روند افزایشی همچنان ادامه دارد. ضریب جینی عددی است بین صفر و یک است که در آن صفر به معنی توزیع کاملاً برابر درآمد یا ثروت و یک به معنای نابرابری مطلق در توزیع است که این مسئله موجب کاهش قدرت خرید اقشار ضعیف و متوسط کشور شده است. بر این اساس، می‌توان گفت؛ در دولت یازدهم، پولدارها پولدارتر و فقرا فقیرتر شدند. نکته دیگر درباره روند افزایشی ضریب جینی در دولت یازدهم، بی‌تأثیری برجام بر این شاخص است. آمارها نشان می‌دهد که اجرای برجام نتوانسته موجب بهبود توزیع درآمد در کشور شود.

دلایل ناکارآمدی دولت

استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: «وزارت اقتصاد بعد از برجام هم کارنامه قابل قبولی نداشته است.» دکتر محمدقلی یوسفی افزود: «یکی دیگر از مشکلاتی که در اقتصاد ما وجود دارد، نبود بازار برای محصولات تولیدی و حمایت نکردن از تولید است.» وی با بیان اینکه معضلات دیگری در بخش اقتصاد وجود دارد که باید رفع شود، گفت: «بالا بودن نرخ سود بانکی باعث ادامه‌دار شدن رکود و دامن زدن به مشکلات شد و منابع پولی و بانکی را به سمت فعالیت‌های غیر تولیدی هدایت کرد. در این شرایط اقتصاد ایران با پیچیدگی‌هایی همراه می‌شود که بحران را بیشتر کرده و برای حل آن نیاز به یک جراحی عمیق است.»

جنگ بر سر شهرداری

محسن هاشمی‌رفسنجانی، منتخب اول مردم تهران برای شورای شهر گفت: «یکی از مشکلاتی که می‌تواند در دوره آینده بر سر راه توسعه تهران ایجاد شود، مسئله شخص محوری در انتخاب شهردار به جای برنامه محوری است، اعتقاد بنده آن است به جای صحبت کردن بر سر گزینه‌های مختلف شهرداری که طبعاً به حاشیه‌سازی و ایجاد اختلاف و بحث‌های غیر اصولی منجر می‌شود، باید به برنامه‌محوری در حوزه مدیریت شهری بیندیشیم. هر مدیری برای اجرای هر برنامه‌ای مناسب نیست، بنابراین طرح بدون هدف اسامی مختلف و ایجاد فضای لابی برای تصدی شورا پیامدهای مناسبی ندارد و به انسجام و وجهه شورا در افکار عمومی آسیب می‌زند.»

تکرار دولت مرحوم بازرگان

علی تاجرنیا، از نمایندگان مستعفی مجلس ششم و از اعضای شورای مرکزی حزب اتحاد ملت به تازگی درباره کابینه دوم رئیس‌جمهور روحانی گفته است: «در دولت دوم روحانی باید یک تغییر بالای دوسوم به وجود آید تا دولتی کارآمد و با انگیزه‌ ایجاد شود!» او همچنین با بیان اینکه در دولت یازدهم پاشنه آشیل دولت روحانی کسانی بودند که حلقه اول ایشان محسوب می‌شدند، تصریح کرده است: «متأسفم از اینکه بگویم میانگین دولت آقای روحانی و چهره‌های آن، همان افرادی هستند که در دولت مرحوم بازرگان و مهندس موسوی حضور داشتند.»

اصولگرایان محبوب روحانی

«محمد کیانوش‌راد» از فعالان اصلاح‌طلب و از نمایندگان مستعفی مجلس ششم که دارای مواضع تندی بوده است، درباره اصولگرایان مورد اعتماد روحانی گفته است: «این بخش از اصولگرایان در میان اصلاح‌طلبان از احترام زیادی برخوردار هستند. کارنامه و کابینه دولت روحانی در چهار سال گذشته نیز این موضوع را به‌ خوبی نشان داد که دولت در به‌ کارگیری اصولگرایان توانمند و خردورز کوتاهی نخواهد کرد و از حضور آنها استقبال می‌کند.» محمدرضا تابش، فعال سیاسی هم گفته است: «اینکه در کابینه اصولگرایان معتدلی که دل در گرو اعتلای کشور دارند و متعهد هستند شعارها و آرمان‎های رئیس‌جمهور را پیش ببرند، عیبی نیست.»

روزنامه آمریکایی: ترامپ از تاریخ ایران درس عبرت بگیرد

روزنامه آمریکایی «بالتیمور سان» در گزارشی با عنوان «عبرتی تاریخی با محور ایران برای رئیس‌جمهور»،‌ نوشت: «در حالی که بحث‌هایی در کاخ سفید درباره پیدا کردن بهانه حمله نظامی به ایران شروع شده است،‌ «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا پیش از هر گونه تصمیم‌گیری در این زمینه،‌ به شنیدن یک عبرت تاریخی از سوی مشاوران امنیتی خود نیاز دارد.» بر اساس این گزارش،‌ مشاوران امنیت ملی آمریکا باید فهرستی از دلایلی را که رهبران ایران با توجه به این دلایل عمل می‌کنند، در اختیار ترامپ قرار دهند. بالتیمور سان نوشت: «در طول این جنگ هشت ساله، نظامیان صدام بیش از 250 هزار ایرانی را کشتند که اگر جمعیت آن زمان ایران را در نظر بگیریم، این میزان کشتار برابر با ۵/۱ میلیون آمریکایی است که امروزه کشته می‌شوند. جنگی که کشتار آن به مراتب بدتر از حملات تروریستی 11 سپتامبر در آمریکا بود.» این روزنامه آمریکایی نوشت: «این همه داستان نیست. دولت ریگان و دیک چنی و دیگران از صدام حسین علیه ایران حمایت کردند و برای حمله عراق به ایران چراغ سبز یا حداقل چراغ زرد نشان دادند و با ژنرال‌های جنگی صدام اطلاعات مورد نیاز برای حمله به ایران را به اشتراک گذاشتند. مشاوران امنیت ملی آمریکا باید یادآور شوند که بدتر از همه اینها،‌ این بود که صدام از گازهای سمی علیه سربازان ایرانی استفاده کرد.»

  احمد طیبی‌صفا/  یکی از مهم‌ترین اهداف ثبت تجربیات دوران دفاع مقدس، آینده‌نگری، جلوگیری از تکرار تجربیات منفی و بهره‌گیری از تجربیات مثبت است. از این‌رو، با مطالعه و بررسی ویژگی‌های خاص عملیات مرصاد می‌توان از تجربیات آن به ‌منظور دفع تهدیدات در آینده و کاهش آسیب‌پذیری‌ها استفاده کرد و در عملیات‌های مشابه آنها را به کار برد.

عملیاتی با ویژگی‌های مرصاد قابلیت تکرار دارد. به عبارتی، تکرارپذیری عملیاتی شبیه عملیات فروغ جاویدان منافقین یکی از مهم‌ترین اصولی است که باید به آن توجه داشت؛ لذا باید از تجربیات عملیات مرصاد به ‌نحوی بهره‌برداری کرد که اگر حادثه‌ای مشابه انجام شد، برای مقابله و مهار آن از قدرت مدیریتی و فرماندهی مناسبی برخوردار باشیم. 

در یک شبیه‌سازی ساده بسیاری از روش‌های گروهک تروریستی منافقین با تاکتیک‌های عملیاتی گروه تروریستی داعش شبیه بوده است که در سطور زیر به برخی از آنها پرداخته می‌شود:

1ـ وضعیت دو کشور در زمان تهاجم تا حدودی شبیه یکدیگر بوده، به این گونه که آمایش دفاعی‌ ـ نظامی دو کشور متناسب با حجم تهدید نبوده است.

2ـ ویژگی‌های جغرافیایی و انسانی دو طرف در زمان تهاجم مشابه است؛ اما با دو نتیجۀ متفاوت. در ایران منافقین طی سه تا پنج روز سرکوب شدند؛ اما در موصل داعشی‌ها سه سال ماندند و تشکیل خلافت خودخوانده دادند. 

3ـ غفلت ویژگی بارز «تجربه منفی» در هر دو عملیات بوده است، هم ایران در عملیات مرصاد و هم عراق در حملۀ داعش دچار غافلگیری راهبردی شدند؛ اما در ایران باوجود از دست رفتن زمین، زمان مدیریت و غافلگیری نیز جبران شد، ولی در عراق افزون بر از دست رفتن زمین و حاکمیت در این مناطق، پیامدها و فجایع انسانی بی‌شماری داشت.

4ـ حملۀ سریع و برق‌آسا با خودروهای زرهی و نظامی ویژگی هر دو عملیات بوده است که در ایران با تکیۀ فرماندهان و رزمندگان بر عوامل جغرافیای طبیعی و نظامی محور خسروی به کرمانشاه، حرکت منافقین سد شد.

5ـ در عملیات مرصاد یکی از نقاط قوت‌ فرماندهان جلوگیری از همگرا شدن نیروهای ضد انقلاب با منافقین بود، اما در عراق به دلیل بی‌توجهی به این مسئله بسیاری از گروه‌ها و عشایر مخالف دولت در صف حامیان داعش قرار گرفتند و یک هم‌افزایی میان مخالفان دولت شکل گرفت.

6ـ در ایران دکترین اصلی نظام در بخش دفاع و امنیت، تکیه ‌بر نیروهای مردمی است؛ لذا ایران در مقابله با منافقین به جذب نیروهای مردمی روی آورد. «تجربه مثبت» در عراق و نیز حملۀ داعش به موصل سبب تشکیل نیروهای بسیج مردمی به نام حشدالشعبی «سپاه بدر سابق» شد که در اخراج داعشی‌ها از موصل در کنار نیروهای ارتش نقش اساسی داشته است.

7ـ در هر دو عملیات نقش رهبران دینی و مراجع شیعی بسیار بارز بوده است. در عملیات مرصاد فتوای حضرت امام خمینی(ره) سبب حرکت عظیم مردم به سمت جبهه‌های غرب شد، در عراق نیز فتوای مرجعیت عالی شیعیان آیت‌الله‌العظمی سیستانی(دامت‌برکاته) مبنی بر واجب کفایی خواندن دفاع در برابر تروریست‌ها موجبات همگرایی حشدالشعبی و نیروهای ارتش را فراهم آورد.