عبدالله عبادی/ جمهوری قزاقستان کشوری است در آسیای میانه که پایتخت آن در سال 1998 از آلماتی در جنوب به آستانه در شمال منتقل شد، جمعیت قزاقستان حدود 17 میلیون نفر و واحد پول آن «تنگه» نام دارد. قزاقستان بزرگترین کشور محصور در خشکی در جهان است که تراکم جمعیتی پایینی دارد، بیش از 70 درصد جمعیت این کشور مسلمان هستند.
تخمین زده می‌شود که قزاقستان صاحب دومین منابع بزرگ جهان در زمینه اورانیوم، کروم، روی و سرب و سومین در منگنز، چهارمین در مس و در زمینه زغال سنگ، آهن و طلا نیز در بین 10 کشور اول جهان قرار دارد، این کشور همچنین در منابع نفت و گاز یازدهمین رتبه را در میان دیگر کشورها دارد.
آغاز روابط
روابط آمریکا و جمهوری قزاقستان از 16 دسامبر 1991 آغاز شد و آمریکا اولین کشوری بود که استقلال قزاقستان را به رسمیت شناخت، سفارت آمریکا در ژانویه 1992 در پایتخت قزاقستان به طور رسمی افتتاح شد.
پس از حوادث 11 سپتامبر 2001 و حمله آمریکا به افغانستان و عراق در قالب جنگ علیه تروریسم، آمریکا به دنبال یافتن متحدی در نزدیکی مرزهای افغانستان و همچنین نزدیک به عراق بود که قزاقستان بیشتر این ویژگی‌ها را داشت. طی مذاکراتی که با مقامات این کشور انجام شد. مقامات قزاق موافقت کردند تا فرودگاه آلماتی به منظور پشتیبانی از عملیات آمریکا در افغانستان در اختیار ناتو قرار گیرد، به این ترتیب آمریکا در جنگ علیه افغانستان از تمامی فرودگاه‌ها و پایگاه‌های نظامی اطراف این کشور نظیر آلماتی قزاقستان، ماناس در قرقیزستان، ترمذ در ازبکستان و دوشنبه در تاجیکستان استفاده کرد.
همه توجه آمریکا به قزاقستان به جنگ عراق و افغانستان منحصر نبود؛ بلکه فشار بر رقیب دیرینه، یعنی روسیه از دیگر اهداف آمریکا از نفوذ در قزاقستان بود، قزاقستان یکی از متحدین سنتی شوروی سابق و روسیه فعلی است که با این کشور مرز طولانی دارد؛ از این‌رو اقدام قزاقستان در اجازه دادن به حضور هواپیماهای آمریکایی در فرودگاه‌های این کشور بیش از همه روسیه را نگران کرد. مقامات مسکو با اشاره به تنش‌های موجود میان آمریکا و روسیه بر سر استقرار بخشی از سپر موشکی آمریکا در اروپای شرقی، اقدام آستانه در مورد اجازه دادن رسمی به هواپیماهای آمریکایی برای بهره‌گیری از فضای این کشور در نزدیکی مرزهای روسیه را اقدامی بی‌سابقه و نامتعارف توصیف و اعلام کردند. این اقدام بررسی بیشتری را از سوی مقامات آستانه و هوشیاری بیشتر مسکو را می‌طلبد.
از سوی دیگر قزاقستان مرزهای طولانی دیگری با چین، دیگر رقیب بزرگ آمریکا در عرصه سیاسی، اقتصادی و نظامی دارد و آمریکا قصد دارد با حضور در نزدیکی مرزهای چین به نوعی زنگ خطر را برای این رقیب قدرتمند خود به صدا درآورد.
از جمله برنامه‌های دیگر آمریکا برای کشور توسعه‌نیافته، حمایت و تقویت ارتش‌های این کشورها و به کارگیری آنان در عملیات‌های پاسدار صلح سازمان ملل در سراسر جهان است، بر این اساس، آمریکا و قزاقستان برنامه همکاری در حوزه نظامی برای سال‌های 2016 تا 2017 را در محورهایی مانند حفظ صلح، ارتقای سطح دانش نیروهای نظامی از سوی واشنگتن برای ساخت ارتش حرفه‌ای و آموزش نظامیان در دست تهیه دارند، ضمن آنکه آستانه شریک کلیدی مسکو در قالب پیمان امنیت جمعی و اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز است.
همچنین همکاری‌ها در حوزه نظامی بین قزاقستان و آمریکا در سال‌های اخیر به سرعت در حال رشد است و طی چند سال اخیر نیز آمریکایی‌ها چندین دوره آموزشی ضد تروریسم برای یگان‌های مختلف ارتش قزاقستان برگزار کرده‌اند، ضمن آنکه در 18 فوریه 2016 وزارت دفاع قزاقستان از تحصیل فرماندهان خود در دانشگاه عالی نیروی دریایی آمریکا خبر داد.
روابط اقتصادی
قزاقستان یکی از مهم‌ترین شرکای آمریکا در آسیای میانه است، به طوری که حجم صادرات و واردات این کشور از آمریکا در سال 2014 به 4/2 میلیارد دلار رسیده است، از سوی دیگر طی سال‌های 1993 تا 2013 آمریکا 42 میلیارد دلار در زمینه‌های مختلف در این کشور سرمایه‌گذاری کرده است. که بیشتر این سرمایه‌گذاری‌ها در زمینه نفت و گاز، مخابرات، کالاهای الکترونیک و خدمات بوده است. قزاقستان براساس اصلاحاتی که در قوانین خود ایجاد کرد و همچنین کاهش فساد اداری، توانست توجه سرمایه‌گذاران آمریکایی را جلب کند، به طوری که در اثر حمایت‌های آمریکا از این کشور عضویت قزاقستان در سازمان تجارت جهانی در سال 2015 پذیرفته شد .
در آبان ماه 1394 جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا برای اولین بار وارد آستانه شد و به گرمی مورد استقبال نظربایف قرار گرفت. نظربایف خطاب به کری گفت: «از بدو استقلال قزاقستان تا به امروز که در آستانه جشن 24 سالگی آن هستیم، آمریکا روابط تنگاتنگی با ما داشته است و در حال حاضر بیش از 500 شرکت اقتصادی آمریکا مشغول فعالیت در کشور ما هستند.»
کری نیز با اشاره به اینکه آمریکا در واقع یکی از بزرگترین کشورهای سرمایه‌گذار در قزاقستان است، گفت: «من امروز ضمن ملاقات با نمایندگان اتاق بازرگانی آمریکا در قزاقستان به این نتیجه رسیدم که آنها از پیشرفت‌هایی که در زمینه تجارت در کشور شما دارند، راضی هستند.»
روابط خوب اقتصادی آمریکا و قزاقستان سبب شد تا کشورهای ثروتمندی چون هلند و سوئیس به سرمایه‌گذاری در این کشور رغبت نشان دهند. بانک ملی قزاقستان در سال 2015 اعلام کرد آمریکا، هلند و سوئیس مهم‌ترین سرمایه‌گذاران خارجی در این کشور به شمار می‌آیند.
