اکبر کریمی/ در کشور ما به دلیل مصرف بالای گوشت مرغ، وقتی سخن از پرورش طیور به میان میآید، بیدرنگ ذهنمان به سمت پرورش گوشت مرغ میرود، در حالی که ما پرندگان زیادی داریم که هم نسبت به مرغ دارای مقاومت بالایی هستند و هم گوشت با کیفیتتر و باارزش غذایی بالاتری دارند. پرندگانی مانند بلدرچین، کبک و بوقلمون از این دسته هستند. در گزارشهای قبلی به شیوه پرورش برخی از این پرندگان پرداخته شد، در این شماره با حرفه پرورش بوقلمون گوشتی آشنا خواهید شد.
شاید در ابتدای امر سهم ارزش ریالی این پرنده در میزان درآمد اقتصادی کشور خیلی کمتر تصور شود، ولی اگر بدانیم که کشوری چون آمریکا به عنوان بزرگترین تولیدکننده بوقلمون در جهان مطرح است و نیمی از احتیاجات جهانی به گوشت بوقلمون را این کشور تأمین میکند، میتوانیم به اهمیت تجاریسازی و ارزآوری این حرفه به ظاهر ساده و کماهمیت پی ببریم.
حسین حسینی یکی از فعالان عرصه پرورش بوقلمون است که پس از بازنشستگی و برای تأمین بخشی از هزینههای زندگی به این شغل روی آورده است. او اکنون پنج سالی میشود که در شهر بوئینزهرا بوقلمون گوشتی پرورش میدهد.
او که 65 سال دارد ابتدا قصد راهاندازی گاوداری گوشتی را داشته، اما به توصیه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی به این حرفه روی آورده است.
حسینی از همان ابتدای شروع فعالیت، مجوز پرورش 2000 قطعهای بوقلمون را از سازمان نظام مهندسی جهاد کشاورزی میگیرد و با دریافت 40 میلیون تومان تسهیلات، این فعالیت را در سالنی 400 متری شروع میکند. او اکنون سالن پرورش خود را به 550 متر توسعه داده است.
حسینی درباره نحوه یادگیری و شروع این حرفه میگوید: «این فعالیت برای من یک فعالیت کاملاً جدید بود و من نه آموزش عملی در این زمینه دیده بودم و نه تجربه قبلی داشتم. با مطالعه و مشاهده سیدیهای آموزشی و کمک گرفتن از افراد کاربلد توانستم این حرفه را شروع کنم.» وی برای افراد مبتدی و علاقهمند به این حرفه پیشنهاد میکند حداقل یک دوره عملی پرورش را نزد پرورشدهندگان بوقلمون، آموزش ببینند.
حسینی به همراه یک کارگر دائمی تمامی کارهای لازم سالن پرورش 2000 قطعهای بوقلمون را انجام میدهد. او به دلیل شرایط سنی و نداشتن سرمایه مورد نیاز قصد توسعه بیشتر فعالیتش را ندارد، ولی درباره میزان درآمد در این رشته میگوید: «درآمد این شغل به میزان زیادی به تقاضای بازار بستگی دارد. اگر تقاضای بازار برای گوشت بوقلمون در حد متعارف و متوسط باشد، درآمد خوبی میتوان در این حرفه کسب کرد.»
نحوه پرورش بوقلمون گوشتی
در روش تجاری، دوره پرورش بوقلمون گوشتی (جنس نر) چهار ماه است که پس از این مدت و با رعایت استانداردهای لازم، بسته به نژاد بوقلمون، وزن آن به ۱۳ تا 18 کیلو میرسد.
در پرورش بوقلمون گوشتی، از هورمون استفاده نمیشود، چرا که ساختار بدنی این پرنده به صورتی است که استفاده از هورمون سبب فلج شدن آن میشود. به همین دلیل گوشت آن یکی از پاکترین گوشتهاست. گوشت بوقلمون به نسبت گوشت مرغ کلسترول بسیار پایینی دارد و پروتئین و فسفر موجود در آن حتی از ماهی و میگو نیز بیشتر است.
وسایلی که برای پرورش و نگهداری جوجه بوقلمون به کار میرود، تقریباً شبیه همان وسایلی است که برای پرورش جوجههای مرغ به کار میرود.
پیش از جوجهریزی در سالن پرورش، مثل پرورش مرغ گوشتی، باید تمام وسایل نگهداری و حتی کف، سقف و دیوارهای سالن کاملاً شستوشو و ضدعفونی شود. همچنین در زمان پرورش نیز سالن باید دستگاه گرمایشی و تهویه مناسبی داشته باشد. برای جلوگیری از تلفات و رشد مناسب جوجهها باید از افزودن جوجهها به تعداد بیش از حد استاندارد در هر متر مربع خودداری کرد.
مصرف دان بوقلمون گوشتی طی یک دوره ۱۵۰روزه، ۳۰ تا ۳۵ کیلوگرم است که به چهار دسته تقسیم شده و در چهار مرحله به بوقلمون خورانده میشود.
بوقلمون پرنده سختجانی است و حساسیتهای مرغ را ندارد و پرورش آن هم مانند پرورش مرغ، تخصصی نیست، بیماری خاصی هم آن را تهدید نمیکند تا نیازی به دریافت واکسن داشته باشد.
تنها موضوعی که در پرورش بوقلمون باید رعایت شود این است که محیط آنها باید از ترس و اضطراب به دور باشد. تا وقتی که مکان پرورش بوقلمون گرم و نرم باشد و ترسی به بوقلمون وارد نشود، حیوان آرام و بیدردسری است. دشمن اصلی سلامتی بوقلمون گرد و خاک است؛ چرا که خاک ریههای این حیوان را سفت کرده و کمکم به بیماری برونشیت و تنگینفس مبتلا میشود. جوجه بوقلمون حتماً باید از شرکتهای معتبر خریداری شود؛ چون جوجه بوقلمونهای شرکتهای نامعتبر اغلب نطفه ضعیفی دارند و زود میمیرند.
بوقلمون تنها حیوانی است که دو نوع گوشت دارد؛ گوشت سینه این پرنده، سفید و گوشت رانش قرمز است و به طور کلی از هر بوقلمون آماده برای کشتار، ۶۵ درصد گوشت به دست میآید. از چرم خام پاهای این پرنده نیز برای تکهدوزی روی انواع کیف و کفش استفاده میشود.
نقص عمده پرورش بوقلمون در ایران
تجاریسازی بوقلمون به پرورش گونههایی با وزن بالاتر نیاز دارد. بوقلمونهای محلی موجود در کشور در طول دوره پرورش و در بهترین حالت به هشت کیلو میرسند که در مقایسه با نژادهای خارجی بین 40 تا 50 درصد کم وزن هستند. یکی از نواقص عمده در حوزه پرورش بوقلمون گوشتی در کشور نبود مراکز تولید تخم نژادهای برتر بوقلمون است و تمامی نیاز کشور در این حوزه از طریق واردات برطرف میشود. در حال حاضر کشورهای آلمان و فرانسه تنها تولیدکنندگانی هستند که تخم بوقلمون از این کشورها به ایران صادر میشود. در نژاد فرانسوی، بوقلمون نر، ۱۵ تا ۱۷کیلو و در نژاد آلمانی، بوقلمون نر، ۱۸ تا 20 کیلو در یک دوره چهار ماهه رشد میکند.
تخم این پرنده پس از ورود، در کشور به مرحله جوجهکشی میرسد و تنها در اختیار سالنهایی قرار میگیرد که مجوز پرورش بوقلمون داشته باشند.
وارداتی بودن تخم این پرنده مشکلات بسیاری را برای فعالان این حوزه ایجاد کرده است. تغییر قیمت تخم و جوجه پرنده به تناسب نوسان قیمت ارز و کمبود جوجه و دسترسی نداشتن آسان و روزانه به آن از جمله مشکلات پرورشدهندگان در این حوزه است.
برای تهیه گزارش از فعالیتهای اقتصاد مقاومتی در استان خود با شماره تلفن 09193472981 تماس بگیرید.