مصطفی محمدحسینی/ یکی از کاربران تلگرام نوشته بود، وقتی میگی خارجی‌ها اطلاعات‌تون رو می‌برن، میگن ما که اطلاعات مهمی نداریم. وقتی می‌گیم از داخلی استفاده کنین، میگن اطلاعات‌مون رو می‌برن! ولی ما این را نمی‌گوییم، ما معتقدیم چه در استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی یا خارجی آنچه باید مورد توجه قرار بگیرد، حریم خصوصی و رضایتمندی کاربران است. در ماه‌های اخیر تلگرام در هفت کشور مختلف به دلیل اختلالات امنیتی، فرهنگی و اقتصادی با مشکلاتی روبه‌رو شده است و در همین روزها در کشور ما تب تلگرام در میان نهادها، سازمان‌ها، شرکت‌ها و محافل خصوصی برای ساماندهی به پیام‌رسان‌ها بالا گرفته است. در این زمینه برای جایگزینی تلگرام، پیام‌رسان‌های مختلفی در کشور راه‌اندازی شده است که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود.
اهمیت امنیت
در پیام‌رسان‌های داخلی
امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در زمینه حفظ حریم خصوصی و امنیت مردم در پیام‌رسان‌ها فرموده‌اند: «مسئولان باید امنیت و حریم داخلی مردم و کشور را حفظ کنند. تعرض به امنیت و حریم داخلی مردم «حرام شرعی» است و نباید انجام شود.»
محرمانگی داده‌ها، جامعیت داده‌ها و قابلیت دسترسی داده‌ها سه اصل در ارتباطات شبکه‌ای است؛ به عبارتی، در بحث پیام‌رسان‌ها، ما هنگامی می‌توانیم به یک پیام‌رسان لقب ایمن بدهیم و آن را پیام‌رسان مطمئن بدانیم که این پیام‌رسان، اول؛ محرمانگی و خصوصی بودن پیام‌های ما را حفظ کند. دوم؛ پیام‌های ارسالی ما را گیرنده به همان صورتی که فرستنده ارسال می‌کند، دریافت کند. به عبارت دیگر پیام در حین انتقال دچار تغییر یا خرابی نشود. سوم؛ این اطمینان وجود داشته باشد که کاربران پیام‌رسان، به درستی به تمامی سرویس‌هایی که برای آنها فراهم شده است دسترسی داشته باشند.
به منظور آشنایی مخاطبان در ادامه بین برخی پیام‌رسان‌های داخلی مقایسه‌هایی صورت گرفته است.
بله
اپلیکیشن «بله» یک پیام‌رسان ایرانی با خدماتی متفاوت است. اصلی‌ترین ویژگی این پیام‌رسان ارائه خدمات مالی است که در بستر خود به کاربران ارائه می‌دهد. این پیام‌رسان یکی از زیرمجموعه‌های بانک ملی ایران به حساب می‌آید که افزون بر قابلیت گفت‌وگو، می‌تواند پرداخت‌های آنلاین شما را انجام دهد. انتقال پول، خرید آنلاین، درخواست پول، خرید شارژ، پرداخت قبوض و غیره از جمله اموری است که از طریق پیام‌رسان بله قابل انجام و پیگیری است. اغلب به واسطه باتهای نوشته شده ویژگی‌های خاصی برای بله مقدور می‌شوند تا بله مطابق خاستگاهش، در تبادلات مالی خوب ارزیابی شود و همچنین، شباهت خاصی به تلگرام و باتهای فعال بر بستر آن پیدا کند.
امنیت
اپلیکیشن بله را می‌توان امن‌ترین پیام‌رسان ایرانی معرفی کرد. این برنامه چند کاره، در هنگام ارسال بسته‌های داده‌ای، کل Packet ارسالی را با استفاده از پروتکل‌های رمزنگاری معروف رمزنگاری کرده و از این نظر بدون داشتن کلید ارتباط، به هیچ وجه نمی‌توان به متن پیام دسترسی داشت.
آی‌گپ
پیام‌رسان «آی‌گپ» یکی از اپلیکیشن‌هایی است که به خوبی می‌تواند جای خالی تلگرام را پر کند. این برنامه قابلیت ارسال فایل را نیز دارد و برای استفاده از کاربرانش خود هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌کند. پیام‌رسان آی‌گپ به جز اندروید و آیاواس روی سیستم‌عامل‌های ویندوز و لینوکس نیز نصب می‌شود تا ارتباطی بدون حد و مرز را به شما ارائه دهد.
این برنامه از قابلیت‌های مختلفی پشتیبانی می‌کند و بسیار شبیه به تلگرام طراحی شده است. بنابراین برنامه آی‌گپ می‌تواند یکی از بهترین برنامه‌های جایگزین تلگرام باشد. ضمناً این برنامه با سیستم عامل‌های اندروید، آیاواس و ویندوز سازگاری دارد.
امنیت
طبق توضیحاتی که برای این اپلیکیشن ارائه شده، ظاهراً آی‌گپ از سیستم رمزگذاری AES256 برای افزایش امنیت پیام‌های ارسالی مخاطبان خود استفاده می‌کند. این پیام‌رسان نیز در بررسی‌های صورت گرفته تمام پیام ارسالی را رمزنگاری می‌کند و از این رو هکر به محتوای پیام بدون دسترسی به کلید رمزنگاری دسترسی نخواهد داشت. طبق بررسی‌ها امنیت پیام‌ها در پیام‌رسان آی‌گپ با پروتکل رمزنگاری AES256 تأمین می‌شود که همان پروتکل رمزنگاری متقارن به کار رفته در تلگرام است.
سروش
پیام‌رسان «سروش» هم یک اپلیکیشن ایرانی است، که علاوه بر امکان چت فردی و گروهی، امکانات دیگری همچون تماس صوتی، ایجاد کانال‌های تعاملی، پرداخت قبض، خرید شارژ آسان و پرداخت پول را به کاربران خود می‌دهد. برای سروش می‌توان تم‌های مختلفی ساخت و از تم‌های ساخت شده موجود نیز استفاده کرد. اپلیکیشن سروش افزون بر اندروید، روی سیستم عامل‌های آیاواس، ویندوز، لینوکس و MacOS نیز قابل نصب است و هر کسی با هر سیستم عاملی می‌تواند از آن استفاده کند.
اپلیکیشن سروش شبیه‌ترین برنامه به تلگرام است که در آن به شما اجازه ساخت گروه، کانال و مواردی از این دست داده می‌شود. سروش امکانات بسیاری دارد و از نظر تعداد کاربران ایرانی نیز در صدر محصولات ارتباطی قرار می‌گیرد.
اپلیکیشن سروش با رتبه ممتازش در فهرست الکسا، محبوب‌ترین و پرکاربردترین نرمافزار وطنی لقب گرفته است؛ پیام‌رسانی که با قابلیت‌هایی مانند پرداخت درون برنامه‌ای، پرداخت قبض، خرید شارژ، کانال‌های تعاملی و دسته‌بندی شده (که می‌توان مطالب‌شان را لایک کرد یا روی‌شان کامنت گذاشت) تا حد زیادی منحصربه‌فرد شده است.
امنیت
سروش در زمینه رمزنگاری پیام‌ها از پروتکل‌های نسبتاً مطرحی استفاده کرده که تاکنون شکسته نشده و در وضعیت خوبی به سر می‌برند. این پیام‌رسان کل محتوای پیام ارسالی را رمز کرده و فقط گیرنده و فرستنده پیام می‌توانند به محتوای آن دسترسی داشته باشند.
بیسفون
«بیسفون» زیبایی و سادگی را در کنار هم دارد و با ظاهری مدرن ممکن است نتوانید تشخیص دهید که از یک آپ ایرانی استفاده می‌کنید. امکان برقراری تماس صوتی در بیسفون وجود دارد. جالب‌تر‌ین بخش بیسفون قسمت عمومی آن است که می‌توانید چند صفحه برگزیده و مهم را انتخاب کنید و پست‌های آنها را مشاهده کنید، ولی نمی‌توانید پست گذاشته یا پستی را لایک کنید. امکان ساختن گروه هم در بیسفون وجود دارد و با استفاده از این امکان می‌توانید به راحتی به صورت گروهی با دوستان خود چت کنید. در کل، بیسفون در کلاس جهانی تولید شده و توانسته ترکیب مناسبی از زیبایی و کارایی را در اختیار شما بگذارد و امکاناتی نظیر استیکرهای متنوع و زیبای فارسی در کنار محیطی جذاب، می‌تواند شما را در جایگزینی آپ‌هایی چون وایبر و واتس‌آپ همراهی کند.
به این دلیل که بیسفون زیرمجموعه یکی از اپراتورهای تلفن همراه در کشورمان است، همواره کم بودن هزینه‌هایش برای کاربرانش را در شعارهایش تکرار کرده است. یکی از ویژگی‌هایی که مدیران این نرمافزار بر آن تأکید دارند، بهره‌مندی بیسفون پلاس از پروتکل اختصاصی این اپلیکیشن وطنی است.
امنیت
این پیام‌رسان نیز در بخش امنیت می‌تواند تا حدودی نیازهای کاربران را رفع کند. البته در بررسی‌های انجام شده از سوی برخی منابع، چنین به نظر می‌رسد که این پیام‌رسان دارای یک سری ضعف‌های امنیتی باشد که به سرعت قابل حل است.
ایتا
پیام‌رسانی ایرانی که در سال ۹۶ معرفی شد. این پیام‌رسان شباهت بسیاری به پیام‌رسان تلگرام دارد. دیگر ویژگی این اپلیکیشن، امکان ایجاد و راه‌اندازی ربات‌های هوشمند است که همانند اپلیکیشن محبوب ایرانی‌ها، یعنی تلگرام، کاربران می‌توانند نسبت به راه‌اندازی ربات اقدام کرده و با این قابلیت بسیاری از نیازهای تجاری یا غیر تجاری خود را مرتفع کنند.
امنیت
به یقین امنیت ایتا به معنای فنی آن چیزی نیست که به این سادگی‌ها به خطر بیفتد؛ چرا که شرکت‌های قدرتمند و بزرگی پشت آن هستند. به طور حتم برنامه ایتا و همه پیام‌رسان‌های داخلی برای ۹۵ درصد کاربران بدون مشکل خواهد بود.
البته درباره این اپلیکیشن‌ها شایعاتی وجود دارد، ولی قطعاً نرمافزارهای خارجی نیز مشکلاتی دارند که نمی‌توان آن را انکار کرد.
