عبدالله عبادی/ رواندا کشور کوچکی است در آفریقای مرکزی که پایتخت آن کیگالی و زبان مردم آن فرانسه میباشد، رواندا کشوری سرسبز با آب و هوایی استوایی است، حدود چهار میلیون و 600 هزار نفر نیروی کار آن را تشکیل میدهند که فقط 90 درصد آنها در بخش کشاورزی مشغول هستند. وضعیت اقتصادی نابسامان رواندا سبب شده تا بیش از 60 درصد از جمعیت آن زیر خط فقر زندگی کنند.
همانطور که پیشتر گفته شد، عربستان از دهه 1960 در راستای تبلیغ آیین ضاله وهابیت وارد آفریقا شد، فقر اقتصادی و معنوی مردم این قاره از جمله دلایلی بود که زمینهساز نفوذ وهابیت در این قاره شد. رواندا یکی از فقیرترین کشورهای آفریقاست، نبود منابع انرژی نظیر نفت و گاز و دیگر منابع زیرزمینی و روزمینی از یک سو و وجود کشتارهای قومی و قبیلهای بین دو قوم بزرگ توتسی و هوتو از سوی دیگر سبب شد تا بزرگترین نسلکشی تاریخ آفریقا در این کشور صورت بگیرد و بخش زیادی از منابع انسانی آن یا کشته و زخمی شوند، یا از کشور فرار کنند.
در دهه 1970 بروز بیماریهای فراوان در این کشور سبب شد رژیم آلسعود از این فرصت استفاده کند و برای اولین بار در این کشور حضور یابد. آلسعود در اولین گام اقدام به احداث یک بیمارستان مدرن به نام بیمارستان ملک فیصل در کیگالی پایتخت این کشور کرد که پس از گذشت نزدیک به 40 سال هنوز یکی از مهمترین بیمارستانهای این کشور میباشد که عربستان نقش مهمی در مداوای بیماران این کشور دارد.
این بیمارستان با تجهیزات به روزی که دارد به یکی از منابع درآمدزا برای دولت این کشور تبدیل شده و سالیانه صدها نفر از سیاستمداران و تجار ثروتمند شرق و مرکز آفریقا برای مداوا به آن مراجعه میکنند و همین موضوع سبب گسترش صنعت توریسم در این کشور شده است. از سوی دیگر بیشتر پزشکان و متخصصان این بیمارستان یا عرب بوده یا در عربستان آموزش دیدهاند که این موضوع نیز سبب تقویت نقش عربستان در این کشور شده است.
عربستان با تمرکز بر روی بخش پزشکی رواندا تلاش کرد کمبود بیمارستان و مراکز بهداشتی در این کشور را مرتفع کرده و خود را حامی دین اسلام معرفی کند؛ از اینرو در سال 2006 نیز با بروز بیماریهای چشمی در رواندا تیم بزرگی از چشمپزشکان عربستانی با تجهیزات کامل عازم این کشور شده و در مدت اقامت خود که حدود دو ماه طول کشید، عده زیادی از بیماران چشمی را مداوا کردند.
از جمله شرکتهای عربستانی که ضمن حضور در این کشور نقش مهمی در گسترش و نفوذ وهابیت در رواندا داشته و دارد، صندوق توسعه سعودی است. این صندوق از نظر جغرافیایی در آسیا و آفریقا متمرکز است و عملاً در بیش از 20 کشور جهان فعالیت دارد. طی سال مالی 2015 این صندوق با 15 کشور در حال توسعه قرارداد اعطای وام و تسهیلات امضا کرد.
در سال 2010 این صندوق با اعطای وامی به مبلغ 25 میلیون ریال (سعودی) به دولت رواندا موجب شد پلی بر روی رودخانه کوکو ساخته شده و ارتباط بین شرق و غرب این رود که نقش مهمی در توسعه کشاورزی منطقه دارد، برقرار شود. در سال 2011 نیز این صندوق پروژه دیگری را در این کشور برعهده گرفت و با اعطای مبلغ 140 میلیون ریالی زمینه ساخت یک جاده در منطقه «کیتای» را فراهم آورد. این جاده به طول 30 کیلومتر و عرض 7 متر نقش مهمی در بهبود حملونقل در شرق رواندا دارد. دیگر پروژه این صندوق ساخت جاده «نیافاتاری» به «بایومبا» در منطقه بلسی میباشد که با اعطای یک وام 56 میلیونی به دولت رواندا انجام پذیرفت.
نکته مهم اینکه، این اقدامات عربستان در رادیو و تلویزیون و دیگر رسانههای رواندا به کرات منعکس شده و حتی پرچم این کشور در جای جای این پروژهها تا مدتها به اهتزاز درآمده بود.
طی یک دهه گذشته بخشی از فعالیتهای عربستان و سازمانهای وهابی در آفریقا محدود کردن نفوذ جمهوری اسلامی ایران بوده است، بر این اساس رژیم سعودی سعی کرده است با بهرهبرداری از وضعیت اقتصادی اسفبار کشورهای آفریقایی آنان را در سیاستهای ضد ایرانی خود همراه کند. در 25 ژانویه 2011 رژیم سعودی موافقت کرد برای انجام چند پروژه راهسازی و برقرسانی مبلغ 17 میلیون دلار به دولت رواندا وام اعطا کند، بر اساس توافق صورت گرفته مبلغ پنج میلیون دلار به ساخت یک جاده در منطقه «بوتارا» اختصاص یافت، همچنین مبلغ 12 میلیون دلار نیز به منظور برقرسانی برای 350 هزار نفر از جمعیت این کشور هزینه شد.
یکی از آخرین حربههای وهابیت در رواندا تشویق جوانان مسلمان به افراطگرایی است. در آذر ماه 1395 تایمز نیوز گزارش داد انجمن مسلمانان رواندا موسوم به «آمور» درباره رشد افراطگرایی در این کشور هشدار داده است. بر اساس این گزارش «شیخ موسی سیندایگا» سخنگوی این انجمن در جمع جوانان مسلمان این کشور گفته است: «تروریستهای وابسته به عربستان سعی دارند جوانان ساده و بیغل و غش آفریقا و خاورمیانه را جذب خود کرده و سپس با استخدام آنها در شبکههای تروریستی، افراطگرایی را بیش از پیش گسترش دهند.»
گفته میشود به تازگی توطئه ترویجکنندگان افراطگرایی در میان مسلمانان رواندا افشا شده و برخی اعضای گروههای مروّج تروریسم در همین راستا شناسایی و دستگیر شدهاند.
به این ترتیب، شورای مسلمانان رواندا تصمیم گرفت که به شهرهای مختلف این کشور عزیمت کند و به جوانان هشدار دهد مراقب باشند در دام افراطگرایان گرفتار نشوند.
به گفته مقامات پلیس نیز در ماههای اخیر حداقل پنج عضو گروهک تروریستی داعش در این کشور شناسایی شده و به هلاکت رسیدهاند. با این حال، با وجود تمامی تلاش عربستان برای نفوذ در این کشور تا به حال به موفقیت چندانی دست نیافته است.