يگانه شريعت/ تا همين چند لحظه پيش صداي دلنشين خنده‌هاي‌شان به گوش مي‌رسید و از بازي و همراهي دوستانه‌شان خبر مي‌داد، اما به یکباره صداي خنده و شادي به صداي فرياد و بحث تبديل شد و با درگيري ادامه پيدا کرد و اين بار صداي گريه و فريادهاي خشمناک به گوش مي‌رسد. در اين مرحله است که هر قدر هم پدر و مادر خويشتن‌داري باشيد، ناگزير از دخالت مي‌شويد و سرآسيمه به سراغ بچه‌ها مي‌رويد تا بدانيد چه خبر شده و اوضاع از چه قرار است. واقعيت اين است که فرزندان شما با هم دعواي‌شان شده و تا اينجاي کار موضوع تا حد زيادي طبيعي است، اما اينکه اين دعوا تا چه اندازه ختم به خير شود و رابطه خواهر و برادري آنها پس از اين دعوا چگونه ادامه يابد، کاملاً به نوع رفتار شما و آموزشي که شما براي حل اختلافات به آنها مي‌دهيد، بستگي دارد؛ حتي اينکه چقدر اين دعواها ادامه يابد يا به حداقل ممکن برسد.
حتي دوقلوهاي همسان که از نظر ژنتیکی نزديک‌ترين انسان‌هاي روي زمين به همديگر هستند هم گاهي وقت‌ها دچار اختلاف مي‌شوند. اختلاف سليقه، اختلاف نگاه يا بي‌توجهي به حساسيت‌هاي طرف مقابل در بچه‌ها هم مي‌تواند اتفاق بيفتد و اين سرآغازي باشد براي شروع يک دعوا!
کلاس درسي به نام دعوا!
همه ما نخستين دعواها و اختلاف سليقه با ديگري را از خانواده و از اختلافاتي که با خواهر و برادرهاي‌مان داشته‌ايم، آغاز کرده‌ايم؛ نقطه قوتي که معمولاً تک فرزندها از آن محرومند و تنها در خانواده‌هايي با تعداد فرزندان بیشتر از دو نفر اتفاق مي‌افتد. همين دعواها و اختلافات خواهر و برادری به فرزندان ما ياد مي‌دهد که هنگام ورود به جامعه و بروز اختلاف با هم‌کلاسي، همکار و همشهري خود بايد چگونه اين اختلافات را مديريت کنند و در جامعه بزرگ‌تر دچار مشکل نشوند؛ البته به شرطي که پدر و مادر بتوانند در خلال همين اختلافات و دعواهاي خواهر و برادري شيوه درست حل اختلاف را به فرزندان‌شان ياد بدهند.
شناسايي منشأ اختلاف
دعوا و اختلاف بين بچه‌ها تا جايي طبيعي است، اما از يک جايي به بعد اگر ديديد فرزندان‌تان بيش از اندازه با همديگر دعوا مي‌کنند، بدانيد يک جاي کار مي‌لنگد. اولين مرحله از دخالت شما در اين زمينه شناخت علت دعواي بچه‌هاست. خيلي وقت‌ها بچه‌ها در پي جلب توجه والدين با همديگر دعوا مي‌کنند، حتي اگر اين جلب توجه منفي و سرزنش يا داد کشيدن شما بر سر فرزندان‌تان باشد. اگر اين‌گونه حس کرديد راهکار اين حل اختلاف توجه مناسب شما به آنهاست که مي‌تواند دعواهاي آنها را با همديگر کاهش دهد.
اما گاهي اوقات اختلاف و دعواي بچه‌ها سرمنشأ ديگري دارد. برای نمونه، وقتی يکي اسباب‌بازي ديگري را بدون رضايتش برداشته، شما در نقش پدر و مادر بايد به فرزندان‌تان ياد بدهيد که چگونه بايد احساسات‌شان را کنترل کنند. البته طبيعي است در ميانه دعوا نمي‌توانيد اين کار را انجام دهيد، اما حالا که سرمنشأ اختلاف کودکان‌تان را متوجه شديد، در زماني که بچه‌ها آرام‌تر شده‌اند سعي کنيد حق و حقوق‌شان را به آنها ياد بدهيد و در کنار آن به آنها بیاموزید اگر اين حق و حقوق از طرف کسي رعايت نشد، چطور مي‌توانند احساس‌شان را بدون دعوا و جار و جنجال بيان کنند و چقدر بهتر به نتيجه مي‌رسند.
الگوي خوبي باشيد
بچه‌ها با حساسيت ويژه‌اي رفتار والدين را زير نظر دارند و از آنها الگو مي‌گيرند. اين مسئله به طور خاص در روابط ميان فرزندان شما هم تأثيرگذار است. به اين معنا که فرزندان بزرگ‌تر شما همان الگوي رفتاري را که شما با آنان داريد، بر روي فرزندان کوچک‌تر خانواده اعمال مي‌کنند.
شما زماني مي‌توانيد براي فرزندان‌تان در اين زمينه‌ها مربي خوبي باشيد که خودتان هم اين مدیریت احساس خشم و هيجانات و رعايت حريم و حق و حقوق ديگري را بلد باشيد! اگر شما هم در زمان اختلاف با همسر يا در صورت بروز کوچک‌ترين اشتباه از سوي فرزندان‌تان قادر به مدیریت خشم خود نيستيد و به سرعت شروع به داد و بيداد و درگير شدن مي‌کنيد يا با بچه‌ها به تندي رفتار مي‌کنيد و خيلي راحت در برابر کوچک‌ترين اختلافي آنها را تنبيه مي‌کنيد، انتظار نداشته باشيد فرزندان شما در هنگام بروز اختلاف با همديگر رفتار معقول‌تري از رفتار شما اتخاذ کنند.
در هنگام دعوا و اختلاف ميان فرزندان‌تان تا حد امکان سعي کنيد دخالت نکنيد و اجازه دهيد خودشان از پس حل اختلافات‌شان بر بيايند؛ اما اگر حس کرديد لازم است دخالت کنيد، اين دخالت به طور مستقيم نباشد به اين معنا که طرف يکي را نگيريد. گاهي پدر يا مادر براي حل‌وفصل اين دعواها خودشان هم وارد درگيري مي‌شوند و با سرزنش يا تنبيه يکي از طرفين دعوا که اغلب فرزند بزرگ‌تر است، سبب شعله‌ور شدن آتش اختلاف و حسد در ميان بچه‌ها مي‌شوند؛ آتشي که ممکن است تا سال‌ها روابط فرزندان‌تان را تحت تأثير قرار دهد.
آموزش شيوه‌هاي حل اختلاف مدیریت احساسات
شايد بهتر باشد وقتي بچه‌ها آرام شدند، در کنار همديگر قرار بگيرند و از آنها بخواهيد درباره اختلافات‌شان صحبت کنند و سپس به آنها ياد بدهيد که چقدر ساده مي‌شد با حرف زدن درباره موضوعی که آزارشان داده، اختلاف‌شان را حل کنند. يادتان باشد هميشه بر دوستي و همراهي آنها با يکديگر تأکيد کنيد و هنگامي که با هم مهربان و همراه هستند، با تشويق يا به نوعي نمايش رضايت از آنها به فرزندان‌تان نشان بدهيد در هنگام صلح و آشتي بيشتر مي‌توانند حمايت و محبت شما را به خود جلب کنند.
فرق گذاشتن ممنوع!
بچه‌ها به رفتار پدر و مادر و بزرگ‌ترها حساسند و اين حساسيت در برخي از آنها شديدتر است. پس حواس‌تان باشد در هنگام خريد لباس و اسباب‌بازي يا در تقسيم خوراکي و از همه مهم‌تر در جلب توجه و محبت يکي از بچه‌ها را به ديگري ترجيح ندهيد و مساوات را بين‌شان رعايت کنيد.
بچه‌هايي در زندگي آينده‌شان موفق‌ترند که در خانواده‌اي سالم و با تربيتي درست براي ورود به جامعه آماده شده‌اند و موفقيت همه بچه‌ها آرزوي هر پدر و مادري است؛ اما براي پدر و مادر خوب بودن بايد آموزش ديد و مطالعه کرد.
