نازنین‌زهرا یعقوبی/ یادمان باشد ما مدیون حماسه‌های شهدا هستیم. یادمان نرود که ما باید جواب بدهیم که بعد از شهدا چه کرده‌ایم؟ کار برای شهدا توفیق و سعادتی می‌خواهد که شاید نصیب هر کسی نشود. گروهی مردمی به اسم «برای شهید» با شناسه

 baraye_shahid @ مدتی است که کار خداپسندانه‌ای برای مزار شهدای تهران انجام می‌دهند، برای آشنایی بیشتر با این گروه و نوع فعالیت‌شان با فرهاد میانجی(حقوقدان) که یکی از اعضای گروه برای شهید است به گفت‌وگو نشستیم که شرح آن از نظرتان می‌گذرد.

* لطفاً درباره گروه‌تان و فعالیتی که دارید، توضیح دهید؟

ما جمعی هستیم متشکل از خانواده معزز شهدا، رزمندگان و زائران شهدا که از سال‌ها پیش در گلزار شهدا حاضر بودیم. در یکی دو دهه اخیر شاهد وقایعی که در دل گلزارها اتفاق می‌افتاد، بودیم، برای نمونه آسیب‌هایی که به صورت طبیعی بر اثر باد و باران و گذر زمان به سنگ مزار شهدا وارد می‌شد، یا اشیایی که کارتن‌خواب‌ها و سارقان‌ از حجله‌های شهدا به سرقت می‌بردند. 

* چه شد که شست‌وشوی سنگ مزار شهدا را شروع کردید؟

 گذر زمان سبب شده عده بسیاری از خانواده‌های شهدا به دلیل اینکه سنگ مزار شهیدشان را که جرم گرفته و ظاهر ناپسندی دارد یا شکسته و فرسوده شده عوض کنند. چون سنگ‌های دهه 60 دیگر موجود نیست و طراحی آن موقع وجود ندارد؛ لذا سنگ‌های اموات عادی برای مزار شهدا نصب می‌شد و فضای گلزار شهدا در حال تبدیل شدن به آرامستان‌های عادی بود. سنگ‌های قدیمی اغلب به رنگ روشن هستند و خانواده‌ها بیشتر به واسطه تیره شدن، رسوب گرفتن و از بین رفتن سنگ‌ها در پی تعویض سنگ مزار شهید خود هستند. ما به صورت موردی مزار شهدا را رسوب‌زدایی و رنگ‌آمیزی می‌کردیم، در ادامه به کمپین و پویش مردمی تبدیل شدیم و بدون اینکه از هیچ جای دولتی بودجه بگیریم با نذورات و کمک‌های مردم کار را شروع کردیم. روش کار ما این است که برای رسوب‌زدایی و رنگ‌برداری از هیچ‌گونه مایع اسیدی و ابزار خشن استفاده نمی‌کنیم. ابتدا با اسکاج و آب رسوب سنگ را برمی‌داریم، در مرحله بعدی رنگ قدیمی را برمی‌داریم؛ یعنی بدون اینکه از تیغ و پیچ‌گوشتی استفاده کنیم، با یک محلول رنگ‌پاک‌کن، تمام رنگ قدیمی را از روی سنگ برمی‌داریم و با روش‌هایی که به آن رسیدیم رنگ سنگ مزار را به طور کامل پاک می‌کنیم. سپس با دستگاه سنگ را می‌شوییم و سنگ درست مثل روز اولش می‌شود. رنگ جدید را که رنگ بدنه خودرو است و مقاومت زیادی در برابر عوامل تخریب دارد را روی نوشته‌های سنگ می‌زنیم. به طور میانگین به جز هزینه‌های رنگ‌پاک‌کن برای هر سنگی حدود 8 تا 10 هزار تومان هزینه می‌کنیم، یک سری ابزار و وسایل هم خریداری شده است. 

* تهران چند مزار شهید دارد؟ چند ساعت وقت‌تان را برای شهدا اختصاص می‌دهید؟

تهران 30 هزار مزار شهید دارد که 26 هزار شهید با نام و چهار هزار شهید گمنام هستند. ما هر هفته سه شنبه و جمعه از 8 صبح تا 12 ظهر در قطعه 53 بهشت‌ زهرا(س) مشغول به کار هستیم. الان برای کار خود توانستیم به یک شیوه مناسب، خوب و سریع برسیم. این برنامه را هم داریم که در ماه‌های آینده تا دو هزار مزار را رسوب‌زدایی و تجدید رنگ کنیم.

 زینب محمودی‌/ مهدی طهماسبی از مدافعان حرم حضرت زینب(س) بود که 16 خرداد ۱۳۹۵ در غربت شام به شهادت رسید. فاطمه صالحی(همسر شهید) می‌گوید: «مهدی متولد ۱۳۶۲ بود. پدر من و ایشان هر دو پاسدار بودند و با هم رفت‌وآمد خانوادگی داشتیم تا اینکه سال ۱۳۸۵ ازدواج کردیم. مهدی خیلی مهربان و خوش اخلاق بود. نمازش را اول وقت می‌خواند و به نیازمندان و ایتام کمک می‌کرد. نماز شب می‌خواند و اهل صله رحم بود. دو پسر حاصل زندگی مشترک‌مان است و اصالتاً اهل ایذه خوزستان هستیم. آقا مهدی قم را دوست داشت؛ به همین خاطر در این شهر زندگی می‌کردیم. مهدی واقعاً دوست‌داشتنی بود و خدا مهرش را در دل همه جا کرده بود. چند روز پیش از اینکه برای بار دوم به سوریه اعزام شود، برای زیارت به حرم حضرت معصومه(س) رفتیم و موقع برگشتن از حرم خانم محجبه‌ای را در اطراف حرم دیدیم که مشغول جوراب‌فروشی بود، بچه‌اش مریض بود و نیاز مالی داشت. همسرم طاقت نیاورد و خودش را به عابر بانک رساند و پول گرفت؛ آنگاه مبلغی به آن خانم داد و گفت اگر به او کمک نکنم تا صبح خوابم نمی‌برد. آن خانم هم آنقدر خوشحال شد و دعا کرد که گاهی فکر می‌کنم نکند دعاهای خیر آن زن سعادت شهادت را نصیب مهدی کرد! مهدی فردای آن روز عازم سوریه شد و پس از مدتی به شهادت رسید و همسرم شاعر بود و برای اهل بیت(ع) شعر می‌سرود و مداحان از شعرهایش استفاده می‌کردند. اخلاقش طوری بود که آخر شب‌ها اعمالش را محاسبه می‌کرد. یک روز دوستش زنگ زد و شروع به صحبت‌ کرد؛ می‌خواست ما را آماده خبر شهادتش کند. پس از چند ساعت بستگان به منزل ما آمدند و متوجه شدم همسرم به شهادت رسیده است. پیکر پاک مهدی را به جمکران آوردند و دعای توسل خواندند. حرف همیشه مهدی این بود که بابت خانواده‌ام نگرانی ندارم که پس از من چه خواهند کرد؛ چرا که می‌دانم خدا سرپرست خانواده‌ام است.»

عبدالکریم طهماسبی (پدر شهید) نیز می‌گوید: «من فرزندانم را با رزق حلال بزرگ کردم. 48 ماه در جبهه خوزستان بودم و 20 درصد جانبازی دارم و پاسدارم. چهار فرزند داشتم که آقا مهدی فرزند بزرگ‌ترم بود. پسرم از کودکی نبوغ خاصی داشت. با ورود به سپاه تحول عظیمی در بحث اعتقادی و سیاسی در او به وجود آمد.

حافظ چند جزء قرآن بود و به مستضعفان و عشایر ایذه خوزستان کمک می‌کرد. در جنگ تحمیلی ایران ما می‌دانستیم در پشت خاکریز چه خبر است؛ اما جنگ سوریه بسیار سخت بود و به طور حتم در کشور غریب به شهادت رسیدن اجر و مزد بیشتری دارد. پسرم با خصوصیات اخلاقی که داشت، لایق شهادت بود. در وصیت‌نامه‌اش نوشته بود تربت اباعبدالله(ع) را روی صورتم بگذارید و حمایت از ولی‌فقیه را فراموش نکنید.»

 علیرضا جلالیان/ بودجه نیروهای مسلح و به ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در هر سال بر اساس روند مشخصی تعیین و تا انتهای هر سال درصدی از آن تخصیص داده می‌شود؛ یعنی تخصیص بودجه از سوی دولت هیچ‌گاه و برای هیچ دستگاهی به صد درصد نمی‌رسد. از سویی باید توجه داشت سپاه افزون بر مأموریت دفاعی و امنیتی به ویژه شکل‌گیری، حفظ و افزایش توان یگان‌های رزم خود، مأموریت‌های فرهنگی و اجتماعی نیز دارد. به علاوه حوزه مأموریت سپاه در زمینه نهضت‌های اسلامی و جبهه مقاومت هم در این بودجه‌ها گنجانده شده است. بررسی بودجه دفاعی کشورمان به نسبت قدرت‌های نظامی در تراز جمهوری اسلامی نشان می‌دهد، ایران درصد خیلی کمتری از تولید ناخالص ملی خود را صرف مسائل نظامی و امنیتی می‌کند. از سویی، باید خروجی فعالیت سپاه را هم دید. در عرصه‌های نظامی و امنیتی افزون بر افزایش توان بازدارندگی، عمده تهدیدات برون‌مرزی و درون‌مرزی مرتفع شده و امنیت در کشور و در مرزها برقرار است. در حوزه فرهنگی با حمایت‌های سپاه تعدادی آثار فاخر سینمایی تولید می‌شود و بسیاری از تولیدات فرهنگی مربوط به حوزه تمدنی و انقلابی کشور با حمایت‌های سپاه انجام می‌شود. محرومیت‌زدایی و فعالیت‌های اجتماعی سپاه با همین بودجه به اضافه کمک‌های مردمی و استفاده از بودجه نهادهای خدمت‌رسان انجام می‌شود و نیروی قدس با همین بودجه نهضت‌های اسلامی را حمایت و یگان‌های مقاومت در منطقه را پشتیبانی می‌کند؛ یعنی بهره‌وری نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در تطبیق میزان اختصاص بودجه و نتایج حاصل از فعالیت نیروهای مسلح نسبت به بسیاری از کشورهای جهان بیشتر است که این ناشی از تعهد، تخصص، فداکاری و قدرت ایمان این نیروها است. از سویی، تسلیحات و تجهیزات نیروهای مسلح خودکفا بوده و به خارج از کشور وابستگی ندارد؛ اما با این اوصاف در فضای رسانه‌ای کشور و مبتنی بر خطی که غول‌های رسانه‌ای استکبار تعیین کرده‌اند، همواره مجموعه نیروهای مسلح و سپاه نسبت به صرف چند درصد ناچیز بودجه کل کشور در امور دفاعی تحت فشار عملیات روانی قرار می‌گیرند. در حالی که این بودجه کمتر از سه درصد تولید ناخالص ملی کشور است و برای کشوری که مدعی قدرت منطقه‌ای بوده و تحت شدیدترین تهدیدات تروریستی، نظامی و امنیتی است، میزان بسیار کمی است؛ اما همین میزان کم به مدد رسانه چنین جلوه می‌کند که سپاه دارد پول کشور را در کشورهای دیگر خرج می‌کند! در حالی که بودجه هزینه شده از سوی سپاه در مسائل منطقه‌ای درصد بسیار کمی از کل بودجه دفاعی است و عمده بودجه دفاعی در حوزه تحقیقات ساخت ناوها، هواپیماهای نظامی و تولید تجهیزاتی مانند تانک، موشک، توپ، زره‌پوش‌ها و... صرف می‌شود. تنویر افکار عمومی نسبت به این موضوع در حالی که درصد بسیاری از بودجه کشور در بخش‌های غیر نظامی و حتی غیر ضروری هزینه می‌شود،‌ ضروری به نظر می‌رسد.

 حسن ابراهیمی/ مرحله حضوری و نیمه‌نهایی مسابقات مفاهیم قرآن ویژه خانواده پاسداران ستاد نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه و ستاد فرماندهی کل سپاه در تالار اجتماعات شهید محلاتی بهانه‌ای شد تا گزارشی از روند فعالیت‌های مرکز فرهنگی خانواده سپاه و کمّ و کیف فعالیت‌های آن تهیه کنیم. بر اساس این، در حاشیه همین برنامه ضمن گفت‌وگو با برخی شرکت‌کنندگان درباره کمّ و کیف این برنامه و فعالیت‌های قرآنی آنها در خدمت حجت‌الاسلام کاظم زنگنه، مسئول سازمان فرهنگی خانواده پاسداران و سردار ناصر دهقان، جانشین این سازمان بودیم که در ادامه گزارشی اجمالی از این برنامه و فعالیت‌های سازمان فرهنگی خانواده پاسداران می‌خوانید.

***

مرحله حضوری

در ابتدای حضور با سرکار خانم لک، مسئول فرهنگی خانواده پاسداران نمایندگی ولی فقیه در سپاه در حوزه نمایندگی همراه شدیم تا کمّ و کیف آزمون را بررسی کنیم. آزمون شامل سؤالاتی بود که از کتاب هر روز تدبیر در قرآن و عترت، تالیف سید مهدی هاشمی احصا شده و در مرحله غیر حضوری هم از همین کتاب آزمون گرفته شده بود. در این مرحله شرکت‌کنندگانی که در مرحله غیر حضوری نمره بالای 81 درصد را آورده بودند، در مرحله حضوری پاسخگوی پرسش‌های دیگری از همان کتاب شدند. عمده شرکت‌کنندگان هم از فعالان حوزه قرآنی در محدوده خود بودند.

مادران و دختران کنار هم

خانم مطهره عباسی، یکی از شرکت‌کنندگان که مادرشان در نمایندگی ولی‌فقیه در ستاد فرماندهی کل سپاه شاغل شاغل بود، در این زمینه گفت: «من، مادر و خواهرم توانستیم در مرحله غیر حضوری نمره بالای 80 بیاوریم و امروز در این مسابقه شرکت کردیم.» وی که حافظ پنج جزء قرآن است، می‌گوید: «حفظ قرآن را به صورت غیر حضوری از طریق مؤسسه الزهرا که وابسته به سپاه است، دنبال کردم.»

همسری که الگو و معلم است

خانم مریم اکبری، شرکت‌کننده دیگری بود که به سراغ او رفتیم. وی همسر یکی از بازنشستگان نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه بود که ضمن اعلام رضایت از نحوه برگزاری مسابقات، گفت: «من در حوزه بانو امین شهرک شهید کلاهدوز فعالیت‌های قرآنی دارم و همسرم که روحانی است، استاد راهنما و الگوی من بوده است.»

یکی دیگر از شرکت‌کنندگان محمدحسین تربتی، فرزند یکی از کارکنان دفتر نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه بود که پس از تشریح روند شرکتش در مسابقه گفت: «فعالیت‌های قرآنی را با حمایت‌ها و تشویق پدر و مادرم در سن پیش دبستانی شروع کردم و موفق به حفظ جزء 30 و جزء اول قرآن شدم. الآن هم که در شهرری زندگی می‌کنیم، در محضر استاد برخورداری در حرم سیدالکریم تلمذ می‌کنم.» پس از بازدید از محل آزمون و صحبت با برخی شرکت‌کنندگان همراه با خانم لک به سراغ رئیس سازمان فرهنگی خانواده پاسداران، حجت‌الاسلام زنگنه و جانشین وی سردار ناصر دهقان رفتیم.

اولویت‌های سازمان

حجت‌الاسلام کاظم زنگنه در این جلسه در پاسخ به پرسش ما درباره فعالیت‌های سازمان فرهنگی خانواده پاسداران گفت: «ما نقشه راه سازمان را از بدو ورود در این مسئولیت تنظیم کردیم و بر اساس این اولویت‌های ما قرآن، سیره اهل بیت(ع)، احکام، مباحث مصون‌سازی در برابر تهاجم فرهنگی و... بود.»

وی ادامه داد: «در موضوع قرآنی اولویت ما مسابقات قرآنی در موضوعات حفظ، تحقیق، ترتیل و مفاهیم بود که جلسه امروز هم یکی از این برنامه‌ها، آن هم در سطح ستاد نمایندگی و حوزه مرکزی سپاه به صورت مشترک بود.»

هسته‌های خودجوش ازدواج

مسئول سازمان فرهنگی خانواده پاسداران در ادامه به عمده فعالیت‌های این سازمان اشاره کرد و توضیح داد: «انتشار مجله آشنا، فعالیت‌های مشاوره‌ای، مباحث فرهنگی شهرک‌های سازمانی، ایجاد هسته‌های خودجوش ازدواج و برگزاری برنامه فرهنگی‌‌ـ ورزشی از فعالیت‌های این سازمان است.»

وی ادامه داد: «ما در حوزه مشاوره برای ازدواج و برگزاری کارگاه‌های مهارت‌های همسرداری و هسته‌های خودجوش ازدواج فعالیت‌های خوبی داریم که نتایج اثربخشی را هم به همراه داشته است.»

جشنواره فرهنگی‌ـ ورزشی خانواده

سردار ناصر دهقان هم در تکمیل صحبت‌های حاج آقای زنگنه با اشاره به برگزاری جشنواره فرهنگی‌ـ ورزشی ویژه همسران و فرزندان پاسداران، گفت: «همسران و فرزندان پاسداران شاغل و بازنشسته جزء اهداف اصلی برنامه‌های این سازمان هستند و به همین منظور پس از وقفه‌ای چند ساله در حوزه برگزاری مسابقات ورزشی از سه سال گذشته ما جشنواره فرهنگی‌ـ ورزشی ویژه این عزیزان را اجرا کردیم.»

وی در ادامه گفت: «فرزندان و همسران پاسداران در سطوح نواحی و رده‌های صفی و سپس رده‌های استانی و رده‌های عمده در مسابقات ورزشی شرکت کرده و برگزیدگان هر مرحله در مرحله بعدی رقابت می‌کنند تا به مرحله نهایی برسند. این مرحله به صورت متمرکز به میزبانی یکی از رده‌ها و مدیریت سازمان فرهنگی خانواده پاسداران بر‌گزار می‌شود. گفتنی است، امسال سومین دوره جشنواره همسران و فرزندان دختر در شهریور ماه برگزار شد و حدود دو هزار شرکت‌کننده در رشته‌های آمادگی جسمانی، شنا، تکواندو، تیراندازی با تپانچه و با تفنگ، والیبال و دارت با هم رقابت کردند.»

سردار دهقان افزود: «استان‌های اصفهان، همدان و استان زنجان میزبان این مسابقات بودند.»

وی در زمینه جشنواره فرزندان پسر هم گفت: «این جشنواره دو سال است که برگزار می‌شود و سال گذشته به میزبانی نیروی دریایی سپاه برگزار شد و امسال قرار است دو هزار پسر در بهمن ماه در یکی از رده‌های عمده با هم رقابت کنند. گفتنی است، رشته‌های، آنها با رشته‌های خواهران مشترک است، به جز اینکه به جای دارت در حوزه رشته‌های پسران فوتسال را داریم.»

سردار دهقان تأکید کرد: «این جشنواره که با حضور و مشارکت همه خانواده‌ها برگزار می‌شود، می‌تواند نقش پر رنگی در حضور پویا و فعال خانواده در کنار پاسداران داشته باشد و انتقال‌دهنده روحیه و فرهنگ پاسداری باشد.»