تأثیر بحران خلیج‌فارس بر لبنان

شیخ«ماهر حمود» عضو تجمع علمای مسلمان و سخنگوی رسمی جبهه اسلامی در مورد وضعیت جدید منطقه خلیج‌فارس و بخصوص نزدیک شدن ایران و عراق و تأثیر آن بر آینده جنوب لبنان و موضع سوریه در این بحران، گفت:
بر کسی پوشیده نیست که ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که امور غیرمترقبه زیاد بوده و هر حادثه‌ای ممکن است بطور ناگهانی اتفاق بیفتد و معادلات بگونه‌ای غیرقابل پیش‌بینی دگرگون شود.
بحران منطقه خلیج‌فارس از دگرگونی ریشه‌ای معادلات یا تغییر کامل موضوع پیمانهای موجود خبر می‌دهد که در نتیجه بر جهان عرب بطور عام و بر لبنان و جنوب آن بطور خاص تأثیر می‌گذارد.
بسیار خوشبین هستم که این مرحله از تحولات خلیج‌فارس در سطح ستیز با دشمن صهیونیستی، یک مرحله مثبت باشد. چون نیروهائی که اکنون بیطرف هستند یا موضع مخالف گرفته‌اند، خواه‌ ناخواه در سلک جنگ با دشمن صهیونیستی و خود آمریکا درمی‌آیند و فکر می‌کنم حادثه بزرگی روی می‌دهد و پیامدهای آن بسیار مطلوب و مثبت است.
ما همه نیروهای اسلامی را به تشکیل پیمانی به رهبری جمهوری اسلامی ایران و تشکیل‌یافته از عراق و سوریه و نیروهای اسلامی و ملی فلسطین و لبنان فرامی‌خوانیم تا برای رویاروئی با حوادث آینده آماده باشند.
سوریه به گونه‌ای حساب شده از لشکرکشی کشورهای غربی به فرماندهی «جورج بوش» بهره می‌برد، من فکر می‌کنم سوریه در باطن امر، بخاطر اهداف بزرگ و مهمی که دارد با همه تحولات منطقه موافق نباشد و باز فکر می‌کنم نیروئی که سوریه به خلیج‌فارس فرستاده، نیروئی سمبلیک است و تأثیری در بحران ندارد. گمان نمی‌کنم موضع‌گیری سوریه تأثیری در موضع آمریکا داشته باشد.
او درباره جنگ «اقلیم التفاح» و تأثیر تحولات خلیج‌فارس بر روابط نیروهای اسلامی و فلسطینی گفت: «جنگ اقلیم التفاح» به گمان من در حال حاضر جنگ کوچک و محدودی است و هیچ‌کس به افروختن دوباره آن اقدام نمی‌کند و جنگ برای مدت طولانی آرام خواهد شد، مگر آنکه حوادث بسرعت اتفاق بیفتد و نمایان شود که انتظارات ما از بحران منطقه اشتباه بوده است. اختلاف نیروهای اسلامی و نیروهای فلسطینی از دیدگاه آنان نسبت به طرح صلح با صهیونیست‌ها ناشی می‌شود و یک اختلاف ریشه‌ای و عمیق نیست.
نیروهای فلسطینی در پرتو حوادث جدید منطقه، طرحهای صلح را از جریان انداخته و بزودی یک نزدیکی واقعی بین نیروهای اسلامی و فلسطینی بوقوع خواهد پیوست.
«مصعب حیدر» مسئول سیاسی «جماعت اسلامی» در جنوب لبنان درباره تأثیر تحولات خلیج‌فارس بر جنوب لبنان و بطور کلی کشورهای عربی این‌گونه سخن گفت:
جهان عرب بطوری قاطع و گیج‌کننده در ساعاتی اندک، پیرامون دو محور به گردش درآمد که در رأس یک محور، مصر و سوریه، و عربستان و در رأس محور دیگر عراق و یمن و سازمان آزادیبخش قرار گرفتند و واقعیت کشورهای عربی را باید در این دو محور ارزیابی کرد و آنچه در جنوب لبنان در جریان است پشت‌پرده منطقه‌ای و بین‌المللی دارد. بنابراین تحولات خلیج‌فارس بازتابهای بسیاری بر آن خواهد داشت، بویژه اینکه این تحولات به صورتی سریع و حاد صورت می‌پذیرد.
البته پرسشی در مورد قاطعیت برخی از نیروهای عربی و منطقه‌ای وجود دارد که آیا بر موضع خود باقی خواهد ماند یا نه؟ با توجه به اینکه همه این نیروها به جنوب لبنان و درگیریهای آن به شکلی امتداد می‌یابند.
و ممکن است تحولات خلیج‌فارس بر تعادل قوا در این درگیریها تأثیر گذاشته و بازتابهائی منفی در قسمت‌های دیگری از عرصه اسلامی و ملی بر جای گذارد.
ولی جنوب لبنان در صورت بروز هرگونه دگرگونی، ولو اندک در پیمانهای بسته شده جهانی، در معرض تحول قرار می‌گیرد. بویژه اینکه نقش فلسطینی‌ها در جریان جنوب لبنان به عنصر مهمی تبدیل شده است و همین نقش مستقیماً در رویدادهای خلیج‌فارس نیز مؤثر است.
بهتر آن است که تحولات منفی در سطح جنوب لبنان صورت نگیرد. با وجود این احتمال که ممکن است در نتیجه موضع‌گیری فلسطینی‌ها در مورد بحران خلیج‌فارس و جایگاه آنان در پیمانهای احتمالی، اسرائیل برای رویاروئی با تحولات بوجود آمده در جنوب حضور خود را گسترده‌تر کند.
شیخ «عفیف نابلسی» عضو هیأت علمای جبل عامل در مورد شعاع انعکاس تحولات خلیج‌فارس بر بحران لبنان و درگیریهای حزب‌الله و امل میگوید:
از آنجا که خلیج‌فارس نقطه مهمی در جهان عرب است و کشورهای این حوزه نقش مهمی در اوضاع لبنان ایفا می‌کنند، این تحولات در جهت متوقف کردن و سرد نمودن بحرانهای لبنان مؤثر خواهد بود. به ویژه اینکه طرف فلسطینی که در ابتدا بعنوان واسطه وارد درگیریها شد و سپس به یک سوی درگیری پیوست. با توجه به افروخته شدن آتش در منطقه خلیج‌فارس، کسی از شعله‌ور شدن جنگ داخلی در لبنان سود نمی‌برد. عوامل تحریک و شعله‌ورسازی جنگ بین‌ حزب‌الله و امل در منطقه «اقلیم التفاح» بپایان رسیده و شاید ما به راه‌حل کامل در این مورد نرسیم، ولی به جزئی از راه‌حل دست خواهیم یافت.
شیخ نابلسی، از آینده اوضاع خلیج‌فارس اظهار خوشبینی کرد و گفت: اوضاع به سوی یک نتیجه مثبت که به سود نیروهای اسلامی - چه در سطح لبنان و چه در منطقه خواهد بود، پیش می‌رود.
«زیدوهبه» مسئول سیاسی حرکت فتح در لبنان از اوضاع خلیج‌فارس و تأثیر آن بر جهان عرب و قضیه فلسطین و جنوب لبنان اینگونه سخن می‌گوید:
موضوع خلیج‌فارس مسئله کوچکی نیست. غارت ثروت کشورهای عربی و ساکن نمودن مهاجران یهودی در جنوب لبنان و سرزمینهای عربی هدف مشترک آمریکا و اسرائیل است. تحرکات نظامی آمریکا و کشورهای غربی امت عربی، خطرساز است هر چند زیر عنوان جلوگیری از تجاوز عراق است ولی ما فکر می‌کنیم عراق با توجه به اهمیت و نقش سیاسی نظامی‌اش در منطقه، هدف نیست بلکه اعراب و مسلمانان هدف هستند. این ماجرا به هر انسانی می‌فهماند که نفت اعراب برای آمریکاست و ما در خلیج‌فارس فقط نگهبان آن هستیم و هروقت اطمینان خود را به ما از دست بدهند و احساس کنند که نگهبانی ما در سطح موردنظر آنان نیست، تصمیم می‌گیرند بطور مستقیم این ثروت را در اختیار بگیرند این مبارزه‌جوئی وقیحانه از طرف آمریکا و کلیه کشورهای استکباری نیازمند اتحاد کشورهای عربی و اسلامی است. وارد شدن ارتش آمریکا به سرزمین‌های مقدس مسئله بزرگی است و هیچ‌کس نمی‌تواند تردید کند که ارتش آمریکا همان ارتش اسرائیل است و هیچ مانعی نیست که ارتش اسرائیل بطور غیرآشکار در سرزمین عربستان وجود داشته باشد داشتن روابط جنوب با عراق برای ما در سازمان آزادیبخش، حتمی و قطعی است و نیازی به تفکر و اجتهاد ندارد ما این روابط را مایه عزت خود می‌دانیم، همچنان‌ که بر نقش سازمان در هم‌پیمان نمودن واقعی اعراب در رویاروئی با آمریکا و اسرائیل تأکید می‌کنیم.
ما به پیمانی که با اشغال مناطق عربی رویاروی شود و اسرائیل را مجبور به خروج از سرزمینهای عربی فلسطین و لبنان و جولان کند، نیازمندیم و در مورد نزدیک شدن عراق و ایران باید بگویم که سازمان در این نزدیکی نقش زیادی خواهد داشت و ما تنها تماشاچی نخواهیم بود، بلکه در تحقق این نزدیکی تلاش می‌کنیم. او در مورد درگیریهای امل و حزب‌الله گفت: ما آرزومندیم این درگیریها پایان پذیرد و بر استمرار گفتگوها بین دو طرف اصرار می‌ورزیم، هر چند برادران ما در حزب‌الله به پیشنهاد ما در مورد گفتگو پاسخ نمی‌دهند و برخی ما را متهم به همدستی با امل بر ضد حزب‌الله می‌کنند که این صحیح نیست. هم‌اکنون گفتگوهائی غیرعلنی و دقیق بین سازمان آزادیبخش و حزب‌الله برای رسیدن به نتایج مثبت در جریان است و این گفتگوها هیچ تأثیری بر روابط ما با جنبش امل نخواهد گذاشت. ما خواهان توقف جنگ و حل اختلافات میان امل و حزب‌الله از طریق مسالمت‌آمیز هستیم و وجود ما در جنوب لبنان موقت است و پس از رسیدن به اهدافمان به فلسطین بازخواهیم گشت و دخالت در امور داخلی لبنان حق ما نیست، ولی نمی‌توانیم اجازه دهیم که وجود 500 هزار فلسطینی در لبنان که یک وجود سیاسی - نظامی است، مورد حمله و تجاوز قرار گیرد و باید از آنان و از نقش سیاسی - نظامی خود در منطقه دفاع کنیم.
یک منبع مسئول در «حزب‌الله» پیرامون تأثیر تحولات صلح بر اوضاع لبنان گفت: آمریکا می‌کوشد از رهگذر حضور مستقیم نظامی در منطقه خلیج‌فارس سیطرۀ خود را گسترش دهد و توازن قوا را با اقدامات جنگی همراه با فعالیت‌های دیپلماسی بدست‌ گیرد تا بتواند منافع حیاتی خود را حفظ کرده و بر منطقه نفتی که پایه اقتصاد غرب و عامل مؤثری در توازن نیروهای بین‌المللی است سلطه یابد.
حزب‌الله همواره بر پایان یافتن سریع و واقعی هر‌ درگیری داخلی که مانع جنگ با اسرائیل باشد اصرار می‌‌ورزد. امیدواریم تحولات خلیج(فارس) که برای جنبش امل بسیار اهمیت دارد، این جنبش را بر آن دارد که از اصرار بر جنگ دست برداشته و با امضای یک پیمان نهائی فراگیر بر پایۀ تنظیم روابط دوجانبه و آزادی‌عمل و جنبش مقاومت، به پایان دادن این جنگ روی آورد.
آخرین گفتگو با دکتر«محمد بیضون» عضو دفتر سیاسی جنبش امل صورت گرفت که در مورد انعکاس بحران خلیج بر وضع لبنان و درگیریهای اقلیم التفاح گفت:
لبنانی‌ها عموماً از دخالت‌های عراق در لبنان از طریق موجی که به جنگ آزادیبخش نامیده شده و «میشل عون» رهبر آن است، رنج برده‌اند و واقعیت این موج را دخالت عراق در لبنان بخاطر تصفیه‌حساب با سوریه به وجود آورده است. و ورود رئیس‌جمهور عراق در یک جنگ بزرگ مانع از آن خواهد شد که همانند گذشته در لبنان دخالت کند.
نمودارها حاکی از آن است که موضوع اقلیم الفتاح و درگیریها بین جنبش امل و حزب‌الله بزودی حل خواهد شد.