اصلاح‌طلبان؛ چراغ خاموش اصولگرایان؛ انبوهی از فهرست‌ها

با پایان یافتن ماه بهمن در حالی که زمان چندانی تا 12 اسفند باقی نمانده است، گروه‌هایی که نتوانسته‌اند افراد موردنظر خود را در فهرست‌های انتخاباتی بگنجانند، جبهه‌ها و گروه‌های سیاسی نوظهوری را تشکیل می‌دهند تا بتوانند برخی از نامزدهای خود را راهی بهارستان کنند.
در این میان جریانات سیاسی مختلف، جبهه متحد اصولگرایان را رقیب اصلی خود معرفی می‌کنند؛ جبهه‌ای که به صورت تشکیلاتی با محوریت روحانیون بلندپایه و باسابقه‌ای همچون آیت‌الله مهدوی‌کنی و آیت‌الله یزدی به رقابت انتخاباتی گام نهاده است. این جبهه هجدهم بهمن فهرست 30 نفره خود را برای پایتخت اعلام کرد؛ فهرستی که پیش از این وعده اعلام آن در همین روز داده شده بود. براساس فهرست منتشر شده، 11 نفر از اعضای این لیست سابقه نمایندگی ندارند، اما در عین حال تعدادی از وزیران و معاونان پیشین دولت‌های نهم و دهم در این لیست حضور دارند. طیف اصولگرایان تحول‌خواه که جمعیت ایثارگران و رهپویان بدنه اصلی آن را تشکیل می‌دهند، چهره‌های بیشتری را در این فهرست به خود اختصاص داده است.
همچنین در حالی که زهره الهیان از سرلیستی محمدحسن ابوترابی‌فرد در فهرست جبهه متحد خبر داده بود، اما جبهه متحد با انتشار بیانیه‌ای این خبر را رد کرد. با فاصله کوتاهی از انتشار این بیانیه یک منبع آگاه به خبرگزاری مهر گفته است که غلامعلی حدادعادل و محمدحسن ابوترابی‌فرد، دو چهره سرشناس اصولگرا به عنوان سرلیست‌های جبهه متحد اصولگرا انتخاب شده‌اند.
از سوی دیگر جبهه متحد چهره‌هایی همچون علی مطهری، علی عباسپور و حمیدرضا کاتوزیان را در فهرست انتخاباتی خود قرار نداد تا شاهد شکل‌گیری گروهی جدید از دل اصولگرایان در آستانه انتخابات مجلس نهم باشیم.
در سوی دیگر میدان رقابت‌های انتخاباتی، جبهه پایداری ـ که اکنون هفت ماه از زمان تاسیس آن می‌گذرد ـ از اعلام فهرست انتخاباتی جداگانه در آینده نزدیک خبر داده است. در حالی که بنا بر این بود که جبهه پایداری فهرست انتخاباتی خود را در آستانه 22 بهمن اعلام کند، اما این اتفاق رخ نداد و حتی برخی جریانات سیاسی در اصل ارائه فهرست از سوی این تشکل سیاسی اصولگرا تشکیک کردند. گرچه در ابتدای تشکیل این جبهه به نظر می‌رسید که جبهه پایداری با جبهه متحد اصولگرایان با توجه با سازوکاری که تبیین شده بود به وحدت برسد و لیست مشترکی را ارائه دهد، ولی این امر محقق نشد و هر کدام از این جبهه‌ها عدم تحقق این موضوع را بر گردن یکدیگر انداختند تا اینکه لنکرانی، سخنگوی این جبهه ارائه لیست جداگانه از جبهه متحد را منطقی دانست.
از سوی دیگر کامران باقری‌لنکرانی، سخنگوی جبهه پایداری در گفت‌وگو با خبرنگاران با بیان اینکه «27 نفر از لیست این جبهه قطعی شده‌اند» وعده داده که به زودی فهرست 30 نفره این جبهه در حوزه انتخابیه تهران قطعی و اعلام عمومی شود.
همچنین کاندیداهای این جبهه برای انتخابات مجلس نهم باید میثاق‌نامه‌ای را امضا کنند؛ میثاق‌نامه‌ای که خاطره میثاق‌نامه محمود احمدی‌نژاد با کابینه‌اش در سال 84 را تداعی می‌کند. این جبهه اعلام کرده است که 150 نامزد را به‌عنوان کاندیداهای جبهه پایداری در سراسر کشور معرفی خواهد کرد. اگرچه به نظر می‌رسد اشتراکاتی میان فهرست جبهه متحد و جبهه پایداری وجود داشته باشد، اما براساس خبرهای منتشر شده، حجت‌الاسلام مرتضی آقاتهرانی، سرلیست این جبهه خواهد بود و گروهی از شاگردان و نزدیکان آیت‌الله مصباح‌یزدی، پدر معنوی این جبهه سهم بسزایی در این لیست خواهند داشت.
رویکرد جبهه پایداری بارها با انتقاد صریح آیت‌الله مهدوی‌کنی روبه‌رو شده است؛ چنانچه او در روزهای آغازین هفته گذشته نیز زبان به گلایه از رویکرد این جبهه گشود. دبیرکل جامعه روحانیت مبارز تهران بار دیگر این سخن را تکرار کرد که «همانطور که قبلا گفتم در جزئیات فهرست دخالتی ندارم.»
او در پاسخ به این سوال که اشتراکات جبهه پایداری و جبهه متحد اصولگرایان در چیست، گفت: «اشتراکات زیادی داریم که مهمترین آن در اصولگرایی است.»
دبیرکل جامعه روحانیت مبارز در پاسخ به این سوال که اگر اشتراکات زیادی بین جبهه متحد اصولگرایان و پایداری است، چرا دو فهرست جداگانه منتشر شد، خاطرنشان کرد: «بهتر است از خود آنها بپرسید. ما که طرفدار وحدت بودیم. آنها بودند که نیامدند. آنها به خاطر اینکه نمی‌خواستند نام برخی افراد در فهرست باشد وارد کمیته وحدت اصولگرایان نشدند.»
در این میان سه گروه دیگر نیز در عرصه رقابت‌ها حضور دارند که با تجربه دوره‌های اخیر انتخابات مجلس می‌توان حدس زد که کار سختی برای ورود به پارلمان دارند. جبهه ایستادگی که نسبت به جبهه پایداری تمکین بیشتری در برابر تصمیمات جبهه متحد اصولگرایان نشان می‌دهد، ضلع سوم اصولگرایان در انتخابات مجلس نهم خواهد بود. هر چند حسن بیادی، سخنگوی این جبهه اعلام کرده جبهه ایستادگی کاندیداهای مشترکی با جبهه متحد اصولگرایان خواهد داشت. اگرچه این جبهه در ابتدا تلاش می‌کرد که با جبهه متحد به توافق برسد و یک فهرست واحد ارائه دهد و حتی عبدالحسین روح‌الامینی را به عنوان نماینده خود برای رایزنی با جبهه متحد اصولگرایان برگزید، اما سرانجام توافق حاصل نشد و آنگونه که سخنگوی این جبهه اعلام کرده این جبهه نیز لیست جدایی خواهد داد؛ گرچه اشتراکاتی نیز با لیست جبهه متحد خواهد داشت.
گروهی دیگر که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد،‌ بازماندگان از فهرست جبهه متحد اصولگرایان در انتخابات مجلس نهم هستند که تصمیم دارند فهرستی مستقل ارائه دهند. ماجرا از آنجایی آغاز شد که تعدادی از اصولگرایان منتقد دولت دهم همچون علی مطهری، علی عباسپور و حمیدرضا کاتوزیان از سوی هیات‌های اجرایی رد صلاحیت شدند، اما پس از آنکه شکایت این افراد به شورای نگهبان به ثمر رسید و این چهره‌ها به رقابت‌های انتخاباتی مجلس نهم راه یافتند، این بار از قرار گرفتن در فهرست جبهه متحد ناامید شدند. از سوی دیگر در حالی که مرزبندی این افراد با جبهه پایداری کاملا روشن بود، اقدام به تشکیل جبهه جدیدی کردند و نام «جبهه منتقدان دولت دهم» را بر آن نهادند؛ نامی که چندی بعد به «تشکل صدای ملت» تغییر یافت. این طیف قرار است چهره‌های منتقد دولت را که اغلب چهره‌های خبرساز هستند، در فهرست خود بگنجاند.
اگرچه برخی معتقدند احتمال دارد این جبهه برای حوزه انتخابیه تهران فهرست 30 نفره ارائه نکند، اما آنچه از هم‌اکنون بدیهی به نظر می‌رسد این است که علی مطهری، نماینده تهران در مجلس هشتم سرلیست این جبهه خواهد بود. برخی گروه‌ها نیز در صدد القای این مساله هستند که نماینده اول تهران از این فهرست بیرون خواهد آمد. این در حالی است که دلاور صیامی، دبیرکل جبهه حامیان ولایت از جبهه‌های اصولگرا، در نشستی با خبرنگاران اسامی 12 نفر از لیست این جبهه برای انتخابات مجلس نهم را اعلام و علی مطهری را به‌عنوان سرلیست جبهه حامیان ولایت معرفی کرد.
سیدمحمود علوی، سید محمدحسن ابوترابی‌فرد، خانم محمدزاده، قاسم ممی‌پور، پرویز سروری، الیاس نادران، نبی رودکی، حمدالله قهرمانی‌فر، علی‌اصغر خانی، حسین مظفر و مرتضی غرقی از جمله افرادی هستند که به گفته صیامی اسامی‌شان در لیست این جبهه قطعیت یافته است.
او همچنین گفته است که لیست این جبهه با لیست جبهه متحد اصولگرایان 90 درصد اشتراک دارد و تاکنون در مورد 185 کاندیدا در کشور به قطعیت رسیده‌اند.
گروه نوظهور دیگر جبهه بصیرت و بیداری اسلامی است که با محوریت سیدشهاب‌الدین صدر تشکیل شده است. او نایب رئیس دوم مجلس هشتم بود که در انتخابات مجلس گذشته در گروه 5+6 عضویت داشت. این جبهه پیش از 22 بهمن در یک نشست خبری به صورت رسمی اعلام موجودیت کرد و اعلام کرده است که متشکل از 12 گروه اصولگراست و به زودی فهرست انتخاباتی خود را ارائه خواهد داد.
در عین حال برخی سایت‌های خبری فهرستی به‌عنوان لیست احتمالی این تشکل با سرلیستی سیدشهاب‌الدین صدر منتشر کردند که نام‌های مشترکی با جبهه متحد اصولگرایان در آن به چشم می‌خورد. البته این فهرست از سوی این جبهه تایید نشده است. سیدشهاب‌الدین صدر نیز همچون مطهری و کاتوزیان در لیست جبهه متحد اصولگرایان قرار نگرفته است.
تعدد جبهه‌ها و فهرست‌های انتخاباتی در حالی است که اصولگرایان از زمان آغاز فعالیت‌های انتخاباتی تاکنون بارها بر وحدت میان گروه‌های مختلف این جریان تاکید کرده‌اند و حتی بزرگان این جریان که چهره‌هایی نظیر آیت‌الله مهدوی‌کنی، آیت‌الله مصباح‌یزدی و آیت‌الله محمد یزدی در راس آنان قرار دارند برای وحدت این جریان وارد میدان شده‌اند.
اما این بار اصولگرایان برخلاف دوره‌های گذشته با این تصور که میدان از وجود رقبای سنتی و مدرن خالی است به رقابت درون‌گروهی روی آورده‌اند؛ اتفاقی که شاید پایان خوشی نداشته باشد. البته هنوز فرصت برای تمکین در برابر نظرات بزرگان اصولگرا وجود دارد و می‌توان تا 12 اسفند از تعداد فهرست‌ها کاست یا بر تعداد نامزدهای مشترک فهرست‌های انتخاباتی افزود.
در سوی دیگر میدان، اصلاح‌طلبان که سیاست دوگانه‌ای را در قبال انتخابات در پیش گرفته‌اند، تصمیم گرفته‌اند فهرست‌هایی را برای انتخابات ارائه کنند.
پس از آنکه اصلاح‌طلبان تندرو و طیف منتسب به سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات از حضور در انتخابات امتناع ورزیدند، طیف دیگری از اصلاح‌طلبان که تلاش می‌کنند در چارچوب قانون اساسی فعالیت‌های سیاسی خود را ادامه دهند، اعلام کرده‌اند که به‌زودی فهرست‌های انتخاباتی خود را در رسانه‌ها منتشر خواهند کرد.
حزب مردمسالاری به دبیرکلی مصطفی کواکبیان، خانه کارگر به دبیرکلی علیرضا محجوب، اصلاح‌طلبان جوان و اصلاح‌طلبان معتدل گروه‌هایی از اصلاح‌طلبان هستند که تاکنون رسما اعلام کرده‌اند بنای ارائه فهرست انتخاباتی دارند. داریوش قنبری، سخنگوی فراکسیون اقلیت مجلس هشتم در گفت‌وگو با سایت خبری فردا در تشریح آخرین وضعیت اصلاح‌طلبان در آستانه انتخابات مجلس نهم با بیان اینکه اصلاح‌طلبان در این دوره از انتخابات نیز رویه گذشته خود را دنبال خواهند کرد، چنین گفت: «تلاش ما این است که حتی در چند روز باقیمانده به انتخابات به صورت تشکیلاتی وارد عرصه رقابت شویم و معتقدیم اگر این امر تحقق یابد مطمئنا اصلاح‌طلبان کرسی‌های قابل توجهی را در مجلس در اختیار خواهند گرفت. البته برخی احزاب اصلاح‌طلب از جمله حزب مردمسالاری و خانه کارگر تحرکاتی داشته‌اند و می‌توانند در بسیج کردن و منسجم کردن اصلاح‌طلبان هم تاثیرگذار باشند.»
او با این اظهارنظر که اصلاح‌طلبان هنوز از پایگاه اجتماعی خوبی در جامعه برخوردارند، سخنانش را اینگونه ادامه داد: «این پایگاه اجتماعی در حدی است که اگر این جناح تشکیلاتی وارد میدان شود قطعا به موفقیت دست خواهد یافت، ولی تا به امروز بزرگان اصلاح‌طلب هنوز تصمیمی در این خصوص اتخاذ نکرده‌اند و امیدواریم سریع‌تر تصمیم نهایی خود را اعلام کنند.»
این نماینده اصلاح‌طلب تاکید کرد: «برای حضور در عرصه انتخابات باید بدون تعارف با رقیب رقابت کرد و لازمه رقابت هم حضور جدی و پررنگ در انتخابات است. برای حضور پررنگ هم باید با تشکیلات قوی وارد میدان شد.»
او همچنین اختلاف و تعدد لیست جبهه اصولگرایان را فرصت مناسبی برای جبهه اصلاحات دانست و درخصوص عدم حضور جدی اصلاحات شاخص در انتخابات مجلس و استفاده از چهره‌های ناشناخته گفت: «در این دوره کاندیداهای درجه یک اصلاح‌طلبان حضور ندارند اما ما کاندیداهای ناشناخته‌ای داریم که با استفاده از همان‌ها هم احتمال موفقیت و پیروزی بالاست.»
اگرچه خانه کارگر، حزب مردمسالاری و اصلاح‌طلبان جوان تاکنون فهرست‌های انتخاباتی خود را اعلام نکرده‌اند، اما در روزهای آغازین هفته گذشته گروهی که نام اصلاح‌طلبان معتدل را برای خود برگزیده است، فهرست خود را منتشر کرد.
سایت امید اصلاحات در خبری نام‌های زیر را به‌عنوان فهرست جبهه اصلاح‌طلبان معتدل معرفی کرد.
علیرضا محجوب، الهه راستگو، سهیلا جلودارزاده، محمدرضا هاشمی، مسعود فرامرزی، فرشاد بشیرزادگان، مهرداد کاظم‌زاده، مسعود سیلاخوری، مسعود بوجاری، سارا پارسا، رضا جلالی، محمد جلیلیان، امین یونس سنبلکی، زهیر طیب، پیام عرب‌زاده، امیرعباس سیاه‌پوش، کتایون عزیززاده، مریم راجی‌کاشانی، حامد ملک‌نژاد، محمد مقیسی، احمد اتابکی‌مهر، فرشته موسوی‌نیشابوری، مجید کریملو، مرجان لحمی، غلامحسین مقصودی، اکبر ولی‌زاده، مریم ناژداکی، محمود حسن‌زاده، فرهاد شیخی و جواد شرف‌خانی نام‌هایی بودند که از سوی این سایت خبری منتشر شدند.
این در حالی است که سهیلا جلودارزاده این فهرست را تکذیب کرده است. در هر صورت این هفته از فهرست‌های انتخاباتی رونمایی می‌شود و تمام گروه‌هایی که قصد ارائه لیست انتخاباتی دارند در هفته جاری نسبت به چنین اقدامی مبادرت خواهند کرد.