خلعت تازه رهبر اصلاحات

گروه احزاب: «با موافقت خاتمی برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرده‌ام» این جمله‌یی بود که در روزهای ثبت نام انتخابات سال گذشته چندین فعال سیاسی ابراز کردند. هیچ کدام هم دروغ نمی‌گفتند. هر کدام که به خاتمی مراجعه می‌کردند و نظر او را درباره کاندیداتوری جویا می‌شدند او موافقتش را اعلام می‌کرد. از پرویز کاظمی، وزیر رفاه دولت احمدی‌نژاد تا جواد اطاعت عضو شورای مشورتی اصلاح‌طلبان هر کس که به دیدار خاتمی رفت برای مشورت، خندان بیرون آمد. اما خاتمی بالاخره نقش تاریخی خود را ایفا کرد و در دایره کلی‌گویی و موضع‌گیری مبهم باقی نماند. در نهایت هم با یک نوشته کوتاه محمد رضا عارف را از کاندیداتوری منصرف کرد تا راه ریاست جمهوری حسن روحانی هموار شود.

حالا نیز به نظر می‌رسد خاتمی تصمیمش را گرفته و می‌خواهد به جای نقش یک رهبر فکری که صرفا ایدئولوگ است، لیدری یک جریان سیاسی را به شکلی علنی و واضح‌تر از قبل دنبال کند. خاتمی حالا کمتر کلی گویی می‌کند و عرصه سیاست داخلی را با جزییات بیشتری نمایش می‌دهد تا نقشه راه اصلاح‌طلبان را ترسیم کند. همه اینها در شرایطی اتفاق می‌افتد که تا انتخابات مجلس آتی بیش از 16 ماه باقی مانده است. رییس‌جمهور ایران در سال‌های 76 تا 84 نقش تاریخی خود را فراموش نکرده و برای هدایت اصلاح‌طلبان به بهارستان عزمش را جزم کرده است. او پس از تجربه موفق انتخابات ریاست‌جمهوری و نقش کم‌نظیری که در ائتلاف نیروهای تحول خواه ایفا کرد حالا با جدیت و بدون پرده پوشی سخن از انتخابات مجلس می‌گوید.

اگر سال‌های پس از 88 او تنها به کلیاتی اشاره می‌کرد و تلاش داشت رابطه اصلاح‌طلبان و حاکمیت را ترمیم کند حالا گویی خیالش آسوده است که رابطه به یک تار مو رسیده اصلاحات و نظام قطع نشده و بدخواهان به اهداف خود نرسیده‌اند. رای خاتمی در دماوند، بیان اظهاراتی نظیر آنچه ظلم به نظام دانست، حمایت بی‌چون و چرا از روحانی، بیان سخنانی درباره تعامل با حاکمیت و در نهایت ارسال پیام و آرزوی سلامتی برای رهبر انقلاب پس از عمل جراحی ایشان شاید مهم‌ترین نقاط عطف رفتار خاتمی در این سال‌های بعد از توفان 88 بود که توانست رابطه با حاکمیت را حفظ کند.

او حالا به نظر می‌رسد کمتر دغدغه حفظ رابطه را داشته باشد به همین دلیل است که نسبت به رفع بدبینی‌های احتمالی نظام از اصلاح‌طلبان موضع‌گیری می‌کند و در نهایت برای تغییر ترکیب مجلس آتی صریح‌تر از همیشه سخن می‌گوید. اگر او روزی به هر دلیلی نخواست میانه اختلاف معین، کروبی و مهرعلیزاده را بگیرد حالا به صراحت می‌گوید منکر اشتباهات گذشته نیستیم. رفتار این روزهای خاتمی را باید به فال نیک گرفت. یک سال و نیم آینده برای اصلاح‌طلبان مقطع تاریخی مهمی است. آنقدر مهم که خاتمی خلعت رهبری حزبی را بدون ترس از تخریب‌های احتمالی به تن کند.