- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه آفتاب يزد – 1396/03/30 – شماره 4922 – صفحه 10)
«امروز طرحی در ذهن من و دوستانم جناب رئیس‌جمهور، جناب نخست‌وزیر و بعضی از دوستان در ستاد انقلاب فرهنگی مطرح است، من این را اینجا می‌خواهم مطرح کنم. در این رابطه ان‌شاءالله متفکران این را تقویت می‌کنند و این یکی از وسایل حرکت جدی علم بشود، انقلاب فرهنگی ایجاد شود البته ما هنوز تصمیم نهایی نگرفته‌ایم ولی جدی هستیم روی این طرحی که عرض می‌کنم. فکر می‌شود اگر امروز امکانات ما کافی نیست که هر کس طالب تحصیلات عالی است و دوره دانشگاه را بخواهد بخواند اگر نمی‌توانیم در این دانشگاه‌های محدود جذبشان کنیم فکر کنیم یک راهی را انتخاب کنیم که هیچ طالب علمی مجبور نباشد که دست از تحصیل بکشد و ما اینطور فکر کردیم و یکی از طرق این است که از همین امسال در هر جا که دستمان رسید و شاید کم‌کم به روستاها هم بکشد به شهرهای کوچک به آسانی می‌رسد مراکزی درست بکنیم به نام دانشگاه آزاد» این بخشی از خطبه‌های آیت‌الله‌ها‌شمی‌رفسنجانی در 21خرداد61 در نماز جمعه تهران است. او در این روز در خطبه دوم نماز جمعه تهران برای اولین بار ایده تشکیل دانشگاه آزاد را، که طرح اولیه آن در شورای اقتصاد تایید شده بود، با مردم در میان گذاشت.
ایده تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی ابتدا در جامعه اسلامی دانشگاهیان مطرح شد و به‌دنبال آن آیت‌الله‌ها‌شمی که ریاست مجلس اول را برعهده داشت با طرح این ایده در شورای اقتصاد، نظر مساعد آنان را به‌دست آورد. او پیش از آن نظر مساعد امام خمینی(ره) را نیز تامین کرده و اولین کمک مالی به دانشگاه آزاد را که در شرف تاسیس بود از ایشان دریافت کرد. علی‌اکبر ناطق‌نوری درباره کمک امام‌خمینی به دانشگاه آزاد می‌گوید: «آقای‌ها‌شمی خدمت امام رسید و این مسئله را با امام مطرح کرد که دانشگاه‌های دولتی ظرفیت محدودی دارند، مردم پشت درِ دانشگاه و کنکور می‌مانند. اجازه بدهید یک دانشگاه غیردولتی درست کنیم که خود مردم آن را اداره کنند و از بودجه دولتی استفاده نکنیم. امام موافقت کردند و اولین پول برای تاسیس دانشگاه را دادند؛
یک میلیون تومان. آن پول برکت داشت و یک‌عده هم به‌عنوان هیئت موسس تشکیل شدند، مانند مقام معظم رهبری، آقای‌ها‌شمی، آقای موسوی‌اردبیلی، نخست‌وزیر وقت و دانشگاه آزاد با یک ساختمان کوچک تاسیس شد.»
27 خرداد 61 دانشگاه آزاد اسلامی به‌طور رسمی تاسیس شد. اولین واحد دانشگاهی دانشگاه آزاد، واحد تهران مرکزى با نام پیشین واحد تهران با کد ١٠١ و بعد از آن واحد تبریز با کد ١٠٢ بود. اولین آزمون ورودی هم اسفند ۶۱ با شرکت ۳۲هزار داوطلب در شاهرود، اهواز، تبریز، تهران، رشت، زاهدان، کرمان، مشهد و یزد برگزار شد و حدود ۳هزار نفر در رشته‌های راه و ساختمان، برق، مکانیک، فیزیک، ریاضی، شیمی، صنایع فلزی، نساجی و حسابداری پذیرفته شدند.
اکبر‌ها‌شمی‌رفسنجانی، نخست‌وزیر وقت، عبدالله جاسبی، عبدالکریم موسوی‌اردبیلی و سیداحمد خمینی اعضای اولیه هیئت موسس دانشگاه آزاد بودند. پس از فوت سیداحمد خمینی فرزندش سیدحسن خمینی جانشین او در هیئت موسس شد. در سال ۱۳۸۹ و بعد از حوادث انتخابات ریاست‌جمهوری دهم شورای انقلاب فرهنگی با تغییر اساسنامه دانشگاه تعداد اعضا را به ۹ نفر افزایش داد و با حذف نخست‌وزیر وقت، حسن حبیبی، علی‌اکبر ولایتی، محسن قمی و حمید میرزاده را به هیئت موسس افزود که پس از فوت حسن حبیبی و تصویب مجدد هیئت موسس و شورای عالی انقلاب فرهنگی، علی‌اکبر ناطق نوری جایگزین او شد. این اتفاق در حالی رخ داد که آیت‌الله‌ها‌شمی‌رفسنجانی مخالف تغییر اساسنامه بود و در دیدار با دانشجویان دانشگاه‌های تهران با بیان اینکه «دانشگاه آزاد غصب شده است» به شورایعالی انقلاب فرهنگی اعتراض کرد: «این اقدام با تصویب نهادی صورت گرفت که حق نداشت در اساسنامه آن ورود کند.»
اما هیئت امنای دانشگاه آزاد که عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در مورد این دانشگاه است شامل افراد حقوقی است که در سال‌های مختلف تغییر کرده‌اند. طبق اساسنامه دانشگاه آزاد، اعضای هیئت امنا شامل سه نفر از اعضای هیئت موسس که حتما یک نفر از آنها باید روحانی باشد، رئیس دانشگاه آزاد، وزیر بهداشت و نماینده وزیرعلوم، رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها و سه نفر از اعضای هیئت علمی تمام‌وقت دانشگاه‌ها در مرتبه دانشیاری یا بالاتر که هیچ‌گونه سمت مدیریتی و حکومتی غیر از تدریس و پژوهش نداشته باشند، است. اکنون علی‌اکبر ولایتی (جایگزین آیت‌الله‌ها‌شمی)، سیدحسن خمینی و عبدالله جاسبی سه عضو هیئت موسس، علی‌محمد نوریان رئیس دانشگاه، سیدحسن قاضی‌زاده‌ها‌شمی وزیر بهداشت، محمد فرهادی وزیرعلوم، محمد محمدیان رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها، صمدی یزدی، فریدون عزیزی و فرهاد دانشجو سه منتخب شورایعالی انقلاب فرهنگی اعضای هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی هستند که در این بین دوره عضویت چهارساله سه منتخب شورایعالی انقلاب فرهنگی به پایان رسیده است و هنوز افراد جدید انتخاب نشده‌اند.
تحقق آرزوی آیت‌الله
عبدالله جاسبی که برخی از او به‌عنوان فردی که پایه‌گذاری دانشگاهی غیردولتی را به آیت‌الله‌ها‌شمی پیشنهاد داده نام می‌برند اولین رئیس دانشگاه آزاداسلامی است که با حمایت‌های آیت‌الله‌ها‌شمی حدود 30 سال بر صندلی ریاست بزرگ‌ترین دانشگاه حضوری جهان تکیه زد. دانشگاه آزاداسلامی در طول مدیریت سی‌ساله عبدالله جاسبی با وجود انتقادهایی که بر آن وارد بود، توانست خود را به‌عنوان قطب علمی و آموزشی کشور مطرح کند و به همه شهرها، حتی شهرهای کوچک راه پیدا کند؛ همان‌طور که آیت‌الله‌ها‌شمی سال 61 در خطبه‌های نمازجمعه تهران آرزو کرده بود تا دانشگاه آزاد در شهرهای کوچک و روستاها هم گسترش یابد.
هرچند جاسبی در صف‌بندی‌های سیاسی در قلمرو راستگرایان سنتی تعریف می‌شد به دلیل نزدیکی ویژه به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، حمایت‌های آیت‌الله‌ها‌شمی از او، همچنین طولانی‌شدن مدت ریاستش مورد انتقاد اصولگرایان بود. از زمان روی کار آمدن دولت نهم و دهم حاشیه‌های دانشگاه آزاد روزبه‌روز افزایش یافت تا جایی که دولت محمود احمدی‌نژاد با دست گذاشتن به روی اساسنامه این دانشگاه تلاش کرد با تغییر آن، همچنین تغییر مدیریت، دانشگاه آزاد را تحت کنترل خود دربیاورد.
تسلط احمدی‌نژاد بر دانشگاه آزاد
محمود احمدی‌نژاد که با به راه انداختن دوقطبی محرومیت- اشرافیت در سال 84 خود را به پاستور رسانده بود از ابتدای ریاست‌جمهوری خود با انتقاد از شیوه‌های مدیریتی در دانشگاه آزاد از جمله میزان شهریه‌های آن درصدد مقابله با آیت‌الله‌ها‌شمی بود. او در 4 سال اول دولتش برای رقابت با دانشگاه آزاد اسلامی دست به گسترش دانشگاه پیام نور زد و برای این کار بودجه‌های کلانی در اختیار این دانشگاه قرار داد تا جایی که طی 4 سال در بسیاری از مناطق دورافتاده و روستایی یک شعبه دانشگاه پیام‌نور احداث شد بدون اینکه متقاضی برای آن وجود داشته باشد. در نهایت نیز بسیاری از این شعبه‌ها با وجود سرمایه‌گذاری زیاد تعطیل شدند. بعد از انتخابات سال 88 محمود احمدی‌نژاد برای حمله به آیت‌الله‌ها‌شمی وارد تقابل جدی با دانشگاه آزاد شد و درصدد تغییر مدیریت این دانشگاه و تصاحب آن برآمد. از این‌رو ابتدا با هماهنگی شورایعالی انقلاب فرهنگی دست به تغییر اساسنامه دانشگاه آزاد زد و پس از آن در سال ۱۳۹۰فرهاد دانشجو را بر صندلی ریاست دانشگاه آزاد نشاند.
در جلسه‌ای که 27 دی‌ماه سال 90 هیئت امنای دانشگاه آزاد برای تعیین تکلیف ریاست دانشگاه تشکیل داد آیت‌الله‌ها‌شمی، سیدحسن خمینی و حمید میرزاده به‌عنوان اعضای موسس، محمد محمدیان به‌عنوان رئیس نهاد نمایندگی ولی‌فقیه در دانشگاه‌ها، کامران دانشجو به‌عنوان وزیر علوم، مرضیه دستجردی به‌عنوان وزیر بهداشت و فرهاد دانشجو، صمدی یزدی و فریدون عزیزی به‌عنوان سه‌نماینده شورای انقلاب فرهنگی و عبدالله جاسبی رئیس دانشگاه و دبیر هیئت امنا حضور داشتند. در حالی که قرار بود بعد از ارائه و بررسی برنامه نامزدهای ریاست دانشگاه، رای‌گیری انجام شود برخی از اعضا که به دولت دهم نزدیک بودند رای‌گیری را انجام دادند و اعلام کردند با ریاست فرهاد دانشجو موافقت دارند و او را به‌عنوان رئیس دانشگاه آزاد معرفی کردند، اما دبیرخانه هیئت امنای دانشگاه آزاد با صدور بیانیه‌ای این انتخاب را رد و تاکید کرد ریاست جلسه با آیت‌الله‌ها‌شمی بوده و پیشنهاد او برای رای‌گیری انجام نشده است.
با این حال همان روز ریاست فرهاد دانشجو در شورای عالی انقلاب فرهنگی که ریاست آن با احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت بود، تایید شد. اما آیت‌الله‌ها‌شمی، رئیس هیئت امنای دانشگاه آزاد که طبق قانون، ریاست دانشگاه باید به تایید او می‌رسید از امضای حکم فرهاد دانشجو امتناع ورزید. با امتناع آیت‌الله‌ها‌شمی، محمود احمدی‌نژاد امضای حکم را به وزیر علوم واگذار کرد و وزیر علوم نیز که کامران دانشجو بود حکم ریاست دانشگاه آزاد را برای برادر خود امضا کرد. به این ترتیب احمدی‌نژاد توانست با پایان دادن به مدیریت ۲۹ ساله عبدالله جاسبی بر دانشگاه آزاد اسلامی، نیروهای خود را وارد کند و سیاست‌های خود را در این دانشگاه به اجرا بگذارد. تخلفات مالی، سیاسی، آموزشی و اداری و تشکیلاتی، بازنشسته‌کردن یا اخراج استادان معترض به دولت نهم و دهم، عزل و نصب‌های بی‌دلیل، تشکیل هیئت امناهای استانی برای نفوذ در استان‌ها، همچنین افزایش شهریه‌ها (که در دوران مدیریت جاسبی مورد اعتراض تیم محمود احمدی‌نژاد بود) انتقادهایی بودند که در دوران مدیریت فرهاد دانشجو به دانشگاه آزاد می‌شد.
بازگشت اعتدال
آرزوی محمود احمدی‌نژاد برای در دست داشتن امور دانشگاه آزاد تنها 560 روزه شده بود که با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، فرهاد دانشجو در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۳۹۲ با رای اکثریت اعضای هیئت امنای دانشگاه عزل و حمید میرزاده، جایگزین او شد. در جلسه فوق‌العاده هیئت امنای دانشگاه آزاد برکناری دانشجو و انتخاب میرزاده با ۶رای مثبت در برابر ۲رای منفی تصویب شد. در این روز پس از عزل فرهاد دانشجو از مقام خود، که به گفته خود او «در فضایی آرام و دوستانه» صورت گرفت، حمید میرزاده به سرپرستی دانشگاه آزاد انتخاب شد. حمید میرزاده معاونت جاسبی را برعهده داشت و در جریان انتخاب فرهاد دانشجو در سال ۱۳۹۰ رقیب او برای احراز این مقام بود.
با کوتاه‌شدن دست تندروها از دانشگاه آزاداسلامی بار دیگر حملات علیه این نهاد تحت حمایت آیت‌الله‌ها‌شمی کلید خورد. این بار حمید میرزاده بود که در مرکز حملات قرار گرفته بود و دست به هر اقدامی که در دانشگاه آزاد می‌زد با اعتراض و فضاسازی این طیف مواجه می‌شد. آیت‌الله‌ها‌شمی گرچه در مواردی انتقادهایی به مدیریت حمید میرزاده داشت در مقابل هجمه‌های خرد و کلان به رئیس دانشگاه آزاد ایستاد و بار انتقادات را به دوش کشید.
مخالفان دیروز؛ میراث‌خواران امروز آیت‌الله
دانشگاه آزاد اسلامی که سال 61 با پیگیری‌های آیت‌الله‌ها‌شمی تاسیس شد، شامگاه 19 دی‌ماه 95 بعد از گذشت 36 سال بنیانگذار خود را از دست داد. پس از درگذشت رئیس هیئت موسس و هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی نام افراد مختلفی به‌عنوان جانشین آیت‌الله مطرح شد؛ سیدحسن خمینی محتمل‌ترین گزینه بود.
ماده 8 اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی نحوه تعیین اعضای هیئت موسس را اینگونه توضیح می‌داد: «چنانچه اعضای هیئت موسس به علل مختلف مانند فوت، استعفا، بیماری، برکناری، ناتوانی یا هر علت دیگر به 6نفر کاهش یابد، هیئت موسس باید افراد جایگزین به تعداد مورد نیاز را ظرف مدت 3ماه برای عضویت در هیئت موسس به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد کند.» انتصاب علی‌اکبر ولایتی که روزگاری 8 سال وزیر امور خارجه دولت سازندگی و در انتخابات ریاست‌جمهوری84 و 92 هم‌راستا با آیت‌الله قدم برداشته بود؛ به ریاست هیئت موسس و هیئت امنای دانشگاه آزاد ادامه روند اجرای سیاست‌های آیت‌الله‌ها‌شمی در دانشگاه آزاد را نوید می‌داد، اما مدت زیادی طول نکشید که علاوه بر اینکه نزدیکان آیت‌الله‌ها‌شمی با دستور علی‌اکبر ولایتی برکنار شدند، کسانی با حکم او در راس مدیریت دانشگاه آزاد قرار گرفتند که تا پیش از آن در زمره مخالفان سرسخت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار داشتند.
ولایتی در اولین قدم حمید میرزاده، رئیس دانشگاه آزاد را برکنار و علی‌محمد نوریان را به‌عنوان سرپرست دانشگاه انتخاب کرد. نوریان از سال 85 تا سال 88 (دولت محمود احمدی‌نژاد) سمت‌های معاون استاندار لرستان، معاون وزیر راه و ترابری، رئیس سازمان هواشناسی، مشاور محمود احمدی‌نژاد در امور هواشناسی و تغییرات اقلیمی را برعهده داشته است. با انتصاب نوریان به ریاست دانشگاه آزاد او نیز در زیرمجموعه‌های خود دست به تغییرات اساسی زد. طه‌ها‌شمی و یاسر‌ها‌شمی دو تن از نزدیکان آیت‌الله‌ها‌شمی در دانشگاه آزاداسلامی بودند که از سمت‌های خود برکنار شدند.
رسانه‌های وابسته به دانشگاه آزاد نیز با حضور علی‌اکبر ولایتی و علی‌محمد نوریان از تغییرات درامان نماندند. مدیران مسئول روزنامه فرهیختگان و خبرگزاری آنا و ایسکا با دستور نوریان عزل و نیروهای جدید جایگزین آنان شدند؛ نیروهایی که متعلق به جناح راست هستد و کارنامه مطبوعاتی آنان پُر است از مقاله‌ها، یادداشت‌ها و تحلیل‌هایی که حمله به آیت‌الله‌ها‌شمی جزء لاینفک آنهاست.
http://aftabeyazd.ir/?newsid=75792
ش.د9600887
