قیمت نفت برنت در روز جمعه از رقم ۶۶.۲ میلیارد دلار به ۶۹.۵ دلار بر بشکه افزایش یافت و در نهایت با رشد ۲.۴ دلار یعنی معادل ۳.۶ درصدی به کار خود پایان داد. قیمت نفت خام آمریکا در روز گذشته نیز با ۱.۸۵ دلار، معادل ۳ درصد افزایش یافت. قیمت گازوئیل و بنزین نیز به ترتیب ۳.۶ و ۳.۸ درصد در بازارهای جهانی افزایش یافت.
اقدام تروریستی آمریکا در به شهادت رساندن سپهبد حاج قاسم سلیمانی و همراهانش، دو روز اخیر ابعاد مختلف داخلی، منطقه‌ای و بین المللی در حوزه‌های مختلف، از جمله در حوزه اقتصادی داشته است. در این گزارش به بررسی بخشی از تأثیرات اقتصادی ناشی از عمل تروریستی اخیر می‌پردازیم.
اولین تأثیر این واقعه بر اقتصاد داخلی طی دیروز و امروز، در حوزه بورس رقم خورد. هر چند در روز واقعه (جمعه، ۱۳ دی ماه) بورس تعطیل بود، ولی از روز بعد و امروز این بازار واکنش منفی نسبت به این جنایت نشان داشته است. بورس با وجود رشد مستمر در هفته‌های اخیر، شاهد افت قابل توجهی در روز شنبه بود؛ شاخص کل در پایان معاملات روز شنبه با افت بیش از ۱۶ هزار واحدی مواجه شد. همچنین امروز نیز بورس افت اندک ۱۵۰۰ واحدی را تجربه کرد.
هر چند به نظر برخی کارشناسان اقتصادی، دلیل ریزش شاخص بورس تهران طی دیروز و امروز ناشی از رفتار هیجانی سهامداران حقیقی در موضوع شهادت ددمنشانه حاج قاسم سلیمانی و ترس از افزایش تنش در منطقه می‌باشد؛ علت دیگر از این افت و خیز بورس، ناشی از ورود بیش از ۴۰۰ هزار عضو جدید در سال جاری است. وقوع چنین تنش هایی، در سایه نگاه سطحی و کوتاه مدت برخی از اعضا به بورس محتمل بوده است و کارشناسان برای نرمال سازی تکانه‌های بوسی، جلوگیری از متضرر شدن بیشتر افراد و خروج سرمایه از بورس، پیشنهاد می‌کنند، اعضای کم تجربه و تازه وارد، برای به دست آوردن سود کم ریسک و قابل اتکا، سهام صندوق‌های سرمایه گذاری را خریداری کنند.
بررسی بورس کشور‌های آسیاسی و اروپایی در دو، سه روز اخیر نشان می‌دهد که بازار سرمایه این کشور‌ها نیز از واقعه تروریستی اخیر متأثر بوده است. با وجود تعطیلی بورس تهران، در روز جمعه، بازارهای آمریکا، ژاپن، آلمان و دیگر کشور‌های اروپایی با کاهش ارزش مواجه شد. شاخص داوجونز آمریکا که قیمت سهام ۳۰ شرکت برتر در آن بازتاب داده می‌شود با ۲۷۳ واحد و شاخص کل بورس آلمان (داکس) با ۱۸۵ واحد ۰.۶ درصد و شاخص بورس ژاپن (نیکی) با ۱۸۱ واحد نزول روز جمعه را سر کردند.
کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که با احتمال وجود بروز تنش در غرب آسیا، بورس‌های اروپایی همچنان با روند نزولی مواجه شوند. با این وجود، روز جمعه بورس چین نیز که عملکرد مثبت یک سال اخیر را تجربه کرده بود، در واکنش به خبر شهادت سپهبد قاسم سلیمانی، با افت ۰.۲ درصدی روبرو شد.
افزایش قیمت نفت، دیگر پدیده اقتصادی متأثر از عمل تروریستی آمریکایی‌ها در بغداد بود. بر اساس گزارش دنیای اقتصاد، بازارهای نفتی در واکنش به خبر شهادت حاج قاسم سلیمانی که نشان از افزایش تنش‌های منطقه‌ای و ریسک‌های ژئوپلیتیک داشت، قیمت نفت برنت در روز جمعه از رقم ۶۶.۲ میلیارد دلار به ۶۹.۵ دلار بر بشکه افزایش یافت و در نهایت با رشد ۲.۴ دلار یعنی معادل ۳.۶ درصدی به کار خود پایان داد. قیمت نفت خام آمریکا در روز گذشته نیز با ۱.۸۵ دلار، معادل ۳ درصد افزایش یافت. قیمت گازوئیل و بنزین نیز به ترتیب ۳.۶ و ۳.۸ درصد در بازارهای جهانی افزایش یافت. اما آنچه آینده بازار را مبهم کرده است، نگرانی از آینده طلای سیاه به دنبال پاسخ ایران به این اقدام است؛ با توجه به عبور ۲۰ درصدی نفت جهان از تنگه هرمز، یک تقابل نظامی گسترده و همه جانبه از سوی ایران می‌تواند تأثیر زیادی بر عرضه و تقاضا در بازار نفت برجای بگذارد.طلا از دیگر بازارهای متأثر از واقعه اخیر بود؛ قیمت فلز زرد در روز جمعه شاهد افزایش ۱۲ دلاری بود که این امر از تیره شدن بازارهای جهانی و هجوم سرمایه گذاران برای خرید ذخایر احتیاطی مثل طلا حکایت دارد. در روز جمعه طلا، ین ژاپن و بیت کوین از جمله پناهگاه‌های اقتصادی برای جذب سرمایه‌های نگران سرمایه داران بودند.
قیمت طلا و دلار در کشور ما نیز طی روز جمعه، تا کنون روند افزایشی را شاهد بوده است. هرچند افزایش قیمت طلای داخل در این مدت را می‌توان متأثر از افزایش قیمت جهانی فلز دانست، اما به نظر می‌رسد، افزایش قیمت دلار هیچ توجیه دیگری به جز عوامل داخلی نداشته باشد. در سال جاری با وجود کنترل و تثبیت قیمت دلار در کانال ۱۱ هزار تومانی، شیب ملایم رو به رشد آن از آبان ماه کلید خورد و هر چند در میانه‌های آذرماه افت هزار تومانی در قیمت داخلی این ارز اتفاق افتاد، اما نمودار بررسی روند قیمتی دلار، شیب ملایم رو به رشد را برای این ارز نشان می‌دهد.
کارشناسان اقتصادی معتقدند، تصفیه بدهی‌های ارزی تجار در پایان سال میلادی و تا اواخر سال شمسی همواره موجب افزایش تقاضا به دلار در کشور و افزایش مقطعی قیمت این ارز را موجب می‌شود. یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت دلار در این ایام، ورود مجدد دلالان به این حوزه می‌باشد، اما به نظرمی رسد دلیل افزایش دلار طی سه روز اخیر بدلیل نگرانی بازار داخلی از تأثیر تنش‌های منطقه بر اقتصاد داخلی حکایت دارد. با همه این وجود، واقعیت تلخ این روزهای کشور حکایت از شرطی شدن اقتصاد کشور به درگیری و جنگ دارد، واقعیتی که شاید سیاستمداران روزی از آن به عنوان یک حربه بر علیه رقیب و صرفاً برای پیروزی در انتخابات به کار بردند و برای اثبات برتری خود بر رقیب مدام از آن سخن به میان آوردند، ولی امروز باید تاوان این شرطی سازی را اقتصاد کشور، بخش تولید و سفره مردم بپردازند.
واقعیت این است که برای برون رفت از این واقعیت تلخ و کنترل و ثبات نرخ ارز که مقدمه فعالیت پایدار اقتصادی در کشور مطرح است، چاره‌ای جز مدیریت صحیح ذخایر و درآمد‌های ارزی کشور و تأمین مایحتاج مورد نیاز داخلی از طریق توان بومی یا از طریق مبادلات پولی دوجانبه و چندجانبه نیست و البته برای رونق اقتصاد باید سیاست حمایت از تولید ملی و رونق داخلی بیش از پیش در دستور کار دولت قرار گیرد.
