افشای سند «فوق محرمانه» از نقش آمریکا در فتنه «عین‌الحلوه»

تحولات میدانی در «عین الحلوه» بزرگترین اردوگاه آوارگان فلسطینی در منطقه صیدا واقع در جنوب لبنان و درگیری‌های مسلحانه و خونینی که از حدود دو ماه قبل آغاز شده بود و از دو هفته گذشته مجددا از سرگرفته شده و به حد زخمی کردن نیروهای ارتش لبنان نیز رسید، علامت سوال‌های زیادی درباره پشت پرده این تنش‌ها و نیز پیامدهای خطرناک آن -چه در سطح امنیت اردوگاه‌های فلسطینی و -چه امنیت ملی لبنان ایجاد می‌کند.

اردوگاه عین‌الحلوه که طبق آخرین آمار بیش از 63 هزار آواره فلسطینی را در خود جای داده به‌دلیل گستردگی و حجم بالای جمعیت و وجود تونل‌های زیرزمینی بسیار پیچیده و نامنظم، بستر مناسبی را برای استقرار و تجمع عناصر و گروه‌های سلفی فراهم کرده است. ماه جولای گذشته گروه‌های مسلح افراطی سلفی از جمله «جند الشام»، «شباب المسلم» و «عصبة الانصار» که متشکل از عناصر افراطی در اردوگاه عین‌الحلوه هستند با اعضای جنبش فتح درگیر شدند و این کشتار خونین به‌راه افتاد.

در همین چارچوب «ابراهیم امین» سردبیر روزنامه الاخبار و تحلیلگر برجسته لبنانی در مقاله‌ای با انتشار یک سند دیپلماتیک فوق محرمانه از یک سفارتخانه عربی در بیروت، اعلام کرد، رابطه اعراب با ایده توطئه تا حدی مبهم است و آنها از توطئه‌های بزرگی می‌گذرند که هیچ‌کس درباره وجود این توطئه‌ها متقاعد نمی‌شود؛ حتی اگر جزئیات آنها بعد از گذشت زمان فاش گردد. اما کسانی که با جزئیات این توطئه‌ها آشنا هستند نیز اغلب راه مناسبی برای تعامل با آنها پیدا نمی‌کنند؛ زیرا عناصر این توطئه‌ها معمولا مخفی هستند یا توسط عناصر دیگری پوشانده می‌شوند. بنابراین اگر اعراب و لبنانی‌ها هنوز باور نمی‌کنند که یک توطئه ادامه‌دار علیه مسئله فلسطین به راه افتاده، می‌توان گفت این مشکلی است که راه حلی ندارد.

توطئه برای ادغام آوارگان فلسطینی در جامعه لبنان

براساس این مقاله، بیش از 10 سال قبل کاهش تدریجی بودجه سازمان «آنروا» که مسئول امدادرسانی به آوارگان فلسطینی و اشتغال آنهاست آغاز و جایگزین‌هایی به این منظور از طریق سازمان‌های تحت نظارت غرب در نظر گرفته شد. در آن زمان نشست‌هایی تحت ریاست آمریکا برگزار شد و لبنان نیز به عنوان کشوری که بیشترین میزان آوارگان را در خود جای داده در این جلسات شرکت کرد. یکی از جلسات معروف در این زمینه حدود 9 سال قبل در اردن برگزار شد که «دوروتی شیا» سفیر ایالات متحده در بیروت نیز در آن حضور داشت.

در ادامه این یادداشت آمده است، در جلسه مذکور این مسئول آمریکایی به لبنانی‌ها اطلاع داد که در حال حاضر شماری از آوارگان فلسطینی قصد مهاجرت به غرب را دارند و بخشی از آنها نیز به فکر بازگشت به نوار غزه هستند. بنابراین لبنان موظف است که سایر آوارگان فلسطینی را که در لبنان باقی می‌مانند از اردوگاه‌ها به داخل شهرهای این کشور انتقال داده و آنها را در جامعه خود ادغام کرده و به این آوارگان اقامت دائم بدهد.

فتنه آمریکا در اردوگاه عین‌الحلوه

ابراهیم امین تصریح کرد، در این دوره اتفاقات زیادی رخ داد اما هدف آمریکا برای ادغام آوارگان فلسطینی در جامعه لبنان محقق نشد. بعد از آن نتایج جنگ بزرگ سوریه موجب ظهور پروژه‌ای شد که به توطئه ادغام آوارگان فلسطینی در کشورهای دیگر پایان داد. بعد از این جنگ، نیروهای مقاومت در لبنان و فلسطین به پیشرفت‌های بزرگی رسیدند و فلسطینی‌ها دستاوردهایی کسب کردند که به آنها امکان بازگشت به کشور خودشان را می‌داد. همین امر موجب تسریع اقدامات آمریکا برای تحقق هدف سنتی خود درباره آوارگان فلسطینی شد؛ یعنی حذف اردوگاه‌های آوارگان فلسطینی در لبنان و ادغام آنها در جامعه این کشور.

این تحلیلگر برجسته لبنانی ادامه داد، زمانی که «ماجد فرج» رئیس دستگاه اطلاعات تشکیلات خودگردان فلسطین در اواسط جولای به لبنان سفر کرد، بسیاری ارتباط این سفر با تحولات منفی در لبنان را انکار کردند. همچنین زمانی که درگیری‌های عین‌الحلوه در پایان همین ماه به بهانه انجام یک عملیات ترور آغاز شد، برخی طرف‌ها گفتند که هیچگونه هماهنگی بین آمریکا و نیروهای هم‌پیمان آن در لبنان و فلسطین و منطقه برای شعله‌ور کردن اردوگاه‌ها با هدف تخریب و برچیدن آنها وجود ندارد!

سردبیر روزنامه الاخبار تاکید کرد، در این میان کسانی همچون ما که درباره وجود یک پروژه آمریکایی پشت درگیری‌های عین‌الحلوه صحبت می‌کردیم، متهم به مشارکت در «شیطنت» جنبش فتح و اتهام زنی به تشکیلات خودگردان شدیم. با این حال یک سفارتخانه عربی برجسته در بیروت که هیچ ارتباطی با روزنامه الاخبار ندارد، اوضاع را رصد می‌کرد و مشغول جمع‌آوری اطلاعات بود و گزارشی را برای دولت کشور خود تهیه نموده و در آن تحولات سیاسی و امنیتی که لبنان طی دو ماه گذشته شاهد آن بود را شرح داد.

ابراهیم امین فاش کرد، خلاصه سندی که سفارتخانه مذکور به دست آورده این بود که آنچه که در (در اردوگاه عین‌الحلوه) درحال رخ دادن است، بخشی از یک پروژه آمریکایی است. نقطه سر خط! این یک سند فوق محرمانه است که الاخبار بخشی از متن آن را منتشر کرده است:

«مدتی است که آمریکا مقدمات اولیه را برای انحلال اردوگاه عین‌الحلوه در جنوب لبنان انجام داده؛ زیرا این اردوگاه عنوان و آدرس اصلی آوارگان فلسطینی به شمار می‌رود. این روند توسط فرماندهان نظامی و افسران اعزامی واشنگتن در سال‌های اخیر آغاز شده است. درگیری‌های مکرر در اردوگاه عین‌الحلوه بین جنبش فتح و گروه‌هایی با ماهیت ایدئولوژیک افراطی، دور از تحرکات هیئت‌های نظامی آمریکایی نیست. این هیئت‌ها به شکل کاملا مخفیانه به منطقه مشرف به اردوگاه عین‌الحلوه تردد می‌کردند و بازدیدهای مکرری از جانب هیئت‌های نظامی وابسته به فرماندهی نظامی مرکزی ایالات متحده در این منطقه ثبت شده است.

حداقل 3 بازدید توسط این هیئت‌های نظامی آمریکا به اطراف اردوگاه عین‌الحلوه در سال 2018 انجام شد که مهمترین آنها یک بازدید به ریاست ژنرال «جوزف ووتل» فرمانده وقت ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده بود.

این سند منسوب به منابع امنیتی لبنان است و نشان می‌دهد که ژنرال ووتل طی بازدید دوره‌ای خود از ارتش لبنان از فرماندهی آن خواسته بود تا یک تور شناسایی برای او در اطراف اردوگاه عین‌الحلوه ترتیب دهد و شماری از افسران لبنانی نیز با او همراه شوند. این درخواست جوزف ووتل موجب تعجب «ژوزف عون» فرمانده ارتش لبنان شد؛ چرا که اردوگاه عین‌الحلوه در محاسبات نظامی راهبردی، عنصر پیچیده‌ای به شمار نمی‌رود و چرا باید رئیس ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا که مساحت افغانستان تا لبنان را زیر سلطه خود دارد، بخواهد به منطقه این اردوگاه برود.

در نهایت این ژنرال آمریکایی به خواسته خود رسید و به تپه‌ای که مشرف به اردوگاه عین‌الحلوه بود رفت. بعد از آن مشخص شد جوزف ووتل نقشه‌های مفصلی از اردوگاه عین‌الحلوه و محیط اطراف آن دارد و سوالات معینی از تیم اطلاعات ارتش لبنان که همراه او بودند می‌پرسید. این سوالات مربوط به مسائل زیر بود:

-موقعیت جمعیتی و جغرافیایی اردوگاه عین‌الحلوه.

-هویت گروه‌های مسلح مستقر در داخل اردوگاه و تعداد آنها و اماکنی که در آنها حضور دارند. به ویژه گروه «الانصار» به رهبری «جمال سلیمان» و سایر گروه‌های مسلح.

-تعداد آوارگان فلسطینی که از سوریه به اردوگاه عین‌الحلوه آمده‌اند.

-ماهیت تدابیری که ارتش لبنان اطراف اردوگاه اتخاذ کرده است.

-تحولات مربوط به طرح ایجاد دیوار سیمانی در اطراف اردوگاه.

در ادامه این بازدید ژنرال مذکور آمریکایی، دیدارهایی بین طرف‌های آمریکایی و لبنانی انجام شد و یک تیم فنی از فرماندهی مرکزی ایالات متحده در سپتامبر 2018 به دیدار فرمانده ارتش لبنان رفت و با ژوزف عون و رئیس اطلاعات و مسئول پرونده فلسطین در این ارتش دیدار کرد. ماموریت این تیم آمریکایی جنبه عملیاتی داشت که شاید مهمترین آنها تکمیل دیوار سیمانی بود که اردوگاه عین‌الحلوه را از محیط اطراف آن جدا می‌کرد و درواقع اردوگاه را تبدیل به یک مقر برای گروه افراطی الانصار می‌کرد که معروف‌ترین گروه مسلح افراطی در عین‌الحلوه بود.

این گروه پیشتر متهم به دست داشتن در چندین عملیات ترور بود. با وجود اینکه ارتش لبنان ساخت این دیوار را در قالب اتخاذ تدابیر امنیتی توجیه می‌کرد اما درواقع ساختن دیوار سیمانی در اردوگاه عین‌الحلوه پیشنهاد آمریکایی‌ها بود. قابل توجه است که تعدادی از تروریست‌هایی که این اردوگاه را با هدف مشارکت در جنگ سوریه ترک کرد‌ه بودند مجددا به عین‌الحلوه برگشتند. این امر موجب تشدید تنش‌ها در اردوگاه شد و این نگرانی را به وجود آورد که می‌تواند مقدمه‌ای برای انفجار اوضاع در داخل اردوگاه و سپس برچیدن آن با هدف حذف حق بازگشت فلسطینی‌ها به کشور خودشان باشد.

این امر موجب ایجاد سوالاتی میان منابع امنیتی لبنان شد، از جمله اینکه آیا یک کشور از حوزه خلیج فارس هم زمان با گروه‌های افراطی و آمریکا که برای بازگشت تروریست‌ها به اردوگاه عین‌الحلوه با هدف تبدیل این اردوگاه به سنگر تروریسم فشار می‌آورد، ارتباطی دارد؟ این تحولات هم‌‌گام با ارائه تسهیلاتی به جوانان فلسطینی در داخل اردوگاه عین‌الحلوه جهت سفر به کشورهای اروپایی به ویژه اسکاندیناوی بود.

طبق این سند منابع دیپلماتیک اهداف متعددی را برای سفرها و بازدیدهای افسران آمریکایی از منطقه اردوگاه عین‌الحلوه عنوان می‌کنند که به این صورت است:

- جدا کردن اردوگاه عین‌الحلوه از محیط اطراف آن توسط یک دیوار سیمانی که امکان می‌دهد حوادث داخل اردوگاه به بیرون درز نکند.

-پیچیده شدن تردد تروریست‌ها در اردوگاه. آمریکایی‌ها در خلال مذاکرات خود با طرف لبنانی مدعی شده بودند اطلاعاتی دارند که حاکی از وجود 500 تروریست مسلح در داخل اردوگاه با هویت فلسطینی و سوری و سعودی و لبنانی است.

-اما هدف اصلی که آمریکایی‌ها به طرف لبنانی درباره آن حرفی نزدند مربوط به تکمیل روند پروژه ضد فلسطینی «معامله قرن» و تحمیل واقعیتی بود که منجر به فرسایش فلسطینی‌ها و ادغام بخشی از آنها در جامعه لبنان و انتقال اجباری بخشی دیگر به کشورهایی که امکان دارد از آنها میزبانی کنند، می‌شد.

در پایان بارزترین نتیجه‌ای که در این سند به آن اشاره شده، به نقل از منابع امنیتی است که نشان می‌دهد هرازگاهی تنش‌ها و درگیری‌هایی در اردوگاه عین‌الحلوه تحت هدایت سرویس‌های امنیتی عربی و آمریکایی انجام می‌شود که هدف آن ادغام گروهی از آوارگان فلسطینی در جامعه لبنان و وادار کردن گروه دیگری به سفر به کشورهای خارجی است که در هماهنگی با اسرائیل تسهیلات ویژه‌ای به این آوارگان می‌دهند (تا در آنجا بمانند و به فکر بازگشت به فلسطین نیفتند)».