- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
* هفته گذشته پس از فرازونشیب‌های بسیار، سرانجام کابینه افغانستان به مجلس این کشور معرفی شد. نظر شما درباره ترکیب کابینه چیست؟
** ترکیب کابینه در نتیجه خروجی انتخابات ریاست‌جمهوری است.
* انتخابات طولانی‌مدت ریاست‌جمهوری... .
** بله، انتخاباتی که از جوانب مختلف در سطح منطقه و دنیا کم‌نظیر یا بی‌نظیر بوده که یکی از جنبه‌های بی‌نظیربودن آن همین روند طولانی‌شدن برگزاری انتخابات است. یکی از ویژگی‌های انتخابات افغانستان این است که بازنده نداشت و هر دو کاندیدا در نتیجه یک تفاهم سیاسی پیروز انتخابات اعلام شدند. این اتفاق غیرمترقبه در اعلام نتایج انتخابات افغانستان بسیاری از پیش‌بینی‌ها را برهم زد. اگر یک‌نفر از کاندیداهای انتخابات به‌عنوان پیروز انتخابات اعلام می‌شد تاکنون وضعیت کابینه روشن شده بود اما با توجه به اینکه دوتیم در حال تشکیل حکومت وحدت‌ملی بودند و هرکدام از تیم‌های رقیب درون خود با مشکلاتی مواجه بودند، تشکیل دولت وحدت ملی نیز به طول انجامید. در تشکیل دولت وحدت ملی باید به سلایق همه مناطق و اقوام مختلف توجه می‌شد و به همین دلیل و به‌دلیل برخی اختلاف‌نظرهای میان دو تیم، معرفی کابینه به مجلس به طول انجامید.
* به نظر می‌رسد اعتراضات به ترکیب فعلی معرفی‌شده به مجلس بیش از حد انتظار بوده است. بسیاری از مردم ولایت هرات و برخی از نظامیان و فرماندهان جهادی پیشین به ترکیب فعلی کابینه اعتراضاتی داشته‌اند. حضور زنان نیز در میان افراد معرفی‌شده با آنچه رییس‌جمهور افغانستان وعده داده بود تفاوت داشت. همچنین حضور وزرا با تابعیت دوگانه نیز مورد اعتراض بسیاری از نمایندگان مجلس و رسانه‌ها قرار گرفت. نظر شما درباره اعتراضات به آرایش کابینه فعلی چیست؟
** نوع ترکیب کابینه معرفی‌شده به پارلمان افغانستان نیز به نوع تقسیم قدرت سیاسی بین دو تیم بازمی‌گردد. البته باید توجه داشت که تعداد چوکی- صندلی-های کابینه محدود است و حداکثر باید ٢٥نفر به‌عنوان وزیر در ترکیب کابینه حضور داشته باشند. به‌هرحال هر دو تیم رقیب انتخاباتی، امروز این فرصت را در اختیار داشتند که نیمی از کابینه را انتخاب کنند. از سوی دیگر باید توجه داشت که با توجه به اصل شایسته‌سالاری ممکن است برخی افراد عضو کابینه به یک منطقه خاص جغرافیایی و قومی تعلق داشته باشند. اما به‌هرحال برای تقویت روحیه ملی تلاش شده است که ترکیب کابینه آینه تمام‌عیار همه افغانستان باشد. همه اعضای کابینه، شهروندان افغانستان هستند.
البته اظهارنظر آزاد است ولی به‌هرحال همین فهرست معرفی‌شده به پارلمان، بارها با تغییراتی مواجه شده است. البته اعتراض برخی افراد که به وزارت نرسیده‌اند، طبیعی است، اما به‌هرحال باید توجه داشت که این پایان کار نیست. وزاری پیشنهادی در صورت به‌دست‌آوردن رای‌اعتماد مجلس، مادام‌العمر نیستند و مجلس بر عملکرد آنها نظارت می‌کند. آنها نیز باید به دستور رییس‌جمهور هر شش ماه یک‌بار گزارش عملکرد خود را به مجلس ارایه کنند. رییس‌جمهور و رییس اجرایی حکومت وحدت ملی افغانستان، خواهان تشکیل یک دولت قوی و کارآمد و به دور از فساد مالی در افغانستان هستند. به‌هرحال اپوزیسیون‌بودن هم خود یک پست نظارتی است که افراد می‌توانند به نقش نظارتی خود در این بخش بپردازند.
* مجلس افغانستان پیش‌تر اعلام کرده بود به وزیران دوتابعیتی رای‌اعتماد نمی‌دهد. امروز بیش از هفت وزیر پیشنهادی به مجلس، تابعیت دوگانه دارند. این مساله میان دولت و پارلمان افغانستان چگونه حل‌وفصل خواهد شد؟
** در افغانستان وزارت افرادی که تابعیت دوگانه دارند، غیرقانونی نیست. البته این مساله به موافقت و نظر مثبت پارلمان مشروط شده است و فقط رییس‌جمهور افغانستان است که باید تابعیت این کشور را داشته باشد ولی این مساله درباره اعضای کابینه افغانستان صدق نمی‌کند. هرچند فهرست نامزدان دو تابعیتی از سوی مجلس نمایندگان دوباره به ریاست‌جمهوری فرستاده شد؛ اما ممکن است با رایزنی‌هایی که انجام می‌شود برخی از وزرای کابینه که تابعیت دوگانه دارند نیز توسط مجلس تایید شوند و رای اعتماد بگیرند.
* یکی از مسایل جدی‌ای که در ١٣سال حکومت افغانستان مورد توجه مردم و جامعه جهانی قرار گرفته است، مساله فساد مالی گسترده دولتی در افغانستان است. گاهی گفته می‌شد که اگر قرار بود به‌طور جدی با این مساله برخورد شود، کابینه آقای کرزای منحل می‌شد. با توجه به اینکه یکی از شعارهای اصلی رییس‌جمهور جدید افغانستان مبارزه با فساد بوده است، ایشان چطور می‌تواند با این مساله ریشه‌دار در دولت جدید مقابله کند؟
** فساد به‌طور عمومی تقریبا در همه کشورهای با درجات مختلف دنیا وجود دارد. با توجه به سال‌ها جنگ در افغانستان، وجود این مساله در کشور ما تعجب زیادی ندارد. ممکن است برخی مسایل بوده باشد ولی آنچه مهم است، اراده بسیار قاطع رهبران افغانستان برای مبارزه با فساد مالی و اداری است. کسی نمی‌تواند درباره اراده رهبران حکومت وحدت ملی شک کند. کشور ما در حال بازسازی و سازندگی است و این بازسازی نمی‌تواند با فساد همراه باشد. دقت در انتخاب اعضای کابینه، که باید از افراد خوشنام باشند و دستی در فساد نداشته باشند هم یکی از دلایلی است که معرفی آن را به تعویق انداخته است. در چندماه گذشته آقای رییس‌جمهور برخی مقامات را در برخی ولایات به‌طور دسته‌جمعی برکنار کرده است. این مساله قاطعیت رییس‌جمهور افغانستان در مبارزه با فساد اداری موجود را نشان می‌دهد.
* وضعیت نامناسب زنان در افغانستان، طی دهه‌های گذشته همیشه مورد توجه رسانه‌های جهان و مخاطبان آنها بوده است. خشونت علیه زنان در ولایات و شهرستان‌ها- ولسوالی‌های - افغانستان همیشه وجود داشته و دارد. این مساله به خصوص در شهرهای شرقی و جنوبی به اوج خود می‌رسد. هرچند گفته می‌شود که در بخش سیاسی تبعیض مثبتی برای حضور زنان وجود دارد اما با این همه وضعیت زنان در افغانستان بسیار نگران‌کننده است. نظر شما در این زمینه چیست؟
** امیدوارم آینده برای زن و مرد افغانستانی بهتر و روشن باشد. ما این مشکلات و موانع را پشت سر می‌گذاریم. راه برای درخشش بانوان افغانستان باز است. قانون‌اساسی و قوانین دیگر، این راه را برای زنان افغانستان باز کرده است. افغانستان در حال گذار از جامعه‌ای است که طالبان همه‌چیز را در آن از بین برده بود. در انتخابات مجلس در هر حوزه انتخاباتی باید زنان نیز به‌عنوان نامزد انتخاباتی حضور داشته باشند و اگر بانوان بتوانند همه کرسی‌ها را در آن منطقه به دست بیاورند به‌طور قانونی مشکلی وجود ندارد.
* من از خشونت‌های عریان علیه زنان در فضای جامعه افغانستان حرف می‌زنم. فضای اجتماعی و فرهنگی در افغانستان علیه زنان به‌شدت خشونت‌بار است... .
** این یک مساله فردی است که در برخی خانواده‌ها وجود دارد. این مساله از یک شهر تا شهری دیگر متفاوت است. اما باید توجه داشت که زنان افغانستان در دهه٤٠ شمسی در سمت وزارت حضور داشتند یا به دانشگاه می‌رفتند. وضعیت امروز زنان افغانستان نسبت به یک دهه گذشته بسیار بهتر شده است و در برخی موارد قابل مقایسه با پایان حکومت طالبان نیست. در هیچ عرصه‌ای نیست که امروز زنان حضور نداشته باشند.
* آنچه شما می‌گویید بیشتر مربوط به حکومت می‌شود. در سطح جامعه وضع با آنچه شما می‌گویید تفاوت دارد. زنان در برخی از ولایات جنوبی نمی‌توانند کار کنند و از حق تحصیل محروم هستند. حتی در پایتخت نیز تبعیض‌های زیادی نسبت به زنان در سطح جامعه و خانواده‌ها وجود دارد. حکومت افغانستان وظایف خود را در رابطه با مسایل حکومتی و قوانین با دقت انجام می‌دهد. جامعه هم با نگاه به اینکه راه برای رشد باز است خود را پیش خواهد برد. اگر محدودیت‌هایی نیز وجود دارد با توجه به قوانین، راه‌هایی برای اصلاح آن وجود دارد.
** جامعه مدنی در افغانستان بسیار فعال است و رسانه‌های بسیار زیادی با آزادی رسانه‌ای در افغانستان مشغول به کار هستند. به این ترتیب وضعیت افغانستان در ١٠سال آینده بی‌شک با آنچه امروز در آن قرار دارد تفاوت خواهد داشت.
* یکی از نقد‌های جدی به حامد کرزای، رییس‌جمهور پیشین افغانستان این بود که او نتوانست قدرت طالبان را مهار کند و حتی از آنها به‌عنوان «برادر» یاد کرد. آقای دکتر اشرف‌غنی نیز چندی پیش از طالبان برای پیوستن به کابینه دولت وحدت ملی دعوت کرد. هرچند به نظر می‌رسد طالبان از این دعوت استقبال نکرده و سیاست حکومت وحدت ملی درقبال طالبان تا امروز شکست خورده است. به نظر شما فعالیت طالبان چه تاثیری در عملکرد حکومت وحدت ملی افغانستان خواهد داشت؟
** مساله صلح در افغانستان مهم‌ترین مساله دولت وحدت ملی است. این نبوده که از طالبان برای شرکت در حکومت دعوتی به عمل بیاید. بحث مصالحه و مسامحه با طالبان در دستور کار دولت پیشین و حکومت امروز افغانستان وجود داشته و دارد. دولت فکر می‌کند که مردم و گروه‌های طالب، ابزاری در دست دیگران هستند و آنها قربانی سیاست‌های شیطانی بیرونی هستند. دولت می‌خواهد که اعضای طالبان به‌عنوان شهروندان افغانستان در صلح زندگی کنند. باید توجه داشت که بسیاری از اعضای طالبان خارجی هستند و در برخی اوقات کودکان ما را شست‌وشوی مغزی می‌دهند.
حکومت افغانستان باید اعضای طالبان را به صلح دعوت کند. به همین دلیل ما از طالبان دعوت کردیم که به‌عنوان ابزار خارجی‌ها عمل نکنند بلکه به روند صلح و بازسازی کشور خود بپیوندند و به تخریب وطن خود نپردازند. باید توجه داشت که مشکل سیاسی راه‌حل سیاسی دارد؛ مشکل سیاسی با ابزار‌های امنیتی و نظامی حل نمی‌شود. البته ما با کسانی که ابزار خارجی‌ها هستند و جز با زبان جنگ سخن نمی‌گویند نیز با زبان خودشان سخن می‌گوییم. اما به‌هرحال روند سیاسی و دروازه‌های مشارکت سیاسی برای حضور همه و گروه طالبان باز است. من با اطمینان می‌گویم که مشکل امنیتی افغانستان ناشی از درون افغانستان نیست و ریشه‌های بیرونی دارد.
* در افغانستان قریب‌به‌اتفاق مردم و مسوولان بر این باورند که مشکلات این کشور ریشه در بیرون از مرزهای افغانستان دارد و انگشت اتهام را به‌سوی کشور همسایه جنوبی می‌گیرند. ظهور طالبان از پاکستان بوده و به اعتقاد بسیاری ارتش این کشور و سازمان امنیتی ای‌اس‌ای پاکستان در شکل‌گیری و هدایت طالبان نقش مهمی داشته است. این در حالی است که چندی پیش آقای دکتر اشرف غنی سفری به پاکستان داشت و پس از آن مقامات امنیتی و سیاسی این کشور به کابل سفر کردند. وضعیت اثر‌گذاری پاکستان را بر حکومت وحدت ملی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
** تاکید می‌کنم مشکل امنیتی در افغانستان، بیرون از این کشور درست شده و از بیرون هدایت می‌شود و هرگاه هدایت مشکلات امنیتی از بیرون متوقف شود افغانستان با این مشکلات مواجه نخواهد بود. ما همیشه و حتی در دوران جهاد هم می‌گفتیم افغانستان را تنها نگذارید. چراکه نا امنی در افغانستان باعث ناامن‌شدن کل منطقه خواهد شد. کشور‌هایی که از طالبان به‌عنوان ابزار استفاده می‌کنند نیز از ابزار خود و از ناامنی در افغانستان آسیب می‌بینند. کسانی که طالبان را ساخته بودند فکر می‌کردند تنها از آنان استفاده می‌کنند و مساله تمام می‌شود. حتی گاهی برخی حکومت‌ها کسانی را که از وجود آنها احساس خطر می‌کردند به افغانستان می‌فرستادند که اگر پیروز می‌شدند خوب و بد و اگر از بین می‌رفتند هم یک مخالف و خطر بالقوه در خاک افغانستان از بین رفته بود.
آن‌وقت هم ما می‌گفتیم که پیگیری این سیاست غلط است و عواقب بسیار خطرناکی را برای پرورش‌دهندگان این گروه‌ها خواهد داشت. کسی این حرف‌ها را باور نمی‌کرد. شهید احمدشاه مسعود در سفر خود به اروپا این مسایل را با صراحت اعلام کرده بود و به اروپایی‌ها گفته بود که ما به هر وسیله‌ای در مقابل اینها مقاومت می‌کنیم. همان‌طور که ما در مقابل اتحاد جماهیر شوروی و یکی از ابرقدرت‌های جهان مقاومت کردیم و در درازمدت پیروز شدیم. آن‌موقع کسی سخنان ایشان را باور نکرد و سرانجام دیدیم که خطر طالبان از نیویورک، لندن، ریاض، مادرید و پیشاور و جاهای دیگر دنیا سربرآورد. حالا با این وضعیت امیدواریم همه باور کرده باشند کسی که برای برادر خود چاه بکند خودش در چاه می‌افتد.
اگر همه این باور را داشته باشند، افغانستان به منطقه‌ای امن و به مرکز تعاملات و چهارراه اقتصادی منطقه‌ای و جهانی تبدیل می‌شود و روابط تجاری و سیاسی و فرهنگی در سطح منطقه بالا می‌رود و به‌جای اینکه پول‌های زیادی در بخش امنیتی و نظامی مصرف شود، در بخش خدمات آموزشی و فرهنگی و بهداشتی هزینه شده و این همه باعث رشد و عمران در افغانستان می‌شود. صلح و امنیت در افغانستان صلح و ثبات را در کل منطقه به‌دنبال خواهد داشت. ایجاد فضای اعتماد در منطقه بسیار حایزاهمیت است و به همان میزان آثار مثبتی را در منطقه و در عرصه‌های مختلف به‌دنبال خواهد داشت.
دستیابی به اهداف اقتصادی در افغانستان نیز تنها از مسیر صلح و ثبات در این کشور می‌گذرد. من با کمال اطمینان می‌گویم افغانستان می‌تواند بهترین دوست باشد، ولی هر گز دولت تابع و مزدور نخواهد شد و هر دولتی کوشیده افغانستان را به‌صورت غلام و تابع درآورد، سر خود را از دست داده است. امیدوارم این درس خوبی برای کسانی باشد که می‌خواهند امروز شانس خود را در پوششی افغان بیازمایند، چراکه آنان جرات ندارند با هویت واقعی خود در افغانستان حضور یابند. امیدوارم آنها ببینند در یک قرن دو امپراتوری بزرگ در افغانستان به زانو در آمده است.
سفر رییس‌جمهور افغانستان به پاکستان سومین سفر آقای دکتر اشرف‌غنی بود. پاکستان می‌تواند نقش موثر و مثبتی در افغانستان ایفا کند که به‌نفع ما و به‌نفع خودشان است و همچنان نقش منفی که متاسفانه تاکنون ادامه داشته است را کمرنگ کند. به هر حال جالب است که تنها پس از ٤٠روز از به‌قدرت‌رسیدن رییس‌جمهور افغانستان چهارنفر از مقامات عالی‌رتبه سیاسی و امنیتی پاکستان به کابل سفر کردند و از رییس‌جمهور افغانستان برای سفر به پاکستان به‌طور رسمی دعوت کردند. آنها علایمی را نشان دادند که گویا می‌خواهند صفحه جدیدی در روابط دو کشور به‌نفع امنیت، ثبات و توسعه دو کشور شروع شود. من تاکید می‌کنم که ما تشنه این کار هستیم و آماده‌ایم تا گذشته را فراموش کنیم. ما معتقدیم که خون با خون شسته نمی‌شود و آماده‌ایم صفحه جدیدی از روابط دو کشور را باز کنیم. ما در این مورد جدی و منتظر جدیت طرف مقابل هستیم. امیدوایم که همگی به این نتیجه رسیده باشند که استراتژی استفاده از گروه‌های افراطی و خشونت‌طلب به‌عنوان ابزار سیاسی به همان میزان که برای کشور هدف ضرر دارد، ممکن است بیشتر از آن برای کشور بازیگر این بازی خبیث هم مضر باشد.
* در هفته گذشته وزیر امور خارجه ایران، دکتر محمدجواد ظریف سفری به کابل داشته است. پیش از آن حنیف اتمر، مشاور امنیت‌ملی جمهوری اسلامی افغانستان نیز به تهران سفر کرده بود. گفته می‌شود رییس‌جمهور افغانستان به‌زودی به تهران سفر می‌کند. شما به‌عنوان سفیر افغانستان در تهران روابط بین دو کشور را در حکومت وحدت ملی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
** هر دو مقام حکومت وحدت ملی؛ جناب آقای رییس‌جمهور و رییس هیات اجرایی جناب آقای افغانستان چه در دوران کارزار‌های انتخاباتی و چه پس از اعلام نتایج و اجرای مراسم تحلیف بر اولویت روابط با همسایگان تاکید داشته‌اند. روابط با همسایگان در اولویت سیاست خارجی افغانستان قرار دارد. در این مدت کوتاه، آقای رییس‌جمهور درباره سیاست خارجی پنج حلقه را مشخص کرده است. در حلقه اول همسایگان افغانستان قرار دارند. کشورهای اسلامی و کشورهای آسیایی، کشورهای اروپایی و آمریکا و سرانجام سازمان‌های بین‌المللی پنج حلقه تعریف‌شده سیاست خارجی افغانستان هستند. همان‌طور که می‌بینید همسایگان ما در سه حلقه اولیه سیاست خارجی افغانستان جای دارند.
این سیاست دولت جدید در افغانستان است. خوشبختانه در سیاست خارجی دولت تدبیر و امید هم بر روابط با همسایگان تاکید شده است، بنابراین با توجه به اینکه در هر دو کشور روابط با همسایگان در اولویت قرار دارد و با توجه به مشترکات فرهنگی و زبانی و تمدنی ایران و افغانستان که در سطح منطقه بی‌نظیر است، امیدواریم روابط بین دو کشور همسایه نیز در منطقه بی‌نظیر باشد.
