- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه اعتماد – 1394/10/22 – شماره 3438 – صفحه 10)
وزير امور خارجه ايران هشدار داد كه احتياط يك طرفه در برابر عربستان چندان پايدار نيست
گروه ديپلماسي| عربستان سعودي همچنان در گيرو‌دار پرونده تنش‌زايي با ايران است و ايران در پيچ و تاب مهيا شدن براي روز طلايي «اجراي برجام». آل‌سعود در رياض و قاهره اعراب و دوستان ديرين نه چندان متحد خود را جمع مي‌كند تا شايد حلقه سياسي پيرامون تهران را در اين روزها تنگ‌تر كند اما اعراب ٢٢ كشور عضو اتحاديه عرب تنها به بيانيه‌اي عاري از هرگونه اقدام عملي براي همراهي با رياض بسنده مي‌كنند. عربستان سعودي دست و پا مي‌زند تا شايد بتواند روزهاي پسابرجام را به كام ايران تلخ كند و اين در حالي است كه صدراعظم پيشين آلمان در راس هياتي اقتصادي به تهران مي‌آيد و فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا مي‌گويد كه شمارش معكوس براي برداشته شدن تحريم‌هاي ايران آغاز شده است.
عربستان از مداخله‌گرايي ايران در بيانيه پاياني اتحاديه عرب سخن مي‌گويد اما استفان دي ميستورا، نماينده ويژه دبيركل سازمان ملل در امور سوريه در قالب سفري يك روزه به تهران مي‌آيد و وزير امور خارجه كشورمان را در جريان آخرين تحولات در پرونده سوريه قرار مي‌دهد. عربستان به پاكستان مي‌رود تا شايد بتواند كشوري در همسايگي ايران را عليه تهران تحريك كند اما «طارق فاطمي» دستيار ويژه نخست وزير پاكستان در ديدار با سفير جديد ايران در اسلام‌آباد تاكيد مي‌كند كه پاكستان اهميت ويژه‌اي براي رابطه با ايران قايل است و به تقويت روابط دوجانبه با تهران مي‌انديشد. عادل الجبير در جامه رييس دستگاه ديپلماسي عربستان سعودي بر شيپور تنش مي‌دمد و محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران در يكي از پرتيراژترين رسانه‌هاي امريكايي دست به قلم شده و از سياست‌هاي افراطي آل‌سعود مي‌نويسد. فريادهاي الجبير را همگان با تكان سري يا تاييد شفاهي جواب مي‌دهند و نامه محمد جواد ظريف به عنوان نقشه راه منطقه‌اي ايران در سطح بين‌المللي بازتاب پيدا مي‌كند.
نهايت همراهي اعراب با رياض، صدور شعار سياسي بود
١٠ ژانويه سال ٢٠١٥، قاهره. نشست فوق‌العاده اتحاديه عرب براي موضع‌گيري در خصوص تنش اخير ميان تهران و رياض برگزار مي‌شود؛ اتحاديه‌اي كه از سال ١٩٤٥ در قاهره تشكيل شده است هر روز كمرنگ‌تر از ديروز در سطح منطقه‌اي ظاهر مي‌شود. ٢٢ عضو اين اتحاديه هم روز يكشنبه به درخواست رياض دور هم جمع شدند تا پروسه شعاردهي‌هاي سياسي رياض را تقويت كنند. گفته مي‌شد كه اتحاديه عرب تشكيل شده بود تا رابطه نزديك‌تر سياسي ميان اعضاي آن شكل بگيرد و همكاري‌هاي استراتژيك اعضا هماهنگ با هم پيش برود اما نشست روز يكشنبه و بيانيه‌اي كه بيشتر به يارگيري‌هاي موقت و تهي از عمل مي‌ماند عملا نشان داد كه اين اتحاديه ديگر معناي پيشين خود را از دست داده است.
حسين جابري انصاري، سخنگوي وزارت امور خارجه كشورمان در نشست صبح روز گذشته با اهالي رسانه در پاسخ به سوال «اعتماد» مبني بر اينكه در نشست روز يكشنبه اتحاديه عرب، ايران كشوري مداخله‌گر خوانده شد، گفته شد كه اقدام‌هاي ديگر اتحاديه عليه ايران در حال بررسي است و از اعدام شيخ نمر هم حمايت شد و به نظر مي‌رسد كه عربستان چندان هم در منطقه عليه ايران تنها نمانده است، گفت: سياست عربستان سعودي مبتني بر تحميل نظر و اقدام‌هاي يك جانبه خود بر دولت‌ها و ملت‌هاي ديگر است، در روزهاي گذشته عربستان سعودي تلاش‌هايي را در چارچوب پيگيري اين سياست‌هاي يك جانبه هم در سطح شوراي همكاري خليج فارس و هم اتحاديه عرب پيگيري كرده است. اين تلاش‌ها هم براي يارگيري و به تصوير كشيدن اين است كه عربستان سعودي در سياست‌هاي يك جانبه خود تنها نيست. در حالي كه واقعيت اين است كه تقريبا هيچ دولتي به شكل قطعي از سياست‌هاي عربستان سعودي در قبال ايران حمايت نكرده است. حتي رييس دوره‌اي اتحاديه عرب كه رياست اجلاس قاهره را هم بر عهده داشت در كنفرانس مطبوعاتي صراحتا مخالفت خود را با قطع روابط به عنوان يك سياست مناسب جهت برخورد با مشكلي كه به وجود آمده است، اعلام كرد.
جريان اعدام شهيد نمر، مساله‌اي است كه برخلاف قوانين بين‌المللي و قوانين مربوط به حقوق بشر است و بسياري از دولت‌هاي جهان مخالفت آشكار خود يا حداقل تحفظ خود را نسبت به اين اقدام خلاف قوانين بين‌المللي و حقوق بشر اعلام كرده‌اند و آنچه در اتحاديه عرب در اين زمينه صادر شده در نتيجه فشارهاي عربستان بوده است و نوعي مخالفت با روح حاكم بر موضع جهاني در مخالفت با اين‌گونه اقدام‌هاي غير‌انساني و مغاير با اصول حقوق بشر بوده است. انصاري در ادامه افزود: ايران سياست خود را كه مبتني بر تدبير و مخالفت با بحران‌آفريني و تنش‌آفريني است، ادامه مي‌دهد و به نظر مي‌رسد كه با وجود تمام فشارهاي عربستان سعودي، آنچه مطلوب عربستان سعودي بوده در جلب حمايت از اقدام‌هاي يك جانبه خود نه در شوراي همكاري خليج فارس و نه در اتحاديه عرب مورد توجه و اجابت قرار نگرفته است. در اين بيانيه‌ها مقداري شعار صادر شده است.
اين بيانيه‌ها نوعي اعلام موضع صرف است اما همراهي در زمينه اقدامات با اقدام يك‌جانبه عربستان سعودي به شكل جمعي در شوراي همكاري و اتحاديه عرب اتفاق نيفتاده است. برخي دولت‌هاي عربي اقدام‌هايي را متمايز از اقدام عربستان سعودي انجام داده‌اند كه در جريان فشار گسترده‌اي كه عربستان سعودي انجام مي‌دهد چندان غيرعادي نيست. سخنگوي وزارت امور خارجه كشورمان افزود: اقدام‌هاي يك‌جانبه عربستان سعودي در زمينه نقض حقوق بشر و قوانين بين‌المللي در اعدام غيرقانوني شيخ نمر، تقريبا به شكل گسترده در بسياري از كشورها و سازمان‌هاي بين‌المللي مورد انتقاد قرار گرفته است و اقدام‌هاي يك جانبه عربستان سعودي در زمينه قطع رابطه سياسي و ديپلماتيك با ايران هم حتي در مجموعه‌هاي عربي به شكل جمعي حمايت نشد و عملا هم در موضع‌گيري‌ها و هم در اقدام‌هاي بسياري از كشورهاي عربي خلاف آنچه مدنظر آل‌سعود بود، انجام گرفت. اما در مورد صدور بيانيه، اين كشورها تحت فشار عربستان مواضع كلي را اتخاذ كرده‌اند و طبيعي است كه ايران اين بيانيه‌ها و موضع‌گيري‌ها را قبول ندارد.
عربستان نگران كنار رفتن ابرهاي تهديد ساختگي هسته‌اي ايران است
وزير امور خارجه ايران از ابتداي تنش‌آفريني‌هاي آل‌سعود در رابطه با تهران كمتر از تريبون‌هاي رسمي به اظهارنظرهاي شعارگونه روي آورده است و بيشتر تمركز خود را بر درك جايگاه متزلزل رياض در منطقه و به خصوص احساس سرخوردگي آل‌سعود از بازگشت ايران به جامعه جهاني در روزهاي پسابرجام قرار داده است. شماره ژانويه روزنامه نيويورك تايمز هم در دل خود تازه‌ترين يادداشت محمد جواد ظريف را جا داده بود. رييس دستگاه ديپلماسي ايران در بخش‌هايي از اين يادداشت نوشته است: جهان به زودي اجراي توافق تاريخي ميان ايران و گروه ١+٥ بر سر بحران غيرضروري هسته‌اي ايران را جشن خواهد گرفت. همه طرف‌ها اميدوار و معتقد هستند كه توافق هسته‌اي ما را قادر مي‌كند تا بتوانيم به چالش‌هاي جدي از جمله مقابله با افراط‌گرايي براي برقراري ثبات در منطقه خودمان و جهان تمركز كنيم.
رييس‌جمهور روحاني بارها تاكيد كرده‌اند كه اولويت اصلي سياست خارجي ايران دوستي با همسايگان، صلح و ثبات در منطقه و همكاري‌هاي جهاني به ويژه در مبارزه با تروريسم است. وي در سپتامبر ٢٠١٣، يك ماه بعد از روي كار آمدن طرح «جهان عليه خشونت و افراطي‌گري» را ارايه كرد كه به اتفاق آرا در سازمان ملل مورد پذيرش قرار گرفت و اميدها را براي مبارزه عليه تروريسم زنده كرد. متاسفانه برخي كشورها در مسير تعامل سازنده سنگ اندازي مي‌كنند. بعد از حصول توافق موقت هسته‌اي در نوامبر ٢٠١٣، عربستان سعودي همه منابع خود را براي شكست توافق به كار گرفت. امروز هم برخي در رياض نه تنها مانع عادي شدن شرايط مي‌شوند بلكه به دنبال آن هستند كل منطقه را به رويارويي و تقابل بكشانند. گويي كه عربستان سعودي مي‌ترسد كه كنار رفتن ابرهاي تهديد ساختگي هسته‌اي ايران تهديد واقعي جهان را هويدا كند: حمايت فعال اين كشور از افراط‌گرايي و خشونت.
ظريف در بخش ديگري از اين يادداشت نوشت: استراتژي عربستان براي از ريل خارج كردن توافق و حتي تشديد تنش‌ها در منطقه داراي سه بخش است؛ فشار به غرب، افزايش بي‌ثباتي از طريق تشديد جنگ در يمن و حمايت از افراط‌گرايي و تحريك و برافروختن خشم ايران. كمپين نظامي عربستان در يمن و حمايتش از افراطي‌ها كاملا شناخته شده است ولي اقدامات تحريك‌آميز عليه ايران، هيچگاه به سرخط رسانه‌هاي بين‌المللي تبديل نشده است، چرا كه خويشتنداري صبورانه ما مانع از تبديل آن به بحران شده است. ظريف در ادامه با اشاره به اقدام‌هاي تنش‌آفرين عربستان و خويشتنداري‌هاي تهران نوشت: ما تاكنون با خويشتنداري برخورد كرده‌ايم اما احتياط يك طرفه چندان پايدار نيست. ايران به دنبال تشديد تنش در منطقه نيست. ما نياز به اتحاد براي مقابله با افراط‌گرايي داريم. دولت سعودي اكنون بايد انتخاب كند. آنها مي‌توانند به حمايت از افراط‌گرايي و تنش‌هاي فرقه‌اي ادامه دهند يا انتخاب كنند كه نقش سازنده‌اي در ثبات منطقه داشته باشند. ما اميدواريم عقلانيت حاكم شود.
اجراي برجام نتايج فراواني در تغيير معادلات منطقه خواهد داشت
پس از توافق هسته‌اي ايران با ١+٥ در ١٤ جولاي بود كه آلماني‌ها به عنوان نخستين مهمان‌ها از مقصد اروپا به تهران آمدند تا در روزهاي پسابرجام رتبه نخست تلاش براي حضور در بازار ايران را به خود اختصاص دهند. اكنون دوباره در روزهايي كه ايران و جامعه جهاني خود را براي ورود به روز اجرا مهيا مي‌كنند هم «گرهارد شرودر» صدراعظم پيشين آلمان در راس هياتي سياسي - اقتصادي به تهران آمده است تا گوي سبقت را با تلاش براي بهبود رابطه دوجانبه و رايزني‌ها در خصوص مباحث منطقه‌اي از ديگر همتاهاي خود در قاره سبز بربايد. محمد جواد ظريف روز گذشته در ديدار با شرودر هم در خصوص چگونگي اجراي برجام سخن گفت و هم تازه‌ترين تحول منطقه‌اي كه تنش ميان تهران و رياض است. وي با اشاره به نزديك شدن به مراحل نهايي برجام گفت: ما با نهايي شدن برجام وارد مرحله جديد مناسبات خود با آلمان خواهيم شد و تطبيق برجام، نتايج فراواني در تغيير معادلات منطقه به سمت صلح و توسعه به همراه خواهد داشت.
ظريف با تبيين آثار افكار افراط‌گرايانه عربستان سعودي در بي‌ثبات‌سازي منطقه اظهار كرد: افكار تكفيري و افراط‌گرايي تهديد اصلي منطقه است كه منشأ و منابع فكري و مالي آن از عربستان سعودي نشأت مي‌گيرد. ما در نامه‌اي كه به وزراي خارجه كشورهاي مختلف جهان نوشتيم رويكردها و اقدامات ايران‌هراسانه عربستان سعودي را طي دو سال گذشته به‌طور واقعي تبيين ساختيم؛ هر چند در اين مدت همواره با اتخاذ سياست‌هاي خويشتندارانه تمامي اقدامات منفي آنها شامل تعرض به دو نوجوان ايراني و حادثه منا كه پيامدهاي بدي را در احساسات مردم ايران به جاي گذاشت به‌طور عقلايي هضم كرديم. ما رويكردهاي تشنج‌آفرين عربستان سعودي را نمايش‌هاي تبليغاتي در اينجا و آنجا و آن را رفتاري خام و انفعالي قلمداد مي‌كنيم.
رييس دستگاه ديپلماسي در مورد بحران سوريه نيز گفت: ايران همواره رويكرد مسوولانه و سازنده را در حل بحران سوريه دنبال كرده و مي‌كند و از ديدگاه ما راه‌حل واقعي بحران سوريه، فقط راه‌حل سياسي بوده و در مقابل آن راهبرد سعودي است كه همواره بر نجات سوريه از طريق رويكردهاي نظامي تاكيد كرده كه نتيجه آن تشديد خونريزي‌ها و تحميل هزينه‌هاي فاجعه‌آميز به مردم بيگناه سوريه بوده است. گرهارد شرودر، صدراعظم پيشين آلمان نيز در اين ديدار با ابراز خرسندي در خصوص نزديك شدن به اجراي نهايي برجام گفت: ما چشم‌انداز خوبي را براي مناسبات جمهوري اسلامي ايران با آلمان شاهديم و صاحبان و مديران شركت‌هاي آلمان آمادگي مشاركت در تمامي عرصه‌هاي اقتصادي و صنعتي را دارند. آلمان و اروپا اميدوار هستند كه پس از بسته شدن پرونده هسته‌اي ايران، از نقش و ظرفيت‌هاي جمهوري اسلامي ايران در حل بحران‌هاي منطقه، حداكثر استفاده را ببرند.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=34688
ش.د9405454
