جنتي همان يزدي است هاشمي همان هاشمي

كمتر از سه ماه از انتخابات پنجمين دوره مجلس خبرگان رهبري مي‌گذرد. بعد از حماسه هفتم اسفند 94 نتايج لحظه به لحظه از شمارش آراي تهران خبر از پيروزي ليستي مي‌داد كه اكبر هاشمي رفسنجاني سرليست آن بود. 15 نفر از 16 كانديدايي كه هاشمي رفسنجاني در ليست تهران خود گنجانده بود به خبرگان پنجم راه يافتند. نفر شانزدهم اما كسي نبود جز احمد جنتي؛ رئيس امروز خبرگان پنجم.

سه‌شنبه گذشته (4 خرداد) مراسم افتتاحيه پنجمين دوره مجلس خبرگان رهبري در محل مجلس قديم برگزار شد. در اين مراسم تقريبا همه مقامات كشوري و لشكري حضور داشتند؛ از رئيس دفتر مقام معظم رهبري گرفته تا محمود احمدي‌نژاد. از فرمانده كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي تا شهردار تهران. شايد غايب بزرگ اين مراسم سيدحسن خميني بود كه جايش در صندلي شماره 10 خالي ماند.

طبق روال هميشگي ابتدا هيات‌رئيسه سني در جايگاه هيات‌رئيسه جلوس كردند. آيت‌الله ابوالفضل ميرمحمدي رياست سني جلسه را به عهده گرفت. مراسم با قرائت پيام مقام معظم رهبري توسط سيدروح‌الله صدرالساداتي جوان‌ترين عضو خبرگان آغاز شد.

حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در اين پيام ضمن تبريك به اعضاي پنجمين دوره مجلس خبرگان رهبري به خاطر دستيابي به اعتماد و انتخاب ملت، تأكيد كردند: اهميت اين مجلس عظيم‌الشأن، ناشي از عظمت مسئوليتي است كه بر دوش منتخب آن نهاده شده و اين «مسئوليت»، حراست دقيق و همه‌جانبه از هويت اسلامي و انقلابي نظام حاكم بر كشور و هدايت دستگاه‌هاي در هم تنيده اين نظام به سمت هدف‌هاي والا و عاليقدر آن است.

پس از حضور بيشتر ميهمانان، حجت‌الاسلام والمسلمين محمدي گلپايگاني متن كامل پيام مقام معظم رهبري را قرائت كرد. پس از پايان قرائت پيام رهبر انقلاب، آيت‌الله احمد جنتي دبير شوراي نگهبان براي ارائه گزارش خود از انتخابات پنجمين دوره مجلس خبرگان در جايگاه قرار گرفت و با اشاره به اين كه انتخابات اين دوره در حالي برگزار شد كه حساسيت‌ها و شرايط خاصي آن را احاطه كرده بود، اظهار كرد: ما خدا را شاكريم كه در كمال صحت و سلامت اين انتخابات برگزار شد و رضايت مردم و مقام معظم رهبري را در پي داشت.

با ارائه گزارش دبير شوراي نگهبان، خبرگان پنجم مراسم تحليف و اداي سوگندنامه را به جا آوردند تا پس از تنفسي كوتاه مهم‌ترين دستورالعمل اولين جلسه صورت گيرد؛ انتخابات هيأت‌رئيسه.

پيش از برگزاري اين روز گمانه‌زني‌هاي زيادي درباره خبرگاني كه ممكن است براي رياست كانديدا شوند صورت گرفته بود اما شايد از همان هفته پس از انتخابات هفتم اسفند مشخص بود كه يك نفر با وجود همه اصرارها و گمانه‌زني‌ها كانديداي رياست نخواهد شد. دقت در سبك سياست‌ورزي اكبر هاشمي رفسنجاني در طول تاريخ انقلاب نشان مي‌دهد كه شيخ اعتدال هميشه حفظ نظام را از اوجب واجبات دانسته و جايي كه بايد ميان خود و منافع نظام جمهوري اسلامي انتخاب كند قطعا راه دوم را برمي‌گزيند و از خود مي‌گذرد.

هاشمي رفسنجاني با كسب آرايي بالغ بر دو ميليون و 300 هزار راي در انتخابات خبرگان نشان داده بود كه مرد اول خبرگان است. پس براي آن كه باز هم حسن‌نيت خود را نشان دهد همانند كاري كه در انتخابات هيات‌رئيسه سال 89 كرد خود را از رياست كنار كشيد تا از تنش‌هاي احتمالي در صورت رياستش كاسته شود.

هاشمي رفسنجاني در انتخابات خرداد 95 نيز كانديداي رياست نشد. او اين روزها ترجيح مي‌دهد به جاي آن كه در خط مقدم بايستد از پشت خطوط به سياست‌ورزي بپردازد. كاري كه به خوبي بلد است.

به هر روي سه نفر براي رياست خبرگان پنجم در دو سال آينده كانديدا شدند: آيات ابراهيم اميني، احمد جنتي و سيدمحمود هاشمي شاهرودي. درست است كه ليست منتسب به هاشمي رفسنجاني در تهران اكثريت را به دست آورده اما تركيب خبرگان در كل كشور همانند تهران نيست.

معادلات شيوخ حوزوي هم نبايد فراموش شود. اهل حوزه اصولا بسياري از سياست‌ورزي‌هايي را كه سياسيون به كار مي‌برند، بر هم مي‌زنند. حوزويان معادلات خود را دارند و مجلس خبرگان نيز برخواسته از قلب حوزه است پس نبايد از آن خيلي توقع سياست‌هاي آن‌چناني داشت. از طرفي تاريخچه خبرگان نشان مي‌دهد كه شايد تركيب هيات‌رئيسه آن قدر كه روابط روحانيون با يكديگر تاثيرگذار است، خيلي تعيين‌كننده نيست. مي‌توان دوران رياست مرحوم شيخ علي مشكيني را به خاطر آورد. زماني كه خبرگان قرار بود تصميمي تاريخي در 14 خرداد 68 بگيرند معادلات نه از طريق رئيس بلكه با راي اكثريت خبرگان رقم خورد.

داستان خبرگان اين دوره هم مي‌تواند به همين منوال باشد. در انتخابات هيات‌رئيسه خبرگان پنجم آيت‌الله احمد جنتي با كسب 51 راي در مقابل 21 و 13 راي اميني و شاهرودي به رياست خبرگان رسيد تا پنجمين رئيس خبرگان نيز با عمامه سفيد بر صندلي رياست تكيه بزند. نكته جالب اين بود كه جاي محمدعلي موحدي كرماني و سيدمحمود هاشمي شاهرودي نيز به عنوان نواب رئيس عوض شد. اين بار موحدي نايب رئيس اول شد و شاهرودي نايب رئيس دوم. ساير اعضاي هيات رئيسه نيز تغييري نسبت به دوره گذشته نداشتند. سيداحمد خاتمي و قربانعلي دري نجف‌آبادي به عنوان منشي‌ها، سيدهاشم حسيني بوشهري به عنوان كارپرداز فرهنگي و سيدابراهيم رئيسي به عنوان كارپرداز مالي هيات‌رئيسه خبرگان در جايگاه سابق خود باقي ماندند.

حالا آيت‌الله احمد جنتي رئيس جديد خبرگان است. بعد از راي نياوردن آيت‌الله محمد يزدي - رئيس دوره پيشين - و حضور نداشتن او در خبرگان پنجم به همراه آيت‌الله محمدتقي مصباح يزدي، اين احمد جنتي است كه طيف سنتي روحانيت را در خبرگان پنجم رهبري هدايت مي‌كند. رياست او مي‌تواند در امتداد رياست يزدي تعريف شود؛ رياستي كه دست كم تا دو سال آينده ادامه خواهد يافت.

شايد عده‌اي رياست جنتي را شكست هاشمي رفسنجاني بدانند اما شيخ اعتدال در واكنش به انتخابات هيات‌رئيسه جديد خبرگان، نشان داد كه همچنان به قاعده بازي پايبند است. «انتخابات هيات‌رئيسه خبرگان، در فضايي آرام، سريع و بدون هيچ‌گونه مشاجره انجام شد. تركيب هيأت‌رئيسه اين دوره خيلي خوب است.» همين جملات به خوبي مي‌تواند آرامش هاشمي را نشان دهد. اما آنان كه با نوع سياست‌ورزي اكبر هاشمي رفسنجاني آشنايي دارند، مي‌دانند كه آرامش او از آن دست آرامش‌هايي نيست كه طوفان در پي دارند. اهالي كوير به صبوري شهره‌اند. هاشمي اهل كوير است.

ش.د9501580