داعش چگونه سیاست زمین سوخته را پیاده می‌کند؟

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1395/08/01 ـ شماره 10717 ـ صفحه 12)

به گزارش این نشریه در سال 2014(93ش) و از لحظه‌ای که جنگجویان داعش به شهر موصل یورش بردند و پس از آن تا عمق مناطق کردنشین عراق نفوذ کردند، جنگل‌های ارزشمند منطقه الدبس برای ساکنان منطقه بیش از آنکه موهبت باشد موجب مصیبت‌شان شد.

این روستا که در تپه‌های شمال شرقی مرکز بخش کردنشین عراق، اربیل قرار دارد، زمانی محل گردش و تفریح بود. حالا شاخ‌وبرگ انبوه آن توسط تروریستها برای حمله استفاده می‌شود. فرماندهان نیروهای پیشمرگه محلی نگران بودند دشمن‌شان تاکتیک‌هایی که در مناطق دیگر به کار برده را تکرار کرده و درختان را به آتش بکشند تا با ایجاد دود روی اهداف‌شان حملات هوایی را بی‌فایده کنند.

مدافعان این شهر درست پیش‌بینی کرده بودند. تروریست‌ها در نهایت از این جنگل به عنوان سلاح استفاده کردند. اما استراتژی آن‌ها متفاوت از آن بود که نیروهای پیشمرگه تصور می‌کردند: به جای استفاده از پوشش شاخ و برگ برای پیشروی نظامی، نظامیان داعش از آن به عنوان بخشی از استراتژی زمین سوخته استفاده کردند تا زندگی در این منطقه را برای ساکنانش ناممکن کنند.

در یک روز ابری در اوایل ژانویه 2015 (دی 93ش) دسته‌ای از گرازهای وحشی وحشت زده از میان بازار میوه روستا گذشتند و لحظاتی بعد بود که بوی چوب سوخته به مشام رسید. سربازان کرد به درون جنگل هجوم بردند تا در جاهایی که آتش هنوز منتشر نشده و در میان انبوه درختان بلوط به دنبال سربازان دشمن بگردند. پس از یافتن جسد دو سرباز داعشی، زنجیره انسانی ایجاد کردند تا سطل‌های آب را از رود زاب برای خاموش کردن آتش برسانند.

اما دیگر دیر شده بود. شعله‌هایی که در هفت نقطه مختلف بر پا شده بود، ذخایر گونی‌های یونجه و ردیف کندوهای زنبور عسل را به آتش کشید و حریق وسیعی شکل گرفت. چمن به سرعت می‌سوخت و با خود گله‌های در حال چرا و اسطبل‌های پراز ماشین‌آلات باارزش کشاورزی را به آتش می‌کشید. تا زمانی که سربازان کمکی از جبهه‌های جنگی مناطق نزدیک به نیروهای پیشمرگه ملحق شوند، اکثر دومین دشت جنگلی بزرگ عراق به آخرین تلفات نبرد با داعش تبدیل شده بود.

13 سال درگیری و جنگ در عراق طبیعت آن را به نابودی کشانده است. استان‌های مرکز کشاورزی نینوا و کرکوک با اشغال عراق توسط آمریکا در سال 2003(82 ش) دچار آشوب شد. حتی در دهه 1980 و هنگامی که صدام حسین کشاورزان را به زور مجبور به شرکت در عملیات نظامی علیه ایران کرد، زمین‌داران گزینه‌ای جز کنارآمدن با شرایط بی‌ثبات جنگ نداشتند.

برای کشاورزانی که همچنان با مشکلات گذشته دست‌وپنجه نرم می‌کنند، وارد شدن ضربه آخر توسط داعش می‌تواند آن‌ها را بیش از پیش در بدبختی فرو ببرد – و احتمالا به معنای به صدا در آمدن ناقوس مرگ کشاورزی در بخش‌های بزرگی از این کشور باشد.

دست کم یک میلیون هکتار زمین قابل کشت با ورود داعش و استراتژی‌های فاجعه‌بار تروریسم، غیرقابل استفاده شده است. غارت‌های سازمان یافته داعشی‌ها اکثر لوازم مورد نیاز برای کشت دوباره را از کشاورزان ربوده است. در اقدامی بی‌سابقه، برخی از عراقی‌ها شاهد آن بودند که زمین هایشان بی‌هیچ دلیل نظامی توسط تروریستها به هنگام عقب نشینی به آتش کشیده شد.

"فرهاد هماد عمر"، شیخ یزیدی که با آغاز نسل کشی این گروه قومی- مذهبی باستانی در آگوست 2014(93ش) از مزرعه خود در پایین کوه سنجار به اردوگاه پناهجویان در قله کوه رانده شد، می‌گوید: با زندگی در این منطقه، قبلا هم شاهد آشوب بوده ایم. اما هیچ وقت در گذشته ندیدیم کسی به عمد زمین‌هایمان را به آتش بکشد. هیچ وقت کسی تلاش نکرد تمام اسباب امرار معاش‌مان را نابود کند. هیچ وقت با همچین حیواناتی روبرو نشده بودیم.

مقامات کشاورزی عراقی از آنچه رخ داده بسیار مبهوت شده‌اند و هنوز نتوانسته‌اند ارزیابی دقیقی از تمام خسارات وارده داشته باشند، که بخشی از علت آن قرار داشتن اکثر بهترین زمین‌های عراق در دستان داعش است.

مهدی مبارک، رئیس اداره کشاورزی کرکوک در هنگام گفت‌وگویمان در دفترش با عصبانیت دست‌هایش را به هوا می‌برد و می‌گوید: اینجا 250 هزار هکتار زمین زراعی است، و داعش همچنان 40 هزار هکتار آن را در دست دارد.

اما حتی بدون آمار دقیق هم بزرگی میزان نابودی به بار نشسته در مناطقه تازه آزاد شده از داعش قابل مشاهده است.

یک کشاورز ایزدی اهل سنجار با ناامیدی از آینده کشاورزی در عراق می‌گوید: اجداد ما کشاورزی را اختراع کردند. واقعا شرم‌آور است که در اینجا نابود شود.

http://jomhourieslami.net/?newsid=110478

ش.د9502686