- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
قطر تلاش دارد با همه اهرم‌ها و برگه‌هايي که در اختيار دارد در عرصه منطقه و مناسبات بين‌المللي در برابر رياض عرض اندام کند.
حسن رستمي در خبرگزاري تسنيم نوشت، شيخ تميم بن حمد آل ثاني امير قطر با حجت الاسلام حسن روحاني رئيس جمهوري کشورمان تلفني گفتگو کرد. گفتگوي تلفني سران دو کشور در شرايطي صورت مي گيرد که تنش در مناسبات دوحه و رياض در پي انتشار اظهارات منتسب به امير قطر در خبرگزاري اين کشور بالا گرفته است. انفجار اختلافات بين قطر و عربستان زماني آغاز شد که شبکه سعودي العربيه و شبکه اماراتي اسکاي نيوز اظهارات منسوب به شيخ تميم بن حمد آل ثاني امير قطر در مراسم جشن فارغ‌التحصيلي شماري از نظاميان را منتشر کرد که در آن وي به دامن زدن به اختلافات منطقه‌اي اعتراض و قراردادن نام حزب الله و جنبش حماس در فهرست تروريسم را محکوم کرد و از آنها به عنوان جنبش مقاومت نام برد و عربستان، امارات و بحرين را به تحريک عليه قطر و حمايت از تروريسم متهم کرد.
وي همچنين ضمن دفاع از ايران از سياست کشورهاي منطقه از جمله عربستان در تعامل با ايران و تلاش براي ايران هراسي انتقاد کرد. وي همچنين گفت: کشورهايي که مدعي نبرد با تروريسم هستند خود بيش از ديگران تندرو مذهبي هستند و بهانه دست تروريست‌ها مي دهند.تميم پا را از اين هم فراتر گذاشت و از هزينه ميلياردها دلار براي خريد سلاح به جاي هزينه آن براي طرح‌هاي اقتصادي انتقاد کرد.
به دنبال آن شبکه‌هاي العربيه و اسکاي نيوز عربي ضمن پخش اين اظهارات به سياست‌هاي منطقه‌اي قطر تاختند و با ميزباني شمار زيادي از تحليلگران مصري و سعودي، اين کشور را به تروريسم و پناه دادن گروه‌هاي تروريستي به ويژه جنبش اخوان المسلمين متهم کردند. در پي اين موضع‌گيري تند عربستان و امارات، شبکه الجزيره قطر که بازوي رسانه‌اي اين کشور به شمار مي رود به پخش برنامه عادي خود ادامه داد، تا اينکه يک مسئول قطري بعد از چند ساعت در بيانيه‌اي بسيار کوتاه گفت: خبرگزاري قطر از سوي طرف‌هاي ناشناس هک شده و اظهارات منسوب به امير قطر جعلي است. از سوي ديگر خبر شبکه العربيه مبني بر اين که شيخ محمد بن عبدالرحمان وزير خارجه قطر از سفراي مصر، بحرين، امارات و عربستان خواسته است، ظرف 24 ساعت قطر را ترک کنند بر پيچيدگي اوضاع افزود.
اما چند لحظه بعد اين خبر نيز از سوي وزير خارجه قطر تکذيب شد. عربستان، امارات و بحرين در تصميمي فوري پايگاه‌هاي شبکه الجزيره و همه روزنامه‌هاي قطر در شبکه اينترنت را فيلتر کردند. اين اقدامات نشان داد که تکذيب اظهارات تميم از سوي قطر و تاکيد بر هک شدن خبرگزاري اين کشور براي اين کشورها قانع کننده نبوده و نتوانست از شدت بحران بکاهد و به حملات تند عليه اين کشور پايان دهد. در چنين شرايطي که بحران در مناسبات قطر و کشورهاي عربي بالا گرفته برقراري تماس تلفني امير قطر با حسن روحاني رئيس جمهور کشورمان اهميت و معناي خاصي پيدا مي کند و حامل پيام‌هاي خاص سياسي است .
نکته کليدي که در گفتگوي تلفني امير قطر با رئيس جمهوري کشورمان ديده مي شود اين است که وي به دستگاه‌هاي مسئول در اين کشور دستور داده تا در جهت تقويت مناسبات ميان تهران و دوحه تلاش بيشتري مبذول دارند که اين سخن نشان از عزم قطر براي گسترش روابط با تهران به عنوان کشور قدرتمند منطقه در شرايط کنوني دارد. و اينکه چرا قطر در شرايط کنوني تصميم به نزديکي مناسبات با ايران را گرفته است دلايل زيادي را مي‌توان براي آن ذکر کرد. قطري‌ها به اين درک رسيده‌اند که سعودي‌ها سعي دارند تا تمامي کشورهاي همسايه کوچک را زير سلطه خود گرفته و نبايد هيچ اقدامي خارج از چارچوب تعريف شده عربستان صورت دهند و نقش آنها بايد محدود به نقشي باشد که رياض براي آنها در نظر گرفته است. در چنين شرايطي کشورهاي کوچکي مثل قطر از عرصه مناسبات بين‌الملل حذف خواهند شد که اين خوشايند قطر نيست.
از اين رو قطر تلاش دارد با همه اهرم‌ها و برگه‌هايي که در اختيار دارد در عرصه منطقه و مناسبات بين المللي در برابر رياض عرض اندام کند که اقدام اخير در قبال رياض را مي توان نمونه اي از اقدامات عملگرايانه و مستقل اين کشور دانست که قصد دارد خود را از زير سلطه عربستان خارج کند و در برابر سياست‌هاي توسعه‌طلبانه رياض بايستد به بيان ديگر قطري‌ها مانند برخي ديگر از کشورهاي شوراي همکاري خليج فارس دوست ندارند زير بار قيموميت و سلطه‌طلبي آل سعود بروند. با توجه به اينکه قطر در برهه کنوني در برابر حملات ديگر کشورها خود را تنها مي بيند اين کشور به دنبال يافتن متحدين قوي در منطقه است از همين روي تلاش دارد به همپيمان قوي همچون ايران براي همکاري‌هاي بيشتر و تفاهم منطقه‌اي نزديک شود. البته نبايد اين موضع‌گيري را جدا از استقبال سرد مقامات سعودي از امير قطر در اجلاس رياض دانست.
بر اساس گزارش منابع رسانه‌اي، شاهزاده تميم در نشست سران در رياض با استقبالي سرد روبه رو شد و تنها با فهد بن محمود معاون نخست وزير سلطان نشين عمان و رئيس هيات عماني و نيز با شاهزاده محمد بن نايف وليعهد سعودي ديدار و گفت‌وگو کرد. بر اساس آنچه منابع داخل کنفرانس سران گفتند و در رسانه‌ها درز پيدا کرده "امير محمد بن زايد" نيز بدون احوالپرسي و رعايت تشريفات از مقابل اميرتميم گذشت و کنار دونالد ترامپ رئيس جمهوري آمريکا ايستاد تا عکس يادگاري بگيرد. از سوي ديگر يکي از پرونده‌هايي که ايران و قطر مي‌توانند در منطقه همکاري داشته باشند مبارزه با تروريسم است که منطقه ما شاهد آن است و همان طور که رئيس جمهوري کشورمان نيز تاکيد کرد" راه مبارزه با آن نيز همکاري مشترک است". در زمينه مسائل سياسي از جمله موضوع سوريه و نيز اقتصادي دو کشور مي توانند همکاري‌هاي بيشتري با هم داشته باشند.
تهران و دوحه مي‌توانند به رغم اختلاف در موضوع سوريه با هماهنگ کردن مواضع طرفين در قبال بحران سوريه به يک راه حل سياسي براي پايان دادن به بحران اين کشور دست يابند که اين امر نيازمند گفت‌وگوهاي بيشتر و مستمر بين طرفين است تا بتوان به يک ديدگاه و نقطه نظرات مشترک دست يافت.با وجود هجمه گسترده رسانه‌هاي سعودي و اماراتي عليه قطر به نظر مي رسد که اين کشور تلاش دارد همچنان آرامش را سرلوحه برنامه‌هاي خود قرار دهد و تنش از اين سطحي که هست فراتر نرود و اين اقدامات را مي توان در دو سطح سياسي و رسانه اي اين کشور مشاهده کرد.
به هر حال نزديک شدن قطر به ايران پيامي آشکار به رياض از سوي مقامات قطري و حامل اين پيام است که در شرايط بحراني اين کشور حاضر است به تهران مخالف سياست‌هاي رياض در منطقه نزديک شود و تهران را بر رياض ترجيح دهد. اين سياست قطر مي تواند آغاز راهي براي تعاملات و همکاري‌هاي مشترک بين دو کشور براي حل مشکلات منطقه‌اي باشد و ايران همان طور که قبلا اعلام کرد آماده همکاري با کشورهاي همسايه خليج فارس براي حل بحران‌هاي منطقه و ايجاد ثبات و آرامش در منطقه است.
رسانه‌هاي سعودي جام خشم را سر کشيدند
در پي تماس امير قطر با حسن روحاني رئيس‌جمهوري کشورمان، عصبانيت رسانه‌هاي سعودي به جايي رسيد که با سر کشيدن جام خشم عليه قطر، مجال را براي اتهام‌زني عليه ايران نيز فراهم ديدند. به گزارش گروه بين الملل خبرگزاري تسنيم، در پي اظهارات منسوب به امير قطر در خصوص مسائل مختلف از جمله مخالفت شديد با مواضع عليه ايران، رسانه‌هاي سعودي از جمله روزنامه عکاظ،الرياض و الشرق الاوسط عليه دوحه بسيج شده آن را آماج حملات و انتقادات تند قرار دادند و در اين ميان تماس تلفني امير قطر با حسن روحاني رئيس جمهور ايران اين عصبانيت را به‌حدي افزايش داد که گويي اين رسانه‌ها جام خشم را سر کشيدند .
عکاظ با اشاره به تماس تلفني امير قطر با روحاني سياست‌هاي ايران را مبتني بر طايفه‌گرايي توصيف کرد و روزنامه رياض نيز به اظهارات ضدايراني در نشست اخير رياض مبني بر اينکه «ايران نوک پيکان تروريسم است» اشاره داشت.نکته قابل توجه اينکه اين تماس مجال گسترده‌اي را براي ادامه اتهام‌زني‌هاي واهي روزنامه‌هاي سعودي عليه ايران فراهم کرد به اين ترتيب که اين بار با انتقاد از قطر اشتباهش را در حرکت به‌سمت جلب دوستي ايران به آن گوشزد کردند. در اين ميان عکاظ در مطلبي تحت عنوان «امير قطر با روحاني تماس گرفته به او براي تقويت همکاري و توسعه روابط قول داد» از اين اقدام تحت عنوان رسوا شدن بازي «تکذيب اظهارات» ياد کرد و نوشت: دوحه به روند جلب دوستي ايران ادامه مي‌دهد.
اين روزنامه نوشت: قطر همچنان اظهارات منسوب به شيخ تميم بن حمد آل ثاني را تکذيب مي‌کند؛ اظهاراتي که به‌مثابه انقلاب عليه «بيانيه رياض» بوده و قطر در آن به برادرانش در کشورهاي عرب حاشيه خليج فارس حمله و از ايران و خواسته‌هاي آن در منطقه حمايت کرد. عکاظ با توصيف حزب‌الله به‌عنوان يک گروه تروريستي نوشت: امير قطر به روند ابراز دوستي با تهران و نظام حاکم آن ادامه داد و در تماس تلفني با حسن روحاني اعلام کرد، به نهادهاي دست‌اندرکار کشورش دستور داده است براي توسعه روابط بين دوحه و تهران تلاش کنند. وي همچنين به روحاني به‌مناسبت پيروزي در دور دوم رياست جمهوري خود و نيز حلول ماه مبارک رمضان تبريک گفت و تأکيد کرد، قطر و ايران روابط مستحکم و تاريخي دارند.
اما روزنامه «رياض» نيز در مطلبي تحت عنوان «ائتلاف منافع زودگذر» زبان به انتقاد گشوده نوشت: انتظار نمي‌رفت قطر اين‌قدر سريع از وابستگي‌هاي عربي خود دست بردارد، آن هم در شرايطي که مسئولان بلندپايه سياسي اين کشور همواره بر تمايل کشورشان به حفظ روابط دوستانه و برادرانه با اعضاي شوراي همکاري خليج فارس تأکيد مي‌کردند. هنوز جوهر اظهارات مسئولان قطري خشک نشده بود که خبر تماس تلفني امير قطر با رئيس جمهوري ايران به گوشمان رسيد؛ کشوري که خادم حرمين شريفين در نشست سران عربي و اسلامي با آمريکا که امير قطر نيز در آن حضور داشت از آن تحت عنوان نوک پيکان تروريسم جهاني از زمان انقلاب اسلامي ايران تا امروز ياد کرد.
رياض در ادامه مدعي شد، ايران ابتکار عمل‌هاي مربوط به حسن همسايگي را از طرف همسايگانش رد کرده به‌جاي آن به دخالت در مسائل اين کشورها متوسل شد و با اين کار اصول حسن همسايگي و احترام متقابل را زير پا گذاشت. اين روزنامه نوشت: در اين ميان وقتي قطر خاستگاه طبيعي خود را با خاستگاه ساختگي ايران عوض مي‌کند، به اين معني است که تفکرات سياسي راهبردي قطر دستخوش اختلاف شده است و البته ايران نيز از نزديک شدن قطر استقبال کرد زيرا آن را به‌نفع منافع خود مي‌داند و از آن نهايت بهره‌برداري را مي‌کند. اما سؤال مهم اينکه؛ منفعت قطر از خزيدن به‌سمت ايران چيست؟
در پاسخ بايد گفت، چه‌بسا منافع زودگذري است که زود يا دير تمام خواهد شد و پس از آن قطر خود را در نيمه راه خواهد ديد زيرا اين اقدامات نه فراموش مي‌شود و نه بخشيده. روزنامه الشرق‌الاوسط نيز در راستاي انتقاد عليه قطر نوشت: اينکه قطر درصدد تقويت نقش و نفوذ خود برآيد تعجبي ندارد، زيرا برگه‌هاي برنده مالي و رسانه‌اي قوي‌اي براي تحقق اين هدف در اختيار دارد اما در اين راه تا آنجا پيش رفته است که به دام توهم افتاده است.
نويسنده مقاله الشرق‌الاوسط در خصوص اتهام‌زني به قطر وارد جزييات سال‌هاي پيش شده و با اشاره به مصاحبه‌اي که با محمود جبريل اولين نخست وزير ليبي پس از سرنگوني معمر قذافي داشت، نوشت: جبريل گفت قطر از انتفاضه ليبي کمک تسليحاتي و مالي به عمل آورد و سخت در تلاش براي منصوب کردن عبدالحکيم بلحاج به‌عنوان فرمانده انقلابيون ليبي بود؛ کسي که سرکرده سابق جماعت اسلامي ليبي بوده و در افغانستان مي‌جنگيد اما آمريکايي‌ها او را دستگير کرده تحويل قذافي دادند و تا سال 2010 در زندان بود و در نهايت قطر با به تأخير انداختن انتفاضه در ليبي سعي کرد زمينه ورود بلحاج به اين کشور را فراهم کند.
فراخواندن قطر به بازنگري عميق در سياست‌هاي خود
اين روزنامه در ادامه يادآور شد، اکنون با تغيير سياست‌هاي آمريکا در منطقه ديگر قطر قادر به ايفاي نقش ميانجي در ارتباط با اخوان‌المسلمين و به قدرت رساندن آنان نيست و در نشست رياض نيز حاضران مخالفت خود را با سياست ايران در ايجاد بي‌ثباتي در منطقه و حمايت از عربستان ابراز داشتند و در اين ميان روابط قطر با کشورهاي اطراف خود ديگر روابطي طبيعي و باثبات نيست مگر اينکه دوحه در سياست‌هاي خود به‌طور ريشه‌اي بازنگري کند و بپذيرد که نقش قبلي آن ديگر قابل قبول نيست و به‌نفع آن است که به حد و مرز نقش طبيعي خود بازگردد. ادامه دارد...
ش.د9601718
