صبح امروز و حدود نیم قرن پس از اجرا و بهره برداری مشترک از سد ارس و متعاقب آن سد خداآفرین در شمالی ترین مرز ایران، سد «قیز قلعه‌سی» باحضور رؤسای جمهور ایران و جمهوری آذربایجان افتتاح شد.این سد مهمترین پروژهٔ آبی و مرزیِ کشور و بزرگترین طرح آبیِ مرزیِ شمال غرب کشور است که افتتاح آن می‌تواند ثمرات و فواید بسیاری در حوزه‌های مختلف برای ایران و آذربایجان داشته باشد.سد قیز قلعه سی در ۱۹۶ کیلومتری پایین دست سد ارس و ۲۲۰ کیلومتری تبریز واقع شده که به دست مهندسان ایرانی بازطراحی و ساخته شده است.
سد «قیز قلعه‌سی» چه ثمراتی خواهد داشت؟
ساخت سد «قیز قلعه‌سی» علاوه بر تامین آب اراضی شبکه پایین دست و رونق کشاورزی، موجب توسعه اقتصادی منطقه و اشتغال‌زایی ۱۰ هزار نفری می شود.این سد همچنین موجب بهبود کیفیت تولیدات کشاورزی و رونق گردشگری در منطقه خواهد شد.از فواید جانبی این سد می توان به ساخت جاده ۷.۴ کیلومتری از نوع درجه یک اشاره کرد که هنگام آبگیری کامل سد زیر زیر آب رفته یا می رود.ارزش به روز شده ریالی این سد بیش از ۵۰ هزار میلیارد ریال است و اجرای آن تجربه ای کم نظیر در حوزه دیپلماسی آب بوده و اتحاد و همدلی ۲ کشور به ویژه در صیانت از پل های تاریخی واقع شده در محل طرح و نمود توسعه تعاملات فرهنگی و همبستگی روزافزون ۲ کشور ایران و آذربایجان است و تجربیات حاصل، راهگشای طرح‌ها و تعاملات آبی آینده با کشورهای همجوار خواهد بود.
از دستاوردهای مهم اجرای این سد به عنوان یکی از بزرگترین طرح‌های مشترک مرزی در منطقه می‌توان به استفاده بهینه از منابع آب و خاک و حقآبه‌های مرزی تبدیل شیوه‌های سنتی کشاورزی به شیوه‌های مدرن و صنعتی و ساماندهی عشایر با افزایش درآمد خانوارها و جلوگیری از مهاجرت و توسعه فعالیت صنایع جانبی و تبدیلی اشاره کرد.این سد علاوه بر رونق کشاورزی در دشت مغان، فرصت ویژه‌ای برای توسعه کشت و صنعت در محدوده خداآفرین ایجاد خواهد کرد. در حال حاضر ۶۳۰۰ هکتار طرح آبیاری در محدوده قرار دارد. تأمین آب زمین‌های کشاورزی خدا آفرین، بهره‌وری تولید محصولات را به‌شدت افزایش خواهد داد. نکته بسیار مهم در تولید محصولات کشاورزی، تلف شدن ۳۰ درصدی محصولات است. در راستای کاهش تلفات، لازم است از ابتدا برنامه منسجمی برای کاهش این منظور در خدا آفرین صورت پذیرد. وجود صنعت در کنار کشت محصولات، درصد تلفات محصولات و آب را به شدت پایین آورده و بستر لازم برای حرکت به سمت کشاورزی مدرن را فراهم می‌کند. سد قیز قلعه‌سی این امکان را برای ایجاد کشت و صنعت خدا آفرین فراهم کرده و می‌تواند انقلابی بزرگ در امنیت غذایی و امنیت آبی ایران باشد.
یونس ژائله رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تبریز درباره سد قیز قلعه‌سی گفته که یکی از اتفاقات مثبت در سال ۱۴۰۳ برای اقتصاد کشور، افتتاح سد قیز قلعه‌سی است.وی تاکید کرده است که مزایای افتتاح این سد از چندین جهت، خبر خوبی برای آینده اقتصاد ایران محسوب می‌شود. در وهله اول، این سد با مشارکت کشور همسایه یعنی آذربایجان که دارای مشابهت‌های دینی، زبانی، تاریخی و … با استان آذربایجان‌شرقی است، ساخته شده و همین امر سبب افزایش مناسبات اقتصادی ایران با کشور آذربایجان می‌شود.رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تبریز با تاکید بر اینکه افتتاح سد قیز قلعه‌سی، می‌تواند شروعی بر انجام دیگر پروژه‌های اقتصادی مشترک باشد، تاکید کرده است که یکی از مهمترین آثار تعمیق ارتباط با کشور آذربایجان، همکاری این کشور در تکمیل کریدور شمال-جنوب و ایجاد کمربند آغ‌بند است. این پروژه مشترک با کشور آذربایجان، می‌تواند اقتصاد ایران را به یک بازار چند صد میلیارد دلاری وصل کرده و آورده ارزی بی‌نظیری برای اقتصاد کشور رقم بزند و نقطه عطفی در جهش تولید اقتصاد باشد.
سد «قیز قلعه‌سی» مهمترین پروژهٔ آبی و مرزیِ کشور و بزرگترین طرح آبیِ مرزیِ شمال غرب کشور است که افتتاح آن می‌تواند ثمرات و مزایای بسیاری برای کشور داشته باشد. 
