- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
مردم مصر با رای دادگاه عالی اداری این کشور مبنی بر بطلان توافق واگذاری دو جزیره تیران و صنافیر به عربستان سعودی، در مناطق گوناگون این کشور به شادی و پایکوبی پرداختند، اقدامی که خشم شدید مقامات سعودی را به دنبال داشت.
بسیاری از شهروندان مصری در اطراف دادگاه عالی اداری مصر برای شنیدن حکم نهایی این دادگاه در خصوص حفظ و صیانت از دو جزیره تیران و صنافیر از سوی مصر و ترسیم دوباره خطوط دریایی عربستان با مصر گرد آمده بودند که با شنیدن حکم تاریخی دادگاه عالی این کشور به شادی و پایکوبی پرداختند .
دادگاه اداری عالی مصر حکم خود بر سیادت قطعی این کشور در خصوص دو جزیره تیران و صنافیر و همچنین بازبینی در نقشه آبی بین مصر و عربستان را صادر کرد که موجب خشم و نگرانی شدید مقامات سعودی شد. «انور ماجد عشقی» رئیس مرکز مطالعات راهبردی عربستان در واکنش به رای دادگاه عالی مصر در خصوص بطلان توافق واگذاری دو جزیره تیران و صنافیر به عربستان، اعلام کرد که کشورش در این باره از دولت مصر به سازمان ملل شکایت خواهد کرد. این توافقنامه طی آخرین سفر «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان به قاهره و دیدار وی با «عبدالفاتح السیسی» رئیس جمهوری مصر از سوی ریاض ارائه شد. پس از این توافق عبدالعزیز قول میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری در مصر را ارائه کرد.
السیسی در این باره گفته است که مصر دو جزیره تیران و صنافیر را که به بحق به عربستان تعلق داشت، به آنها بازگردانده است. جزیره ۸۰ کیلومتر مربعی تیران در ورودی تنگه تیران واقع شده که دریای سرخ را از خلیج عقبه جدا می‌کند؛ جزیره صنافیر نیز در شرق جزیره تیران واقع شده است. اهمیت راهبردی این دو جزیره از آن جهت است که تنگه تیران تنها دسترسی فلسطین اشغالی از خلیج عقبه به دریای سرخ است و نقش مهمی در تبادلات تجاری رژیم صهیونیستی ایفا می‌کند. واگذاری دو جزیره صنافیر و تیران به رژیم سعودی در جریان سفر ملک سلمان پادشاه عربستان به مصر در کنار میلیاردها دلار کمک سعودی‌ها به قاهره، موجی از خشم و اعتراض را در مصر برانگیخت. دولت مصر مدعی شده بود که جزایر دوگانه تیران و صنافیر واقع در دهانه خلیج عقبه متعلق به عربستان است و ریاض در سال ۱۹۵۰ از قاهره خواسته است از این جزایر در برابر رژیم صهیونیستی محافظت کند.
تاریخ مالکیت مصر بر این دو جزیره بر اساس روایت تاریخی سعودی – مصری به سال ۱۹۵۰ برمی‌گردد. در آن زمان، ملک عبدالعزیز از ملک فاروق خواست که برای جلوگیری از هر نوع حمله نظامی رژیم صهیونیستی در داخل منطقه جغرافیایی این دو جزیره، نیروهای ارتش مصر را در آن مستقر کند. این در حالی است که اسناد ژئوپلتیکی و تاریخی موجود موید این نکته است که این دو جزیره بخشی از منطقه سینای مصر است و ادعای عربستان مبنی بر مالکیت حقوقی و سرزمینی بر این جزایر راهبردی از اساس باطل بوده است که حکم دادگاه عالی مصر نیز مهر تاییدی بر این حقیقت آشکار است.
رای دادگاه عالی مصر مبنی بر حفظ جزایر تیران و صنافیر از سوی این کشور در حالی است که تحولات پرشتاب منطقه خاورمیانه موجب شده رژیم سعودی با هدف تغییر موازنه ژئوپلتیکی منطقه و با اصرار بر رفتار نسنجیده خود، پروژه نفوذ در منطقه سینا را کلید بزند تا هم منافع نامشروع رژیم صهیونیستی را تامین کند و هم راهی برای فرار از ناکامی‌های بی‌پایان خود در منطقه جستجو کند. در حالی که قرار بود روابط عربستان و مصر طی ماههای گذشته با سرمایه‌گذاری و کمک‌های مشروط ریاض به قاهره افزایش یابد، اما اقدامات مداخله جویانه آل سعود در برنامه ریزی با هدف تصرف شریان‌های اقتصادی مصر با هوشیاری مقامات قضایی دادگاه عالی مصر و حمایت‌های مردمی به شکست انجامید .
در حال حاضر رژیم سعودی در راستای سیاست‌های ضد بشری رژیم صهیونیستی سعی کرده است تا با مالکیت غیرقانونی بر شریان‌های اقتصادی منطقه، به جبران عقب ماندگی‌های اقتصادی و سیاسی خود از یک سو و رفع ننگ و بدنامی خود در میان ملت‌های منطقه از سوی دیگر کمک کند، که تاکنون نتیجه ای برای آن به دنبال نداشته است.
ریاض پس از روی کار آمدن «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر با تمامی امکانات خود و با استفاده از ابزارهای سیاسی، اقتصادی از وی حمایت کرد تا شاید بتواند مشروعیت داخلی و منطقه ای دولت وی را نزد افکار عمومی افزایش دهد، اما اکنون با حکم قاطع دادگاه عالی مصر و نیز حمایت‌های بی وقفه مردم از حاکمیت سرزمینی خود، این اقدامات با شکست کامل مواجه شده است.بی تردید، رای دادگاه عالی مصر بر حفظ دو جزیره تیران و صنافیر نشان از نقش سازنده و پر نفوذ نهادهای مردمی مصر بر تحولات سیاسی و اجتماعی این کشور از یک سو و نیز تیره تر شدن روابط ریاض – قاهره و شکست کامل پروژه نفوذ رژیم سعودی از سوی دیگر است.
روابط سیاسی مصر و عربستان در حالی در ماههای اخیر شاهد اختلافات و تنش‌های زیاد بوده که به نظر می رسد سریال عبرت آموز شکست‌های سیاسی و نظامی عربستان در منطقه و جهان پایانی ندارد.دادگاه عالی مصر همصدا با ملت متمدن و آگاه مصر نشان داد که زیر بار اقدامات مداخله گرایانه رژیم سعودی نخواهد رفت و حاکمیت سرزمینی کشور خود را با هیچ چیز معامله نمی کند.
در همین حال، عبدالباری عطوان سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای «رای الیوم» و تحلیلگر مشهور عرب در سرمقاله این روزنامه درباره رای دادگاه عالی مصر بر بطلان توافق دولت مصر با عربستان در خصوص واگذاری دو جزیره تیران و صنافیر و سناریوهایی که می‌توان در خصوص عملکرد دو کشور پیش بینی کرد، پرداخت. عطوان می نویسد: رای دادگاه عالی مصر تقریبا به شکل شبه‌نهایی باب بهبودی روابط دو کشور به شکل طبیعی را بست و عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری این کشور را با مردم مصر رو در رو قرار داد و در صورت سرپیچی او از این حکم که تایید اکثریت را داراست وی با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد.
نویسنده مشهور عرب می نویسد: هر دو کشور با مطرح کردن موضوع این دو جزیره در بحران‌های قانونی و سیاسی قرار گرفته اند و عواقب خطرناک این موضوع را در شرایط کنونی درک نکرده‌اند.
دلیل اینکه عربستان موضوع این دو جزیره را مطرح کرده را نمی دانیم در حالی که این کشور هزاران جزیره در دریای سرخ و خلیج فارس دارد که حتی مکان آنها را نیز نمی‌داند و می‌توانست موضوع این دو جزیره را به سال‌های بعد موکول کند و حتی اگر اکنون نیز این جزایر را در اختیار داشت نه طلا در آن یافت می شود و نه ارزش گردشگری دارد و برای سال‌ها تحت اشغال اسرائیل (رژیم صهیونیستی) بوده و در خصوص مصر نیز همین طور بوده و بهره چندانی از آنها نمی برد.
عطوان می نویسد: عربستان در شرایط کنونی با بحران‌هایی مانند جنگ یمن، سوریه، تهدیدهای ایران، تروریسیم و بحران‌های مالی و اقتصادی مواجه است که مجبور شده به خاطر آنها سیاست ریاضت اقتصادی را در پیش بگیرد. با توجه به این شرایط آیا اکنون زمان مناسبی برای مطرح ساختن موضوع مالکیت این دو جزیره و ورود به بحران سیاسی و قانونی جدید با دولت‌های عربی بزرگ بود؟
وی افزود: سیسی به دلیل بحران‌های مالی و نیاز به دلارهای سعودی و نجات اقتصاد ورشکسته این کشور با واگذاری این دو جزیره به عربستان موافقت کرد و با توجه به بحران مالی مصر این گزینه را اختیار کرد و یک چیز مهم و آن هم ملت مصر و حساسیت آن در خصوص خاک سرزمینش و لو اعطای آن به عربستان را فراموش کرد و در قبال آن ۵۰ میلیارد دلار به هزینه کشور کمک مالی روانه کرد.
فشارهایی که دولت مصر با آن مواجه شد از جمله تشکیل ائتلاف عربی برای تحریم هرگونه حمایت مالی از این کشور و تحریم اعطای نفتی که حدود ۷۰۰ هزار تن در ماه بود، شاید تنها اقشار مختلف مصر و بلکه همه کشورهای حوزه خلیج فارس را علیه عربستان بسیج کرد و باعث شد که سیسی به آغوش ایران و اردوگاه آن (اردوگاه شرق) که درست نقطه مقابل عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس در جنگ سیاسی و نظامی مستقیم و نیابتی در چند جبهه محسوب می شود، پناه ببرد.در همین راستا دولت مصر در روزهای اخیر «طارق ملا» وزیر نفت این کشور را به عراق فرستاد و وی با واردات ۲ میلیون بشکه نفت در ماه از عراق به قاهره بازگشت و علاوه بر این دو کشور توافقنامه‌هایی در خصوص پالایش نفت عراق در پالایشگاه‌های مصر برای تامین نیازهای بغداد در رابطه با بنزین و نفت سیاه و سفید به امضا رساندند.عطوان معتقد است که با صدور حکم بطلان توافق واگذاری جزایر تیران و صنافیر به عربستان از سوی دادگاه عالی مصر چهار سناریو پیش روی این کشورها وجود دارد:
نخست: دولت مصر به رای دادگاه عالی این کشور احترام می گذارد و این توافق را ملغی می کند و سیادت مصر بر این دو جزیره و عواقب آن را می پذیرد.
دوم: دولت مصر با این حکم مخالفت کند و این موضوع را به پارلمان این کشور برای تصویب آن به عنوان یک مرجع قانونی ارجاع دهد و پیش بینی می شود در پارلمان نیز حزب ‘ائتلاف حامی مصر’ به‌عنوان اکثریت پارلمان بیانیه ای صادر کند و در آن اعلام کند که این حکم هرگز حقیقت پارلمان را در خصوص نظردهی درباره معاهدات و توافق‌های بین المللی تغییر نمی دهد و این حق را از بین نمی برد.
سوم: سیسی به وقت کشی و تلاش برای کسب زمان و جست و جو برای یافتن یک میانجی از میان کشورهای خلیح فارس برای اصلاح روابط خود با عربستان و کاهش فشارها و هشدارها بر مصر ادامه می دهد.
چهارم: دو کشور راه منطق و تدبیر را در پیش گرفته و بحث اختلاف در زمینه این دو جزیره را در زمان کنونی کنار می گذارند.
عطوان در ادامه می نویسد: بیان این که دو کشور کدام یک از این سناریوها را انتخاب می کنند دشوار است، اما ما ترجیح می دهیم که آنها راه حل چهارم را انتخاب کنند چرا که سه سناریوی دیگر این دو کشور و کل منطقه را با چالش‌های جدی مواجه خواهد کرد.
آرزوهای آل سعود در برابر اراده ملت مصر بر باد رفت
پس از چندین ماه تظاهرات اعتراض‌آمیز مردم، دادگاه عالی مصر توافق درمورد واگذاری دو جزیره تیران وصنافیر را که طی آخرین سفر «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان به قاهره و در دیدار وی با «عبدالفاتح السیسی» رئیس جمهوری مصر امضا شد، ملغی اعلام کرد.عبدالفتاح‌السیسی رئیس‌جمهوری مصر برای مواجه با بحران مالی و اقتصادی و بدهی‌های کلان این کشور توافق واگذاری دو جزیره تیران و صنافیر را به عربستان سعودی که به دنبال راهی برای اعمال سیادت خود بر مصر بود، پذیرفت و پس از این توافق ملک سلمان قول میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری در مصر را ارائه کرد.
در عین حال واگذاری دو جزیره صنافیر و تیران به سعودی در جریان سفر ملک سلمان پادشاه عربستان به مصر در کنار میلیاردها دلار کمک سعودی‌ها به قاهره، موجی از خشم و اعتراض را در مصر برانگیخت. کاربران فضای مجازی در مصر با تشبیه عبدالفتاح سیسی رئیس‌جمهوری این کشور به یک فروشنده دلال، اقدام وی را فروش کشور و میراث ملی مصری‌ها نامیدند و به شدت از آن انتقاد کردند.سیسی برای موجه جلوه دادن تصمیم خود، موضعی تدافعی در پیش گرفت و گفت: مصر قلمرو خود را تسلیم نکرده، بلکه صرفا حق سعودی‌ها را به آنها اعاده کرده است.
دولت مصر مدعی است که جزایر دو گانه تیران و صنافیر واقع در دهانه خلیج عقبه متعلق به عربستان است و ریاض در سال ۱۹۵۰ از قاهره خواسته است از این جزایر در برابر رژیم صهیونیستی محافظت کند.بیش از ۲۰۰ فعال و معترض مصری در تظاهرات‌علیه این توافق دستگیر شده و عده‌ای به حبس محکوم شدهاند. رژیم آل‌سعود تلاش می کند به هر روشی سلطه خود بر کشورهای عربی را حفظ کند و این کار را با دلارهای نفتی انجام می‌دهد، اما این بار اراده مردم مصر بر دلارهای سعودی فائق آمد و سعودی‌ها نتوانستند کاری از پیش برند.
عربستان یکی از حامیان اصلی «عبدالفتاح السیسی»، رئیس جمهوری این کشور از زمان سرنگونی«محمد مرسی»، رئیس جمهوری پیشین بوده است. همین امر باعث می‌شود که سعودی‌ها انتظارات زیادی از السیسی داشته باشند که مورد پسند مردم مصر نیست. دولت مصر پیشتر از این توافقنامه حمایت و تأکید کرده بود که این توافقنامه دستاوردی مهم است که به دو کشور امکان استفاده از منطقه اقتصادی و منابع طبیعی آن را می‌دهد.
دولت مصر توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی با عربستان را به پارلمان مصر ارجاع داده بود. پارلمان این کشور موعد رأی‌گیری در این خصوص را که قرار بود ۱۱ژانویه(۲۲ دی ماه) باشد، به تأخیر انداخته و هنوز موعد مشخصی تعیین نشده است. بسیاری از شهروندان مصری در اطراف دادگاه عالی اداری مصر برای شنیدن حکم نهایی این دادگاه در خصوص توافق واگذاری دو جزیره تیران و صنافیر به مصر و ترسیم دوباره خطوط دریایی عربستان و مصر گرد آمده بودند که با شنیدن حکم تاریخی دادگاه عالی این کشور به شادی و پایکوبی پرداختند.
عربستان سعودی در ماههای گذشته با اختلاف‌هایی که با مصر در زمینه بحران‌های منطقه بخصوص در یمن و سوریه داشته سعی کرده با همراه ساختن کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و تشکیل یک ائتلاف، قاهره را که در حال حاضر با بحران مال و کسری بودجه و بدهی‌های خارجی مواجه است تحت فشار قرار دهد و به لحاظ اقتصادی تحریم کند.
سعودی‌ها در اولین اقدام پس از شنیدن موضع مصر در خصوص بحران سوریه و حمایت از راه حل سیاسی برای بحران این کشور و دولت مرکزی آن در اولین اقدام خود، دستور دادند که شرکت نفتی سعودی – آمریکایی آرامکو فروش تولیدات نفتی خود به مصر را قطع کند. قاهره نیز برای تامین نیازهای نفتی و سوختی خود به کشورهای دیگر از جمله عراق روی آورد و توافق واردات ماهیانه دو میلیون بشکه نفت از این کشور و توافق‌هایی در زمینه فرآورده‌های نفتی دیگر را به امضا رساند. رای مصر به نفع پیش‌نویس قطعنامه آتش‌بس در سوریه که از سوی روسیه مطرح شده بود، با تحریک ریاض باعث خشم کشورهای عرب کوچک حاشیه خلیج فارس شد و آنها با پیوستن به اردوگاه سعودی اعطای هرگونه کمک به قاهره را تحریم کردند.
عربستان همچنین برای انتقام‌گیری از مصر وارد جنگ آبی مصر در قاره آفریقا و حوزه استراتژیک آن در رود نیل شد. از زمان جنگ آب در منطقه که رژیم صهیونیستی آن را شعلهور کرد، خطر مصر را تهدید می‌کند، زیرا رژیم صهیونیستی تلاش کرد از آبهای نیل به عنوان سلاحی برای تضعیف مصر استفاده کند؛ جنگی که از آغاز درگیری عربی – اسرائیلی متوقف نشده است. مسئولان سعودی سفر به کشورهای آفریقایی را شدت بخشیدند و از پروژه‌های مورد مناقشه مصر و کشورهای آفریقایی همانند سد «النهضه» اتیوپی دیدار کردند. پایگاه خبری تحلیلی «ارادة الشعب» در همین راستا اعلام کرد: اگر مسئولان خلیج فارس به ادیس آبابا می‌روند به دلیل عشق به اتیوپی یا جیبوتی یا اریتره نیست، بلکه به دلیل عشق انتقام از مصر است و علنا پس از آنکه مصر را کنار گذاشتند، میلیون‌ها دلار علیه این کشور هزینه می کنند و به همین دلیل به جای جنگ با رژیم صهیونیستی علیه مصر وارد جنگ شدند.
ش.د9503541
