▼ حرف روز
مبدأیی برای تاریخ جدید
آنهایی که اهل تدبر و تأمل در تحولات و نظریه‌های روابط بین‌الملل هستند و رویدادهای اخیر منطقه‌ای را با دقت زیر نظر دارند، به خوبی می‌دانند که عملیات «وعده صادق» چرا و تا چه میزان حائز اهمیت است. یکی از خصایص رخدادهای مهم سیاسی و امنیتی آن است که موجب شکل‌گیری نظم و ترتیبات جدیدی در مقیاس منطقه‌ای و حتی جهانی می‌شود. بی‌تردید، عملیات وعده صادق از چنین قابلیت و ظرفیتی برخوردار است؛ از این رو بی‌راه نیست اگر تحولات منطقه غرب آسیا را به پیش و پس از عملیات تاریخی جمهوری اسلامی ایران علیه رژیم جعلی صهیونیستی تقسیم‌بندی کرد.
به نظر می‌رسد، آنچه عملیات وعده صادق را سزاوار تحسین و اهمیت کرده، فقط ابعاد فنی و تکنیکی آن نباشد؛ بلکه مرکز ثقل این عملیات را باید در «توانمندی و اراده قاطع» جمهوری اسلامی ایران در برابر سازمان سیاسی، نظامی و اطلاعاتی غربی و شرکای منطقه‌ای آن دانست. اهمیت این بخش از عملیات وعده صادق را بیش و پیش از همه خود مقامات سازمان سیاسی غرب از آن آگاه هستند. آن زمانی که تمام ظرفیت‌های منطقه‌ای و جهانی خود را به‌کار گرفتند تا جمهوری اسلامی ایران را از تصمیم خود منصرف کنند. هر چند پس از آنکه سناریوی منصرف‌سازی ایران نتیجه‌بخش نبود، سناریوهای حمله نکردن از خاک ایران، استفاده نکردن از موشک‌های بالستیک و حمله متناسب را در پیش گرفتند که همه آنان با «اراده قاطع» جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تنبیه رژیم صهیونیستی مواجه شد.
مناسب است در نظر داشته باشیم که عملیات وعده صادق تنها به برتر کردن موقعیت جمهوری اسلامی ایران در زمانه حساس منطقه غرب آسیا محدود نیست؛ بلکه رژیم صهیونیستی را نیز در معرض چالش‌های جدید قرار خواهد داد. مهم‌ترین چالش و محدودیت ایجاد شده نیز آن است که رژیم از این پس ناچار است از سیاست «تهاجم برای توسعه موقعیت» به سمت «دفاع برای حفظ موجودیت» تغییر جهت بدهد.
مهم‌ترین بعد عملیات وعده صادق به منزله بخش مهم و تعیین‌کننده تحولات اخیر منطقه سبب شده است تا بازیگران سیاسی منطقه هیچ یک در موقعیت سابق خود نباشند. در این میانه پرابهام و زمانه سرشار از عدم قطعیت‌ها، یک موضوع از وضوح و شفافیت بیشتری برخوردار است و آن، این است که روزها و روندها به نفع جبهه مقاومت و جمهوری اسلامی ایران پیش می‌رود؛ حرکتی که توأمان با نابودی و اضمحلال تمدن غرب و به ویژه ایالات متحده آمریکا، نویدبخش تشکیل تمدن نوین اسلامی و زندگی در زیر سپهر عدالت، مهرورزی، همراه با صلح و آرامش برای همه مردمان جهان به دور از تفکیک جنسیتی، رنگ پوست، اعتقادات و... است.
عزیز غضنفری
▼ گزارش روز
تحلیل اقتصادی سفر رئیس دولت به پاکستان و سریلانکا
سیاست خارجی دولت سیزدهم مبتنی بر استفاده از همه ظرفیت‌های بین‌المللی با اولویت نگاه به همسایگان و آسیاست و سفر رئیس‌جمهور ایران در هفته گذشته نیز در این چارچوب قابل تحلیل است. بازخورد این جهت‌گیری در رویکرد دولت، افزایش تجارت خارجی و فروش نفت و همچنین ارتقای صادرات خدمات فنی‌ـ مهندسی کشور بوده است. این سیاست دولت زمانی اهمیت مضاعف می‌یابد که بدانیم در یک دهه اخیر بسیاری از کشورها، زنجیره‌های تأمین کالاهای حیاتی و پایه تجارت خود را به کشورهایی می‌آورند که از نظر ژئوپلیتیک، فکری و سیاسی بین آنها هم‌افزایی و همگرایی نزدیک‌تری وجود داشته باشد. درباره ایران، با وجود ظرفیت‌های عظیم منطقه‌ای و همسایگی با ۱۵ کشور و بازار بزرگ مصرف در این منطقه، یک نمونه منحصر به فرد در دنیاست؛ اما متأسفانه یک دهه غفلت از ظرفیت‌های منطقه و برخی موانع موجب شده است تجارت خارجی کشور نتواند ظرفیت‌های بالقوه خود را فعلیت بخشد.
در زمینه تأثیرات اقتصادی سفر رئیس‌جمهور به پاکستان، اگرچه سطح تجارت دو کشور در برابر ظرفیت‌های موجود بسیار ناچیز است؛ اما خطوط لوله صلح، کریدور ITI (اسلام‌آبادـ تهران‌ـ استانبول) و کریدور سی‌پک CPEC (کریدور اقتصادی چین‌ـ پاکستان) می‌تواند فتح باب اساسی در توسعه استان‌های همجوار دو کشور باشد تا ضمن انتفاع اقتصادی دو ملت، زمینه تأمین امنیت از طریق کاهش فقر را فراهم کند. هر چند دخالت کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در مرزهای دو کشور برای مقاصد سیاسی و امنیتی، به منزله بزرگ‌ترین مانع بر سر توسعه اقتصادی دو کشور قرار دارد.
در زمینه سفر رئیس دولت به سریلانکا با جمعیت ۲۲ میلیونی به عنوان یک کشور شبه قاره هند با بنگلادش، میانمار، مالزی و اندونزی همسایه آبی است و می‌تواند دروازه‌ای برای ورود ایران به بازار بزرگ و مصرفی این کشورها باشد. اقتصاد مبتنی بر کشاورزی و خدمات در سریلانکا، این کشور را نیازمند طرح‌های نیروگاهی تأمین برق و پروژه‌های تأمین آبی قرار داده است که در این بین ایران ظرفیت پاسخ به نیازهای این کشور را در وضعیت کیفیت بالا و ارزان دارد. پروژه‌هایی که در سریلانکا افتتاح شد، پیام مهمی در زمینه توانایی‌های فنی و صنعتی کشورمان به سایر بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی مخابره کرده است. حضور ایران در سریلانکا به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی این کشور می‌تواند موازنه‌کننده رقابت برخی قدرت‌های جهان در این کشور نیز به شمار آید. همچنین استفاده از مسیر ایران (کریدور شمال‌ـ جنوب) برای دسترسی کشورهای جنوب آسیا به قفقاز و روسیه بیش از هر زمان دیگری عینیت یافته و اقتصادی بودن این کریدور را بیش از پیش جلوه‌گر کرده است. همچنین سریلانکا می‌تواند در بخش تأمین کالاهای اساسی (ظرفیت بالقوه کشت برنج) شاخص درجه باز بودن تجاری ایران را از طریق کشت فراسرزمینی بهبود بخشد.
علی محمدی
▼ خبر ویژه
راز استعفاهای سریالی در رژیم صهیونیستی
با طولانی شدن جنگ و به اذعان محافل عبری با گذشت هفت ماه از جنگ در جنوب و شمال اراضی اشغالی که بدون هیچ دستاورد محسوسی برای صهیونیست‌ها عجین شده است، اکنون شکاف‌ها و اختلافات با کناره‌گیری فرماندهان نظامی و مقامات سیاسی تل‌آویو به علت ناکامی در جنگ غزه رنگ و بوی جدی‌تری گرفته است. منابع خبری گزارش دادند پس از استعفای رئیس بخش اطلاعات نظامی و تصمیم فرمانده منطقه مرکزی ارتش رژیم صهیونیستی برای استعفا، فرمانده یگان ویژه «رفائیم» نیز به طور ناگهانی از سمت خود استعفا داده است. روزنامه عبری‌زبان «یدیعوت آحارونوت» اعلام کرد، فرمانده یگان ویژه اشباح در ارتش رژیم صهیونیستی که هم اکنون در نوار غزه مستقر است، به طور ناگهانی از سمت خود استعفا داده است. به نوشته این روزنامه عبری، این فرمانده صهیونیستی هم به دو افسر ارشد دیگر، یعنی مسئول شعبه اطلاعات نظامی ارتش و فرمانده منطقه مرکزی ارتش پیوست که تصمیم به استعفا گرفتند.
▼ اخبار
مهارت ایران در دور زدن تحریم‌ها
«تایمز اسرائیل» نوشت: «طبق گزارش‌ها، ایران به طور فزاینده‌ای در دور زدن تحریم‌های اعمال‌شده بر صادرات نفت مهارت یافته و موفق شده است.» در جلسه استماع کنگره آمریکا در ماه دسامبر گذشته، «کلر یونگمن» رئیس ستاد متحد علیه ایران هسته‌ای (UANI) فاش کرد، تهران درآمد نفتی خود را از سال ۲۰۲۰ چهار برابر کرده و از سال ۲۰۲۱ توانسته است بالغ بر ۸۰ میلیارد دلار درآمد نفتی پس‌انداز کند. یونگمن خاطرنشان کرده بود چین، بزرگ‌ترین خریدار غیرقانونی نفت ایران است. نفت بیشتر از طریق «ناوگان اشباح» متشکل از کشتی‌هایی که ایران با ترفندهای خود آنها را غیرقابل ردیابی می‌کند، صادر می‌شود. این ناوگان متشکل از حدود ۳۰۰ نفتکش خارجی و دارای پرچم خارجی است. به نظر می‌رسد، چین نقش برجسته‌ای در کمک و حمایت از جمهوری اسلامی در دور زدن تحریم‌ها ایفا کند و این کار را فقط از طریق خرید نفت انجام نمی‌دهد. رسانه‌های اپوزیسیون ایران از قراردادهای پرسود مخابراتی بین تهران و پکن رونمایی کرده‌اند.
تلاش برای بی‌اثر کردن خاتمی!
برخی منابع از درون جبهه اصلاحات گفتند که «آذر منصوری» دبیرکل حزب اتحاد ملت پس از انتشار صحبت‌های «سیدمحمد خاتمی» در حمایت از عملیات سپاه علیه رژیم اشغالگر قدس به شدت ناراحت شده و پس از مشورت با حلقه سخت و جریان رادیکال اصلاحات اقدام به انتشار مکالمه هفته‌های قبل خود با مهدی کروبی کرده است. این منابع می‌گویند که آذر منصوری تلاش می‌کند اظهارات خاتمی را بی اثر کند. این فعال اصلاح‌طلب با اشاره به اختلافات بسیاری که در درون این جبهه با خانم آذر منصوری وجود دارد، گفت که انتخاب پیشین او به عنوان دبیرکل جبهه اصلاحات نیز با شائبه‌های جدی مطرح بود. این فعال اصلاح‌طلب خاطرنشان کرد: «اصلاح‌طلبان منتقد برخی سیاست‌ها در کشور هستند، اما هیچ عقل سلیم و روحیه وطن‌دوستانه‌ای اجازه نمی‌دهد که در این کارزار، حتی با یک خطای کوچک به نفع کمپین تبلیغاتی رژیم اسرائیل کار کنیم و اقدام خانم منصوری نیز از همین جهت خطای بزرگ است.»
در سر نتانیاهو چه می‌گذرد؟
نشریه «فارن افرز» نوشت: «طی شش ماه گذشته تنش‌ها در امتداد مرز اسرائیل و لبنان به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. اسرائیل اکنون ۱۰۰ هزار نیرو به سمت مرزهای شمالی ،یعنی محل رویارویی با گروه حزب‌الله گسیل داشته است. در عین حال حزب‌الله نیز تلاش کرده تا با شلیک تقریبا روزانه راکت‌ها به سمت شهر‌ها و اهداف اسرائیل حمایت خود از حماس را نشان دهد و موجب آواره شدن حدود ۸۰ هزار اسرائیلی و مرگ شش شهروند این کشور شده است. نخست‌وزیر اسرائیل که تحت فشار افکار عمومی قرار دارد ممکن است برای تقویت موقعیت داخلی خود به دنبال گسترش جنگ به لبنان باشد. یک جنگ مرزی علیه لبنان می‌تواند توجهات را مجدداً متوجه نقض‌های فاحش امنیتی کند که منجر به حادثه ۷ اکتبر و به فراموشی سپرده شدن فاجعه انسانی در غزه شود. اسرائیل هنوز به هدف خود، یعنی حذف کامل حماس و حتی بازگرداندن گروگان‌ها به خانه دست نیافته است.»
تماس تلفنی ترامپ و بن‌سلمان!
شبکه آمریکایی «سی‌ان‌ان» جزئیات تماس اخیر «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا و «محمدبن‌سلمان» ولی‌عهد سعودی را فاش کرد. دو فرد آگاه از این تماس به این شبکه گفتند: «مکالمه دوستانه و بیشتر شامل تبادل نظر و گفت‌وگوهای غیررسمی درباره انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بود.» یکی از این منابع گفت: «در مقطعی ترامپ آمار و ارقام نظرسنجی‌های خود را اعلام کرد»، در حالی که این دو منبع گزارش دادند «توافق عادی‌سازی روابط حتی یک بار هم در آن تماس مطرح نشد.» دو مقام آمریکایی گفتند: «تماس ترامپ با محمدبن‌سلمان در کاخ سفید به مذاق‌شان خوش نیامد.»
▼ اخبار کوتاه
◄ فرمانده کل انتظامی کشور با اشاره به طرح نور گفت: «دشمن می‌خواهد از خاکریز عفاف و حجاب بگذرد، بعضی از خاکریزها تعیین‌کننده است، دشمن دست روی موضوع مهمی برای شکستن ما گذاشته است، اگر موفق شود دیگر چیزی برای ما نخواهد ماند.» «سردار رادان» اضافه کرد: «۳۲ سازمانی که در این نظام مسئول بودند برای ساماندهی حجاب و عفاف نه تنها کار خودشان را نمی‌کنند؛ بلکه شبهه و شک و تردید در دل مردم نیز می‌اندازند، دل کسانی که ایجاد شبهه و شک و تردید می‌کنند، تسخیر دشمن شده است.»
◄ «حجت‌الاسلام محی‌الدین مکارم‌شیرازی» در مراسم تکریم از سردار احمدرضا رادان با اشاره به اینکه برای حضور در این جلسه خدمت حضرت آیت‌الله مکارم‌شیرازی رسیدم، گفت: «حضرت آیت‌الله مکارم‌شیرازی سلام رساند، خداقوت گفت و از زحمات سردار رادان تشکر کرد؛ خصوصاً از طرح نور تشکر کرد و گفت که با قوت این برنامه را ادامه دهید، حاشیه‌سازی نشود و احترامات رعایت شود، سست نشوید و محکم ادامه دهید و برای موفقیت نیروی انتظامی دعا کرد.»
◄ مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان گفت: «در پی بارش‌های فرا نرمال جنوب استان سیستان و بلوچستان حدود ۴۰ هزار هکتار از پهنه آبگیر تالاب هامون جازموریان از طریق رودخانه بمپور بعد از دو سال خشکسالی آبگیری شد. این تالاب یکی از تالاب‌های فصلی مشترک بین سیستان و بلوچستان و کرمان است که با مساحت سه هزار و ۳۰۰ کیلومتر مربع بر اثر فرونشست زمین با ساختی جوان در فاصله ۱۵۰ کیلومتری غرب ایرانشهر ایجاد شده است.»
◄ «یحیی سریع» سخنگوی نیروهای مسلح یمن از هدف‌گیری یک نفتکش انگلیسی در دریای سرخ با تلاش نیروی دریایی ارتش این کشور خبر داد. سخنگوی نظامی یمن افزود: «این نفتکش انگلیسی را با تعدادی موشک مناسب دریایی هدف قرار دادیم که به آن اصابت کرد.» یحیی سریع همچنین گفت: «نیروهای مسلح یمن یک پهپاد MQ9 آمریکایی را که در حریم هوایی استان صعده مشغول اقدامات خصمانه بود، سرنگون کردند.»
◄ پیش از «طوفان‌الاقصی» روند مهاجرت معکوس در سرزمین‌های اشغالی شدید بود تا جایی که اداره مهاجرت پرتغال در ۲۰۲۳ اعلام کرده است ۲۱ هزار اسرائیلی برای شهروندی پرتغال درخواست داده‌اند. پس از ۷ اکتبر این روند سرعت بیشتری گرفت و در بحبوحه جنگ جاری کمپینی با عنوان «بیایید کشور را با هم ترک کنیم» از طرف خانواده‌های صهیونیستی از طریق شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده است.
