برجام رنسانسی در روش‌های دیپلماتیک

(روزنامه ابتكار ـ 1394/08/23 ـ‌ شماره 3292 ـ‌ صفحه 4)

برجام نقطه عطفی در تاریخ انقلاب است که «آغاز پایان آمریکا ستیزی» قلمداد خواهد شد

صادق زیباکلام با اشاره به اینکه توافق هسته‌ای وین خیلی عمیق‌تر، گسترده‌تر و دارای تبعات بسیار مهمی برای آینده کشور خواهد بود، عنوان کرد: شاید اگر کسی بگوید توافق هسته‌ای وین بعد از جنگ مهمترین واقعه‌ای است که در جمهوری اسلامی ایران اتفاق افتاده، من با او مخالفت نکنم و فکر می‌کنم که دارد درست می‌گوید. این استاد دانشگاه با بیان اینکه خود توافق هسته‌ای نیست که آن را مهم می‌کند بلکه تبعاتی‌ست که برای آینده کشور داردو آنقدر توافق هسته‌ای و اثرهای برجام را مهم می‌کند، افزود: انقلاب اسلامی ایران در سال 57 برای یک سری اهداف دموکراتیک، برای آزادی بیان و اندیشه، برای انتخابات آزاد، برای حاکمیت قانون، برای نبود زندانی سیاسی و برای این بود که کسی به دلیل مخالفت با حکومت کارش به زندان اوین بکشد و از این قبیل شرایط بود. وی این اهداف را دلیل انقلاب اسلامی دانست و گفت: اصلا مبارزه با رژیم شاه به همین خاطر صورت گرفت اما به فاصله چند ماه بعد از انقلاب به گفتمان عرب‌ستیزی، آمریکا‌ستیزی و استکبار‌ستیزی بدل شد و همچنین به تدریج نه تنها به گفتمان اصلی در انقلاب بدل شد بلکه گفتمان‌های دموکراتیک انقلاب را هم کم کم تحت تاثیر قرار داد.

زیباکلام عنوان کرد: اهمیت برجام و اهمیت توافق هسته‌ای به نظر من از اینجا شروع می‌شود که یک بازگشتی یا دور شدنی است از گفتمانی که از بعد از اشغال سفارت آمریکا در سال 58 تحت عنوان آمریکا‌ستیزی یا استکبار‌ستیزی در کشور بوجودآمد. وی در ادامه بیان کرد: من فکر می‌کنم این توافق یک نقطه عطفی در به چالش کشیدن آن گفتمان یاد شده است. این استاد دانشگاه با بیان اینکه به همین خاطر است که جدا از اینکه جزئیات برجام چه هست؟ افزود: چیزی که مهم است این که بعدها از برجام و از توافق هسته‌ای به عنوان نقطه عطفی‌ در تاریخ انقلاب اسلامی یاد خواهد شد که در حقیقت «آغاز، پایان آمریکا ستیزی و مرگ بر آمریکا» قلمداد خواهد شد. وی اظهار کرد: شاید به همین خاطر است که اگر دقت کنید، می‌بینید که جریان رادیکال، غرب‌ستیز و آمریکا‌ستیز از بعد از برجام مهمترین دغدغه‌اش این بوده که منظماً بگوید، برجام و توافق هسته‌ای هیچ ربطی به آمریکا‌ستیزی ندارد و آمریکاستیزی و مرگ بر آمریکا با تمام توان ادامه پیدا خواهد کرد و توافق هسته‌ای به هیچ روی معنی‌اش این نیست که ما آمریکاستیزی را کنار خواهیم گذاشت.

زیباکلام در ادامه عنوان کرد: اتفاقاً اگر شما به دنبال یک دلیل برای بوجود آمدن این نقطه عطف باشید، همین تاکید و تکراری که جریان آمریکاستیز دارند که همه چیز مثل سابق است، خود این نشان می‌دهد که همه چیز مثل سابق نیست زیرا دلیلی برای این‌همه تاکید و تکرار برای تداوم آمریکا ستیزی نیست. وی با اشاره به اینکه اولین آثارش نگاه جدیدی است که در عرصه بین‌الملل به ایران شده است، بیان کرد: هنوز جوهر و مرکب برجام خشک نشده بود که از ایران برای شرکت در کنفرانسی که آینده سوریه را رقم می‌زند، صرف نظر از اینکه چقدر موفقیت‌آمیز بود، دعوت شد. نفس اینکه ایران به کنفرانسی که آینده سوریه را رقم می‌زند، دعوت شده است، نشان می‌دهد، خیلی هم من بی‌راه نمی‌گویم که یک نگاه جدیدی دارد در رابطه با جمهوری اسلامی ایران دارد، مطرح می‌شود.

زیباکلام افزود: این حرف‌ها برای این است که گفته شود، برجام و مذاکرات ما با آمریکایی‌ها فقط در مورد هسته‌ای است ولی اکنون می‌بینیم که هنوز هیچی نشده در مورد سوریه هم شروع کردیم با آمریکایی‌ها صحبت کردن و ممکن است، فردا در مورد افغانستان صحبت کنیم، پس‌فردا ممکن است در مورد عراق صحبت کنیم و این منطقی هم هست چون ما و آمریکایی‌ها، در عراق، افغانستان، سوریه حتی در یمن نقاط مشترک زیادی داریم. آیا آمریکایی‌ها می‌خواهند در افغانستان، طالبان حاکم شود؟ خیر، ما می‌خواهیم در افغانستان طالبان حاکم شود؟ خیر. آیا ما می‌خواهیم در عراق داعش حاکم شود؟ خیر. آیا آمریکا می‌خواهید در عراق داعش حاکم شود؟ خیر. وی افزود: هم ما می‌خواهیم دولت حیدرعبادی یک دولت باثبات شود و بتواند در عراق موفق عمل کند و هم آمریکایی‌ها همین را می‌خواهند و خیلی زمینه‌های مشترک دیگر که داریم بنابراین من فکر می‌کنم، رسانه‌هایی که مستقل هستند، بار سنگینی را بر دوش دارند که نقطه عطف تاریخی که در انقلاب اسلامی ایران بعد از 36 سال اتفاق افتاده بتوانند این را گسترده‌تر کنند و راجع به آن بنویسند و بگذارند این مسیری که با زحمت زیاد، پستی و بلندی زیاد بدست آمده این مسیر همچنان پیشرفت داشته باشد.

در روایت از برجام نباید دست روی نقطه حساسیت داخلی بگذاریم

محمدعلی وکیلی مدیر مسئول روزنامه «ابتکار» با اشاره به اینکه برجام نقطه عطفی است در تاریخ تحولات ایران عنوان کرد: به نظر من می‌شود ازاین به بعد از برجام به عنوان رنسانس در روش‌های دیپلماتیک کشور یاد کرد. وی با بیان اینکه در حالی که از منظر داخلی این تحول مهم را دوستان اینچنین روی آن حساسیت دارند و ما را در ادبیات‌سازی و در روایت از برجام مصادره داخلی کرده‌اند، افزود: نباید انگشت روی نقطه حساسیت داخلی بگذاریم. رئیس انجمن روزنامه‌های غیردولتی اظهار کرد: حتما با برجام ما وارد یک ایران جدید می‌شویم که از اثرات آن گسترش ارتباط با دنیا است. او ادامه داد: من معتقد نیستم با برجام آمریکاستیزی به آمریکاپذیری تغییر پیدا کرده بلکه اعتقاد دارم آمریکاستیزی با برجام تضعیف شده؛ چراکه مدل برجام به لحاظ روش شناسی مدل تغییر گفتمان است تغییری که پارادایم است و ما اکنون وارد یک پارادایم جدید شده‌ایم. اما به هیچ وجه معنای این تغییر و پارادایم آمریکاپذیری نیست.
وکیلی با تاکید بر اینکه دوستان دلواپس ما تصورشان این است که اگر از آمریکاستیزی عبور کردیم حتما معناش آمریکاپذیری است، گفت: شما هم قبول دارید که آمریکاستیزی نه در قرآن آمده نه در روایات ما؛ در قانون اساسی و دال مرکزی گفتمان انقلاب اسلامی هم نیست. آمریکاستیزی مثل روسیه ستیزی و انگلیس ستیزی در یک مقطع تاریخی بر اساس شرایط حتما به عنوان پادگفتمان جمهوری اسلامی مورد تنفر ملت بود اما این جزء دال‌های شناور است که در موقعیت‌های مختلف می‌شود روایت جدیدی از آن ارائه داد. وی با ذکر یک رویداد تاریخی انقلاب تصریح کرد: در یک دوره زمانی تعدادی از دانشجویان پیرو خط امام تحت تاثیر فضای انقلابی از دیوارهای سفارت آمریکا بالا رفتند اما در مقطع زمانی دیگر همان دانشجویان جزء کسانی شدند که گفتمان تعامل با دنیا را تولید کردند و به دنبال ادبیات سازی بودند. بنابراین این نوع تعصب روی عناوین فرعی که احیانا پیامد برجام شاید به معنای آمریکا پذیری باشد نیست. آمریکا پذیری صورت نخواهد گرفت.

مدیر مسوول روزنامه ابتکار با اشاره به اینکه حتما دولت آقای روحانی و شخص آقای ظریف درایت لازم را دارند، ادامه داد: آقای ظریف می‌داند ایران منزوی و حذف شده از صحنه جهانی مهمترین بهانه است برای اینکه آمریکا نفوذ کند. اگر ایران ضعیف باشد به راحتی معبر نفوذ به آن پیدا شده و ایران مقتدر خود سد نفوذ می‌شود. امکان ندارد ما با دنیا قهر باشیم، با جهان سر جنگ داشته باشیم، ملتمان گشنه باشند، سر به زیر باشند، اعتیاد داشته باشند اما بتوانیم مقابل آمریکا ستیز کنیم و یا امکان هماوردی داشته باشیم. وی اضافه کرد: آقای ظریف با دیپلماسی جدید و هوشمندانه‌ای که دارند حتما باید گره توسعه کشور در بخش بن بست‌های سیاست خارجی را باز کنند. اما آنان می‌دانند که برای این باز کردن گره، نباید راه آمریکاپذیری را هموار کنند. وکیلی همچنین گفت: البته من خطر چینی‌پذیری و روسیه‌پذیری در کشور را به مراتب بالاتر از خطر آمریکاپذیری می‌دانم . بهتر است مجموعه مسائل کشور را یکجا ببینیم و به این صورت احساسی و رادیکال برخورد نکنیم با منافع ملی کشور. او با اشاره به اینکه رهاورد برجام طوری بود که برد با منافع ملی کشور شد، تاکید کرد: اجازه بدهید تدبیری که مشروعیتش رای 92 ملت ایران است و تغییری که در فضای عمومی دنیا و فضای داخلی کشور رخ داده ادامه پیدا کند. هر جا هم شک کردید که این مسیر غلط است برای راستی آزمایی‌اش راه رفراندوم وجود دارد. برای مشروعیت آفرینش اسفند 94 هم یک مسیر و ایستگاه است که اگر آزادی عمل وجود داشته باشد و حق انتخاب مردم به رسمیت شناخته شود حتما فرصت تاریخی است برای اینکه راستی‌آزمایی شود و رفراندومی صورت گیرد که آیا مسیری که دولت آقای روحانی رفته است مسیر عزت است یا ذلت. پس نیاز نیست که شما به جای ملت پیشاپیش به شکل آنارشیست‌ها و به این صورت قانون‌ستیزانه و قانون‌گریزانه جلوی میکروفن‌های مجاز را بگیریم و شعار مرگ بر آمریکا دهیم اجازه دهید صندوق‌های رای تعیین کنند که کدام مسیر به نفع کشور است.

اجتناب از تقلیل برجام به یک موضوع سیاسی یا جناحی

در ادامه زیبا کلام به بحث وظیفه رسانه‌ها و مطبوعات در دوران بعد از توافق هسته‌ای یا پسابرجام، گفت: به نظر من یکی از مهمترین کارهایی که مطبوعات مستقل و رسانه‌های مستقل باید انجام دهند اجتناب از تقلیل برجام به یک موضوع صرف سیاسی و جناحی است. یعنی چیزی که اکنون در حال اتفاق افتادن است که برجام بشود محل رویارویی دو جریان یا دو طیف سیاسی که یک رو اصلاح‌طلبان و طرفداران دولت و حالا شماری از اصولگرایان معتدل و میانه رو که موافق برجام و توافق هسته‌ای هستند و در مقابل اصولگرایان تندرو و جبهه پایداری و طرفداران دولت آقای احمدی‌نژاد که مخالف آن هستند؛ و این تبدیل شود به یک جریان محض و صرف سیاسی. او ادامه داد: کسانی که در رسانه‌ها هستند بار بزرگی را بر دوش دارند نخست اینکه معنی این حرف که برجام آغاز پایان آمریکاستیزی است و اساسا هر موقع که موضوع آمریکاستیزی و تنش‌زدایی مطرح شده- حتی در دوران اصلاحات هم اینگونه بود- و هر وقت صحبت از تنش زدایی می‌شد استدلالی که طرف مقابل می‌کرد این بود که شما می‌خواهید نوکر باشید. در حقیقت در این 36 سال که از انقلاب می‌گذرد، هر کس در این مملکت گفت که ما چرا با دنیا سر ستیز و جنگ داریم، چرا ما با آمریکا و غرب سرستیز داریم بلافاصله یک برچسب نوکری و مزدوری ستون پنجم به او می‌زدند.

این فعال سیاسی در ادامه تصریح کرد: اگر کسی بگوید آمریکاستیزی درست نیست سریع می‌گویند بله مرعوب آمریکا بودن تسلیم آمریکا بودن ایضاً درست نیست. چه زمانی و در کجا گفتیم آمریکاستیزی یعنی ما بیایم پرچم سفید در دست بگیریم و تسلیم آمریکا بشویم. آیا اساسا ما دو گروه کشور در دنیا داریم؟ و ما هم باید جزو کشورهای آمریکاستیز باشیم و اگر آمریکاستیز نباشیم تسلیم و نوکر آمریکا هستیم. این چه تفکری است که در این کشور به راه افتاده که فقط 3 تا 4 تا کشور در دنیا بیشتر مستقل نیستند. جمهوری اسلامی، کوبا، کره شمالی و زیمباوه که به دلیل آمریکاستیزی مستقل هستند و 197 کشور بقیه که عضو سازمان ملل هم هستند، یا نوکر و یا برده اند. شما این را از کجا آورده‌اید که کشور مستقل در دنیا کشوری است که حکما و لزوما باید بگوید مرگ بر آمریکا. اگر نگوید مرگ بر آمریکا و اگر پرچم آمریکا را آتش نزند، معنیش این است که ما نوکریم و مزدوری را قبول کردیم. وی همچنین افزود: بنابراین یکی از کارهایی که رسانه‌ها در دوران پساتحریم باید انجام دهند اتفاقا بازنگری به کل این فلسفه آمریکاستیزی و استکبارستیزی است که اصل گرفته شده در سیاست خارجی کشور ماست. نکته دومی که به نظر من باید رسانه‌ها به آن بپردازند، برخی از تهمت‌هایی است که جریان آمریکاستیز از همین الان شروع کرده علیه برجام مطرح کردند. یکی از جریاناتی که جریان دلواپسان شروع کردند این بوده‌است که پس چرا پس از تحریم وضع اقتصاد خوب نشد؟ آقای روحانی مگر شما نگفتید که اگر توافق هسته‌ای صورت بگیرد اینجا گلستان می‌شود؛ تورم از بین می‌رود و 6 میلیون بیکار مشغول به کار می‌شوند.

او ادامه داد: اقتصاد ایران یک اقتصاد فاسد و ناکارآمد دولتی است و تا زمانیکه این اقتصاد فاسد و دولتی بماند به جز فساد و ناکارآمدی حاصل دیگری ندارد. راه برون رفت چه توافق هسته‌ای صورت می‌گرفت و چه نمی‌گرفت راه‌برون رفت وضعیت اقتصادی ما از آنچه که هستیم این است که ببینیم کشورهای دیگر، کره جنوبی، ترکیه، مالزی، برزیل، آرژانتین، تایوان، اندونزی، چین، هند در مناطق آزاد چه کرده‌اند. زیباکلام همچنین گفت: برخی در جریان‌ها و نهادها هستند که منافعشان در گرو این است که اقتصاد ایران دولتی بماند و با هر حرکتی که بخواهد اقتصاد ایران را اقتصاد آزاد کند مخالفت می‌کنند؛ بنابراین راه برون‌رفت از رکود و بهتر شدن وضعیت اقتصادی ما این نیست که توافق هسته‌ای حتما صورت بگیرد یا با آمریکا تنش‌زدایی کنیم. چراکه دنیا پر از کشورهایی است که با آمریکا روابطشان خوب است اما وضع اقتصادیشان از ما خراب‌تر است. او با تکذیب این جمله که اگر برجام صورت بگیرد اینجا گلستان می‌شود، تصریح کرد: همواره گفته شده مادامی که اقتصاد ایران دولتی بماند به جز فساد ارمغان دیگری ندارد. بنابراین این موارد مسائل جدی و اساسی ماست. مساله سوم که در پسابرجام باید به آن پرداخته شود هزینه وحشتناکی است که هسته‌ای برای مملکت به بار آورده است. شما مطالعه کنید ببینید سرانه بهداشت، آموزش و پرورش، محیط زیست در ایران چقدر است و ظرف 10 سال گذشته ما چقدر بصورت سرانه خرج مسائل هسته‌‌ایمان کرده‌ایم.

فریاد دلواپسان؛ فریاد رانت‌هاست

همچنین وکیلی در ادامه مناظره با بیان اینکه دوستان را به آرشیو رسانه‌های همسو با دولت کنونی و رسانه‌های منتقد کنونی در ارتباط با موضوع هسته‌ای ارجاع می‌دهم، گفت: جهت اطلاع پرونده هسته‌ای در زمان آقای احمدی‌نژاد مصوبه‌ای داشت به نام مصوبه شورای عالی امنیت ملی که پرونده هسته‌ای جزء حوزهای امنیت ملی است؛ بنابراین رسانه‌ها مجاز به انتقاد به تیم هسته‌ای و تخریب تیم هسته‌ای نبودند. ما رسانه‌های منتقد آن دوران با وجود اینکه فرایند و دیپلماسی حاکم پیشبرد پرونده هسته‌ای را قبول نداشتیم اما به دلیل تمکین به قانون و احترامی که برای قانون قائل بودیم در آن دوران پر تذکر و شدیدا امنیتی، یک تذکر از مراجع نظارتی دریافت نکردیم. او ادامه داد: اما اکنون برخورد رسانه‌های منتقد دولت فعلی را با برجام ببینید که چه وضعیتی دارد. روزی که توافق وین امضا شد در این کشور روزنامه‌ای اجازه پیدا می‌کند که لوگوی خود را مشکی می‌کند به عنوان اینکه بزرگترین خیانت در تاریخ ایران توسط یک تیم خائن صورت گرفته و ملت باید پرچم سیاه برافرازند. این تحمل شد و کسی چیزی نگفت. این درحالی است که برجام برآیند یک دولت آقای روحانی و ظریف نیست.

مدیرمسوول روزنامه ابتکار با اشاره به اینکه برجام برآیند اجماع ملی است، اضافه کرد: برجام تصمیم حاکمیتی است و به نظر من هم ارزش برجام در آن اجماعی بود که برای برجام در داخل صورت گرفته بود. برداشتم این بود که شعار همدلی و همزبانی برای امسال برای این انتخاب شده بود که فضا برای برجام مهیا شود. انتخاب این شعار معطوف به برجام بود و باید در داخل انسجام اجتماعی و وحدت ملی صورت می‌گرفت تا ماحصل آن در صحنه خارجی می‌شد. به هر حال برجام انجام گرفت و تبدل شد به یک توافق برد-برد. نمی‌دانم چه اصراری است در حالیکه همه دنیا اذعان دارد که ایران توانسته است در کفه ترازوی بازی برد – برد سهمی در مقیاس مقدوراتش و حتی فراتر از مقدوراتش بگیرد و می‌تواند از امروز عاملی باشد برای انسجام داخلی؛ چرا در داخل برخی اینگونه براشفته شده و جلوتر از رهبران نظام و پیشتر از آنها، سینه چاک فریاد بر می‌آورند که‌ای ملت باور کنید تحریم‌ها برداشته نمی‌شود. او با تاکید بر اینکه آمریکایی‌ها اگر بتوانند حتما شیطنت می‌کنند و هیچ بعید نیست از این فرصت که در داخل پشت دولت را عده‌ای خالی می‌کنند و دنبال ایجاد تنش در برجام هستند سوء استفاده کنند، تصریح کرد: باید در نظر داشت که تیم هسته‌ای اگر امریکایی‌ها کارشکنی کنند می‌توانند آنچه را که در مذاکرات، پس از مذاکرات و پس از برجام از دست داده‌اند دوباره برگردانند. اما چرا برخی در داخل مانند سخنگویان نانوشته آمریکا و در مسیر اسرائیل پیشاپیش داوری می‌کنند و این پیشداوری را به جامعه القا می‌کنند و تخم یاس در اجتماع می‌پاشند که ملت بدانید به قسم حضرت عباس متوسل می‌شویم که تحریم‌ها برداشته نمی‌شود.

بنابراین می‌خواهند رنگ خیانت به این دستاورد بدهند. وکیلی ادامه داد: چه منافعی پشت این اراده جمعی مخالفان وجود دارد و یا بهتر بگویم چه منافعی از دست رفته که این توافق بین‌المللی که می‌تواند زمینه ساز برون رفت ما از بن بست‌های ایجاد شده در آن 8 ساله عجیب و غریب شود، برای آنها کابوس شده‌است. چرا آنها می‌خواهند ما را برگردانند به همان نقطه سرخط در برنامه هسته‌ای. منافع کدام اقلیت دارد از دست می‌رود. من شک ندارم این صداها صدای متن مردم نیست؛ این صدا صدای آن جمعیتی که در حاشیه تهران گرفتار نان شب است نیست. این‌ها سخنگویان مردم عادی نیستند و صدای رانت‌هاست، این فریاد رانت‌های برباد رفته است برای اینکه یکی از آثار برجام شفافیت در نظام تصمیم گیری است.

http://ebtekarnews.com/?newsid=25729

ش.د9404429