بازخوانی جنگ سرد از زبان ناتو

(روزنامه همدلي - 1395/03/22 – شماره 340 – صفحه 11)

به دنبال پررنگ تر شدن نقش روسیه در معادلات خاورمیانه و افزایش رویارویی این کشور با منافع دنیای غرب در اروپا، فشار ناتو به‌عنوان اهرمی برای مقابله با روس ها دو چندان شده است. ساقط شدن هواپیمای روسیه به دست یکی از کشورهای پیمان ناتو یعنی ترکیه نیز از جمله تلاش های آمریکا برای کشاندن مسکو به جنگی تحمیلی در اروپا بود. پیشروی نظامی ناتو و آمریکا به شرق اروپا و پنج جمهوری شوروی سابق که اندک اندک در حال تبدیل شدن به جنگ خاموش با روسیه در منطقه است، سبب شده شرق اروپا بیش از گذشته شاهد افزایش احتمالات محوریت قرار گرفتن استفاده از نیروهای مسلح در چانه زنی حل اختلاف ها باشد..ناتو و آمریکا به صورت همکاری یا مستقل در حال گسترش حضور نظامی به صورت موشکی، هوایی، دریایی و زمینی در مناطقی هستند که روسیه پس ازفروپاشی شوروی سابق در سال 1991 آنها را محدوده امنیتی خود معرفی کرده است و شامل شرق اروپا یا کشورهای کمونیستی سابق (بلوک شرق) و جمهوری های شوروی بویژه بالتیکی است.

رومانی، لهستان و چک در شرق اروپا، لتونی و استونی هم مرز روسیه، لیتوانی، گرجستان و همچنین مولداوی پنج جمهوری شوروی سابق اکنون میزبان نیروهای ناتو و آمریکا به صورت همکاری در رزمایش یا استقرار هستند.

تقریبا تمامی این محدوده ها که از نظر تصمیم‌سازان سیاسی و نظامی روسیه بسیار مهم است، شاهد حضور نظامیان غربی است. دریای بالتیک و سیاه نیز شاهد قدرت نمایی جنگی غرب می باشد و سبب شده حساسیت های مسکو در برابر این راهبرد برانگیخته تر شود.

پیشبرد الگوی محاصره هنگامی نمایان تر می شود که به حضور پر سابقه نیروهای ناتو و آمریکا در افغانستان، پایگاه های متعدد نظامیان آمریکایی در کره جنوبی نزدیک مرزهای روسیه و همچنین تلاش برای پیدا کردن جای پای مطمئن در آسیای میانه نیز در نظر گرفته شود.

ناتو و آمریکا که هنوز نتوانسته اند کشورهای آسیای میانه را به گریز از مسکو وادار کنند، پیش‌بینی دقیقی هم از واکنش احتمالی روسیه در برابر این پیشروی ندارند، بنا بر این منطقه در زمان حاضر شاهد تحولات تعیین کننده ای نیست.

اکنون روسیه شاهد است که در بخش های زیادی از مرزهای آبی و خاکی خود از جمله اروپایی و آسیایی و همچنین نزدیک کره شمالی نظامیان آمریکایی و ناتو با مجموعه ای از پایگاه‌های مجهز، موشک های پرقدرت، سامانه‌های جاسوسی و یگان های دریای حضور دارند.

از سوی دیگر نشست تیرماه ناتو در ورشو لهستان نیز با دو موضوع محوری مبارزه با تروریسم و بررسی روابط با روسیه نیز نمی تواند برای مسکو این خبر خوش را داشته باشد که غرب راهبرد توسعه نظامی خود به مناطق نزدیک روسیه را متوقف یا حداقل سرعت آن را کاهش می دهد.

سخنگوی وزارت دفاع روسیه در این باره اعلام کرده است: نمایندگان آمریکا و ناتو ترس هیستریک (غیرقابل کنترل و آشفته) از روسیه را به اتحادیه اروپا تزریق می کنند.

تنش های سیاسی و نظامی در حالی بیشتر می شود که نشست دو روزه ناتو قرار است 18تیرماه در ورشو پایتخت لهستان برگزار شود و بر اساس اعلام قبلی، روسیه و مبارزه با تروریسم مهمترین محورهای آن خواهد بود.

براساس گزارش ها، ناتو سال 2015 بیش از 200 رزمایش برگزار کرد که نیمی از این تمرین ها نزدیک مرزهای روسیه در منطقه بالتیک و شرق اروپا بوده و همزمان شمار نیروهای استقراری خود را در این مناطق افزایش داده است.

به گزارش ایرنا، با وجود اینکه مسکو بارها اعلام کرده با اتخاذ تدابیر لازم از جمله تشکیل سه لشکر ویژه ضد ناتو نزدیک مرزهای خود با چنین اقدام هایی مقابله خواهد کرد، اما طرح های گسترش نفوذ نظامی غرب نزدیک مرزهای روسیه همچنان با سرعت ادامه دارد.

از سوی دیگر، بزرگترین رزمایش ناتو از زمان جنگ سرد که با حضور بیش از 20 کشور عضو و هم‌پیمانان آنها از روز دوشنبه در لهستان آغاز شده است، در حقیقت می تواند در برگیرنده پیام آشکار این پیمان به روسیه باشد که طرح های از قبل تعیین شده همچنان ادامه خواهد یافت.

این مانور 10 روزه با عنوان «آناکوندا 16» دربرگیرنده 30 هزار نیرو از جمله 14 هزار نظامی آمریکا با تعداد زیادی خودرو زرهی، هواپیما و کشتی، ممکن است تنش کنونی در روابط بین کرملین و غرب را بیش از پیش افزایش دهد.

این رزمایش یک ماه قبل از برگزاری نشست ناتو در ورشو برگزار می شود که قرار است در آن، استقرار نیروهای بیشتر در شرق اروپا تصویب شود.

ماه گذشته نیز اقدام آمریکا در استقرار یک مرحله اصلی از اجزای سامانه موشکی در پایگاه نظامی دوسلو در رومانی برجای مانده از دوران شوروی سابق، موجب واکنش فوری و منفی روسیه شد.

ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه با ارائه هشدار رسمی در این زمینه گفت: مسکو تدابیر لازم را برای مقابله با اقدام های تاسفبار آمریکا در ایجاد سامانه موشکی آمریکا در اروپا اتخاذ می کند که با استفاده از موضوع برنامه هسته ای ایران آن را عملی کرد.

وی ادامه داد: به یاد بیاوریم چند سال پیش را که همه مقام های کشورهای مقابل (غربی) هم‌صدا می‌گفتند سامانه پدافند موشکی به این دلیل مورد نیاز است تا حمله های اتمی از سوی ایران را پیشگیری کنند، ولی هم اکنون تهدید تهران کجا است؟وی با تاکید بر اینکه تجهیزات نظامی آمریکا در شرق اروپا دفاعی نیست، اظهار کرد: حاضران در این نشست (فرماندهان نظامی روسیه) را نمی توان گمراه کرد، زیرا این سامانه بخشی از توانمندی اتمی راهبردی آمریکا می باشد که در حال استقرار است.

پوتین در پایان گفت: سامانه پدافند موشکی برای برتری در شرق اروپا مستقر می شود. تصمیم گیرندگان اجرای این اقدام بدانند که تاکنون در آرامش و امنیت زندگی کرده اند، ولی از این پس ما مجبوریم بیاندیشیم که چگونه این تهدید علیه امنیت روسیه را دفع کنیم.

سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز گفت: شاهدیم که کشورهای عضو ناتو با ایجاد تاسیسات نظامی نزدیک مرزها سعی دارند بر رویارویی موجود دامن بزنند.

روسیه تاکنون تلاش کرده همزمان با استفاده از راه های دیپلماتیک، رایزنی جداگانه با کشورهای عضو ناتو و همچنین طرح گزینه های پاسخ پیشگیرانه نظامی از جمله تشکیل سه لشگر ویژه ضد ناتو، استقرار سامانه های موشکی پر قدرت و راهبردی اسکندر نزدیک محل تجمع نیروهای غربی و همچنین آمادگی پرواز بمب افکن های دوربرد، سرعت پیشروی نظامی ناتو را کم کند که نشان می دهد تاثیر چندانی نداشته و برنامه های آنسوی مرزهای روسیه همچنان ادامه دارد.

http://www.hamdelidaily.ir/?newsid=12628

ش.د9500678