دکتر یوسوبالیف:همه جنبش های اسلامی جهان متأثر از انقلاب اسلامی ایران است

پایگاه بصیرت؛ گروه بین الملل: 35 سال پیش در چنین روزهایی مردم ایران به رهبری امام خمینی(ره) توانستند رژیمی را سرنگون کنند که یکی از حافظان منافع غرب در منطقه بود. بدون شک این انقلاب و پس از آن نظام جمهوری اسلامی تاثیراتی بر همسایگان عربی و غیر عرب ایران بر جای گذاشت و دستمایه تحقیقات علمی بسیاری گشت. تا جایی که بسیاری از اندیشمندان، بیداری اسلامی را در جهان عرب مرهون این انقلاب می دانند.

در این زمینه خبرنگار گروه بین الملل بصیرت مصاحبه هایی را در قسمت های قبلی با اساتید دانشگاه و فعالین رسانه ای اردنی، فلسطینی، مصری و عمانی انجام داد و نظرات آنان را درباره بازتاب ها و تاثیرات انقلاب اسلامی ایران در جهان عرب جویا شد. در این قسمت سعی داریم علاوه بر بررسی تاثیر انقلاب اسلامی در جهان عرب، به سراغ شباهت و تفاوت های انقلاب ایران با انقلاب بزرگ فرانسه و روسیه برویم. از این رو خبرنگار ما با دکتر "ایسن یوسوبالیف" به عنوان اندیشمندی که در کشور قرقیزستان زندگی می کند گفتگو کرده است. ایسن یوسوبالیف، اعتقاد دارند هر جنبشی در کشورهای اسلامی از انقلاب اسلامی نشات گرفته است هر چند که تفاوت هایی هم در این زمینه وجود دارد.

دکتر "ایسن یوسوبالیف" مدیر مرکز تحلیلی "راه حل های آینده نگرانه و پیش بینی"، در دانشگاه روسی- قرقیزی بیشکک قرقیزستان است. وی دکترای روابط بین الملل خود را از دانشگاه دولتی روابط بین الملل روسیه دریافت کرده و در کشور خود و همچنین جهان اسلام جزو کارشناسان مسائل بین المللی به شمار می رود. ایشان در کنفرانس ها و همایش های مربوط به انقلاب اسلامی و جنبش های خاورمیانه از جمله همایش های بیداری اسلامی و اساتید در ایران شرکت کرده است.

بصیرت: نظر شما در مورد انقلاب اسلامی ایران در 1979 به رهبری امام خمینی(ره) چیست؟

یوسوبالیف: از نظر من انقلاب اسلامی در ایران تحت رهبری امام خمینی(ره) در درجه اول پیروزی ایمان به خدا و اسلام بر استبداد، ظلم و خودکامه گرایی بود. این انقلاب هم چنین نقش اسلام در جامعه و دولت به عنوان یک عامل اصلی و مرکزی برای استقرار عدالت نه تنها در یک کشور بلکه در سراسر امت اسلامی پیامبر (ص) را مورد بازسازی قرار داد. نقشِ امام خمینی به عنوان رهبر این انقلاب یگانه است، زیرا که وی توانست از منظر تئوریک و عملی پیاده سازی یک رویکرد بر اساس قوانین بنیادی اسلام را برای تاسیس یک حکومت اسلامی توسعه بخشد. در حقیقت مفهوم ولایت فقیه که از زمان پیامبر آغاز و در زمان جانشینانش ادامه یافت می تواند به درستی به عنوان یکی از دستاوردهای پیشرفته قوانین اسلامی در تاریخ مطرح شود که این موفقیت ها پویایی و به روز بودن این نظریه را ثابت کند.

 بصیرت: انقلاب ایران در 1979 چه تفاوت هاو شباهت هایی با انقلاب های بزرگ دیگر دنیا مانند انقلاب فرانسه و انقلاب روسیه داشت؟

 یوسوبالیف: تفاوت اصلی بین انقلاب فرانسه و روسیه و انقلاب اسلامی ایران، یقینا در فقدان ِایمان به خدا و انکار خداوند متعال به عنوان خالق اصلی تاریخ است. جوامع بی روح محکوم به نابودی و فنا هستند. همان طور که برای روسیه فروپاشی ایدئولوژی کمونیستی اتفاق افتاد. این فروپاشی این حقیقت را روشن کرد که ایده کمونیستی نتوانست برای بلند مدت ملت های اتحاد جماهیر شوروی را با وجود تهدیدهای خارجی و داخلی متحد کند.

ما باید همچنین نامه امام خمینی به گورباچف رئیس جمهور شوروی را به یاد بیاوریم ایشان فروپاشی شوروی را پیش بینی نموده و تنها راه نجات را در بازگشت به سمت خدا دانستند. انکار ایمان به خدا، که یکی از نیازهای اساسی و لاینفک انسان است نمی تواند به عنوان ایدئولوژی اصلی یک انقلاب باشد.

 بصیرت: انقلاب ایران چه تاثیری بر قطب بندی ها و بلوک های قدرت در عرصه جهانی داشت؟

 یوسوبالیف: یقینا انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 تاثیر مهمی بر اذهان محققان، روشنفکران و به طور عام بر مسلمین گذاشت و آغازگر نتایج و دستاوردهای بسیاری بود به ویژه در کشورهای عربی همسایه اش که سوسیالیست ها و نوع حکومت پادشاهی حاکم بود. با وجود کمپین های بزرگ و تلاش ها جهت بی اعتبار کردن انقلاب اسلامی، این انقلاب تاثیرات زیادی بر شکل دهی به بسیاری از رهبران، سیاستمداران و نخبگان اسلامی داشت؛ کسانی که در آن زمان از وقایع رخ داده در ایران الهام گرفتند.

  بصیرت: آیا انقلاب ایران در 1979 بر تحولات اخیر جهان عرب در تونس، مصرو بحرین تاثیر گذار بود؟

  یوسوبالیف: این مسئله مناسب است که بگوییم همه جنبش های اسلامی جهان متاثر از انقلاب اسلامی ایران است و از این نمونه استفاده می کنند، اما اهداف ممکن است متفاوت باشد. هرچند کشورهایی که می خواهند تجربه ایران را تکرار کنند سعی می کنند تلاش نمایند که چهره ای متفاوت ارائه نمایند. در تمام این موارد تاثرات انقلاب اسلامی آشکار است.

 بصیرت: چه شباهت ها و تفاوت هایی بین انقلاب ایران و انقلاب های اخیر جهان عرب وجود دارد؟

 یوسوبالیف: تفاوت اصلی بین انقلاب اسلامی در ایران و سایر انقلاب ها در جهان اسلام این است که انقلاب ایران در اصل، رهبری با اقتدارِ بلامنازع داشت که به تدریج جنبش و فعالیت های مردم  را مدیریت کرد. بازاریان، روشنفکران، ارتش، کارگران و کشاورزان همه از وی تبعیت می کردند. این مسئله لزوما کشور را به سمت حمایت از اهداف انقلاب پیش می برد. در کشورهای عربی همه چیز متفاوت است.

چیزی که مشترک است این است که مردم می خواهند قوانین حقوقی بر اساس اسلام و ترتیبات و آداب آن باشند. هرچند این مسئله در جهان عرب نیاز به ایده و رهبری مناسب دارد. آن ها نگران این هستند که از تجربه ایران استفاده کنند(به دلیل فشار رژیم های مرتجع) ولی رویکردشان به نقش اسلام در جامعه هنوز توسعه نیافته است. تا آن زمان که نقش اسلام توسعه یابد، این بسیار مشکل است که از جهان عرب انتظار داشته باشیم که بتواند از شر غرب و حکومت پادشاهی بر اساس فاکتورهای استبدادی خلاص شود. اولین و اصلی ترین تفاوت انقلاب ایران و انقلاب های منطقه، فقدان رهبری معنوی و سیاسی برای انقلاب بود. آن ها مفاهیم و ایده هایی که مورد نیاز این انقلاب باشد و هم چنین گروه های اجتماعی مختلف را ندارند. در این کشورها بازاریان، حلقه حاکم و ارتش ارتباط نزدیک با سرمایه غربی داشته و این فرصت بزرگ را دارند که اعتراضات عمومی را کنترل کرده و به مقابله با آن بپردازند./

 با تشکر از جناب یوسوبالیف که وقت خود را در اختیار پایگاه بصیرت گذاشتند.

مصاحبه از: مریم فتاحی منش