نویسنده: دکتر یدالله جوانی
قدرت دفاعی کشور محدودیت نمیپذیردتمامی حکومتها و نظامهای سیاسی، تأمین امنیت مردم خود را با عنوان «امنیت ملی» در صدر منافع ملی قرار داده و این مهم را از وظایف ذاتی و فلسفه وجودی خود به حساب میآورند.
بر همین اساس در تمامی کشورها، سیاست دفاعی، دکترین دفاعی و قدرت دفاعی با هدف تأمین امنیت ملی، از جایگاه ویژهای برخوردار است. تأمین امنیت ملی برای کشورهای مستقل و دارای تهدیدات خارجی، از اهمیت مضاعفی برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهای مستقل جهان است که از ابتدای شکلگیری تا به امروز، همواره با تهدیدات خارجی مواجه بوده و یک دوره جنگ هشت ساله را پشت سر گذاشته است. طی یک دهه گذشته کمتر کشوری در جهان مانند جمهوری اسلامی ایران از سوی قدرتهای جهانی تهدید شده است.
بنابر این کشوری که دشمن دارد و از ناحیه دشمنان همواره به جنگ تهدید میشود، بر اساس عقل و منطق اولاً برای جلوگیری از بروز جنگ ثانیا برای دفاع از خود در صورت وقوع جنگ باید روز به روز بر قدرت دفاعی خود بیفزاید. برای چنین کشوری، تقویت بنیه دفاعی، نه برای لشکرکشی و تهاجم به دیگران بلکه برای بازداشتن دیگران از جنگ یک ضرورت است و نادیده انگاشتن این ضرورت، خسارتهای فراوانی را برای آن کشور و دیگران به دنبال خواهد داشت.
بر اساس چنین اهمیت و ضرورتی، خداوند متعال به مسلمانان امر نموده تا هرآنچه میتوانند برای بازداشتن دشمنان از جنگ، قدرت دفاعی و نظامی خود را افزایش دهند. جمهوری اسلامی بر اساس این امر الهی و درسهای آموخته از جنگ تحمیلی و دوران دفاع مقدس، توسعه و تقویت بنیه دفاعی ایران را متناسب با تهدیدات منطقهای و فرامنطقهای، در دستور کار خود قرار داد و در پرتو عنایات الهی، هدایتها و راهبریهای مقام معظم رهبری و مجاهدتهای شبانهروزی افراد گمنام یا با نام و نشان، امروز کشور عزیزمان از قدرت بازدارندگی نظامی در برابر قدرتهای بزرگ برخوردار است.
از آرزوهای دشمنان انقلاب اسلامی طی سالیان اخیر، محدودسازی قدرت دفاعی ایران به بهانههای واهی بوده است. در همین راستا وقتی موضوع هستهای ایران از سوی آژانس بینالمللی انرژی هستهای به شورای امنیت ارجاع شد، قدرتهای غربی و به ویژه امریکاییها فرصت را مغتنم شمردند، در قطعنامههای صادره در کنار بحث هستهای، برنامه موشکی ایران را قرار دادند و برای آن مجموعهای از تحریمها و محدودیتها را لحاظ کردند. تحریمهای تسلیحاتی ایران و محدودسازی برنامه موشکی ایران از سوی غرب، چه از طریق قطعنامههای شورای امنیت و چه از طرق دیگر، هدفی جز محدودسازی قدرت دفاعی ایران دنبال نمیکند.
بدیهی است که این هدف در نقطه مقابل هدف تأمین امنیت ملی برای جمهوری اسلامی قرار دارد و مسئولان ایرانی تحت هیچ شرایطی نسبت به آن دچار غفلت نخواهند شد. در طول مذاکرات هستهای، امریکاییها و برخی از شرکایآنان در گروه 1+5 تلاشی فراوان کردند تا برنامه موشکی ایران را وارد مذاکرات کنند و در چارچوب یک توافق احتمالی قدرت موشکی کشورمان را محدود سازند. از طرف دیگر، نفوذ به حریم دفاعی و امنیتی کشورمان به بهانههای نظارت و بازرسی برای راستیآزمایی از سوی آژانس، شگرد دیگری بود که غربیها دنبال کردند تا از این طریق با جمعآوری اطلاعات و دستیابی به اسرار نظامی ایران، قدرت دفاعی جمهوری اسلامی را تضعیف کنند.
پس از انتشار متن تهیه شده با عنوان «برجام» در وین و به تصویب رسیدن قطعنامه 2231 شورای امنیت، غربیها در چارچوب یک عملیات روانی، اینگونه القا کردند که به هر دو خواسته خود رسیدهاند. به عبارت دیگر در یک جوسازی رسانهای و با ارائه تفسیرهای خاص از برجام و بندهایی از قطعنامه، برخی از مقامات امریکایی مدعی شدند که ایران بر اساس توافق به عمل آمده و همچنین قطعنامه شورای امنیت علاوه بر محدودسازی برنامه موشکی خود باید اجازه دسترسی به مراکز نظامی مورد نظر را به بازرسان آژانس بدهد. رجزخوانی امریکاییها در این عرصه مبنی بر دستیابی به امتیازات بزرگ و فراهم شدن زمینههای جنگ آسان در آینده به دلایل پیش گفته، واکنش مقام معظم رهبری را در اولین سخنرانی پس از انتشار برجام به دنبال داشت. معظمله در خطبههای نماز عید سعید فطر در این خصوص فرمودند: «به فضل الهی قابلیتهای دفاعی و حریم امنیت کشور، حفظ خواهد شد و جمهوری اسلامی، هرگز تسلیم زیادهخواهی دشمنان نخواهد شد.»
هرچند غربیها ذوقزدگیهای خود را در حوزه محدودسازی قدرت دفاعی ایران به مذاکرات و توافقهای انجام شده و همچنین قطعنامه 2231 مستند میکنند، لکن اعضای تیم مذاکرهکننده ایران ضمن رد هرگونه مذاکره و توافق در این خصوص، بر الزامآور نبودن تحریمهای تسلیحاتی و محدودیتهای برنامه موشکی ذکر شده در قطعنامه مذکور سخن گفته و بر همین اساس وزارت امور خارجه بیانیهای را صادر کرد. بدیهی است که طرفهای ایران در مذاکرات هستهای باید پیام جمهوری اسلامی را به خوبی دریافت کرده باشند که بدانند قدرت دفاعی جمهوری اسلامی تحت هیچ شرایطی محدودیت نمیپذیرد. به طور قطع بر اساس این اصل حاکم در دکترین دفاعی ایران، جهانیان همواره شاهد توسعه قدرت دفاعی ایران خواهند بود و توافق هستهای احتمالی، نه تنها از شتاب و سرعت توسعه قدرت دفاعی کشورمان نخواهد کاست، بلکه بر سرعت و شتاب آن خواهد افزود.