به متخلفين بورسيه‌ها تخفيف زيادي داده شد

(روزنامه همدلي - 1394/09/05 - شماره 195 - صفحه 2)

گروه سياست – در تازه‌ترين تحول درباره ماجراي جنجالي بورسيه‌ها سرپرست سابق وزارت علوم مي‌گويد كه به متخلفين بورسيه تخفيف زيادي داده شد و دانشجويان بورسيه‌اي كه قرار بود با هزينه خود ادامه تحصيل دهند، بدون پرداخت هزينه‌ اين كار انجام مي‌دهند بورسيه‌هاي غير قانوني شايد يكي از جنجالي‌ترين موضوعات ميان دولت و مجلس بود كه منجر به استيضاح و عزل رضا فرجي دانا از سمت وزارت علوم دولت روحاني شد. اولين بار مجتبي صديقي معاون وزير علوم و رئيس سازمان امور دانشجويان 4 خرداد 1393 در يك نشست خبري مدعي تخلف بيش از 3000 دانشجوي بورسيه شد. كار بالا گرفت و وزارت علوم به عرصه ورود پيدا كرد.

روابط عمومي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري با صور بيانيه‌اي نتيجه بررسي وضعيت بورسيه‌هاي غير قانوني (بدون آزمون) را اعلام كرد. پيش از آن، رييس جمهوري اعلام كرده بود كه سرپرست وزارت علوم به زودي نتيجه بررسي بورسيه‌هاي غير قانوني را اعلام مي‌كند. وزارت علوم در اين اطلاعيه از لغو بورس 840 نفر، بي‌توجهي وزير اسبق علوم (كامران دانشجو) به اعتراض‌ها درباره روند انتخاب بورسيه‌ها، احتمال لغو بورس 1241 نفر و پيگيري قضايي مسئولان متخلف خبر داد. در اين اطلاعيه كه در پايگاه اطلاع‌رساني وزارت علوم منتشر شده، چنين آمده بود كه: در اين تصميم به پذيرفته‌شدگان بودن آزمون به صورت يك كل يكپارچه نگاه نشده و سعي بر آن بوده است با تفكيك بخش‌هاي مختلف حداكثر اغماض نسبت به مجموع آنان در نظر گرفته شود.

خلاف‌هاي وزارت علوم دولت احمدي‌نژاد در مورد بورسيه‌ها

پذيرش دانشجوي بورسيه براي اعزام به خارج از كشور در دولت‌هاي نهم و دهم، برخلاف قانون اعزام دانشجو مصوب سال 1364 مجلس شوراي اسلامي، از طريق آزمون سراسري انجام نگرفته و به جاي آن از مسير «فراخوان» براساس دستورالعمل‌هاي خاص صورت پذيرفته است. دستور‌العمل سال 1385 ناظر به جذب رتبه‌هاي ممتاز دانشگاهي و برگزيدگان المپيادي بوده و به تصويب وزير وقت مي‌رسد؛ اما در سال‌هاي بعد با افزودن يك بند، شامل افراد «داراي خدمات و سوابق برجسته در زمينه‌هاي فرهنگي» نيز گرديده است. در اين دستور‌العمل‌ها شرايط داشتن حداقل معدل در دوره كارشناسي 14 و در دوره كارشناسي ارشد 16 در كنار شرط سني براي متقاضيان در نظر گرفته شده بود.

اين تغييرات توسط «شوراي مركزي بورس» كه طبق آئين نامه اجرايي قانون اعزام تنها نقش پيشنهاد‌دهنده ضوابط و نه تصويب آيئن‌نامه را دارد، اعمال شده است. موارد خلاف و توجيه‌ناپذير در اين مسير، عدم رعايت قانون اعزام دانشجو و آئين‌نامه اجرايي آن، تصويب ضوابط فراتر از اختيارات شوراي مركزي بورس، پيش‌بيني معيارهاي پايين علمي براي پذيرش داوطلبان عدم كنترل شرايط حداقلي (معدل و سن) تعيين شده براي تعدادي از پذيرفته‌شدگان، غير قابل توجيه بودن انجام هزينه‌هاي گزاف اعزام به خارج براي آنان و اعزام برخي افراد براي تحصيل در رشته‌هاي غير مورد نياز كشور، براي مثال دادن بورسيه براي تحصيل در كشور استراليا در رشته مطالعات اندونزي.

مسئله دانشجويان ستاره‌دار

محمدعلي نجفي سرپرست سابق وزارت علوم معتقد است كه وزارت علوم بايد از مسئولان سابق وزارت علوم كه در مورد بورسيه‌ها تصميمات غير قانوني گرفتند، شكايت كند. اين مسئله به دلايلي براي دولت و همچنين با نزديك شدن به انتخابات مجلس به عنوان اعاده حيثيت سياسي و عقيدتي تلقي خواهد شد و همچنين ذهنيت افكار عمومي را به اين سمت و سو سوق داد كه با گذشت دو سال و اندي از دولت‌هاي نهم و دهم، سياست‌گذاري‌هاي دولت سابق، به عنوان «تله‌اي» در مسير ريل دولت اعتدال قرار گرفته است. بحث دانشجويان ستاره‌دار كه از دوره وزارت مصطفي معين، وزير علوم دولت اصلاحات كليد خورد و به عنوان پروژه‌اي تخريبي عليه اصلاح‌طلبان در فضاي آكادميك در دستور مخالفان قرار گرفت، همچنان و با گذشت سال‌ها از اين حادثه، جز موضوعات كليدي دولت روحاني، خواست طبقه تحصيكرده و جنبش دانشجويي محسوب مي‌شود.

اين موضوع از چنان اهميتي برخوردار است كه تصميم هر دولتي مبني بر دستور كار قرار ندادن آن مي‌تواند به عنوان ناديده گرفتن مطالبات دانشگاهيان تلقي شود. محمدعلي نجفي در گفت‌وگويي كه با ايلنا انجام داده است، در پاسخ به اين سوال كه توصيه شما به وزارت علوم در خصوص دانشجويان ستاره دارد و اينكه آيا نبايد پيگيري جدي‌تري درباره بازگرداندن اين دانشجويان به دانشگاه شود، اظهار داشته است كه: توصيه‌ ما هنوز هم به وزارت علوم و وزارت اطلاعات اين است؛ دانشجوياني كه ستاره‌دار شدند و هنوز مساله‌شان حل نشده، مگر در موارد خيلي حادي كه مشخص باشد، اين افراد صلاحيت ندارند، از همه ثبت‌نام شود. البته در صورتي كه علي‌رغم گرفتن تعهد در طول تحصيل مشكلي داشتند، با آن‌ها برخورد صورت گيرد.

وزارت علوم بازگرداندن دانشجويان ستاره‌دار را پيگيري كند

نجفي در ادامه گفت‌وگوي خود به وضعيت دانشجويان در دوره استرار دولت اعتدال اشاره مي‌كند و بيان داشته است: با بررسي كه سال گذشته در مورد دانشجويان مقاطع كارشناسي، ارشد و دكتري كه با تعهد آنها را ثبت‌نام كرده بوديم؛ انجام داديم، مشخص شد كه حتي يك مورد وجود نداشت كه دانشجويي در طول تحصيل مشكلي پيدا كند و يا منجر به اخراج شود. سرپرست سابق وزارت علوم با بيان اين مطلب كه پيشنهاد بازگرداندن دانشجويان ستاره‌دار به دانشگاه يك پيشنهاد منطقي و منصفانه است، خاطر نشان كرده است: اين روش هنوز هم مي‌تواند؛ توسط وزارت علوم دنبال شود.

درباره بورسيه‌هاي متخلف تخفيف‌هاي زيادي داده شد

وي همچنين در پاسخ به سوال ديگري درباره ارزيابي عملكرد وزارت علوم در خصوص بورسيه‌ها، گفته است: بعد از بيانيه وزارت علوم و بررسي‌هايي كه انجام شد، رفت و برگشت‌هاي زيادي بين وزارت علوم، مجلس و ارگان‌هاي مختلف انجام شد و در مواردي وزارت علوم تخفيف‌هاي بيشتري داد؛ يعني بعضي از دانشجويان كه بنا بود؛ هزينه تحصيلي‌‌شان پرداخت نشود و با هزينه خودشان ادامه تحصيل دهند؛ تبديل به پرداخت هزينه تحصيل كردند سرپرست سابق وزارت علوم ادامه مي‌دهد كه البته هيات علمي شدنشان معلوم نيست و بايد جايابي شوند؛ اين ديگر سياست وزارت علوم بوده كه از تعداد كساني كه با هزينه شخصي بايد ادامه تحصيل مي‌دادند؛ اضافه شد اين در طول يكسال گذشته اتفاق افتاده اما در مجموع معيارها و ملاك‌ها تغيير نيافته و هنوز عملكرد وزارت علوم خوب است.

ش.د9404477ف