آیا برنامه موشکی ایران ناقض برجام است؟

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1394/10/16 ـ شماره 10496 ـ صفحه 10)

مدتی است که به خاطر نزدیک شدن به روز اجرای توافق هسته‌ای اتهام زنی‌های طرف آمریکایی نسبت به ایران شدت گرفته است. تهدید به اعمال تحریم‌های تازه به بهانه برنامه موشکی ایران جدیدترین بهانه برای فشار به تهران است. اما پرسش اینجاست که براستی آیا برنامه موشکی ایران در تضاد با «برجام» است؟

به گزارش ایرنا هر چه به زمان اجرایی شدن توافق نزدیکتر می‌شویم تلاش‌های تخریب گرایانه علیه برجام شدت بیشتری به خود می‌گیرد.

اقدام‌های کارشکنانه در آمریکا که تا چندوقت پیش در قالب ایجاد محدودیت صدور روادید، غرامت به گروگان‌های سفارت پیشین این کشور در تهران و همچنین غرامت به بازماندگان انفجارهای1983 (1362) در لبنان و 1996 (1375) در عربستان از بخش اموال بلوکه شده بانک مرکزی ایران مطرح می‌شد امروز سویه‌ای تازه به خود گرفته است.

نهم دی ماه جاری(سی‌ام دسامبر) روزنامه «وال استریت ژورنال» به نقل از برخی مقام‌های آمریکایی نوشت که دولت «باراک اوباما» رئیس جمهوری این کشور در صدد است تا تحریم‌های تازه‌ای علیه برخی شرکت‌ها و اشخاص ایرانی، هنگ کنگی و اماراتی وضع کند چرا که به زعم آمریکا، آنها در توسعه برنامه موشک‌های بالیستیک ایران نقش داشته اند؛ موضوعی که بلافاصله با واکنش قاطعانه و بجای «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران مواجه شد.

رئیس جمهور در نامه‌ای به «حسین دهقان» وزیر دفاع دستور تسریع برنامه‌های موشکی را صادر کرد.

به دنبال واکنش به موقع روحانی ورق برگشت،وال استریت ژورنال که خبر از تحریم‌های تازه می‌داد با تغییر مضمونی معنادار گزارش داد که دولت اوباما و وزارت خزانه‌داری آمریکا در حال تدوین تحریم‌هایی در این مورد علیه ایران هستند ولی هنوز چارچوب زمانی مشخصی برای زمان اعمال تحریم‌ها مشخص نشده است.

عقب نشینی سریع سران واشنگتن باعث شد تا برخی از نمایندگان جمهوریخواه، اوباما را به از دست دادن اراده در مقابل برنامه موشکی ایران متهم کنند. به احتمال قوی هدف از رسانه‌ای کردن تحریم‌های موشکی از سوی آمریکا قبل از اعمال آن، برآورد چگونگی واکنش مقام‌های ایران بوده است.

قضیه اما به آزمایش 2 موشک از جمله موشک زمین به زمین «عماد» برمی گردد که جمهوری اسلامی ایران چند ماه پیش آزمایش آن را با موفقیت به انجام رساند. ایالات متحده آزمایش موشکی ایران را نقض‌کننده قطعنامه‌های شورای امنیت به ویژه قطعنامه 1929 می‌داند. بر پایه این قطعنامه مصوب سال 1389 جمهوری اسلامی ایران از ساخت موشک‌های بالستیک با توانایی حمل کلاهک هسته‌ای منع شده است. بندی دیگر از قطعنامه، آزمایش‌های موشکی ایران را که در آنها از فناوری بالستیک استفاده شود ممنوع اعلام کرده است.

همچنین در آن قطعنامه ضدایرانی آمده است که ایران نباید از هیچ فعالیت تجاری مرتبط با غنی سازی اورانیوم و دیگر مواد هسته‌ای یا فناوری دیگر کشورها بهره‌مند شود و تمامی کشورهای عضو سازمان ملل متحد باید از انتقال هرگونه تانک، خودروهای زرهی، هواپیماهای جنگی، هلیکوپترهای تهاجمی، توپخانه کالیبر بالا، کشتی‌های نظامی، موشک و سیستم‌ها و قطعات مرتبط با آنها به ایران جلوگیری کنند.

با صدور قطعنامه 2231 در اواخر تیرماه اما بر 6 قطعنامه ضدایرانی گذشته مُهر باطل زده شد. در بند 3 بخش «پیوست ب: اعلامیه» قطعنامه 2231 آمده است:از ایران خواسته می‌شود تا هشت سال پس از «روز قبول توافق» یا تا زمانی که آژانس گزارشی مبنی بر تایید «نتیجه گیری گسترده تر» ارایه کند، هرکدام زودتر حادث شود، هیچ فعالیتی مرتبط با موشک‌های بالستیکی طراحی شده برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته ای، شامل پرتاب با استفاده از چنین فناوری‌های موشک‌های بالستیک، صورت ندهد.

از آنجا که قطعنامه‌های ضدایرانی گذشته از جمله قطعنامه 1929 تا زمان اجرای برجام همچنان به قوت خود باقی می‌مانند بنابراین واشنگتن می‌کوشد در این برهه، از قطعنامه‌های تنبیهی گذشته نهایت استفاده را ببرد. هرچند برخی از آمریکایی‌ها آزمایش موشکی ایران را بی‌اعتنایی آشکار به تعهدهای بین‌المللی می‌دانند -چنانچه این موضوع در نامه هفدهم دسامبر سناتورها به اوباما نیز مورد تاکید قرار گرفته بود- اما به دلیل‌های گوناگون چنین اتهامی پذیرفته نیست.

جامعه بین‌المللی نمی‌تواند از تصمیم‌هایی پیروی کند که بدون اجماع جهانی و تنها از طرف نهادهای قضایی و قانونگذاری ایالات متحده گرفته می‌شود. بنابراین، اقدام‌های گوناگونی که طی چند روز گذشته علیه ایران صورت گرفته است تنها در چارچوب قوانین داخلی این کشور می‌گنجد؛ موضوعی که تنها می‌تواند بر اقدام‌های یکجانبه با ایران تاثیرگذار باشد. بنابراین، به باور کارشناسان این دست از اقدام‌ها از لحاظ حقوق بین الملل قابلیت توجیه ندارد. در صورتی آمریکا قادر به اعمال تحریم بین‌المللی علیه ایران است که این تصمیم از سوی مرجعی بین‌المللی گرفته شود نه برعکس آن. چه بسا که در پیگیری اقدام‌های یکجانبه، ایران نیز می‌تواند در اقدامی مشابه، قوانینی ضد آمریکایی وضع کند.

موشک‌های آزمایش شده ایران برخلاف آنچه آمریکا ادعا می‌کند با هدف حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی نشده‌اند. بنابراین، آزمایش موشکی ایران اقدامی است که تنها در راستای تقویت بنیه دفاعی کشور انجام شده است. کشوری چون آمریکا که سالانه بودجه‌ای بیش از 600 میلیارد دلار را تنها به بخش نظامی خود اختصاص می‌دهد و تجاوز به کشورهای مختلف جهان تنها چند برگ از پرونده قطور سیاست تهاجمی آن است نمی‌تواند واجد شرایط نسخه پیچی برای سایر کشورها باشد. آن هم برای جمهوری اسلامی ایران که خود بزرگترین قربانی جنگ هشت سال تحمیلی است و امروز تقویت بنیه دفاعی در منطقه‌ای ناامن براساس نگرانی موجه سران این کشور شکل گرفته است.

نکته مهمتر اینکه مسایل اختلافی در ارتباط با نقض قطعنامه‌های شورای امنیت، موضوعی متفاوت از برجام است. در بند 10 بیانیه ایران پس از تصویب قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد آمده بود که «جمهوری اسلامی ایران تفاهم مشترک و توافق صریح همه طرف‌های شرکت‌کننده در برجام را مورد تاکید قرار می‌دهد که بر مبنای آن مفاد قطعنامه 2231 شورای امنیت در تایید برجام، به مثابه مفاد برجام نبوده و به هیچ وجه نمی‌تواند اجرای برجام را تحت تاثیر قرار دهد.» غرب بر این نکته واقف است و به همین دلیل حتی پس از آزمایش موشک عماد، سران ایالات متحده اعلام کردند که برجام نقض نشده است.

در مجموع، امروز که شمارش معکوس اجرای برجام آغاز شده است مطرح کردن آزمایش موشکی ایران و تهدید به تحریم‌های تازه در فضای پسابرجام نمی‌تواند بهانه‌ای بیش باشد. در هفته‌های گذشته نیز بارها جهان شاهد سنگ اندازی نمایندگان کنگره آمریکا در مسیر اجرای برجام بوده است.

بدون شک پشت فرافکنی‌هایی از این دست، سران رژیم صهیونیستی و لابی قدرتمند و با نفوذ آن (آیپک) ایستاده‌اند. کارشکنی‌های آنها از همان روزهای نخست گفت وگوهای هسته‌ای آغاز شد و تا به امروز نیز ادامه دارد. در تایید این موضوع، چند روز پیش «آژانس امنیت ملی آمریکا» (NSA) از صحبت‌های پنهانی مقام‌های اسراییلی با نمایندگان گنگره بر سر رد توافق هسته‌ای ایران پرده برداشت. در گزارش این نهاد امنیتی آمریکا آمده است که «نتانیاهو و مشاورانش از مذاکره بین ایران و آمریکا نگران بوده و هماهنگی‌هایی را با گروه‌های یهودی- آمریکایی برای ضدیت با توافق (هسته‌ای ایران) بعمل آورده و تلاش کردند تا بر آن دسته از نمایندگان کنگره آمریکا که هنوز موضعی در قبال این توافق اتخاذ نکرده بودند، نفوذ کنند.»

پس انتظار از ایالات متحده نباید از واقعیت‌های موجود فراتر رود. گره‌ای که بیش از سه دهه در روابط واشنگتن و تهران بسته شده است تنها با حل وفصل موضوع هسته‌ای قابل گشودن نیست. از این رو، باید گفت وگوها را نه بر مبنای اعتماد بلکه بر مبنای راستی آزمایی بنا نهاد چرا که در آینده نیز احتمال وقوع اقدام‌های ضدایرانی همچنان به قوت خود باقی است.

http://jomhourieslami.net/?newsid=76036

ش.د9405097