آمریکا به دنبال جبران یا نمایش برائت در جنگ یمن

پایگاه بصیرت / گروه بین الملل/محمدرضا مرادی

عربستان از فروردین 94 به یمن حمله کرد و سعی داشت در حمله ای برق آسا این کشور را تحت الحمایه خود قرار دهد. در این مسیر این کشور به حمایت های غرب و به ویژه انگلیس و آمریکا پشت گرم بود. در واقع آمریکا با فروش انواع سلاح ها به عربستان به صورت کامل در کنار آل سعود ایستاد.
 یکی از مقامات دفاعی مطلع از روند جنگ در یمن به هافینگتن‌پست اعلام کرد، به دستور اوباما هواپیماهای عربستان که برای ائتلاف می‌جنگند، از هواپیماهای آمریکایی سوخت‌گیری مجدد می‌کنند. آمریکا نه تنها اطلاعات لازم را در اختیار عربستان قرار می‌دهد، بلکه  سلاح‌های جدیدی را نیز در اختیار این رژیم متخاصم گذاشت.  طبق اعلام این رسانه آمریکایی، اگر آمریکا سلاح و مهمات و دیگر تجهیزات نظامی را در اختیار عربستان قرار ندهد، تعداد قربانیان در یمن به یک‌سوم می‌رسد. تانکرهای سوخت آمریکا در عرض چند ساعت می‌‍توانند از منطقه خارج شوند. اگر آمریکا به سوخت‌گیری جنگنده‌های ائتلاف کمک نکند، این جنگنده‌ها زمان کمتری را بر فراز یمن سپری خواهند کرد و تعداد بمب‌ها و در نتیجه تعداد قربانیان به شدت کاهش می‌یابد.
 با این وجود اما عربستان نتوانسته است در جنگ یمن پیروز شود. اکنون با رسیدن ماه پایانی ریاست جمهوری اوباما نشانه هایی از پشیمانی یا تلاش برای جبران عملکرد کاخ سفید در مورد یمن از سوی دولت اوباما مشاهده می شود. در همین راستا  آمریکا اخیرا ادعا کرده است که حمایت نظامی از تهاجم سعودی ها به یمن را محدود و فروش سلاح به ریاض را متوقف می کند. دلیل این امر هم از سوی واشنگتن نگرانی از تلفات گسترده غیر نظامیان در جریان حملات هوایی یمن، اعلام شده است. واشینگتن همچنین قصد دارد در تصمیم آموزش نیروی هوایی عربستان در آینده، تجدید نظر کند. این تصمیم، یأس و سرخوردگی دولت باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا از رویکرد عربستان در یمن را به نمایش می گذارد.
از سوی دیگر سایمون هندرسون، مدیر برنامه‌های منطقه خلیج فارس و سیاست انرژی در موسسه سیاست خاور نزدیک "واشنگتن"، در گزارشی، عملکرد ارتش عربستان به عنوان یکی از مجهزترین ارتش‌های جهان آن را "ببری کاغذی" توصیف کرد و گفت: توان نیروی هوایی ارتش عربستان بسیار پایین بوده و عملکرد نیروی زمینی این کشور در حفاظت از مناطق مرزی جنوب غرب این کشور نیز بسیار ضعیف است. هندرسون در ادامه این گزارش اظهار داشت: اعمال محدودیت‌ها در زمینه فروش اسلحه به عربستان نشان‌دهنده خشم و نارضایتی آمریکا به دلیل جنگ یمن است.
در همین ارتباط جان کری وزیر خارجه آمریکا، سفری به عربستان داشت که نشان دهنده اهمیت پرونده یمن برای اوباما است. سوال اساسی این است که چرا دولت اوباما در ماه پایانی ریاست جمهوری خود، نشانه هایی از پشیمانی در مورد جنگ یمن بروز داده است؟


شورای عالی سیاسی یمن روز دوشنبه (8 آذر) در نشست اضطراری خود تشکیل «دولت نجات ملی» این کشور را اعلام کرد.  تشکیل دولت نجات ملی نقطه عطف بی‌سابقه‌ای در جریان تحولات سیاسی یمن از زمان آغاز تجاوز نظامی رژیم سعودی از حدود ۲۰ ماه پیش، محسوب می‌شود و دستاورد بزرگی برای احزاب و جریان‌های داخلی این کشور محسوب می‌شود؛ دستاوردی که به یمنی‌ها این امکان را می‌دهد تا به صورت سازماندهی شده به مقاومت در برابر تجاوز نظامی سعودی بایستند. این پیروزی یمنی ها در کنار شکست های پی در پی عربستان در جبهه های مختلف باعث شده است تا آمریکا امید خود را به پیروزی عربستان در این جنگ از دست دهد. از این رو تیم اوباما به سه دلیل به دنبال ایجاد نوعی مرز بندی در جنگ یمن با عربستان است و سعی دارد خود را از این بحران دور کند:
اول: در تجاوز عربستان بیش از 10 هزار غیر نظامی یمنی کشته شده اند و بیشتر این قربانیان با سلاح های آمریکا و انگلیسی  مورد اصابت قرار گرفته اند. این مسئله باعث فشار افکار عمومی و نهادهای حقوق بشری بر این کشورها شده است. از این رو فاصله گرفتن از این جنایت و اعلام قطع صادرات سلاح به عربستان می تواند به دلیل فشار افکار عمومی باشد.
دوم: روسای جمهور آمریکا معمولا در ماه های پایانی ریاست جمهوری خود سعی دارند، بهترین چهره را از خود به نمایش بگذارند. این امر در مورد اوباما که همواره به دنبال ارائه چهره خوب و صلح جو از خود بود، بیشتر صادق است. در واقع شدت فجایع سعودی ها در یمن باعث شده است تا آمریکا با کنار گذاشتن سیاست 21 ماه گذشته خود مبنی بر حمایت از عربستان در جنگ یمن، به نوعی به دنبال اقناع افکار عمومی باشد و خود را از جنایات آل سعود مبرا کند.
سوم: اوباما به هیچ وجه نمی خواهد شکست در جنگ یمن در پرونده دوران ریاست جمهوری وی ثبت شود. آمریکا به این نتیجه رسیده است که ارتش کاغذی عربستان قادر به شکست انقلابیون یمنی نیست. تشکیل دولت نجات ملی نیز یک شکست برای سازمان ملل، آمریکا و عربستان بود. از این رو تیم اوباما سعی دارد تا در یک ماه آینده به نوعی پرونده یمن را به سرانجام برساند یا حداکثر علائم شکست در این پرونده را از طریق شروع دوباره مذاکرات کم رنگ کند. به همین دلیل شاهد سفر جان کری به عربستان هستیم تا احتمالا مقامات سعودی را در مورد کوتاه آمدن در برابر یمن و یا گذشتن از خواسته های متجاوزانه خود قانع کند.
در هر صورت هنوز چندان روشن نیست که اقدامات اخیر آمریکا را باید در چه چارچوبی بررسی کرد. از یک طرف سابقه این کشور نشان می دهد نمی توان به اقدامات و شعارهای ظاهری آن ها اعتماد کرد. بنابراین شاید این اظهار پشیمانی از نقش داشتن در جنگ یمن، نقشه و هدف دیگری برای انحراف افکار عمومی باشد. از سوی دیگر حتی اگر آمریکا در این مورد جدی باشد، معلوم نیست آل سعود با این نقشه همراهی کند، به ویژه این که  تصویب قانون جاستا (که قانونی ضد سعودی به شمار می رود) در کنگره آمریکا و امضای آن از سوی اوباما روابط ریاض و واشنگتن را با چالش هایی مواجه کرده و احتمال دارد ریاض در ماه پایانی ریاست جمهوری اوباما با خواسته های وی همراهی نکند. اما آنچه مشخص است این است که آمریکا به این نتیجه رسیده است که شرط بندی بر شیوخ مرتجع عربی و به ویژه عربستان در هر بحرانی، شرط بندی بر روی اسب مرده است. اما این پشیمانی آمریکا نیز نخواهد توانست شراکت کاخ سفید در جنایات آل سعود در یمن را پاک کند./