آیا بانک ها ورشکسته خواهند شد؟

بزرگوارانی به تواتر پیام می گذراند و با نگرانی درباره سرنوشت سپرده های بانکی شان می پرسند. سوال آن ها این است که آیا بانک ها ورشکسته خواهند شد؟ و در واقع منظورشان این است که ممکن است پشت کانتر برویم و متصدی نتواند سپرده ما را به ما بدهد؟ پاسخ این است: روی کاغذ هیچ بانکی ورشکسته نمی شود.

*در واقع سیستم بانکی ایران از طریق یک بازار بین بانکی بسیار عمیق به هم پیوسته است. در سال 94 این بازار شاهد دو هزار هزار میلیارد تومان معامله بین بانکی بوده که عدد بسیار بزرگی است. در واقع در هر شب-یا واقعی تر بگویم هر ساعت- بخشی از سیستم کم  و بخشی از سیستم زیاد می آورد و این باعث می شود همیشه کمبود یکی با زیاد بود دیگری در بازار بین بانکی پوشانده شود. هر جا هم که کل سیستم کم بیاورد بانک مرکزی چون پدری مهربان به کل سیستم از محل ذخایر اعطا می کند که این دومی مهمتر است.
*چرا موسساتی مثل ثامن یا آرمان یا کاسپین به مشکل می خورند؟ چون به بازار بین بانکی دسترسی ندارند یا دسترسی اعتباری آن ها به ذخایر بانک مرکزی محدود است. در واقع اگر اکنون اعضای هیئت مدیره فرشتگان در زندان هستند و رییس فلان بانک خصوصی آزاد و پر غرور از طرف بانک مرکزی اظهار نظر می کند تفاوت در بهتر بودن مدیریت آن مدیرعامل بانک خصوصی نسبت به فرشتگان نیست بلکه در دسترسی به بازار بین بانکی  و ذخایر است.  و اگر نه هر دو به یک اندازه بد مدیریت شده اند.
بحران بانکی موجود از جنس اعسار است نه نقدینگی. یعنی کل سیستم همیشه تشنه و معتاد به بازار بین بانکی و ذخایر بانک مرکزی است. این مشکل از دو طریق سرنوشت اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار می دهد:
*سناریوی اول ادامه وضع موجود و دست وپا زدن بین رشد اندک در بخش غیر نفتی و رکود. افزایش فروش نفت می توانست تا حدی این سناریو را قابل تحمل کند ولی مسایل تحریمی مانع از این مسکن است.
*سناریوی دوم برون ریزی تورمی بحران از بابت نقدینگی بزرگی که بدلیل نیاز دایمی سیستم به نقدینگی جدید برای پرداخت بهره ایجاد شده است.
*آیا این بحران راه حل دارد؟ بله حتما؛ اما راه حلش از جنس ادغام بانک ها وآمدن سرمایه خارجی قطعا نیست.