دکتر یدالله جوانی/ وضع تحریمهای جدید آمریکا تحت عنوان «قانون مقابله با اقدامات بیثباتکننده ایران ۲۰۱۷» که به اختصار ۷۲۲ ـ s نامیده میشود، به یقین ناقض برجام است. ماهیت این تحریمها به گونهای است که میتوان از آن به «نقض فاحش برجام» یاد کرد. در این طرح سه محور اصلی تحریم وجود دارد: ۱ـ تحریمهای مربوط به موشکهای بالستیک؛ مبتنی بر این محور تحریم، تمامی اشخاص دخیل در برنامه موشکهای بالستیک ایران و همچنین کسانی که با آنها دادوستد دارند تحریم میشوند. ۲ـ تحریمهای مربوط به تروریسم؛ مبتنی بر این محور، تحریمهای جدیدی علیه سپاه پاسداران، افراد آن و همچنین اشخاص و شرکتهای خارجی مرتبط با سپاه اعمال میشود. ۳ـ تحریمهای تسلیحاتی؛ مبتنی بر این محور، تحریمهایی علیه افرادی که در تأمین قطعه، فروش، تعمیر و انتقال تانک، خودروی زرهی، تسلیحات با کالیبر بالا، هواپیمای جنگی، بالگردهای تهاجمی، کشتی، موشک و سامانههای موشکی به ایران نقشآفرین باشند، اعمال میگردد.
در میان تحریمهای مذکور، تحریمهای جدید علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که پیشتر این نوع تحریمها علیه نیروی قدس بود و اینک به کل سپاه تعمیم داده میشود، بسیار تأملبرانگیز است. در قانون جدید آمریکاییها با متهم کردن سپاه به تروریسم، تلاش خواهند کرد سپاه و افراد و شرکتهای مرتبط با آن را در سراسر جهان، از طریق مسدود کردن داراییها و منع معاملات، مورد تحریم شدید قرار دهند.
وضع تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران و به ویژه تحریم سپاه پاسداران، را از زوایای مختلف میتوان بررسی و تحلیل کرد:
۱ـ تحریمهای جدید و سرنوشت برجام
ترامپ که پیش از ورود به کاخ سفید از پاره کردن برجام سخن گفته بود، با وضع تحریمهای جدید، عملاً درصدد پاره کردن برجام است، براساس اطلاعات موجود، نزدیک به ۵۰ طرح در کنگره آمریکا با عناوین مختلف آماده شده تا ضمن تصویب یکی پس از دیگری، تحریمهای جدید و بیشتری را علیه جمهوری اسلامی وضع کند. بسیار روشن است که این رویکرد آمریکا، هم با روح حاکم بر برجام و هم با متن برجام در تضاد است. در بند ۲۹ برجام آمده است: «اتحادیه اروپایی و دولتهای عضو و همچنین ایالات متحده، منطبق با قوانین خود، از هرگونه سیاست با هدف تأثیرگذاری منفی و مستقیم برعادیسازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیتآمیز برجام خودداری خواهند کرد.»
این رفتار آمریکا نقض فاحش برجام طبق بند ۲۹ میباشد. بر همین اساس است که آقای جان کری وزیر امور خارجه پیشین آمریکا، با هشدار به وضع تحریمهای جدید علیه ایران، میگوید وضع این تحریمها خطرناک است و به ایرانیان این پیام را میدهد که توافق هستهای هیچ دستاوردی برای آنان نداشته است!
حال سؤال این است که با این رویکرد آمریکا در نقض فاحش برجام، جمهوری اسلامی ایران چگونه باید رفتار کند؟
۲ـ نقطه هدف در تحریم سپاه
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را میتوان از ارکان اصلی اقتدار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران دانست. سپاه در تولید قدرت ملی، حفظ انقلاب اسلامی، تأمین امنیت ملی، توسعه نفوذ راهبردی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان خنثیسازی توطئهها علیه انقلاب و نظام در حوزههای مختلف و مبارزه با تروریسم دستپرورده نظام سلطه در منطقه، نقش بیبدیلی داشته و دارد.
آمریکاییها، صهیونیستها و جریان وهابی آلسعود، سپاه را عامل اصلی شکستها و ناکامیهای خود طی چند دهه گذشته ارزیابی میکنند. براساس همین نقشآفرینیهای سپاه است که رسانههای معروف غرب، از سپاه به «ستون فقرات نظام سیاسی ایران» یاد میکنند. آمریکاییها سپاه را مانع اصلی سر راه بازتولید و احیای سلطه خود بر منطقه راهبردی غرب آسیا ارزیابی میکنند و بر همین اساس، تضعیف سپاه را به صورت جدی از طریق وضع تحریمهای جدید، در دستور کار خود قرار دادهاند. نقطه هدف در سناریوی تحریم سپاه، معرفی سپاه به مثابه عامل تحریم ملت ایران است!
در تحریمهای هستهای، آمریکاییها درصدد بودند که برنامه فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران را، علت وضع تحریمها معرفی کرده و راهحل برداشتن تحریمها را، در کنار گذاشتن برنامه هستهای، یا پذیرش محدودیت در این حوزه اعلام کنند. دشمنان ملت ایران، همین سناریو را درباره سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پیش گرفته، به دنبال محدودسازی و تضعیف سپاه هستند. آمریکاییها معتقدند که با تشدید تحریمها در حوزههای موشکی، حقوق بشر، تروریسم و…، میتوانند همانند واداشتن جمهوری اسلامی به پذیرش محدودیتها در حوزه هستهای، ایران را به پذیرش محدودیتها در دیگر حوزهها وادار کنند. به عبارت دیگر، نقطه هدف در وضع تحریمهای جدید و از جمله تحریم سپاه، زمینهسازی در داخل جامعه ایران برای پذیرش برجامهای ۲ و ۳ و… است. آمریکاییها چنین نقطهای را نشانه گرفتهاند. با اطمینان میتوان گفت، هرگز این خواب آمریکاییها تعبیر نخواهد شد و آنان باید آرزوی برجامهای دیگر را به گور ببرند.