منافع تجاری ترامپ؛ تعیین‌کننده سیاست خارجی آمریکا

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1396/04/14 ـ شماره 10911 ـ صفحه 6)

موضعگیری‌های عجیب و متناقض «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا در مورد تنش میان کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، سوال‌هایی را در زمینه انگیزه حمایت وی از عربستان و امارات به دلیل فعالیت تجاری در این کشورها مطرح کرده است.

بحران در میان کشورهای عربی حوزه خلیج فارس هنوز به پایان نرسیده است و عربستان سعودی ضمن رد همه میانجی گری‌ها تاکید دارد قطر باید پیش شرط‌های ریاض را بپذیرد.

بی پروایی یا به عبارت بهتر گستاخی بیش از حد پادشاهی عربستان در امور منطقه حاکی از دلگرمی آن‌ها به قدرتی بزرگ دارد. گویا آن‌ها برای انجام این اقدامات تند دستور یا برنامه‌هایی خاص را دنبال می‌کنند. وجود همین تردیدها، پرسش‌هایی را در زمینه ماهیت اصلی و چگونگی شکل دهی به سیاست خارجی آمریکا ایجاد کرده است.

این تحولات مبهم حتی واکنش و اعتراض رسانه‌های آمریکایی را به دنبال داشت. نشریه «فارین پالسی» در گزارشی به صورت غیرمستقیم نوشت عربستان سعودی ترامپ را مجبور می‌کند تا سیاست‌های خاصی را اتخاذ کند.

این گزارش با اشاره تلویحی به تاثیرپذیری ترامپ از عربستان نوشت در روزهای اخیر مقام‌های آمریکایی به دنبال مصالحه میان قطر و ائتلافی از همسایگان عرب آن هستند. گرچه آمریکا منافعی در تغییر رویه‌های قطر دارد اما موضوع محوری این است که چه کسی در سیاست خارجی آمریکا تصمیم گیر است به ویژه اینکه تعیین اهداف خاص سیاسی چگونه باعث به خطر افتادن منافع آمریکا می‌شود.

این نشریه برجسته آمریکایی سپس با بیان روند تحولات در بحران میان کشورهای عربی آورده است: ایالات متحده باید مرز همکاری خود را با عربستان سعودی مشخص کند زیرا این کشور صادرکننده افراطی گری است و اصرار دارد متحدان ریاض هم قطر را تحریم کنند.

به نوشته فارین پالسی، سعودی‌ها باید بفهمند که نمی‌توانند سیاستی را بر ایالات متحده تحمیل کنند که منافع و سربازان آمریکایی را به مخاطره می‌اندازد. باید وزرای دفاع و امور خارجه مشخص سازند منافع ایالات متحده تعیین‌کننده است و در هر صورت تنها ایالات متحده آمریکا تصمیم گیر نهایی خواهد بود.

انگیزه‌های اقتصادی سیاسی ترامپ

برخی کارشناسان حوزه اقتصاد سیاسی این فرضیه را مطرح می‌کنند که ضدیت ترامپ با قطر و اعلام این کشور به عنوان حامی تروریسم به دلیل نبود معامله‌های تجاری دوحه با ترامپ است. روزنامه «ایندیپندنت» نیز با بیان این نکته افزود: در گذشته دختر و داماد ترامپ تلاش بسیار زیادی انجام دادند تا در قطر تجارت خود را راه‌اندازی کنند یا با «سازمان سرمایه‌گذاری قطر» (QIA) که دومین صندوق سرمایه‌گذاری بزرگ جهان با سرمایه 338 میلیارد دلاری است مشارکت نمایند. آن‌ها به اندازه کافی در این مسیر موفق نبودند.

این روزنامه انگیسی نوشت هنوز هیچ توجیهی در زمینه علت موضعگیری ضدقطری ترامپ عنوان نشده است.

شبکه تلویزیونی «سی.ان.ان» هم در گزارشی تصویری اعتقاد دارد نخستین سفر بین‌المللی رئیس جمهوری ترامپ به خاورمیانه پرسش‌های بسیاری را در زمینه روابط تجاری وی با کشورهای منطقه ایجاد کرده است.

این گزارش عنوان کرد: ادامه رابطه تجاری میان دو طرف، نگرانی‌های جدی را در مورد هدف مالی «سازمان ترامپ» برای نفوذ به خاورمیانه مطرح می‌کند. ممکن است این امر دو بند داخلی از قانون اساسی ایالات متحده را نقض کرده باشد.

تارنمای ای.بی.سی هم در گزارشی به تاریخچه تجارت دونالد ترامپ در خاورمیانه پرداخت و نوشت: ترامپ و دامادش گرچه وارد عرصه دیپلماسی خارومیانه شده‌اند اما در گذشته رابطه نزدیک تجاری را با منطقه داشته‌اند.

این گزارش نوشت «جرارد کوشنر» داماد دونالد ترامپ در کشورهای مختلف خاورمیانه تجارت‌های گوناگونی را داشته است. نشریه‌های بلومبرگ و نیویورک تایمز نیز نوشته‌اند وی ده‌ها میلیون دلار در صنایع مختلف منطقه سرمایه‌گذاری کرد.

کوشنر و ترامپ در ترکیه و سرزمین‌های اشغالی هم در حیطه‌های مختلف از جمله ساخت و ساز، امور بیمه و پروژه‌های صنعتی فعال بوده‌اند.

فعالیت تجاری ترامپ در خاورمیانه

چند مدتی است که حجم بالای روابط تجاری ترامپ با برخی کشورهای حوزه خلیج فارس باعث بروز تردیدهایی در زمینه دلبستگی وی به این منطقه شده است. اما نکته جالب این است که ترامپ هیچ گاه نتوانست تجارت عمیق و موفقی را در قطر راه‌اندازی کند.

اکنون در میان کشورهای حوزه خلیج فارس تنشی به وجود آمده و ترامپ حمایت کاملی را از دوکشوری که با آن‌ها مراودات تجاری دارد به عمل آورده است. این جهت گیری ترامپ نگرانی‌هایی را در زمینه میزان تاثیر محرک‌های مالی بر نقش ترامپ در این بحران ایجاد کرده است. ترامپ حتی به صراحت اعلام کرد پشتیبان عربستان و امارات است و قطر را بنیانگذار تروریسم می‌داند.

روزنامه «نیوروک تایمز» در گزارشی سابقه این رابطه را 20 ساله دانست؛ در آن زمان دونالد ترامپ به تجارت با پادشاهی عربستان سعودی مشغول بود. این روزنامه نوشت: این همکاری از زمانی که وی هتل پلازا را به یک شاهزاده عربی فروخت شروع شد. هنوز ترامپ از یک زمین بازی گلف در امارات متحده عربی، سالانه میلیون‌ها دلار را کسب می‌کند. اما با وجود سال‌ها تلاش، ترامپ نتوانست هیچ فعالیت تجاری را در قطر راه‌اندازی و سودی را کسب کند.

به نوشته گزارش نیویورک تایمز، موضع تند ترامپ علیه قطر که میزبان بزرگترین پایگاه هوایی آمریکا در منطقه است در تضاد کامل با موضعگیری وزارت امورخارجه آمریکا و پنتاگون قرار دارد. برخلافِ ترامپ، وزیران دفاع و امورخارجه ایالات متحده بیطرف باقی ماندند و بر ضرورت وجود انسجام برای مقابله با دشمن واحد یعنی داعش تاکید کردند.

ترامپ در 40 سال گذشته نخستین رئیس جمهوری بوده است که منافع تجاری خود را پس از ورود به کاخ سفید حفظ کرد. دیگر مقام‌های اجرایی ارشد آمریکا مجبور به انصراف از فعالیت اقتصادی شدند.

منتقدان می‌گویند تصمیم ترامپ برای حفظ امپراتوری تجاری خود در جهان بدون شک در انگیزه و رفتار سیاسی وی تردید ایجاد خواهد کرد به ویژه هنگامی که اقدامات ترامپ در افکار عمومی با کسب و کار وی در هم تنیده باشد.

این روزنامه آورده است: ترامپ از سال 1995(74ش) وارد تجارت با عربستان شد و هتل پلازا را به یک شاهزاده عربستانی و سرمایه‌گذاری از سنگاپور با قیمت 325 میلیون دلار فروخت. چهار سال بعد همین شاهزاده قایق تفریحی ترامپ را نیز به قیمت 18 میلیون دلار خرید. ترامپ همچنین با شاهزداگان عربستانی در زمینه خرید املاک گرانقیمت چند ده میلیون دلاری معامله‌هایی را انجام داده است.

ترامپ چند ماه پیش توانست سرمایه‌گذاری 20 میلیارد دلاری عربستان در زیرساخت‌های آمریکا را جذب کند. مدیریت این سرمایه‌گذاری به شرکت مالی «بلک استون» سپرده شد که پایه گذار آن روابط نزدیکی با ترامپ و دختر و داماد وی دارد.

رئیس جمهوری آمریکا با امارات نیز روابط تجاری نزدیکی داشته است. وی در سال 2005(84ش) هتلی را به همراه یک سرمایه گذار محلی ساخت و پس از بحران مالی سال 2008 از این پروژه کنار کشید. سال2010 ترامپ درکنار دو فرزندش در کسب و کاری جدید به این کشور بازگشت. در سال 2013 ترامپ به همراه «حسین سجوانی» که یک سرمایه گذار است با عنوان «دونالد دوبی» دوباره وارد امارات شد و یک شرکت بزرگ مستغلات را در کنار افراد نزدیک به حاکمان آن ایجاد کرد.

رئیس جمهوری آمریکا یک زمین گلف را به همراه شرکت سجوانی در امارات ایجاد کرد؛ تصاویر تبلیغاتی همسر ترامپ در این زمین بازی که بزرگترین مجتمع گلف در آسیا است به چشم می‌خورد. این زمین سالانه میلیون‌ها دلار سود را برای ترامپ به همراه دارد. پس از انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهوری، سجوانی به وی پیشنهاد 2 میلیارد دلاری را در قبال توسعه فعالیت‌ها در دوبی ارائه کرد.

همین امر باعث شد تا کنون برخی در قطر با تردید از خود بپرسند آیا ندادن فرصت تجاری به ترامپ اشتباه بوده است؟ یک روزنامه نگار اعتقاد دارد هیچ فردی 5 یا 10 سال پیش تصور نمی‌کرد که یک مرد پرنفوذ اهل نیویورک، امنیت کشورشان را این گونه به مخاطره بیندازد.

به گزارش ایرنا، تارنمای «راو استوری» نیز به نقل از روزنامه‌های آمریکایی نوشت: محبوبیت عربستان سعودی در ذهن ترامپ، دیگر کشورهای عربی را بر آن داشت به فکر توسعه تجارت با رئیس جمهوری آمریکا باشند. اتحاد شگفت انگیز ترامپ با ریاض در قضیه برخورد با قطر موجب سوءظن‌های بسیاری شده است که آیا این نزدیکی به علت منافع تجاری وی بوده است.

مجله تایمز نیز نوشت منتقدان اعتقاد دارند تصمیم رئیس جمهوری آمریکا برای حفظ و ادامه فعالیت امپراتوری تجاری در جهان باعث دامن زدن به این تردیدها شد. حتی اگر ترامپ چنین نیتی نداشته باشد اما برای یک رئیس جمهوری، ادامه پول سازی از طریق کسب و کارهای پیشین در مناطق حساس بحث برانگیز است.

http://jomhourieslami.net/?newsid=139594

ش.د9603392