تنش آمريكا و تركيه در شمال سوريه

(روزنامه جوان – 1395/06/10 – شماره 4899 – صفحه 15)

يك هفته پس از عمليات تركيه در شمال سوريه، امريكايي‌ها بر خلاف مواضع اوليه خود به ترك‌ها درباره هدف قرارگرفتن نيروهاي تحت حمايت پنتاگون هشدار دادند؛ ناظران اين مواضع امريكايي‌ها را نشانه افزايش تنش بين آنكارا و واشنگتن مي‌دانند.

به گزارش «جوان»، اشتون كارتر، وزير دفاع امريكا از تركيه خواست به جاي هدف قراردادن كردها، داعش را هدف قرار دهد. در همين حال، «جان كربي» سخنگوي وزارت خارجه امريكا نيز اعلام كرد، درگيري‌هاي تركيه با نيروهاي مخالف سوري و كردها هيچ كمكي به تلاش‌هاي كلي ائتلاف بين‌المللي به رهبري امريكا در مبارزه با داعش نمي‌كند. پيشتر، برت مك گارك، نماينده رئيس‌جمهوري امريكا در «ائتلاف عليه داعش» در اين باره گفته بود درگيري ميان ارتش تركيه و نيروهاي مخالف دولت سوريه پذيرفتني نيست و هر دو طرف بايد عليه داعش متمركز شوند. در مقابل مقامات آنكارا به اين مواضع امريكايي‌ها شديداً واكنش نشان دادند. رجب طيب اردوغان روز سه‌شنبه اعلام كرد: «عمليات تا زمان خاتمه دادن به تمامي تهديدات ازجمله تهديد يگان‌هاي مدافع خلق كرد ادامه خواهد يافت.»

در همين حال، عمر چليك، وزير امور اتحاديه اروپا در دولت تركيه گفت: «هيچ كس حق ندارد براي تركيه تعيين تكليف كند و بگويد كه چه گروهي تروريستي است كه با آن بجنگد.» تركيه يك هفته پيش نظاميان خود را براي بيرون راندن داعش از شهر مرزي جرابلس واقع در شمال حلب وارد شمال سوريه كرد. نظاميان تركيه همزمان با ورود به خاك سوريه كردهاي سوريه را هدف قرار دادند. تركيه بارها هشدار داده است كه نسبت به تلاش كردها براي ايجاد منطقه مستقل كردي در امتداد مرزهاي جنوبي خود بي تفاوت نخواهد نشست.

به همين دليل ناظران هدف اصلي از ورود به خاك سوريه را ناكام گذاشتن تلاش‌هاي تجزيه‌طلبانه كردها مي‌دانند كه از رضايت ضمني دمشق، تهران و حتي مسكو برخوردار است. نومان كورتولموش، معاون نخست وزير تركيه با اشاره به اينكه كشورش اشغالگر نيست به خبرنگاران گفت: «تمامي طرف‌هاي مربوط از جمله دولت دمشق از عمليات سپر فرات خبر داشتند و روسيه به دمشق اطلاع داده بود و ما از اين مسئله اطمينان داريم.» وي افزود: «عمليات سپر فرات با هدف پاكسازي منطقه از داعش و ممانعت از ايجاد گذرگاه توسط كردها در مناطق تحت سلطه‌شان است، چرا كه اين اقدام كردها به معناي تقسيم سوريه است.» از سوي ديگر، روزنامه الراي كويت طي گزارشي از توافق پوتين و اردوغان خبر داد كه بر اساس آن تركيه حمايت خود را از شورشيان قطع مي‌كند، در مقابل تركيه مانع تشكيل منطقه مستقل كردي در شمال سوريه مي‌شود. تركيه در حالي كردها را هدف قرار مي‌دهد كه آنها در طول يك سال گذشته با حمايت نيروهاي هوايي امريكا موفق شده‌اند مناطق تحت كنترل خود را توسعه دهند.

امريكايي‌ها مي‌گويند كردها بهترين و قابل اعتمادترين نيرو روي زمين عليه داعش هستند و به خاطر همين از آنها حمايت مي‌كنند اما بعضي ناظران هدف امريكا از كمك به كردها را تلاش واشنگتن براي تجزيه سوريه عنوان مي‌كنند. از طرف ديگر حمايت امريكا از كردها همواره با خشم و نگراني تركيه مواجه بوده است. هر چند مقامات امريكايي در ابتدا از عمليات تركيه در شمال سوريه به صورت رسمي حمايت كردند اما رسانه‌هاي امريكايي گزارش دادند روابط دو كشور به شدت متشنج شده است. وال استريت ژورنال طي گزارشي به نقل از مقامات امريكايي و تركي نوشت: « برخلاف مواضع علني آنكارا و تركيه، همكاري امريكا و تركيه در سطوح ارشد شكسته شده است.» به نظر مي‌رسد روابط دو كشور پس از آن متشنج شده كه كردهاي تحت حمايت امريكا تجهيزات نظامي تركيه را در منطقه جرابلس هدف قرار دادند كه بر اثر آن يك نظامي آن كشور كشته شد.

در همين حال، عدم حمايت امريكا از متحدان كردي خود در مقابل حملات هوايي و زميني تركيه، با خشم نيروهاي كرد مواجه شده و آنها واشنگتن را به خيانت متهم مي‌كنند. اين تحولات باعث شده كه امريكا در شرايط خيلي سختي قرار بگيرد و تلاش اين كشور براي عقب راندن كردها به شرق رود فرات جهت جلب رضايت به نتيجه نرسيده است. هر چند خبرگزاري فرانسه به نقل از يك مقام امريكايي كه خواست نامش فاش نشود، گزارش داد، يگان‌هاي مدافع خلق كرد به شرق فرات عقب‌نشيني كرده‌اند و تنها برخي كردها همچنان در غرب فرات هستند اما آنها جزو يگان‌هاي مدافع خلق كرد نيستند. كردها تاكيد دارند كه مناطق بازپس گرفته از داعش را با تلفات زياد به دست آورده‌اند و حاضر نيستند اين مناطق را به دشمن ديرينه خود، تركيه واگذار كنند. آنكارا حضور كردها در شرق رودخانه فرات را خط قرمز خود اعلام كرده است.

واشنگتن همكاري با روسيه را رد كرد

نماينده امريكا در امور سوريه، اخبار مربوط به وجود هماهنگي نظامي ميان واشنگتن و مسكو براي اقدام مشترك در سوريه را تكذيب كرد. به گزارش ايسنا، مايكل راتني، فرستاده وزارت خارجه امريكا به سوريه با بيان اين مطلب، خاطرنشان كرد: آنچه رسانه‌ها پيرامون دستيابي به توافقي ميان دو كشور براي عمليات در حلب نقل كرده‌اند، صحت ندارد. وي مدعي شد كه ايالات متحده از زمان آغاز بحران سوريه با جديت با همپيمانان منطقه‌اي خود در كمك به مخالفان جهت ساختن آينده‌اي «بهتر» براي سوريه و دستيابي به سازشي سياسي و عادلانه همكاري كرده است. وي تصريح كرد كه تفاهم با روسيه به منظور بررسي دلايل نگراني امريكا و روسيه است كه از جمله اين مسائل، خشونت‌هاي مستمري است كه مخالفان مسلح و غيرنظاميان را هدف قرار مي‌دهد.

روز دوشنبه خبرگزاري اينترفاكس روسيه گزارش داد كه مسكو و واشنگتن در حال بررسي انجام عمليات مشترك عليه افراد مسلح در حلب در ماه اكتبر هستند. باوجود اين، «ديميتري پسكوف» سخنگوي كاخ كرملين در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام كرد، مسكو مايل است آمادگي بيشتري از امريكا براي همكاري در خصوص بحران سوريه شاهد باشد. پسكوف تأكيد كرد: «ما هنوز با همكاري واقعي فاصله بسيار زيادي داريم. همانند گذشته ما مايليم كه شاهد آمادگي بيشتر امريكا براي همكاري واقعي و به بيان ديگر، براي ارتقاي همكاري‌ها از سطح تبادل اطلاعات صرف، باشيم.» وي افزود: «سطحي از همكاري‌هاي كامل ميان دو كشور بايد شكل گيرد چرا كه بدون چنين همكاري‌اي حل بحران سوريه تقريباً غيرممكن خواهد بود.»

http://www.javanonline.ir/fa/news/808566

ش.د9505147