زنجیره بازدارندگی مستحکم‌تر شد

سرعت پاسخگویی و واکنش به دشمن یکی از مسائل مهم و حساس در مباحث نظامی است. در فضای جنگ‎های امروزی، به طور کلی هر طرف که بتواند «نرخ آتش» بیشتری را در طول نبرد حفظ کند، دست برتری علیه هدف داشته و می‌تواند نتیجه درگیری را به نفع خود تغییر دهد؛ چه اینکه نبردهای امروزی کوتاه‌مدت خواهند بود.  این مسئله به سلاح‌های انفرادی محدود نیست؛ امروزه روش‌های گوناگونی برای افزایش نرخ آتش ابداع شده است؛ از افزایش سرعت سازوکار بارگذاری در سامانه‎های توپخانه‎ای تا هواپیماهای رزمی با قابلیت شلیک و هدایت همزمان چند موشک تا حتی زیردریایی‌هایی که به صورت همزمان چندین اژدر را به سمت هدف شلیک و هدایت می‎کنند. به علاوه این موضوع در افزایش نرخ آتش، بحث سرعت و توان آماده برای شلیک هم مهم است. در سلاح سبک، خشاب‎های بزرگ‌تر یا نوار گلوله برای این منظور استفاده می‎شود، در یک سامانه توپخانه‌ای به شکل دیگر. اما وقتی از یک پرتابه با مختصات یک موشک بالستیک سخن به میان می‎آید، معادله بسیار سخت خواهد شد. موشک‎های بالستیک به منزله یکی از بزرگ‌ترین پرتابه‌های نظامی عملیاتی همیشه چالش‌هایی برای بحث انتقال به محل پرتاب و آماده شدن برای شلیک دارند. توسعه موشک‌های سوخت جامد و توسعه حامل‎های با تحرک بالا بخشی از این مشکلات را حل کرد. اما در این میان قدرت نوظهور موشکی جهان که موشک بخشی اصلی از توان بازدارندگی آن به شمار می‌آید، پس از رونمایی از شگفتانه‎های خود مانند شهرهای موشکی و موشک‎های نقطه زن و... این بار نیز از شگفتانه جدید خود رونمایی کرد.

رونمایی از تیربار موشکی

با حضور سردار سرلشکر حسین سلامی، فرمانده کل سپاه آیین رونمایی از سامانه خودکار و هوشمند پرتاب‌های پیوسته و متوالی موشک‏های بالستیک دوربرد (تیربار موشکی) نیروی هوافضای سپاه برگزار شد. در تصاویر به نمایش درآمده در این رونمایی که با حضور فرمانده کل سپاه و فرمانده نیروی هوافضای سپاه انجام شد، موشک‏هایی از نوع سوخت مایع در قالب یک سامانه تیرباری قابلیت آماده‌سازی و شلیک بسیار سریعی پیدا کردند. فرمانده کل سپاه در این مراسم قدرت موشکی ایران اسلامی را تولد و تراکم اراده ملت ایران توصیف کرد و با تأکید بر اینکه زمانی که موشک‎های ما به پرواز در می‌آیند، پیکره دشمن می‎لرزد، تصریح کرد: «این ستون مستحکم خیمه بازدارندگی و دفاع اطمینان‌بخش نظام ما و قدرتی مهیب است که با آن اراده سیاسی نظام به دشمن نشان شده و در صورت نیاز به او تحمیل می‌شود.» سرلشکر سلامی توان اطمینان‌بخش موشکی را ضامن تداوم حیات و بازدارندگی نظام عنوان و تأکید کرد: «به فضل الهی ما روز به روز شاهد درخشش‎های جدید در این عرصه هستیم و امروز نیز شاهد یک پدیده نو و دستاورد جدیدی با عنوان قابلیت پرتاب همزمان یا متوالی موشک با فاصله‎های زمانی دلخواه هستیم که این گونه پرتاب‎ها از نظر عملیاتی و تاکتیکی ارزش‌های افزوده زیادی برای ما به همراه خواهد داشت.» سرلشکر سلامی با تأکید بر اینکه قدرت موشکی ما ضامن عقب‌نشینی دشمنان است، گفت: «تا به امروز هم این قدرت در صحنه‌های مختلف اعم از مبارزه با داعش، مبارزه با ضد انقلاب در غرب کشور و در مناطق دوردست و نیز اسقاط اراده و انصراف دشمن از تهدید نظام و ملت ایران کارکرد و تأثیرات خود را به خوبی نشان داده است.» اما نکته‌ای که سردار سلامی در پایان صحبت‌های خود در این رونمایی بیان کرد هم مهم است. فرمانده کل سپاه تأکید کرد: «به مردم عزیز و شریف ایران اطمینان می‌دهیم قدرت ما فائقه است؛ ما همیشه پیروزیم و برای دفاع از حیثیت، شرف، استقلال، منزلت و کرامت این ملت عزیز هیچ نگرانی و کمبودی نداریم و پیشمرگ و فدایی‌شان هستیم؛ آنها با آرامش‌خاطر زندگی کنند.»

موشک‎های بازدارنده در اعماق زمین

در موشک‎های بالستیک به ویژه موشک‎های سوخت مایع از زمان دستور برای اجرای آتش تا اجرای آن سوخت‎گیری زمانگیر است. البته در موشک‎های سوخت مایع باید پس از سوختگیری شلیک انجام شود؛ وگرنه فرایند تخلیه سوخت بسیار ریسک بالایی خواهد داشت. در صورتی که ترکیبی از موشک‎های سوخت جامد و مایع را داشته باشیم، می‎توانیم با پوشش دادن، مزایا و معایب هر دو نوع موشک قابلیت‎های بهتری به توان موشکی مجموعه اضافه کنیم. عمر کم موشک‎های آماده سوخت جامد و عمر بالای موشک‎های سوخت مایع فاقد سوخت، نیاز به همپوشانی این دو نوع موشک را در شهرهای موشکی عیان کرد. تیربار موشکی در این شرایط با کاهش زمان آماده‌سازی موشک‎ها به ویژه از نوع سوخت مایع برای قرارگرفتن در شرایط پرتاب، وضعیت بسیار بهتری برای توان پاسخ‌دهی موشکی ایجاد کرده است. در شرایطی که ریلی از موشک‎های نقطه زن به شکل عمودی آماده قرارگرفتن در نقطه شلیک به صورت پشت سر هم هستند، به طور حتم قدرت و شدت آتش موشکی از تعداد معینی دهانه شلیک بسیار افزایش پیدا خواهد کرد و از طرفی هم عمده قوای موشکی را در لحظه شلیک در زیرزمین از حمله حفظ خواهد کرد و نیاز برای شلیک با لانچرهای زمینی را کاهش داده و امنیت بیشتری ایجاد خواهد کرد.

غافلگیری برای دشمن    

اما از این نظر که در تصاویر پخش شده از این رونمایی شاهد ایجاد فضای لازم برای حرکت عمودی موشک‎ها روی ریل بودیم، می‎توان مدعی بود که نیروی هوافضای سپاه از سال‎ها پیش به دنبال این دستاورد بوده و البته سال‌های قبل به آن دست یافته و این رونمایی تنها برای رسانه‎ای کردن این توان بوده است؛ آن هم در جهت اصل غافلگیری برای دشمن. نکته قابل توجه، عملیاتی کردن موشک عماد در این وضعیت بود که در این تصاویر به نمایش گذاشته شده بود. ارتفاع موشک عماد آن هم در اولین حضور رسمی و رسانه‌ای آن نشان می‎دهد، تیربار موشکی در شهرهای موشکی سپاه قابلیت عملیاتی‌سازی برای همه موشک‎های بالستیک تولید شده را دارند؛ اما نکته مهم‎تر اینکه حامل موشک‎ها در تصاویری که ریل تیربار موشکی را نشان می‎دهد لانچر موشک هم به شمار می‌آیند. این مسئله به این معناست که موشک‎ها به محض رسیدن به محل پرتاب (که در شهرهای موشکی معمولاً اتاقک‎هایی با یک سوراخ خروجی مخصوص حرکت موشک از درون آنها به بیرون است) نیاز به منتقل شدن روی پرتاب‎گر را نداشته و همواره آماده پرتاب هستند.