مسئله‌ای که یک شبه حل نمی‌شود

گروه بین‌الملل- یک روز پس از سرنگونی جنگنده روسی توسط ترکیه در آسمان سوریه، مقام‌ها و شخصیت‌های بین المللی با ابراز نگرانی اعلام کردند که این موضوع می‌تواند عواقب بدی را به دنبال داشته باشد و در همین راستا از طرفین روسی و ترکی خواستار مذاکره و گفتگوی مستقیم شدند اما از سوی دیگر ترکیه را محق در دفاع از مرزهای ملی خود دانستند. در دو روز گذشته مقام‌های روسی به این اقدام ترکیه واکنش نشان دادند و از انتقام از دولت ترکیه حرف می‌زنند تا جایی که پوتین گفته است که ساقط ساختن جنگنده سوخو اعلان جنگ ترکیه به روسیه محسوب می‌شود.

دو روز بعد از این حادثه تهدید‌های دو طرف بویژه روسیه ادامه دارد و امکان حل و فصل این مسئله در کوتاه مدت اندک است. از آنجایی که احتمال رویارویی مستقیم با ترکیه می‌تواند پای ناتو را به میان بکشد و منجر به جنگی فراگیر شود چنین گزینه‌ای منتفی است، اما باید در نظر داشت که روس‌ها و پوتین با توجه به سابقه‌ای که دارند با آرامش و روش دیپلماتیکی به این مسئله پایان نمی‌دهند چرا که پای اعتبار روسیه در میان است.

اینکه ترکیه چه اهدافی را در پشت سرنگونی جنگنده روسی دنبال می‌کند اگر بصورت دقیق روشن نباشد تا حدودی قابل پیش بینی است. روس‌ها معادله را در سوریه به ضرر ترک‌ها برهم زده‌اند و با این اقدام سعی در تامین خواسته‌های خود در شمال سوریه را داشتند. با وجود این اقدام تنش‌ها ادامه خواهد داشت و شکی نیست که افزایش تنش میان روسیه و ترکیه وضعیت بغرنج منطقه و سوریه را پیچیده تر می‌کند و زمینه حضور پررنگ تر روس‌ها و قدرت‌های غربی را در منطقه فراهم می‌کند. اقدام به انتقال ناو به مدیترانه و استقرار موشک‌های اس 400 در سوریه نمونه تحرکات روسیه است.

واکنش شدید مقام‌های روسی به اقدام ترکیه

این نخستین باری است که از دهه 1950 یک هواپیمای روس یا اتحاد جماهیر شوروی توسط یک عضو پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو»، سرنگون می‌شود. وزارت دفاع روسیه با تایید این مطلب که هواپیمای جنگنده ساقط شده در منطقه مرزی سوریه با ترکیه در لاذقیه، متعلق به یگان هوایی روسیه بوده است، اعلام کرد: این جنگنده روسی در ارتفاع 6 هزار متری و بدون ورود به حریم هوایی ترکیه، پرواز می‌کرده است. وزارت دفاع روسیه اعلام کرده است: تصاویر ماهواره‌ای تایید می‌کند هواپیمای روسی در حالی که وارد حریم هوایی ترکیه نشده، هدف قرار گرفته است. وزارت خارجه روسیه نیز در واکنش به این اقدام ترکیه در هدف قرار دادن یک هواپیمای جنگی این کشور در سوریه، نشست وزیران خارجه دو کشور در قالب «شورای راهبردی» را لغو کرد و شهروندان روس را از سفر به ترکیه منع کرد. رئیس جمهوری روسیه نیز در واکنش به اقدام ترکیه در سرنگون کردن یک فروند جنگنده یگان ضد تروریستی روسی در سوریه گفت: این واقعه از چارچوب مبارزه عادی با تروریسم فراتر می‌رود و حادثه کنونی با ضربه‌ای ارتباط دارد که همدستان تروریست‌ها از پشت به ما زدند.

پوتین روز سه شنبه در دیدار با «عبدالله دوم» پادشاه اردن در سوچی روسیه افزود: نظامیان ما فداکارانه در حال مبارزه با تروریسم هستند و من این حادثه را نمی‌توانم جز از پشت خنجر زدن توصیف کنم. لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز روز گذشته از عمدی بودن اقدام ترکیه و همچنین درباره تحولات اخیر در روابط این کشور با ترکیه خبر داد و افزود که مسکو در روابط خود با آنکارا به طور اساسی بازنگری خواهد کرد و نه سفری به ترکیه انجام خواهد شد و نه به مقامات ترکیه اجازه داده می‌شود که به مسکو بروند. در آخرین واکنش در روز گذشته تسنیم گزارش داد، رئیس جمهور روسیه با لحنی تند از مقامات آمریکا خواست تا با اقدامات دولتمردان ترکیه مقابله کنند. بر اساس این گزارش وی تاکید کرد: انتقام آن چیزی است که دیکتاتور ترکیه در آینده دریافت خواهد کرد.

رئیس جمهور روسیه با اشاره به اینکه مسکو تمام تلاش خود را برای حل سیاسی بحران سوریه به کار گرفته است، افزود: اما برخی از طرف‌های بین المللی از جمله ترکیه خواستار شعله ور ساختن جنگ هستند.پوتین تصریح کرد: ساقط ساختن جنگنده سوخو اعلان جنگ ترکیه با روسیه محسوب می‌شود.رئیس جمهور روسیه در بخش دیگری از سخنانش گفت که صبر روسیه از اقدامات اردوغان و گروه مجرمش "داعش" رو به اتمام است.

واکنش سازمان‌های بین‌المللی و دعوت به آرامش طرفین

در همین خصوص «بان کی مون» روزسه شنبه دریادداشتی که توسط سخنگوی وی قرائت شد، نگرانی شدید خود را درمورد سرنگونی یک جنگنده روسی توسط نیروی هوایی ترکیه اعلام کرد وازطرفین خواست تا تدابیری فوری را به منظور جلوگیری از افزایش تنش‌های میان دو کشور اتخاذ کنند.دبیرکل سازمان ملل ابرازامیدواری کرده است که بررسی جامع ومعتبر در خصوص این رویداد وروشن شدن دلائل وقوع آن به جلوگیری از تکرار چنین وقایعی کمک کند.«احمد فوزی» مدیر مرکز اطلاع رسانی سازمان ملل مسقر در ژنو نیز پس از این حادثه با بیان اینکه وی در جریان وقوع این حادثه قرار گرفته است، در این خصوص هشدار داد: این حادثه ممکن است روند مقابله با تروریسم در سوریه را پیچیده کند.

فوزی تصریح کرد: کشورهایی که در جنگ علیه تروریسم مشارکت دارند باید از تمامی قوانین بین المللی تبعیت کنند وهمه اقداماتشان در راستای حاکمیت قانون باشد.رئیس اتحادیه اروپا نیز در پی این واقعه خواستار آرامش طرف‌های درگیر بدنبال حادثه سرنگونی جنگنده روسیه توسط ترکیه شد.«دونالد تاسک» درتوییتی اعلام کرد : دراین شرایط خطرناک پس ازسرنگون شدن جنگنده روسیه درمرز ترکیه - سوریه، لازم است همگان آرامش خود را حفظ کنند.«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز ضمن اعلام اینکه با «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو دراین باره مذاکره کرده، گفت: لازم است از تشدید تنش‌ها جلوگیری به عمل آید.کمیسیون اروپا نیز اعلام کرد که با دقت نظاره گر تحولات مربوط به سرنگونی جنگنده روسیه است و می‌خواهد بداند که دقیقا چه اتفاقی رخ داده است.

واکنش کشورهای مختلف و تاکید بر گفتگوی مستقیم طرفین

«فرانسوا اولاند» در کنفرانس خبری روزسه شنبه خود همراه با همتای آمریکایی اش، درخصوص سرنگونی هواپیمای روسیه گفت : این رویدادی جدی است وما بابت آن متاسف هستیم.اولاند افزود: ترکیه در حال ارائه اطلاعات کامل به ناتو است و پس از آن می‌توانیم دریابیم که واقعا چه اتفاقی افتاده و آیا قلمرو هوایی ترکیه نقض شده یا نه اما باید از وخامت شرایط جلوگیری کنیم زیرا بسیار خسارت بار خواهد بود.

باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا نیز در این نشست خبری با بیان اینکه هم اکنون در حال دریافت جزئیات رویداد روزسه شنبه هستیم، افزود : به نظرم اکنون بسیار مهم است که ازگفت وگوی مستقیم روسیه و ترکیه اطمینان حاصل کنیم تا این دو کشور بتوانند تدابیری برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها اتخاذ کنند. روز گذشته نیز روسای جمهور ترکیه و آمریکا در تماس تلفنی بر لزوم کاهش تنش‌ها پس از هدف قرار دادن جنگنده روسیه به دست ارتش ترکیه و تلاش برای ممانعت از وقوع چنین حوادثی تاکید کردند. «فرانک والتر اشتاین مایر» وزیر خارجه آلمان هم پس از سرنگونی جنگنده روسیه توسط ترکیه، خواستار خویشتنداری دو کشور شد. وی با «جدی» برشمردن این حادثه، گفت که دو طرف باید خردمندانه و دوراندیشانه رفتار کنند.

اشتاین مایر هشدار داد که حوادثی از این دست، می‌تواند بر روند دیپلماتیک برای پایان دادن به درگیری‌های سوریه اثر منفی بگذارد.وی تصریح کرد: همه چیز به این بستگی دارد که مسکو و آنکارا از این پس چه رفتاری داشته باشند.یک سخنگوی نخست وزیری انگلیس نیز گفت که «دیوید کامرون» ضمن گفت وگوی تلفنی با «داوود اوغلو» نخست وزیر ترکیه، خواهان مذاکره مستقیم مسکو و آنکارا در ارتباط با حادثه سرنگونی هواپیمای روسی شده است.وی افزود: کامرون با قاطعیت احمد داود اوغلو نخست وزیر ترکیه را تشویق کرده است که اطمینان دهد تماس‌های مستقیم بین ترک‌ها و روس‌ها بر سر این مساله برقرار خواهد شد.

به گفته وی، کامرون خواهان آن است که آنکارا و مسکو با گفت وگوهای مستقیم از هرگونه تشدید وخامت اوضاع بر سر این مساله جلوگیری به عمل آورده و مانع از تکرار چنین حوادثی در آینده شوند.«پائولو جنتیلونی» وزیر خارجه ایتالیا نیز ضمن ابراز نگرانی از واقعه سرنگونی جنگنده روسی توسط ترکیه گفت: امیدواریم که پیامدهای این واقعه طوری نباشد که بر روی دینامیک دیپلماتیکی که در سوریه آغاز شده است، تاثیرمنفی بگذارد.وی افزود: هنوز جزئیات دقیق این واقعه را نمی‌دانیم ولی نخستین واکنش ما، دعوت به احتیاط در واکنش‌ها و درخواست از بازیگران مبنی بر اینکه این حادثه را یک مانع در مذاکرات سوریه نکنند.

رئیس جمهوری چک هم روز سه شنبه ضمن محکومیت سرنگوی جنگنده روسیه توسط ترکیه، تاکید کرد که این اقدام آنکارا فرضیه همکاری ترکیه و داعش را تقویت می‌کند.«میلوش زِمان» گفت: بدون شک سرنگونی جنگنده روسی توسط ترکیه که در عملیات علیه گروه داعش در سوریه مشارکت داشت، اوضاع منطقه را بحرانی تر خواهد کرد.«عمران الزعبی» وزیر اطلاع رسانی سوریه نیز گفت که سرنگون کردن یک فروند هواپیمای جنگی روسیه، جنایت تازه‌ای است که به پیشینه گروه‌های تروریستی که در سوریه می‌جنگند و همچنین کشورهایی که از این گروه‌ها حمایت مالی و تسلیحاتی می‌کنند، افزوده خواهد شد.

http://ebtekarnews.com/?newsid=27346

ش.د9404582