شبح داعش در آسیای میانه

(روزنامه جمهوري اسلامي – 1394/10/27 – شماره 10505 – صفحه 6)

روسیه و جمهوری‌های شوروی سابق در آسیای میانه هر روز بیش از گذشته ضرورت مقابله با خطرات گسترش نفوذ داعش را با توجه به عضویت صدها شهروند خود در این گروه تروریستی درک می‌کنند که بازگشت آنان به کشورهایشان می‌تواند امنیت و منافع ملی آنها را در کانون تهدید قرار دهد.

به گزارش "ایرنا"، تحکیم و یکپارچه سازی نظام‌های امنیتی کشورهای در خطر تروریسم داعش با حمایت مسکو، ایجاد بانک اطلاعاتی شهروندان کشورهای منطقه که به داعش پیوسته‌اند و اتخاذ تدابیر مشترک مرزی از جمله اقدامات در دستور کار روسیه و بسیاری از جمهوری شوروی سابق است که گفته می‌شود حدود هفت هزار نفر از اتباع آنها در صفوف تروریست‌ها بویژه داعش در سوریه و عراق می‌جنگند.

«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه نیز بارها خواستار اتحاد و همگرایی جمهوری‌های شوروی سابق در برابر خطرات گروه‌های تروریستی بویژه داعش شده است.

خبرگزاری اسپوتنیک در این زمینه گزارش داده است: طی یک سال از منابع مختلف خبرهایی در خصوص حضور شهروندان جمهوری‌های جنوبی شوروی سابق در گروه‌های افراطی در خاور میانه و افغانستان شنیده می‌شود.

این خبرگزاری افزوده است: اکنون مشکلات امنیتی به سختی‌های اقتصادی اضافه و افزایش فعالیت‌های استخدام کنندگان داعش به درد اصلی مقامات کشورهای درگیر مبدل شده است.

کارشناسان در تاجیکستان در این زمینه تاکید می‌کنند، اکنون شاید کسی شمار دقیق شهروندان کشورهای آسیای میانه را که در گروه‌های داعش می‌جنگند نمی‌داند. ارگان‌های مسئول در رسانه‌های محلی هر لحظه اطلاعاتی را درباره تعداد تقریبی افرادی را که به این گروه‌ها پیوسته‌اند.اعلام می‌کنند.

اما باید تاکید کرد این اطلاعات تقریبی است. بر اساس خبرهای سازمان اطلاعات در گروهک تروریستی ممنوعه داعش طی دو سال اخیر بیش از 600 شهروند تاجیک عضویت داشته‌اند که تقریبا 300 نفر آنان کشته شده‌اند.

در زمان حاضر دادستانی تاجیکستان 400 پرونده در ارتباط با افرادی تشکیل داده است که در عملیات نظامی در خاور میانه شرکت دارند.

اسپوتنیک نوشته است: رقم‌های وحشت برانگیزی از قزاقستان و قرقیزستان نیز به گوش می‌رسد. رسانه‌های این کشورها اطلاعاتی درباره حضور احتمالی بیش از 300 شهروند قزاقستان و صدها نفر از قرقیزستان در گروهک داعش را منتشر کرده‌اند.

در هر یک از کشورهای آسیای مرکزی کارشناسان امور امنیتی به این امر توجه نشان می‌دهند که چگونه این افراد در گروه‌های داعش در سوریه ظاهر می‌شوند. بیش از همه این نظر وجود دارد که افراد با روش‌های غیر تماسی و با شبکه‌های اجتماعی اینترنت و وب سایت‌های افراطی استخدام می‌شوند.

«شیرعلی رضایف» نویسنده مقالات علمی مربوط به مشکلات رادیکالیسم و کارشناس مرکز تحقیقات استراتژیک زیر نظر ریاست جمهوری تاجیکستان با این نقطه نظر موافق است.

رضایف می‌گوید: افراطیون از روش‌های مختلف خبررسانی و هشدار استفاده می‌کنند و برای مثال فیلم‌های ویدئویی ساخته یا صداها را ضبط می‌کنند و از آنها برای جذب تاجیک‌ها به داعش استفاده می‌کنند و اگر تحقیقات گسترده‌ای انجام شود، می‌توان این اقدامات را آشکار کرد.

به گفته یک تحلیلگر در شهر دوشنبه، سازمان‌های مسئول به افزایش تعداد منابع اینترنتی با جنبه افراط گرایی واکنش نشان می‌دهند. امسال در تاجیکستان تقریبا 100 سایت بسته شده است.

صفحات اینترنتی گروهک‌هایی چون داعش، جبهه النصره و القاعده در این لیست قرار دارند. اقدامات مربوط به بلوک کردن سایت‌های اینترنتی سازمان‌های ممنوعه در کشورهای منطقه نیز انجام شده است.

رضایف کارشناس مسائل رادیکالیسم توضیح می‌دهد: امروز باید دقیقا بر روی فضای اطلاعاتی کار کرد. برای مثال در آسیای مرکزی، قزاقستان تجربه زیادی دارد. سال گذشته با تصمیم دادگاه شمار زیادی از وب سایت‌های تبلیغ‌کننده افراط گرایی بسته شدند. اگر تلاش دولت در زمینه اطلاعاتی معطوف گردد می‌توان سطح رادیکالیسم را کاهش داد.

خبرگزاری روسی افزوده است: کارشناسان امنیتی خاطر نشان می‌کنند که بستن برخی سایت‌های اینترنتی به حل بخشی از این مشکل کمک می‌کند. تحلیلگران به مقامات پیشنهاد می‌دهند که دستور کار اطلاعاتی جایگزین را در اینترنت قرار دهند، یعنی عملا در شبکه‌های اینترنتی با قرار دادن موضوعات با کیفیتی که ماهیت ضد افراطی دارند رادیکالیسم را سرکوب کنند.

بر اساس ارزیابی‌های کارشناسان، اکثرا افراد که وارد گروه‌ها و سازمان‌های ممنوعه در آسیای مرکزی می‌شوند، بین 18 تا 40 سال دارند و از طریق کانال‌هایی که هم در داخل و هم در خارج فعال هستند، در دام استخدام کنندگان می‌افتند.

متخصصین ضمن نشان دادن کانال‌هایی که خارج از مرزهای منطقه فعال هستند، مسیر به خاور میانه را از روسیه می‌دانند.

« کاسیم بیک محمدوف» تحلیلگر تاجیکستانی در این باره توضیح می‌دهد که آسیب پذیرترین گروه، کارگران مهاجر در روسیه هستند. افراد جوان یعنی کارگران مهاجر با جامعه محلی در روسیه ادغام نمی‌شوند. آنها جداگانه زندگی می‌کنند و مستعد پیوستن به داعش هستند. نمایندگان روحانیون رسمی نه از روسیه و نه از کشورهای آسیای مرکزی به طور فعال با آنها کار نمی‌کنند.

«در عین حال فرستادگان سازمان‌های افراطی و تروریستی فعالانه روی باورهای آنان کار می‌کنند. پیشتر نمایندگان قفقاز نقش آشوبگران را ایفا می‌کردند و اکنون نسل آشوبگران سازمان‌های افراطی از جمله در آسیای مرکزی رشد کرده است. اوضاع ایدئولوژی بسیار خطرناک است. حداقل 20 درصد کارگران مهاجر یکبار در سال به کشورهای خود بازمی گردند و در آنجا روحیه داعشی را پرورش و توسعه می‌دهند.»

اسپوتنیک در این باره نوشته است: کارشناسان توضیح می‌دهند که یافتن استخدام کنندگان سازمان داعش که با مهاجرین در روسیه کار می‌کنند به شدت دشوار است. مساله این است که مهاجرین از کشورهای آسیای مرکزی به شکل بسته زندگی می‌کنند و سازمان اطلاعات روسیه به دشواری می‌تواند ماموران خود را وارد چنین محافلی کند و در این شرایط به همکاری سازمان‌های اطلاعات کشورهای شوروی سابق نیازاست.

«ویکتور میخایلوف» کارشناس مسائل رادیکالیسم از ازبکستان و رئیس سایت خبری «آنتی ترور تودی. کام» می‌گوید: استخدام به شدت جریان دارد، برای آنکه جوانان به شکل بسته‌ای زندگی می‌کنند. سازمان اطلاعات روسیه نمی‌تواند از روش‌های اعزام مامور استفاده کند. در این شرایط آنها در واقع قدرتی ندارند. هیچ ادبیات و جزوه‌ای توزیع نمی‌شود همانطور که 10سال پیش انجام می‌شد، امروز گجت‌ها با فن آوری‌های نوین وجود دارند.

از نگاه کارشناسان شرایط در کشورهای آسیای میانه متفاوت است. به طور مثال در ازبکستان توانسته‌اند مانع قابل اعتمادی ایجاد کنند. اما مساله پیچیده‌تر در قرقیزستان و تاجیکستان است. در این کشورها مواردی بوده که جوانان برای پول یا آرمان‌های خیالی در دام استخدام کنندگان اسیر و به منطقه درگیری فرستاده شده‌اند و رسانه‌های محلی در این باره گزارش‌هایی منتشر کرده‌اند.

خبرگزاری روسی نوشته است: همیشه هم افراد تنگدست صید شبکه‌های استخدامی نمی‌شوند، بلکه افراد متمول هم بودند. برای مثال «گل مراد حلیموف» فرمانده سابق مامورین ویژه پلیس تاجیکستان که ثروتمند و تحت امر دولت بود برای جنگ عازم سوریه شد که پرونده قضایی با اتهام «مزدور» و «خیانت به میهن» برای این نظامی فراری در تاجیکستان تشکیل شده است.

در آغاز ماه آذر گذشته، برخی رسانه‌های تاجیکی اطلاع دادند که فرمانده فراری در جریان بمباران‌ها در سوریه به شدت زخمی شده و در واقع دیگر به درد گروهک نمی‌خورد.

http://jomhourieslami.net/?newsid=77480

ش.د9405546