ایشان تأکید می‌کردند، انسان در زندگی مانند کاغذ شطرنجی است که در هر لحظه سر یک چهار راه قرار دارد و خاطرنشان می‌نمودند «خط مستقیم یکی بیشتر نیست و امکان ندارد دو خط راست باشد؛ اما در سر چهارراه‌ها عواملی درونی و بیرونی وجود دارد که انسان را به این سو و آن سو می‌کشاند».
آیت الله محمد یزدی در ۱۹ آذر ۱۳۹۹، پس از عمری خدمت خالصانه و سراسر افتخار به اسلام و انقلاب و نظام دار فانی را وداع گفت.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیام تسلیت در پی درگذشت آیت‌الله یزدی، از ایشان با عناوین و ویژگی‌های والایی یاد نمودند:
- عالم مجاهد و پارسا
- سوابق انقلابی و مبارزات دوران طاغوت
- حضور پیوسته و همیشگی در همه‌ی دوران‌های انقلاب
- اشتغال به مسئولیت‌های بزرگ در اداره‌ی کشور
- شخصیتی جامع و اثرگذار
- عالم جلیل
- ایمان راسخ به مبانی انقلاب و استقامت در این راه
- غیرت دینی و انقلابی
- شخصیت مکرم
قهرمان در همه عرصههادر پیام‌های متعدد تسلیت که از جانب اقشار مختلف منتشر گردید، از آیت الله یزدی با تعابیر و صفات عظیم و بیشماری یاد شده است، از جمله:- ایمان بسیار بالا به خداوند متعال- همه افعال و اقوالش مخلصانه بود- سپری نمودن عمر در جهت احیای اسلام ناب محمدی- خدمات فراوان به اسلام و مکتب اهل‌بیت- برای اسلام، انقلاب اسلامی و مردم سینه سپر کرده بود- دیده‌بان انقلاب- خادم راستین مردم و انقلاب- با تمام توان از انقلاب اسلامی پاسداری می‌کرد- یاور مخلص و شجاع امامین انقلاب- یار دیرین امام و رهبری معظم انقلاب- چهره‌ای ممتاز در میان علمای پیشتاز نهضت امام خمینی- از یاران صدیق و پیشگام امام راحل و رهبری- پشتیبان شجاع ولایت و رهبری- امین و مورد وثوق ولایت‌فقیه- عالم جلیل‌القدر - روحانی پارسا و فقیه بصیر - مجاهد نستوه - عالم وارسته، مجاهد، پارسا، شجاع و انقلابی- برخوردار از زندگی بر اساس سبک دینی و به دور از تشریفات - دارای شخصیتی تکلیف‌محور - برخوردار از بصیرت و بصیرت‌افزایی و شجاعت کم‌نظیر- هرگاه انحرافی را در بین انقلابیون می‌دید، تذکر می‌داد و با کسی هم تعارف نداشت- بار‌ها و بی‌محابا در سطوح بالا به مسئولان نظام تذکراتی می‌داد- شروع مبارزه با مفاسد اقتصادی به ویژه در سطح مدیران رده بالا از دوره ریاست آیت الله یزدی بر قوه قضاییه- قهرمان در همه عرصه‌های علمی، سیاسی و اخلاقی- جامع علم و عمل و جهاد و زُهد
مبارز و خدمتگزار انقلابیآیت الله محمد یزدی در سال ۱۳۱۰ در اصفهان دیده به جهان گشود. ایشان با ورود به حوزه علمیه قم، مبارزه و درس را با هم شروع کرد و در درس امام خمینی و جلسات عمومی و خصوصی ایشان مشارکت فعالی داشت و خیلی زود مبارزات انقلابی را به رهبری امام آغاز نمود.فعالیت‌های گسترده و سخنرانی‌های افشاگرانه ایشان موجبات دستگیری، ممنوع‌المنبری، زندان و تبعید‌های متعدد را فراهم آورد، اما در دوران تبعید نیز دست از مبارزه برنمی‌داشت و بار‌ها به طور مخفیانه به تهران و قم می‌آمد و در جریان امور قرار می‌گرفت و اعلامیه‌های امام را برای مردم و علمای شهر‌ها می‌برد. در قم و تهران جلساتی را به صورت مخفی تشکیل می‌داد و با افراد و جریان‌های گوناگون به تبادل نظر می‌پرداخت. منزلش هم در آستانه پیروزی انقلاب مرکز تلاش‌ها و حل و فصل بسیاری از امور جریان‌های انقلاب بود.پس از انقلاب در مناصب مهم و حساس به صورت شبانه‌روزی و خستگی‌ناپذیر خدمت نمود.برخی از این مناصب چنین است:- مدیریت استقبال از امام خمینی در سال ۱۳۵۷- مسئول دفتر امام در قم در سال ۱۳۵۷- رییس دادگاه انقلاب اسلامی قم - نمایندگی مجلس شورای اسلامی (دوره‌های اول و دوم)- عضو فق‌های شورای نگهبان- امام جمعه موقت شیراز بعد از شهادت آیت‌الله دستغیب- نماینده مجلس خبرگان رهبری (دوره دوم) از استان تهران- عضو هیأت بررسی پیش‌نویس قانون اساسی- نمایندگی امام برای حل مشکلات سیاسی و اجتماعی برخی شهر‌ها- رییس قوه قضاییه- امام جمعه موقت تهران- عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم- رییس مجلس خبرگان رهبری- رییس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
مواضع و عملکرد انقلابی، شجاعانه، بصیر و ولایت‌محور آیت الله یزدی در برهه‌ها و موضوعات مختلف بسیار درخشان و زبان‌زد خاص و عام است. در ادامه به دو مورد از اقدامات تاریخی و ماندگار آیت‌الله یزدی اشاره می‌کنیم.
پشتیبانی قاطعانه از مرجعیت رهبر انقلابپس از ارتحال آیت الله العظمی اراکی در سال ۷۳، جامعه مدرسین و جامعه روحانیت مبارز برای مشخص شدن تکلیف مقلدین به صورت جداگانه با انتشار بیانیه‌هایی شخصیت‌های واجد شرایط مرجعیت را اعلام می‌نمایند. در هر دو بیانیه نام آیت الله خامنه‌ای وجود دارد.متأسفانه در آن برهه چالش‌ها و تنش‌هایی بر سر اعلام مرجعیت رهبر انقلاب ایجاد گردید که پرچمدار آن مرحوم منتظری بود و رسانه‌های دشمن نیز در این موضوع تنش‌ها، سوء‌استفاده‌ها و جنجال‌آفرینی‌ها کردند.آیت الله یزدی شجاعانه و قاطعانه و در پنهان و آشکار بر مرجعیت رهبری اصرار ورزیدند و اولین کسی که مرجعیت آیت الله خامنه‌ای را در تریبون رسمی فریاد زد، آیت الله یزدی در خطبه‌های نماز جمعه تهران بود.
آیت‌الله یزدی ماجرا را چنین شرح می‌نماید:«آیت‌الله گلپایگانی فوت شدند، آیت‌الله اراکی فوت شدند، در جامعه مدرسین مطرح شد که باید تعدادی از علمای معروف و شناخته‌شده، به‌عنوان مراجع تقلید از طرف جامعه مدرسین معرفی شوند.آن موقع هم دبیر جامعه مدرسین آیت‌الله فاضل بودند که الآن عکسشان هم اینجا است. در آن جلسه نام هفت - هشت نفر مطرح بود؛ من ادعا کردم که من یک [خواسته]مثبت دارم و یک منفی و به هیچ قیمت از این دوتا نمی‌گذرم؛ [خواسته]مثبت این است که باید آیت‌الله خامنه‌ای را هم ردیف این آقایانی که می‌خواهید به‌عنوان مرجع بعد از فوت آیت‌الله گلپایگانی و اراکی معرفی کنید، قرار دهید. آقای منتظری را هم باید نفی کنید که نفی من آقای منتظری است و اثبات هم آقای خامنه‌ای است. [آقای فاضل فرمودند که]شما راجع به نفی قبول کن که به سکوت برقرار شود، راجع به اثباتت ما موافقت می‌کنیم؛ یعنی راجع به آقای منتظری نه نفی و نه اثبات، هیچی نگوییم و سکوت کنیم، اما راجع به آقای خامنه‌ای بگوییم. آقای مکارم، آقای کی، آقای کی، یکی هم آقای خامنه‌ای. گفتم: «به احترام شما، من قبول می‌کنم. بالاخره [در مورد]آقای منتظری باید سکوت کنید؛ یعنی از طرف جامعه نباید باشد.» ... بعد از طرف جامعه مدرسین اعلام شد. من در آن موقع، نماز جمعه تهران هم می‌رفتم، من در نماز جمعه تهران مطرح کردم و گفتم که یکی از مراجع، مقام معظم رهبری هستند که شعار «هم مرجع، هم رهبر» بر شعار‌های نماز جمعه اضافه شد.»
روشنگری و افشاگری در فتنه ۸۸
فتنه ۸۸ یکی از مقاطع حساس انقلاب بود که سران استکبار و غربی‌ها با همراهی سرسپردگان داخلی از یک سو و فریب‌خوردگان ناآگاه از سوی دیگر و با استفاده از غبارآلود کردن فضای کشور، درصدد سقوط نظام جمهوری اسلامی ایران بودند. سکوت یا مواضع دوپهلوی برخی خواص و بدتر از آن مواضع معاندانه و دشمن شادکن برخی دیگر از خواص در آن ایّام بر غبارآلودگی فضا افزود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی مهم‌ترین شخصیتی بودند که در این فضا روشنگری و افشاگری و بصیرت‌افزایی نموده و موجبات شکست فتنه را فراهم آوردند.
برخی نخبگان و خواص سیاسی نیز عملکرد ممتازی در عرصه مبارزه با فتنه از طریق روشنگری داشتند که از جمله پیشتازان آن‌ها آیت الله یزدی بود.
آیت الله یزدی نسبت به فتنه و فتنه گران حساس و مراقب انسجام ملت بود به طوری که در سال ۸۸ تذکراتی به سران فتنه داد، ولی وقتی از آن‌ها مأیوس شد، آشکار موضع گیری نمود.
ایشان به صراحت از همان روزهای نخست، فتنه را محکوم و در ایام غبارآلود فتنه، روشنگری و افشاگری‌های بسیار صریح و کوبنده‌ای انجام دادند و مکرر با منطق و بیان انقلابی پاسخ‌های دندان‌شکنی به سران و صحنه‌گردانان فتنه ارائه نمودند.
آیت‌الله یزدی در این برهه با مواضع به موقع و صریح به بصیرت‌افزایی در جامعه و کنار رفتن غبار‌های فتنه کمک شایانی نمود.
اصرار بر شاخص قرار دادن ولایت‌فقیه
ایشان همواره در جریان فتنه بر شاخص قرار دادن ولایت‌فقیه تأکید و اصرار داشتند.
ایشان در دی ماه ۱۳۸۸ با تأکید بر اینکه ولایت فصل‌الخطاب است و هر گاه نظرات ما همخوانی نداشت، ولایت راهگشاست، می‌گویند: در همین قضایای اخیر خدمت ایشان عرض کرده‌ایم که فرمایشات شما با صحبت‌های برخی مسئولان جمع نمی‌شود و نمی‌دانیم باید چه کار کنیم، اما ایشان با درایت راه درست را نشان دادند.
ایشان تأکید می‌کردند، انسان در زندگی مانند کاغذ شطرنجی است که در هر لحظه سر یک چهار راه قرار دارد و خاطرنشان می‌نمودند «خط مستقیم یکی بیشتر نیست و امکان ندارد دو خط راست باشد؛ اما در سر چهارراه‌ها عواملی درونی و بیرونی وجود دارد که انسان را به این سو و آن سو می‌کشاند و بر همین اساس در قضایای اخیر، دیدیم عده‌ای حکم رهبری را نشنیده گرفتند».
ایشان در موقعیتی دیگر، با نشان دادن تابعیت محض از، ولی فقیه زمان، اعلام نمودند: «هر جا که آیت‌الله خامنه‌ای بروند، ملت و ما دنبال ایشان خواهیم بود».
روحشان شاد و یادشان گرامی باد.
