(روزنامه اطلاعات – 1395/08/17 – شماره 26579 – صفحه 12)
نظرسنجيها و افکار سنجي انتخابات آمريکا در سال 2016
«ابراهيم محسني» مدرس دانشگاه به عنوان نخستين سخنران اين نشست با تاکيد بر اهميت نظرسنجي درباره انتخابات پيش رو، بحث خود را با طرح سه پرسش آغاز کرد و گفت: در تشريح اين قبيل نظرسنجيها توجه به چند نکته ضروري است؛ نخست اينکه نتايج نظرسنجيها چه چيز را نشان مي دهد؟ دوم، چه عواملي مي تواند بين نتايج نظرسنجيها و واقعيت فاصله بياندازد و سوم، با توجه به نتايج اين افکارسنجيها چه قضاوتي مي توان در مورد انتخابات داشت؟
وي با بيان اينکه بيش از 100 موسسه نظرسنجي هر کدام به نحوي اطلاعاتي درباره ميزان محبوبيت نامزدهاي انتخابات آمريکا را ارزيابي مي کنند، اظهار داشت: يکي از معروف ترين اين موسسهها فاصله بين «هيلاري کلينتون» نامزد دموکرات و «دونالد ترامپ» نماينده جمهوريخواهان را چهار درصد اعلام کرد. همچنين در نظرسنجيهاي «اي.بي.سي نيوز» و «واشنگتن پست» اين فاصله کمتر مي نمايد. نکته مهم اين است که در همه نظرسنجيهاي اعلام شده، ميزان محبوبيت کلينتون بالاتر از ترامپ است. البته ممکن است تا لحظه آخر با پيش آمدن رويدادهايي اين فاصله کاهش يابد.محسني در پايان، نتايج نظرسنجيهاي صورت گرفته را منطبق با واقعيتهاي موجود و ضريب خطاي آنها را بسيار پايين دانست.
اهميت مشارکت زنان در انتخابات رياست جمهوري 2016
«زهره خوارزمي» کارشناس مسائل آمريکا دومين سخنران اين نشست، به فراز و فرودهاي مشارکت سياسي زنان در تاريخ آمريکا پرداخت و اظهار داشت: پيش از جنگ جهاني اول، حضور زنان در جوامع غربي کمرنگ بود و آنان از حق راي برخوردار نبودند،اما پس از پايان اين جنگ ورود زنان به عرصههاي اجتماعي- اقتصادي آغاز و در سال 1920 براي نخستين بار در تاريخ آمريکا حق راي زنان به رسميت شناخته شد. با وجود اين، همچنان نوعي «شکاف جنسي»(gender gap) در جامعه آمريکا پابرجا است که در انتخابات پيش رو نيز اين موضوع بيش از گذشته خود را نشان مي دهد.خوارزمي درباره تفاوت وضع دو نامزد انتخاباتي آمريکا در جامعه زنان اين کشور گفت: نگاه اين 2 نامزد انتخاباتي درباره زنان بسيار متفاوت از يکديگر بوده است.
کلينتون در زمان تصدي پست وزارت امور خارجه هميشه زنان را به عنوان دستيار و مشاور در سازمانهاي مختلف منصوب مي کرد و به اين ترتيب براي نقش و جايگاه زنان اهميتي ويژه قايل مي شد اما در کارنامه ترامپ نه تنها سابقه اي از مشارکت زنان مشاهده نمي شود که در ادبيات وي نيز زنان جايگاهي ندارند.اين کارشناس مسائل آمريکا افزود: کلينتون برخلاف ترامپ مسائل مربوط به زنان را به خوبي مي شناسد و براي موضوعهاي مربوط به اين حوزه همچون امور خانواده، مسائل مربوط به تامين اجتماعي، حقوق زايمان و ... تلاشهايي را انجام و برنامههاي مشخصي را ارايه داده است.وي در ادامه با سمبل و نماد دانستن کلينتون براي زنان آمريکا گفت: انتخاب کلينتون لحظه تاريخي براي زنان آمريکا خواهد بود که سالها براي اين موقعيت جنگيده اند.
احزاب دموکرات و جمهوريخواه و سياستهاي آمريکا
«ناصرهاديان» مدرس دانشگاه و تحليلگر مسائل آمريکا با طرح اين پرسش که چه کسي به ترامپ راي مي دهد، سخنان خود را آغاز کرد و گفت: او به بيشتر اقشار آمريکا مانند لاتين تبارها، زنان و ... اهانت کرده است. براي پاسخ به اين پرسش بايد به موضوع اولويت بنديها در ذهن شهروندان آمريکايي توجه کرد. به عنوان نمونه سختگيري در مورد مهاجران براي برخي بيشتر از توهينهاي ترامپ به زنان اهميت دارد.هاديان ادامه داد در آمريکا رييس جمهوري به پنج دليل نمي تواند تغييرات زيادي را در کشور ايجاد کند که عبارتند از: ساختار قدرت در آمريکا، ساختارها و نظامهاي محدوديت زاي بين المللي، وجود هنجارهاي ملي و بين المللي، ضرورتهاي اقتصادي و در نهايت محدوديتهاي بروکراتيک و بدنه کارشناسي.وي سپس به پيامدهاي احتمالي پيروزي هر يک از دو نامزد پرداخت و گفت: در صورت پيروزي کلينتون در انتخابات، ارتباط اين کشور با رقيبان ايران از جمله عربستان و رژيم صهيونيستي بهبود خواهد يافت اما در مورد ايران نتيجه اي عکس روي خواهد داد اما ترامپ سياستهاي مستقل تري را در پيش مي گيرد.
ساختار نظام انتخاباتي و شيوه انتخاب رييسجمهوري آمريکا
«فواد ايزدي» از ديگر صاحبنظران مسائل آمريکا نيز در ارتباط با انتخابات اين کشور سخنراني کرد. وي در ابتدا سه پرسش اساسي را مطرح کرد که نخست، چه کساني حکومت مي کنند؟ دوم، در واقع چه کسي حکومت مي کند؟ و سوم، مردم چقدر در نظام انتخاباتي تاثير گذارند؟ ايزدي براي پاسخ به اين پرسشها، چهار نظريه مطرح در سياست را تشريح کرد.نظريه نخست؛ برخي معتقدند در آمريکا سيستم بر مبناي دموکراسي است و در نهايت تصميم گيرنده نهايي مردم اند. نظريه دوم؛ برخي از نخبگان اقتصادي در آمريکا با تسلط بر حوزه سياسي حکومت مي کنند. البته اين نخبگان ميتوانند علاوه بر نخبگان اقتصادي، نخبگان رسانهاي و ... نيز باشند.
نظريه سوم؛ به معني تکثر است، به عبارتي در آمريکا جناحهاي مختلف وجود دارند و هر جناح در پي به کرسي نشاندن منافع خود است. نظريه چهارم؛ همان مکتب سوم است اما به جاي جناحها، گروهها و سازمانهاي غيردولتي و مردم نهاد وجود دارند که در تصميم گيريها موثرند. در اين مورد هم حرف نهايي را گروهي مي زند که از وضعيت مالي بهتري برخوردار باشد.اين تحليلگر مسائل آمريکا چنين نتيجه گرفت: سخناني که ترامپ درباره ساختار سياسي آمريکا مطرح مي کند بي شباهت به نظريههاي دوم و چهارم نيست. او بارها در سخنان خود از موضوع مهندسي شدن انتخابات يعني نقش کمرنگ مردم و نقش پررنگ ميلياردرها سخن به ميان آورده است.
ارزيابيهاي خارجي از نامزدهاي رقيب در آمريکا
«محمدعلي موسوي» مدرس دانشگاه و کارشناس مسائل آمريکا با طرح سه پرسش سخنان خود را آغاز کرد که عبارت بودند از: چرا انتخابات آمريکا براي ديگر کشورها اهميت دارد؟ چرا اين انتخابات توجهها را به خود جلب کرده است؟ عکس العمل آشکار و پنهان قدرتهاي بزرگ درباره اين 2 نامزد چه بوده است؟ موسوي در پاسخ به نخستين پرسش گفت: بعد از جنگ جهاني دوم آمريکا يکي از دو ابرقدرت و اکنون تنها ابرقدرت جهان است. هر گونه تغيير و تحولي در اين کشور مي تواند در معادلات جهاني تاثير مستقيم بگذارد. آمريکا بزرگترين اقتصاد جهان است که در سال 2015 حجم تجارت خارجي اين کشور با چين560 ميليارد دلار و با اتحاديه اروپا به يک تريليون دلار مي رسيد. بنابراين مي توان گفت اقتصاد اين کشورها با آمريکا در هم تنيده است و براي آنها اين که چه کسي رييس جمهوري آمريکا خواهد شد، اهميت دارد.وي در پاسخ به پرسش دوم، تصريح کرد: منطق حاکم بر آمريکا «استمرار» است نه «تغيير»، در حالي که مردم اين کشور خسته از استمرار، خواستار تغييرات اساسي اند.
اين موضوع باعث شده است که به رغم مخالفت سران جمهوريخواه و سخنان جنجال ساز ترامپ، باز هم وي نزد مردم آمريکا از محبوبيت برخوردار باشد. موسوي در پاسخ به سومين پرسش، اظهار داشت: به طور معمول دولتهاي خارجي در انتخابات آمريکا از فرد خاصي حمايت نمي کنند، اگر چه آنها تمايلات خود را پنهاني و گاهي در قالب کمکهاي مالي دنبال مي کنند.موسوي با بيان چند دليل، تاکيد کرد : نتيجه انتخابات آمريکا بيش از هر کشوري براي روسيه اهميت دارد. وي افزود: پوتين، ترامپ را آشکارا داراي صلاحيت براي رياست جمهوري دانسته است. افشاي ايميلهاي کلينتون مساله اي بود که روسيه به نفع حزب جمهوريخواه از آن استفاده کرد. همچنين گفته مي شود که مسکو در نظر دارد يکي از ديپلماتهاي خود را با هدف نظارت بر انتخابات به آمريکا اعزام کند؛ موضوعي که با موضع گيري تند آمريکاييها روبرو شده است.
نخبه گرايي و پوپوليسم اقتصادي- سياسي در انتخابات آمريکا
«حسن حسيني» به عنوان آخرين سخنران اين نشست با معرفي کتاب' America's Three Regimes: A New Political History' به قلم «مورتون کلر» مورخ آمريکايي، نگاه تازه اين کتاب را به تاريخ و سياست آمريکا انعکاس داد و گفت: کلر معتقد است از سال 1930 تا به امروز تاثيرگذاري نهادهاي غيررسمي به ويژه غيرحزبي بر سياست گذاريهاي آمريکا فزوني يافته است.وي با اشاره به مقالهاي که به تازگي در روزنامه «وال استريت ژورنال» انتشار يافته است، بيان داشت: طي 40 سال گذشته شاهد تغيير بازيگران در عرصه سياست و نقش احزاب رسمي هستيم. بنابراين رژيم تازه اي در حوزه سياسي آمريکا در حال شکل گرفتن است که نتيجه اين رژيم چيزي جز رشد پوپوليسم و کاهش نقش و وزن نخبهگرايي نيست.
اگر ترامپ شکست در انتخابات را نپذيرد چه خواهد شد؟
کارشناسان حقوقي ميگويند خودداري دونالد ترامپ از بيان اين مساله که نتايج انتخابات رياست جمهوري آمريکا را در صورت شکست ميپذيرد، مسالهاي بيسابقه و دلسرد کننده است.به گزارش ايسنا، به نقل از گاردين، در اين ميان در حالي که عدم پذيرش شکست از سوي يکي از نامزدهاي احزاب مهم در شب انتخابات، دموکراسي آمريکا را وارد فضايي نامشخص ميکند آنچنان که کارشناسان طيفهاي مختلف ميگويند، از منظر قانوني اين امر تغييري در شرايط ايجاد نخواهد کرد.
جيمز بوپ، يک وکيل قانون اساسي محافظه کار در اين باره ميگويد: صراحتاً براساس سيستم ما اذعان کردن يا نکردن بازنده انتخابات به شکست اصلا مطرح نيست و اهميتي ندارد؛ نتيجه انتخابات قاطع و غيرقابل بازگشت است.اين در حالي است که دونالد ترامپ جمهوريخواه در سومين و آخرين مناظره نامزدهاي رياست جمهوري ، دو بار از بيان اين مساله که در صورت شکست آن را خواهد پذيرفت، خودداري کرد.مجري مناظره کرين والاس وي را تحت فشار قرار داد و خاطرنشان کرد که انتقال صلح آميز قدرت يکي از اصول قديمي دموکراسي آمريکاست.
والاس در اين باره گفت: يک انتقال قدرت قرار است در کشور ما رخ دهد. در حقيقت يکي از افتخارات اين کشور انتقال صلح آميز کشور است و هيچ اهميتي ندارد يک کمپين چه قدر براي پيروزي تلاش کرده باشد اما در پايان بازنده بايد شکست خود را بپذيرد.در پاسخ به اين مساله ترامپ عنوان کرد: من به وقتش به اين موضوع فکر ميکنم و فعلا شما را در اين انتظار ميگذارم!کلينتون به سرعت به اين پاسخ واکنش نشان داد و گفت: اين وحشتناک است. از اينکه فردي به عنوان نامزد از دو حزب بزرگ کشور چنين موضعي اتخاذ کند احساس انزجار ميکنم!پس از آن ميلياردر نيويورکي رقابت سياسي آمريکا طي سخنراني خود سوالات جديدي را درباره اين مساله ايجاد و عنوان کرد: من کاملا نتايج اين انتخابات بزرگ و تاريخي را اگر پيروز شوم، خواهم پذيرفت! به طور قطع من نتايج روشن انتخابات را ميپذيرم اما حق خود را براي به چالش کشيدن نتيجه انتخابات در صورتي که اين نتيجه مشکوک بود، حفظ ميکنم.
با اين حال اين موضع ترامپ به نظر نميرسد که نظري مشترک با نزديکان وي باشد.تنها چند ساعت پيش از مناظره مذکور مايک پنس، معاون ترامپ، کلينان کانوي، مدير کمپين او و ايوانا ترامپ، دخترش همگي تاکيد کردند که نتيجه انتخابات را خواهند پذيرفت.براساس سيستم الکترال انتخابات آمريکا، آمريکاييها به صورت مستقيم رئيس جمهوري خود را انتخاب نميکنند. آنها ابتدا مجموعهاي از راي دهندگان را که بايد به يکي از افراد فهرست نامزدهاي حزب راي دهند، انتخاب ميکنند. يک نامزد براي پيروزي در انتخابات به 270 راي الکترال نياز دارد.با وجود اينکه معمولا برنده انتخابات شب انتخابات مشخص ميشود راي رسمي "الکترال کالج" چند هفته بعد اعلام ميشود.
در هفتههاي مياني شب انتخابات تا راي شوراي گزينگران ترامپ ميتواند به نتيجه انتخابات اعتراض کرده و يا در شرايط خاصي درخواست بازشماري آرا را مطرح کند اما اگر که ميزان اختلاف آراي اين انتخابات بسيار پايين باشد شانس پيروزي ترامپ در اين پرونده بسيارکم است.
ريک هيسن، يکي از اساتيد برجسته حقوق آمريکايي در اين باره توضيح ميدهد: او ميتواند شکايت کند اما اگر با اختلافي فاحش نتيجه اين انتخابات را واگذار کند بعيد به نظر ميرسد که بتواند پرونده را به دادگاه بکشاند.
هيسن خاطرنشان کرد که او بيشتر نگران اظهار نظرات ترامپ است که "نفرت برانگيز و بيسابقه" است و ميتواند در صورت شکست جمهوريخواهان به خشونت در شب انتخابات منجر شود.پس از مناظره دو نامزد رياست جمهوري آمريکا حاميان ترامپ تلاش کردند تا اظهارات وي را به نوعي به انتخابات سال 2000 مرتبط بدانند؛ انتخاباتي که شاهد رقابتي بسيار نزديک ميان جورج بوش و ال گور بود. با اين حال کارشناسان اين قياس را معالفارق ميدانند.ريچارد ريوبن، استاد حقوق دانشگاه ميسوري در اين باره توضيح ميدهد: اين رقابت بوش و ال گور نيست. در آن زمان پس از شمارش آرا سوالاتي قانوني درباره انتخابات وجود داشت.
اين پرونده روند قانوني خودش را طي کرد و ال گور با احترام تصميم دادگاه عالي را پذيرفت.وي ادامه داد: اما اقدام ترامپ تلاشي با هدف براي مشروعيتزدايي از هر نتيجه يا تصميمي است که خلاف خواسته وي صادر يا مطرح شود. اتفاقي که در دوران زندگي من در عرصه سياسي آمريکا بيسابقه بوده است.خودداري ترامپ از پذيرش شکست احتمالي بيانگر تلاشهاي چند ماهه وي براي بي اعتبار خواندن نتيجه انتخابات است.
طي هفته گذشته او اين مساله را مطرح کرد که در انتخابات اوليه 1.8 ميليون مرده به رقيبش راي دادهاند و از حاميان خود خواست تا براي چنين تقلبهايي مراکز راي گيري را به دقت مورد نظارت قرار دهند.طبق سيستم آمريکا ممکن است که يک نامزد راي عمومي را کسب کند اما در راي الکترال کالج شکست بخورد. اين اتفاق در سال 2000 رخ داد و بوش که نتوانسته بود آراي عمومي را با اختلاف 0.51 درصد کسب کند با 271 راي منتخب الکترال کالج و رييسجمهوري آمريکا شد.
پاسخ به پرسشهايي درباره دوران پس از رياست جمهوري اوباما
در حالي که دونالد ترامپ و هيلاري کلينتون کانديداهاي اصلي انتخابات رياست جمهوري آمريکا وارد فاز نهايي اين انتخابات شدند، بسياري اين پرسش را مطرح ميکنند که باراک اوباما به عنوان رئيس جمهوري فعلي آمريکا در دوران پسا رياست جمهوري چه کار خواهد کرد.به گزارش ايسنا، به نقل از اکسپرس، در همين راستا در ذيل به پرسشهايي درباره اين دوران پاسخ داده شده است:
* اوباما چه زماني کاخ سفيد را ترک خواهد کرد؟
** اوباما به رياست جمهوري تا زمان آغاز به کار رئيس جمهوري جديد در تاريخ 20 ژانويه 2017 ادامه خواهد داد.
* اوباما بعد از رياست جمهوري چه کار خواهد کرد؟
** اوباماي 55 ساله پيش از اين گفته که بخش زيادي از زمانش در دوره پس از رياست جمهوري را صرف همکاري با يک ابتکار عمل تحت حمايت دولت آمريکا به منظور حمايت از سياهپوستان و لاتين تبارهاي فقير موسوم به "ائتلاف حافظ برادر من" خواهد کرد.اوباما سال گذشته در سخنراني در يک مراسم ناهار اين سازمان اظهار داشت: اين ائتلاف براي من و ميشل (همسرش) نه فقط در دوره باقي مانده از رياست جمهوري من بلکه براي مابقي عمر من يک ماموريت خواهد بود.
همچنين چهل و سومين رئيس جمهوري آمريکا احتمالا کتابي را درباره دوران حضورش در کاخ سفيد خواهد نوشت. دو کتاب خاطرات قبلي او تحت عنوان "روياهاي از جانب پدرم" و "جسارت اميد" هر دو تبديل به پرفروشترين کتابها در سطح بينالمللي شدند.بنابه اعلامهاروي کلينگر، يک کارشناس بازار کتاب انتظار ميرود که اوباما براي کتابش پيش پرداختي حدود 10 تا 15 ميليون دلار کسب کند.روساي جمهوري قبل از او يعني جورج دبليو بوش و بيل کلينتون براي کتابهاي زندگينامهاي که از خود نوشته بودند به ترتيب 15 ميليون دلار و 7 ميليون دلار به دست آوردند.
* اوباما بعد از رياست جمهوري چه درآمد و مزايايي خواهد داشت؟
** اگرچه اوباما ديگر رئيس جمهوري نخواهد بود اما از يک مستمري مادام العمر که در حال حاضر براي سال 2016 مبلغ 205 هزار و 700 دلار تعيين شده، استفاده خواهد کرد.اين در حالي است که رهبران سابق آمريکا نيز از مستمريها و مزاياي ديگر استفاده ميکنند تا "شأن دفتر رياست جمهوري آمريکا حفظ شود". اوباما و همسرش ميشل همچنين درآمدي را به سبب کمک به آنها براي پاسخ به درخواستهاي دريافت شده از طريق پست و تلفن و همچنين فعال نگه داشتن يک دفتر به دست خواهند آورد.
در عين حال يکسري اعتبارات فدرال نيز براي محافظان آنها از سازمان سرويس مخفي و هزينههاي سفر وبهداشت و درمان آنها پرداخت خواهد شد.در سال 2015 چهار رئيس جمهوري سابق آمريکا که در حيات هستند شامل جورج دبليو بوش، بيل کلينتون، جورج اچ دبليو بوش و جيمي کارتر مجموعاً 3 ميليون و 246 هزار دلار مستمري از سوي دولت آمريکا دريافت کردند.
* روساي جمهوري قبلي آمريکا بعد از رياست جمهوري چه کار کردهاند؟
** بوش پدر و پسر هر دو از زمان ترک رياست جمهوري تا چند سال از انظار عمومي خارج بوده و عمدتاً با سخنراني در يکسري مراسمها درآمد کسب ميکردند.جورج دبليو بوش براساس گزارشها گفته که وي و پدرش از سياست کناره گرفتهاند تا اجازه به دورنماي برادر کوچکتر او يعني جب بوش براي کانديداتوري رياست جمهوري دهند.
گزارش شده که جورج دبليو بوش گفته که آمريکا حکوت خانداني را دوست ندارد.اوايل سال جاري ميلادي برادر جوانتر بوش يعني جب کانديداي رياست جمهوري شد اما در زمان انتخابات مقدماتي در حزب جمهوي خواه از کانديداتوري انصراف داد.در عين حال بيل کلينتون و جيمي کارتر در عرصه سياست جهاني حضور داشتهاند و بيل کلينتون در سال جاري ميلادي زمان زيادي را صرف تبليغ براي رياست جمهوري همسرش هيلاري کرده است.
با اين حال يکسري انتقادها درباره فعاليتهاي پسارياست جمهوري بيل کلينتون مطرح شده چرا که فاش شده او در زمان تصدي وزارت خارجه از سوي همسرش هيلاري، از سازمانهاي غيرانتفاعي متعلق به دولتهاي خارجي پول دريافت کرده است.در عين حال جيمي کارتر پس از رياست جمهوري به عنوان يک فرستاده ديپلماتيک ويژه فعاليت داشته و در سال 2002 جايزه صلح نوبل را به دليل آنچه چندين دهه "تلاش خستگي ناپذير" به منظور يافتن راه حلهاي صلح آميز براي درگيريهاي بينالمللي، پيشبرد دموکراسي و حقوق بشر و حمايت از توسعه اقتصادي و اجتماعي خوانده شده دريافت کرد.
* اوباما بعد از رياست جمهوري کجا زندگي خواهد کرد؟
** اوباما گفته قصد دارد بعد از رياست جمهوري همچنان در شهر واشنگتن ديسي ساکن باشد تا دختر کوچکش ساشا بتواند بدون مزاحمت دوره دبيرستان را به پايان برساند.در ماه مه گذشته نشريه پولتيکو گزارش داد که خانواده اوباما يک امارت 5 ميليون دلاري را در منطقه کالوراما در واشنگتن ديسي اجاره کردهاند؛ اين خانه حدود 760 متر مربعي داراي 9 اتاق خواب است.
ش.د9502549