عبدالله عبادی/ موریتانی یا «جمهوری اسلامی موریتانی» کشوری در شمال غربی آفریقا است. این کشور به همراه ایران و پاکستان تنها کشورهای جهان هستند که نظام حکومتی آنها «جمهوری اسلامی» است. موریتانی از زمان استقلال در سال 1960 تاکنون شاهد چهار کودتای موفقیت‌آمیز و یک کودتای نافرجام بوده است که آخرین کودتای موفق آن در سال 2008 روی داد. مساحت موریتانی حدود یک میلیون کیلومتر مربع است که 90 درصد آن را صحرا پوشانده و جمعیت این کشور سه میلیون نفر است. زبان مردم آن عربی و فرانسوی است و تا سال 1960 مستعمره فرانسه بود.
در سال 1999 موریتانی یکی از چهار کشور جهان عرب بود که رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت و متعاقب آن روابط سیاسی کاملی را با آن برقرار کرد. این اتفاق در زمان حکومت معاویه ولد طایع، دیکتاتور سابق موریتانی که از حمایت کامل آمریکا برخوردار بود، رخ داد و موریتانی به یکی از حامیان سرسخت رژیم صهیونیستی در منطقه مغرب عربی تبدیل شد.
این روابط تا سال 2005، یعنی زمانی که افسران مسلمان علیه حکومت ولد طایع شوریدند و او را از خدمت خلع کردند ادامه داشت، پس از این حادثه روابط دو طرف نه تنها به سردی گرایید؛ بلکه سفارتخانه رژیم اشغالگر قدس در نواکشوت پایتخت موریتانی به طور کامل به دست مردم مسلمان موریتانی ویران شد.
تاریخچه روابط
برخی از مورخان موریتانی معتقدند که دیپلمات‌های رژیم صهیونیستی و افسران موساد در پاریس و واشنگتن با مختار ولد طایع، رهبر ملی موریتانی در آستانه استقلال کشورش ملاقات داشته‌اند، آنها حمایت کامل رژیم اشغالگر قدس از حکومت نوپای موریتانی در قبال تهدیدات همسایگان، به ویژه مراکش را در مقابل به رسمیت شناختن دولت صهیونیستی پیشنهاد کرده بودند، ولی رهبر ملی موریتانی که از حمایت اقشار مختلف مردم این کشور برخوردار بود این پیشنهادها را نپذیرفت و از خواسته صهیونیست‌ها تمکین نکرد.
اما برقراری مناسبات سیاسی میان نواکشوت و تل‌آویو روند شتابزده‌ای داشته و در بسترسازی این روند عوامل مختلفی دخالت داشته است. با بررسی روند عادی‌سازی میان دو طرف، برخی از علل و انگیزه‌های رژیم معاویه ولد طایع برای سازش با رژیم صهیونیستی به چشم می‌خورد که عبارتند از:
1ـ برخی از کارشناسان مسائل موریتانی معتقدند که تنش در روابط میان نواکشوت و پاریس و انتقادات شدید کاخ الیزه از اقدامات ضد بشری رژیم ولد طایع، نواکشوت را هراسان ساخت؛ از این رو این رژیم برای دفع شر پاریس تلاش کرد تا از حمایت واشنگتن و تل‌آویو برخوردار شود.
2ـ عده‌ای دیگر از کارشناسان موریتانی معتقدند که رژیم نواکشوت برای فرار از انتقادات حقوق بشری جامعه بین‌الملل و به ویژه آمریکا تلاش کرد تا با نزدیکی به سردمداران کاخ سفید و بهره‌برداری از لابی قدرتمند رژیم صهیونیستی خود را از پیامدهای این انتقادات رها کند. همچنین این رژیم قصد داشت تا با توسعه روابط با آمریکا جریان سرمایه‌گذاری غرب در موریتانی را سهولت ببخشد.
3ـ روش معاویه ولد طایع در اداره موریتانی روشی دیکتاتورمآبانه بود؛ از این رو این رژیم به تخصص اطلاعاتی و امنیتی رژیم صهیونیستی برای بقای خود نیاز
مبرم داشت.
ابعاد همکاری‌های دوجانبه
1ـ همکاری‌های اطلاعاتی و امنیتی: پس از برقراری روابط دوجانبه، رژیم صهیونیستی و در رأس آن موساد مسئول آموزش گارد ریاست‌جمهوری موریتانی شد. براساس برخی از گزارش‌ها رسانه‌های عربی موساد نقش ارزنده‌ای در خنثی‌سازی کودتاهای نظامیان مخالف حکومت ولد طایع داشته‌اند. بنا به گزارش روزنامه لبنانی النهار بیش از یکصد نفر از کارشناسان موساد به طور دائم در این کشور حضور داشته و بر فعالیت سازمان‌های نظامی و امنیتی این کشور نظارت داشتند.
2ـ همکاری‌های دوجانبه برای دفع زباله‌های هسته‌ای رژیم صهیونیستی: نشریه الاحداث بر اساس گزارش‌های منابع موثق فاش کرده بود که میان موریتانی و رژیم صهیونیستی موافقتنامه‌ای به امضا رسیده است که طی آن رژیم صهیونیستی برای دفع زباله‌های اتمی خود می‌توانست از صحرای پهناور موریتانی استفاده کند.
3ـ روابط فرهنگی: سفیر رژیم صهیونیستی در نواکشوت سعی می‌کرد با شخصیت‌های بزرگ فرهنگی و مذهبی موریتانی ارتباط برقرار کرده و از نفوذ آنها برای اهداف خود استفاده کند. علاوه بر این به منظور آشنایی بیشتر و ارتباط بین جوانان صهیونیستی و موریتانیایی تورهای گردشگری متعددی از سوی سفارت این رژیم در نواکشوت ترتیب داده شد.
4ـ روابط بهداشتی و دارویی: رژیم صهیونیستی بخش زیادی از داروهای شرکت RAD را به موریتانی صادر می‌کرد. علاوه بر این قصد داشت در آینده مرکز پژوهش‌های بیماری‌های سرطانی را در موریتانی احداث کند. همچنین، چندین هیئت از پزشکان این رژیم، به‌ویژه در زمینه چشم پزشکی به موریتانی اعزام کردند تا به طور رایگان بیماران را مداوا کنند.
5ـ روابط علمی آموزشی: در سال 1997 کارشناسان رژیم صهیونیستی نشستی با عنوان «انسان، آب و کربن» را در دانشکده علوم نواکشوت برگزار کردند، همچنین، این رژیم در زمینه آموزش زبان انگلیسی، مدیریت دولتی، مدیریت تعاونی‌ها و مدیریت پروژه‌های توسعه کشاورزی و دامپروری، بورسیه‌هایی به دانشجویان موریتانیایی اعطا کرد.
6ـ همکاری‌های دامپروری و کشاورزی: یکی از مهم‌ترین اقدامات رژیم صهیونیستی در زمینه کشاورزی در این کشور ایجاد سازمان نجات درخت خرما بود. با توجه به آب و هوای گرم موریتانی، از جمله درختانی که زمینه خوبی برای رشد و نمو دارند، درخت خرما است.
این سازمان در راستای اجرای روند عادی‌سازی روابط دوجانبه با موریتانی اقدام به اعزام کارشناسان موریتانیایی به تل‌آویو به منظور آموزش کرد.
همچنین، صهیونیست‌ها در طرح بهبود زراعت سیب‌زمینی 26 میلیون دلار در موریتانی سرمایه‌گذاری کردند.
