روز جمعه پنجم مرداد سال 1358 ش برابر با سوم رمضان سال 1399 ق، اولين نماز جمعه پس از پيروزي انقلاب اسلامي به امامت آیت‌الله سيدمحمود طالقاني در دانشگاه تهران برگزار شد. حضرت امام خميني(ره)، چند روز پیش از اين تاريخ، امامت جمعه را به ايشان سپردند و حكم برپايي و اقامه نماز جمعه را صادر فرمودند. اگرچه اين امامت شش هفته بيشتر به طول نينجاميد و در ۱۹ شهريور ۱۳۵۸، او که به تعبير امام زبان گويايي چون ابوذر داشت، دارفاني را وداع گفت.
مجتبی برزگر/ همزمان با تدوین قانون اساسی عضو خبرگان رهبری بود؛ آن زمان آیت‌الله جنتی نماز جمعه اهواز را اقامه می‌کرد. وقتی که اواخر سال 59 قرار شد در جایگاه امام جماعت خوزستان خطابه‌های عبادی و سیاسی برای مردم داشته باشد، سی‌وهفت ساله بود. حضرت امام(ره) در حکم انتصاب «آقا سیدمحمدعلی موسوی» نوشته بود که مسئله اصلی ما جنگ است و او نقش بسیار محوری و مؤثری را در آرامش‌دادن به مرکز دلاوری‌ها و رشادت‌های رزمندگان ما در جبهه‌های حق علیه باطل و مردمی که هنوز برای دفاع از آرمان‌های انقلاب در شهر مانده بودند، ایفا کرد. سیدمحمدعلی از اقشار عرب‌زبان خوزستان است و در این سال‌ها از هیچ کوششی برای ایجاد وحدت و انسجام در میان عرب و عجم دریغ نکرده است. آیت‌الله سیدمحمدعلی موسوی جزایری را با بیش از سه دهه فعالیت در دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی و مقابله با صدامیان، یکی از امام جمعه‌های قدیمی و با سابقه کشور می‌شناسند. حالا 37 سال از 5 مرداد سال 58 که آیت‌الله طالقانی به فرمان امام خمینی(ره) مأمور اقامه اولین نمازجمعه تهران در دانشگاه تهران شد، می‌گذرد. همزمان با سالگشت تشکیل این پایگاه وحدت‌آفرین، به سراغ آیت‌الله سیدمحمدعلی موسوی جزایری، نماینده ولی‌فقیه در استان خوزستان و امام جمعه اهواز رفتیم و با او مصاحبه‌ای درباره نماز جمعه انقلابی و امام جمعه انقلابی داشتیم. شرح گفت‌وگوی صبح‌صادق با این عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
*کمی در جایگاه امام جمعه خوزستان از سابقه‌تان بفرمایید و اینکه اولین بار چه سالی سکان هدایت این پایگاه مؤثر اعتقادی و سیاسی را بر عهده گرفتید؟ 
اواخر سال 59 و همزمان با شروع جنگ تحمیلی بود که حضرت امام(ره) بنده را به امامت جمعه خوزستان منصوب کردند. البته، لازم است که اشاره کنم سال پیش از آن، بنده به مناسبت تدوین قانون اساسی عضو مجلس خبرگان قانون اساسی در تهران سکونت داشتم. آیت‌الله جنتی در اهواز بودند و امامت نمازجمعه به ایشان محول شد. ایشان در ادامه راه به دلیل داشتن مسئولیت‌های دیگری، خوزستان را ترک کردند و مدتی هم فرد دیگری که نائب ایشان بودند، نماز جمعه را اقامه می‌کردند، تا اواخر سال 59 که بنده در جایگاه امامت جمعه اهواز قرار گرفتم. 
*اولین موضوع خطبه یا موضع‌گیری‌تان حول محور چه موضوعاتی بود؟
موضوع جنگ تحمیلی بود. همان‌طور که حضرت امام(ره) فرمودند: «مسئله اصلی ما جنگ است»، واقعاً در بدو ورود هم ما درگیر مسئله جنگ تحمیلی شدیم. جنگ موضوع اصلی و در محور همه پرداخت‌های سیاسی و اجتماعی قرار داشت. 
 جنگ خیلی شدید بود. ما هم غافلگیر شده بودیم. دشمن با همه توان به میدان آمده بود و همه ظرفیت‌ها و توانمندی‌هایش را به کار گرفته بود و ما نیز با توجه به اینکه غافلگیر شده بودیم و آمادگی یک جنگ تمام‌عیار و سازماندهی شده را نداشتیم؛ لذا وضعیت و فوق‌العاده‌ای بود. از آن روزهایی می‌گویم که بسیاری از مردم، شهر را ترک کردند. البته عده‌ای از مردم و فقط بسیجیان و رزمنده‌ها ماندند تا در دفاع از کشور سهمی داشته باشند و مسجد را پایگاه خودشان انتخاب کردند. بنده هم در جایگاه امام جمعه‌ای که تازه سکان این مجموعه را برعهده گرفته بودم سعی می‌کردم مردم را به آرامش و حضور در صف اول جهاد دعوت کنم.
*نماز جمعه چقدر در تحقق و تداوم انقلاب اسلامی نقش داشته است؟
واقعاً این یک تدبیر عجیبی بود که در کنار تمهیدات مدبرانه دیگر در بسیاری از عرصه‌ها نقشی کارآمد و پویا ایفا کرده است. چون اصل تشریع آن به دین مقدس اسلام و سنت دیرپای محمدی برمی‌گردد. آن زمانی که پیامبر اکرم(ص) به مدینه هجرت کردند اولین کاری که انجام دادند اقامه نماز جمعه بود. در هر صورت حضرت امام(ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی اولین کاری که انجام دادند، یا به تعبیری، اولین قدم در سازماندهی نظام، اقامه نماز جمعه بود. شاید یکی از دغدغه‌های پیامبر اسلام(ص) هم این بود که دشمنان همواره به دنبال شبهه‌افکنی و ایجاد شائبه در پیکره اسلام ناب محمدی هستند و حضرت امام(ره) هم به این مهم واقف بودند، از این نظر و با علم بر پایداری دشمنان بر عنادشان و توطئه‌افکنی‌های روزافزون به وسیله گروهک‌ها و اقشار مختلف روز جمعه را فرصتی مغتنم شمردند تا با فراهم‌کردن صحنه‌ای برای اجتماع پرشور مردم راه خنثی‌کردن توطئه‌های دشمنان را هموار سازند. اگر بررسی کنیم روشن می‌شود که اگر نمازجمعه‌ وجود نداشت آن‌گاه شاید شاهد این خنثی‌سازی توطئه‌ها و بصیرت‌‎افزایی در میان مردم نبودیم. چقدر دشمن به اهداف خودش می‌رسید و دشمن‌شناسی جایی در سیطره مفاهیم سیاسی و انقلابی جامعه نداشت. در واقع، نماز جمعه تدبیری برای خنثی‌کردن توطئه‌های دشمنان و پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی بوده است.
*با توجه به اینکه حضرت آقا فرمودند حوزه باید انقلابی باشد، دانشگاه باید انقلابی باشد و نماز جمعه هم انقلابی باشد، بفرمایید نماز جمعه از نظر سیاسی در نظام جمهوری اسلامی چه جایگاهی دارد؟
مقصود از انقلاب پایبندی به اصول، ایده‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی بود. واقعاً امروز نسل جوان ما باید بداند که ما برای چه اهداف و آرمان‌‎هایی انقلاب کردیم؟ برای برپایی عدالت، فضایل اخلاقی اسلامی، استکبارستیزی، پیاده کردن ایده‌ها و آرمان‌های اسلامی؛ واقعاً نباید از این مفاهیم ارزشمند کوتاه بیاییم و خدایی ناکرده مرعوب دشمن بشویم. اگر فکر می‌کنیم با نزدیکی به استکبار و آمریکا و به دست آوردن دل آنها مشکلات‌مان حل می‌شود، این یک تصور خام است. چنانچه ان‌شاءالله با قدرت، ایده‌ها و آرمان‌های اسلامی خودمان را دنبال کنیم و همان چیزی که رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی) به انقلابی بودن تعبیر کردند، دشمن باید مرعوب شود. وقتی تاریخ اسلام را مرور می‌کنیم، می‌بینیم که خداوند متعال با لشکرهای غیبی برای آخرین فرستاده خود پیامبر اکرم(ص) پیروزی رقم زد. یکی از آن لشکرهای غیبی ایجاد رعب و وحشت در دل دشمن بود. همیشه باید تهاجمی برخورد کنیم و رعب و وحشت را به دل دشمنان بیندازیم. در عین پیشه‌کردن این روش‌ها حتماً باید برخورد ما انقلابی باشد.
*با عنایت به خطبه امام‌حسین(ع) درباره نماز جمعه که بسیاری معتقدند نماز جمعه جای تمجید از دولت نیست، بفرمایید چه رابطه‌ای میان حکومت و نماز جمعه وجود دارد و اینکه آیا امام جمعه‌ها می‌توانند به نمایندگی از مردم به نقد حکومت بپردازند؟
بله. یکی از وظایف ائمه جمعه همین است. منتها نقد باید سازنده باشد نه کوبنده؛ باید دلسوزانه باشد نه از سر عناد، کینه‌توزی و جناح‌گرایی! من با این برخوردها و رفتارها موافق نیستم، ولی من این نقد را به زبان موعظه قبول دارم. موعظه کردن یکی از وظایف ائمه جمعه کشور است؛ چرا‌که باید همواره مردم را به تقوا دعوت کنیم، این خودش یک معنای انتقاد است؛ یعنی اینکه وضع موجود را نقد و بررسی کنیم. البته فرق هم نمی‌کند نقطه ضعف در ملت یا در دولت باشد، یا این ضعف را در جرگه روحانیت، حوزه و دانشگاه شاهد باشیم. در هر کجا که باشد، ما وظیفه‌مان موعظه‌کردن است. موعظه هم یک نوع انتقاد از وضعیت موجود و این پیشنهاد است که این ضعف‌ها با چه رویکردها و راهکارهایی برطرف شود. دولت هم قهراً تحت پوشش این مجموعه است.
*شما خودتان از اقشار عرب‌زبان خوزستان هستید، چقدر تلاش کردید این وحدت در میان عرب و عجم در استان حاکم شود؟
بحمدالله یکی از برنامه‌های اصولی و راهبردی ما وحدت اقوام بود. ما هم با برنامه‌های مفصل، زیاد و با کمک مسئولان و فرماندهان توانستیم به اهداف خودمان برسیم. الآن خوشبختانه یک وحدت مناسبی در میان اقوام حاکم است که هیچ تعارضی با هم ندارند و برادرانه و با نهایت صمیمیت در کنار هم فعالیت می‌کنند و زندگی مسالمت‌آمیزی دارند.
* به نظر شما نماز جمعه به‌مثابه یک ارزش تا چه اندازه به جوانان ما منتقل شده و اساساً شما استقبال جوانان از نماز جمعه را چطور ارزیابی می‌کنید؟
استقبال جوانان ما از نماز جمعه به نسبت خوب است. جوانان ما جوانانی متدیّن و غیور هستند. شما اگر  در ماه رمضان نگاهی به مساجد بیندازید با انبوهی از جوانان مواجه خواهید شد، یا در ماه‌های محرم و صفر مشاهده می‌کنید که در مساجد و تکایا جوانان ما حضور گسترده و فعالی دارند؛ لذا در کل، جوانان ما جوانان معتقد و با ایمانی هستند. البته، نماز جمعه باید انگیزه‌های کافی را برای مردم فراهم کند و این ارتباط با جوانان امروز قوی‌تر شود. برای آنان راه‌حل ارائه دهد و مشکلات‌شان را برطرف کند. در این صورت است که شاهد میل و اشتیاق هر چه بیشتر جوانان به این پایگاه عبادی، سیاسی خواهیم بود. 


*وحدت شیعه و سنی ثمره نماز جمعه است
حجت‌الاسلام غلامرضا عباسی، مسئول دفتر نمایندگی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان سیستان‌و‌بلوچستان درباره اهمیت وحدت رویه میان شیعه و سنی، تصریح کرد: در نماز جمعه شعارهای وحدت‌آفرین را همواره نمازگزاران سر می‌دهند. مسلمانان موظف به برپایی نماز جمعه هستند. یکی از توصیه‌هایی که ائمه جمعه به مردم و جامعه اسلامی دارند، بحث تحکیم وحدت است؛ یعنی اینکه مسلمانان با هم وحدت داشته باشند؛ بستر تقویت و تحکیم وحدت میان مسلمانان در نماز جمعه فراهم شده است و این یکی از وظایف عمده امامان جمعه به شمار می‌رود. یعنی آن مردمی که به نماز جمعه می‌آیند بیشتر با این توصیه‌ها مأنوس می‌شوند. این را بدانید یکی از خطراتی که جامعه اسلامی را تهدید می‌کند همین اختلافات میان مسلمانان است.
وی در پاسخ به این پرسش که یک‌سری از افراد و اقشار با اقدامات تروریستی و تحرکاتی از جنس کارهای ضدفرهنگی و جنگ نرم قصد برهم‌زدن این وحدت را دارند، افزود: در قرون گذشته ثابت شده که دو گروه به دنبال برهم‌زدن وحدت و انسجام مسلمانان با تشدید اختلافات هستند؛ یکی آن دسته از افرادی که از روی جهل و نادانی و سوءبرداشت مناسب از اسلام و مبانی و آموزه‌های اسلامی یک فکر متحجرانه در وجودشان شکل می‌گیرد و براساس آن اختلافاتی پدید می‌آورند. ولی بیشتر موضوعی که در سال‌های اخیر با آن مواجه هستیم این است که دست بیگانه‌ها در مسئله اختلافات به وضوح دیده می‌شود. نمونه بارز آن همین آل‌سعود و وهابیت هستند. همین انگلیسی‌ها هم اختلافات زیادی در جوامع اسلامی انداختند. حال اینکه آموزه‌های دینی ما تأکید دارد که نظر و فکر هر کسی محترم است؛ ما گرچه نظر او را قبول نداریم، ولی ایجاد اختلاف کار درستی نیست. حداقل در مقابل دشمن با هم باشیم و نگذاریم دامنه این اختلافات شدت بگیرد. ائمه(ع) ما هم سفارش کردند که هیچ وقت با برادران اهل سنت درگیر نشویم و اختلاف نیندازیم. حتی در نمازهای این برادران هم شرکت کنید. علمای بزرگ ما دلسوز بودند و به این نکات بارها اشاره کرده‌اند. 
حجت‌الاسلام عباسی درباره اینکه امروز تکفیری‌ها خودشان را به اهل سنت متصل می‌دانند، خاطرنشان کرد: اینها دروغ می‌گویند. برادران اهل‌سنت ما از این جنایت‌ها و اقدامات امثال داعش، جبهه النصره و القاعده اعلام بیزاری کرده‌اند. هیچ‌گاه اقشار اهل‌سنت دستور قتل برای مسلمانان نداده‌اند و  گفته‌اند هر کسی شهادتین بر لبانش جاری کند و حتی بعضی می‌گویند اهل قبله باشد، مال، جان و خون‌شان محترم است و کسی حق تجاوز ندارد؛ این فتوای ائمه بزرگ اهل‌سنت است. الآن علمای بزرگ اهل‌سنت اقدامات تکفیری و جنایت‌های آنها را محکوم می‌کنند، البته یک عده‌ای هم الآن هستند که وهابیون آنها را تغذیه می‌کنند؛ به همین دلیل منویات آنها را به منصه ظهور می‌رساند و در واقع مزدور صهیونیست‌ها هستند. 
وی در پایان با بیان‌اینکه در استان سیستان‌وبلوچستان فقط 18 نماز جمعه شیعه برگزار می‌شود، گفت: خوشبختانه با مشارکتی که داریم، همه صحبت از وحدت می‌کنند و جوّ بهتری برقرار است. در بسیاری از مراسم‌ها علمای شیعه و سنی را در کنار هم می‌بینیم که از همدیگر تجلیل و تقدیر می‌کنند و به آنها احترام می‌گذارند؛ این به برکت نماز جمعه است که هر روز این وحدت‌ها بیشتر می‌شود. 

* نماز جمعه حرکتی در تراز انقلاب اسلامی
حجت‌الاسلام کریم حسین‌خانی، مسئول دفتر نمایندگی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه آذربایجان غربی درباره وحدت رویه میان شیعه و سنی در استان اظهار داشت: در واقع، استان آذربایجان‌غربی رنگین‌کمانی از قومیت‌ها و مذاهب مختلف است که در کنار هم زندگی می‌کنند. البته مذهب سنی و مذهب شیعه در این استان تعدادشان بیش از سایر مذاهب است. لذا برخی از شهرهای ما در استان مشترک هستند؛ مثل بخش‌های جنوبی و شمالی! بعضی از شهرهای ما کاملاًً سنی‌نشین هستند همچون شهرهای کردی‌نشین مثل مهاباد، بوکان و سردشت و برخی از شهرها هم مثل خوی و میاندوآب کاملاًً شیعه هستند. در مجموع در کنار هم تا به امروز از انقلاب و دستاوردهای انقلاب حمایت کرده و حمایت می‌کنند. 
وی تصریح کرد: طبیعتاًً برگزاری نمازها و عبادت‌های خاص هر مذهب می‌تواند مرکز ثقلی برای همان وحدت میان ادیان و مذاهب باشد. اینکه تمام خطبای جمعه ما برادران سنی و شیعه را به بحث وحدت، همگرایی و همزبانی دعوت می‌کنند، بنابراین نماز جمعه به تعبیر حضرت امام(ره) نماز وحدت‌بخش است. ما معتقدیم این مفهوم در استان ما عملاًً پیاده شده و خروجی نماز جمعه بحث وحدت و همدلی بین مذاهب است.
مسئول دفتر نمایندگی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه آذربایجان غربی در پاسخ به این پرسش که چرا عده‌ای می‌خواهند با اقدامات تروریستی و تحرکات نظامی، سیاسی و حتی فرهنگی ناامنی و تفرقه ایجاد کنند، خاطرنشان کرد: ما پس از دوران دفاع مقدس کاملاًً استان امنی داریم. قبلاًً برخی می‌خواستند تجمع اهل‌سنت را به هم بزنند؛ حال چه نماز باشد، چه راه‌پیمایی، چه عروسی و چه ... برخی هم می‌خواهند مثل جریان کردستان تجمع برادران و خواهران شیعه را برهم بزنند. ما اعتقادمان این است که آنها نه تنها سنی نیستند، بلکه مسلمان هم نیستند. بحمدالله امروز مردم ما به این موضوع واقف هستند و تمام این حرکت‌ها مردود و محکوم است و به این اتفاقات اعلام برائت کردند.
وی در پایان با اشاره به هدف‌گذاری سال 95، خاطرنشان کرد: امسال در آخرین گردهمایی سراسری ائمه جمعه که خدمت مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) بودیم حضرت آقا یک مأموریت ویژه را برجسته کردند که پیش از آن در صدر اسلام هم بر آن تأکید شده بود؛ نماز جمعه یک مرکز ثقل و در واقع همه‌کاره ساختار سیاسی اسلام است. اما آن چیزی را که باید برجسته کرد بحث رویکرد جدید تحت عنوان قرارگاه‌های فرهنگی، مذهبی و تعمیق معنویت است. تمام سعی ما این است که به فرمان حضرت‌آقا و منویات معظم‌‍‌له جامه عمل بپوشانیم و بتوانیم این نگاه جدید و جامعیت را با نگاه‌های کارشناسانه عملیاتی کنیم. نماز جمعه صرفاً عبادی و سیاسی نشود؛ بلکه به منزله حرکت‌های دینی و فرهنگی مطرح شود. به عبارتی، بتوانیم نماز جمعه در تراز انقلاب اسلامی را حیات ببخشیم.

* امام جمعه امام جمع است
حجت‌الاسلام محمدباقر ولدان، مسئول دفتر نمایندگی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه قم در زمینه حفظ و تقویت جایگاه نماز جمعه در جهان تشیع، تصریح کرد: ما در راستای ارتقای کمّی و کیفی نماز جمعه قم با دو محور سخت و نرم فعالیت‌هایی را شروع کردیم. در عرصه سخت بحث بازگشایی و راه‌اندازی مجدد مصلای بزرگ قم را که هشت سال تعطیل شده بود در دستور کار داریم. در عرصه نرم هم قرارگاه نماز جمعه طبق فرموده مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) اقداماتی همچون کارهای فرهنگی و مذهبی، برگزاری همایش‌ها و مناسبت‌های مذهبی و انقلابی را دنبال می‌کند. ضمن اینکه تشکل‌هایی هم همچون پایگاه مقاومت آیت‌الله مشکینی، کانون ویژه فرهنگی ـ هنری مساجد و انجمن‌های مختلف علمی را فعال کرده‌ایم.
وی با اشاره به نهادینه‌کردن فرهنگ مقابله با فعالیت‌های شیعه انگلیسی و اهل سنت متصل به دستگاه اطلاعاتی آمریکا، تأکید کرد: با توجه به اینکه ما مدل بدلی و قلابی تشیع را تشیع انگلیسی می‌دانیم، ما در قم مدل اصلی و ناب تشیع اسلام ناب محمدی را مجدانه دنبال می‌کنیم. از این نظر نماز جمعه که امری  وحدت‌آفرین و به دور از بازی‌های سیاسی و جناحی است را  یک تشکل فراگیری می‌دانیم که همه اقشار با سلایق مختلف و روحیات مرتبط در آن شرکت کنند. ما امام جمعه را امام جمع می‌دانیم و متعلق به هیچ حزب و گروهی نیست. امام جمعه نیز به‌مثابه زبان سخنگوی مردم همواره مواضع ناب انقلابی را تحت لقای منویات رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی) مطرح می‌کند.
حجت‌الاسلام ولدان در پاسخ به این پرسش که چقدر بر روی بصیرت‌افزایی مردم نسبت به شناخت فرقه‌هایی انحرافی کار کرده‌اید، اظهار داشت: به اعتقاد بنده اگر ما بتوانیم نور را خوب پدیدار کنیم، ظلمت خود به خود کنار می‌رود. اگر بتوانیم به فرمایش امام رضا(ع) که در راستای تشیع واقعی داشتند و فرمودند ما زیبایی‌های تشیع ناب را اینجا داریم تبیین می‌کنیم، گوش فرادهیم، خود‌به‌خود شبهات و مشکلاتی که تشیع انگلیسی ایجاد می‌کند برطرف می‌شود.
وی در پایان با اشاره به اینکه نماز جمعه مرکز اتصال همه شریانات فرهنگی شهر است، گفت: در قم بیش از 700 مؤسسه فعال علمی و فرهنگی داریم و در این راستا ما قدم‌های اساسی برداشته‌ایم. شورای فرهنگ عمومی را به عنوان شورای راهبردی مسائل فرهنگی استان فعال کردیم. هم مسئولان، هم مردم و هم نخبگان را به‌مثابه سه طیف تأثیرگذار با دو مرکز تأثیرگذار حوزه و دانشگاه به میدان آوردیم و مسلماًً نقطه اتصال و مرکز هماهنگی این برنامه‌های فرهنگی سطح شهر و استان می‌باشد که تأثیرات ملی و برون‌مرزی بسیاری خواهد داشت. 


 جواد منصوری/ انسان و زمان، بسیار ارزشمندند. برخی زمان‌ها و امور در زندگی برای انسان ارزش‌های گرانقدر دیگری را رقم می‌زنند. روایت نبوی است که «آنکه بعد از گذراندن نماز جمعه بازمی‌گردد، از افرادی است که عمل [و زندگی] را از نو آغاز می‌کنند.» روز جمعه و نماز جمعه در واقع هستی‌ساز است و چه بسیار روایاتی که در اهمیت آن وارد شده و در فضیلتش همین بس که سوره‌ای در قرآن به این نام آمده و در آنجا مؤمنان را به حضور در نماز جمعه دعوت فرموده است. رهبر معظم انقلاب (مدظله‌العالی) نیز فرموده‌اند: «ترک حضور و شرکت نکردن در نماز عبادى ـ سياسى جمعه به خاطر اهميت ندادن به آن، شرعاً مذموم است.» (استفتائات: س608) کسی که این آثار و اهمیت را درک کند، در تلاش است که خود را پیش از خطبه‌ها به محل رسانده و آماده باشد. چنانکه امام باقر(ع) می‌فرمایند: «به خدا سوگند، به من خبر رسیده است که اصحاب پیامبر(ص)، از پنج‌شنبه برای نماز جمعه آماده می‌شدند.» (من لایحضر الفقیه: ج۱، ص416)
اما اگر مأموم چيزى از خطبه‏هاى نماز جمعه را درک نکند، بلکه فقط هنگام نماز حاضر شود و به امام جمعه اقتدا کند، چه می‌شود؟ نمازش صحيح است، حتى اگر امام را در رکوع رکعت آخر درک کند. (استفتائات: س629)
سؤال دیگر اینکه آيا کسى که نمازش قصر است، مى‏تواند آن را به صورت جماعت پشت سر امام جمعه بخواند؟ بله، نماز جمعه از مأموم مسافر صحيح و مجزى از نماز ظهر است؛ (همان: س625) اما در حالى که امام، نماز جمعه را اقامه مى‏کند، مأموم نمى‏تواند نماز واجب ديگرى را به او اقتدا کند و صحت‏ آن، محل اشکال است (همان: س627)
پیامبر مکرم اسلام(ص) فرمودند: «سه کار است که اگر امت من پاداش عظیم آن را درک می‌کردند، برای به دست آوردن آن، ازدحام و قرعه‌کشی می‌کردند: ۱ـ اذان، ۲ـ شتاب در رفتن به نماز جمعه و ۳ـ در صف اول نماز جمعه و جماعت قرار گرفتن». (بحارالانوار: ج84، ص156)