نسخ خطی بخشی از هویت یک تمدن، ملت و جامعه و قسمتی از ثروت معنوی جامعه هستند که به هر شکل باید از آنها محافظت شود تا هویتهای جمعی و تاریخی در معرض خطر و فراموشی قرار نگیرند. شاید همین ارزش تاریخی و هویتی بود که تدوینکنندگان قانون اساسی را ملزم کرد در قالب ماده ۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، دولت را مکلف به حمایت از دستگاههای متکلف جلوگیری از خروج نسخ خطی از کشور کنند.
البته این قانون تاکنون کم و بیش رعایت و اجرایی شده، اما در روزهای اخیر و پس از ارائه برنامه بودجه سال ۱۳۹۹ به مجلس شورای اسلامی، معاون کتابخانه ملی از حذف بودجه مقابله با قاچاق نسخ خطی خبر داد و این امر را به معنای هموار شدن مسیر قاچاقچیان این نسخ دانست. قاچاق نسخ خطی و جلوگیری از آن در کشور ما از گذشته تا به حال مطرح بوده است. همواره گروهی از کارشناسان نسبت به افزایش این امر هشدار داده و تلاش کردهاند تا توجه دولتمردان را به این امر جلب کنند؛ اما چرا دولت به یکباره تصمیم گرفت بودجه مقابله با قاچاق این آثار تاریخی را حذف کند.برخی حقوقدانان معتقدند در شرایط فعلی و کاهش درآمدهای نفتی کشور دولتمردان تلاش کردهاند اموری را که بودجه به آنها اختصاص داده میشد، اولویتبندی کنند؛ البته آنها به این موضوع اذعان دارند که حذف بودجه برای مقابله با قاچاق نسخ خطی تاریخ، فرهنگ و تمدن کشور را تهدید میکند.
اگرچه دولت متکلف به حمایت از مسئولان مقابله با قاچاق نسخ خطی است، مردم نیز اگر تا اندازهای خود را ملزم به صیانت از فرهنگ و هویت خود بمانند و حاضر به مؤاخذه بخشی از هویت خود با سودهای مالی زودگذر نشوند، تا اندازه زیادی از قاچاق نسخ خطی جلوگیری میشود؛ البته لزوم فرهنگسازی در این زمینه کار امروز و فردا نیست؛ اما ماهی را هر زمان از آب بگیریم تازه است و میتوانیم همین امروز فرهنگسازی هر چه بیشتر در زمینه صیانت از هویتهای تاریخی و فرهنگی را بیش از پیش مدنظر قرار بدهیم؛ البته این حرف به معنای آن نیست که تاکنون کارهایی در این زمینه نشده است. همین که کتابخانه ملی به منزله یکی از سازمانهای مکلف به حفظ نسخ خطی تلاش کرده افرادی را که اسناد تاریخی در خانه دارند به سپردن این اسناد به کتابخانه راغب کند، گامی بزرگ در زمینه حفظ، نگهداری و صیانت هر چه بهتر از نسخ خطی کشور برداشته است.
قطعاً مبارزه با قاچاق یکی از اقدامات حفظ این میراث ملی است و نباید تنها به آن اکتفا کرد، اقدام دیگری که قطعاً میتواند گام مناسبی در این باره باشد، کامل کردن اطلاعات سامانه جامع نسخ خطی است.
«فریبرز خسروی» معاون کتابخانه ملی، با اشاره به تکمیل اطلاعات سامانه جامع نسخ خطی فارسی جهان گفته است که فاز نخست این سامانه، که مربوط به کتب خطی فارسی موجود در ایران است، تقریباً به اتمام رسیده است و در حال حاضر مشغول دریافت اطلاعات نسخ خطی فارسی از خارج از کشور هستیم که امیدواریم در سال آینده نیز این بخش به اتمام برسد.
بهاره سحری
کتاب «مهربانی با حیوانات» اثر «غلامرضا حیدریابهری» با تصویرگری شیوا ضیایی در نوبت اول چاپ روانه بازار کتاب شد. این کتاب جنبه اطلاعات علمی و در آن دستورات و احادیثی از اسلام در زمینه نحوه برخورد با حیوانات بیان شده است، اینگونه که در هر صفحه از کتاب یک موضوع مطرح شده و یک سری اطلاعات دینی درباره آن موضوعها به خواننده داده میشود. گفتنی است، در کتاب مذکور ضمن بیان مستندات دینی درباره موضوع مطرح شده، علت دینی قضیه هم تبیین شده است.
دفتر نشر معارف جلدهای ۴؛ ۵ و ۶ کتاب «از سرزمین نور» اثر «محمدرضا سرشار» را به چاپ رساند. مجموعه کتابهای «از سرزمین نور» درباره زندگی پیامبر(ص) است که با بیان شیرین و روان زندگی پیامبر (ص) را برای نوجوانان بیان میکند. جلد چهارم این مجموعه «داستان حلیمه» را بیان میکند که چطور حلیمه پس از پذیرفتن دایگی حضرت محمد(ص) معجزاتی را میبیند که از آن سر در نمیآورد و چطور به این نوزاد دل میبندد که از بچههای خودش او را بیشتر دوست دارد.
«مهدی فارسی» امسال با مستند «صد سال تنهایی» در بخش مستندهای بلند و همچنین جایزه شهید آوینی سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت حضور پیدا کرده است. وی درباره مستندش میگوید: «موضوع این مستند بخشی از زندگی مرحوم حاجعبدالله والی در سالهایی است که در منطقه محروم بشاگرد ( از شهرستانهای استان هرمزگان) بودند. حاجعبدالله والی ۲۳ سال در آن منطقه حضور داشته و از آنجا محرومیتزدایی کرده است که در همان ماجراها و وقتی درگیر ادامه کارهایشان بود، از دنیا میرود.