آنچه امروز درباره شهادت «حاج‌قاسم سلیمانی» گفته می‌شود، برکات شهادت این عزیز در زمینه مسائل نظامی و امنیتی و بازگرداندن آرامش به منطقه است. اما برکات شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی در این خلاصه نمی‌شود.
یکی از نتایج فعالیت‌های این سردار شهید زمینه‌سازی برای مسائل اقتصادی است؛ البته این زمینه‌سازی به آن معنا نیست که اقدامات صورت گرفته با نگاه اقتصادی انجام شده است؛ بلکه به این معناست که آثار و پیامدهای جانبی مربوط به مسائل اقتصادی دارد. واقعیت این است که در روابط اقتصاد بین‌الملل یک رابطه دوسویه بین روابط اقتصادی بین‌الملل و روابط دیپلماتیک وجود دارد؛ یعنی روابط دیپلماتیک و سیاسی زمینه‌ساز روابط اقتصادی و بین‌المللی و همین‌طور بر عکس است.
در عرصه تجارت بین‌المللی، یکی از مسائل مورد پذیرش این است که روابط تجاری و اقتصادی بین کشورها صرفاً از متغیرهای اقتصادی تأثیر نمی‌پذیرند؛ بلکه متغیرهای سیاسی و منافع و مشترکات سیاسی کشورها بر آن تأثیر می‌گذارند.
با نگاه به این موضوع از این زاویه، می‌توان آثار و برکات اقدامات شهید گرانقدر سپهبد سلیمانی را بررسی کرد. به تعبیری بحث دیپلماسی اقتصادی که این سردار شهید و مجموعه تحت امر ایشان برای پیشبرد اهداف کشورمان طراحی و عملیاتی کردند، در سال‌های اخیر نقش بسزایی در امنیت اقتصادی ایران داشته است که در ادامه به برخی نکات اشاره می‌شود:
نکته اول اینکه، در بحث دیپلماسی در حوزه دولتی، مسائلی مانند استفاده از تأثیرگذاری در روابط سیاسی برای رونق سرمایه‌گذاری و تجارت، اهمیت فراوانی دارد.
نکته دوم اینکه، استفاده از چنین روابط اقتصادی آثار دوسویه‌ای برای امنیت دوجانبه کشورها دارد و مانع از این می‌شود که نزاع و درگیری در آینده این کشورها صورت بگیرد.
نکته سوم اینکه، چنین دیپلماسی اقتصادی، جو سیاسی و محیط سیاسی مناسبی را برای حرکت کشورها به سمت روابط اقتصادی بهتر فراهم می‌کند. در چنین فضایی شاهد هستیم مجموعه فعالیت‌هایی که شهید سلیمانی در سال‌های اخیر به ویژه در منطقه انجام داد، کمک بسیار خوبی برای فعالان اقتصادی ما بود تا بتوانند در کشورهای منطقه گام‌های خوبی بردارند.
در این میان، می‌توان به روابط ایران و عراق اشاره کرد که از سقوط صدام دو کشور به شرکای استراتژیک اقتصادی تبدیل شده‌اند. این اتفاق با زمینه‌سازی‌ها و بسترسازی‌هایی که فعالان و سیاستگذاران حوزه امنیتی ما در این سال‌ها داشته‌اند، رخ داده است.
باید به این مسئله توجه داشته باشیم که در حال حاضر کشور عراق شریک اول تجارت خارجی ماست؛ به ویژه پس از تحریم‌های ظالمانه‌ای که آمریکایی‌ها علیه ما داشتند، عراق با توجه به ظرفیت‌هایی که داشت، به سرعت به شریک اصلی تجاری و اقتصادی ما تبدیل شد.
اصغر بالسینی
