مروری بر سلطه استعمارگران فرانسوی بر گابن

جمهوری گابن با بیش از ۶۷۷ هزار كیلومتر مربع مساحت، در غرب قاره آفریقا و در همسایگی كشورهای كامرون، گینه استوایی و كنگو قرار دارد. جمعیت گابن، بیش از یک میلیون نفر است كه اغلب آنها مسیحی هستند. پرتغالی‌ها در اواخر قرن پانزدهم وارد سرزمین گابن شدند و سواحل آن به زودی به مراکز عمده تجارت اروپایی‌ها در آفریقا تبدیل شد.  از سال ۱۸۳۹م، فرانسوی‌ها وارد گابن شده و پس از چندی این منطقه را به طور رسمی جزئی از مستعمرات خود کردند. این وضعیت در جریان کنگره برلین به سال ۱۸۸۵، رسمیت یافت و تا نیمه قرن بعد ادامه داشت. بهره‌کشی استعمارگران از نیروی انسانی و منابع طبیعی این سرزمین، موجب کم شدنِ جمعیت این سرزمین شد. در این مناطق، مردان بالغ به اجبار و طبق قرارداد به مدت دو سال به کار اجباری گرفته شده و به جنگل‌ها برای کار و چوب‌بری، فرستاده می‌شدند. افزون بر این، سکنه روستاها (سالمندان، زنان و کودکان) به عنوان مالیات، باید غذای مردان بالغ محکوم به کار اجباری در جنگل‌ها را نیز تأمین می‌کردند.   «گابن» گنجینه‌ای بود که برای چندین دهه در اختیار استعمارگران فرانسوی قرار گرفت و منابع طبیعی و زیرزمینی آن به طور کامل غارت شد، کشوری با ذخایر سرشار معدنی و جنگلی که «نفت» از منابع معدنی آن است و ۵۰ درصد تولید ناخالص داخلی و ۷۵ درصد صادرات آن را در بر می‏گیرد. در سال ۱۹۵۴م، فرانسوی‌ها در این کشور نفت کشف کردند. این کشور از نظر فرآورده‏های نفتی در آفریقا، مقام پنجم را دارد و سالیانه ۴۵ میلیون متر مکعب گاز در آن استخراج و صادر می‏شود. گابن، اولین تولید کننده «منگنز» در جهان است و میزان ذخایر عظیم «اورانیوم» این کشور به ۱۷۱۳ تن می‌رسد. این معادن در سطح باز در ناحیه موآندا و اوکلو واقع است که پس از کشف معادن وسیع آهن، صادرات آن در اختیار شرکت ترانس گابون قرار گرفت. بنابراین گابن صاحب بزرگ‌ترین رگه‏های معدنی جهان است که ذخیره آن به ۲۳۰ میلیون تن می‌رسد. ۸۵ درصد وسعت آن را جنگل‏های گرمسیری تشکیل می‏دهد که رقم مهمی از صادرات آن را چوب‌های به دست آمده از این منابع به وجود می‏آورد.  گابن در تاریخ ۱۷ اوت ۱۹۶۰ استقلال خود را از فرانسه به دست آورد؛ اما ذخایر عظیم اورانیوم این کشور سال‌های سال است که سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای کشورهای اروپایی و به ویژه فرانسه را تأمین می‌کند.

محمد گنجی