محسن فخری/ مدارس و جو حاکم بر آنها همیشه مورد توجه خانوادهها بوده است. یکی از دغدغههای والدین با بزرگ شدن فرزندان، جستوجوی یک مدرسه خوب، هم از نظر علمی-و آموزشی و هم از نظر اخلاقی است.
مدارس که خانه دوم کودکان یاد میشود، باید مکانی امن برای رشد علمی و آرامش روحی و روانی آنها باشد. اما بهتازگی از گوشه و کنار، اخبار ناگوار تنبیه دانشآموزان در مدارس به گوش میرسد، که حتی به آسیبهای جسمانی هم منجر شده است.
متأسفانه این بدرفتاریها با دانشآموزان اغلب در استانهای محروم کشور اتفاق میافتد. با توجه به تأثیرات سوء تنبیه بدنی بر روی دانشآموز، باید برای حل این معضل تدابیری اندیشیده شود.
تأثیرات جسمی و روانی
تنبیه بدنی
در ابتدای سال تحصیلی 1395 در سیستانوبلوچستان دانشآموز روستایی منطقه بمپور با شلنگ تنبیه شد و از ناحیه چشم آسیب دید که طبق اعلام روابط عمومی آموزش و پرورش استان حکم این معلم خاطی صادر و 30 درصد از فوقالعاده شغل وی کسر شد.
بهتازگی هم تنبیه یک دانشآموز در شیراز دهانبهدهان میچرخد که معلم به دلیل دیر آمدن دانشآموز هنرستانی خشمگین شده و ضربهای به قفسه سینه دانشآموز وارد میکند که دانشآموز به دلیل ضربه وارده بیهوش و راهی بیمارستان میشود.
همچنین، پس از این ماجرا، این بار تنبیه بدنی دانشآموزی در یکی از روستاهای محروم استان کرمان رسانهای شد. در این ماجرا یک سرباز معلم با کمربند دانشآموزی را تنبیه کرد که چشم دانشآموز دچار خونریزی شد.
تنبیه بدنی علاوه بر تأثیرات جسمانی که بر روی فرد دارد، دارای تأثیرات روحی و روانی هم بر روی فرد و هم جامعه است. دکتر طباطبایی، روانشناس و استاد دانشگاه، درباره آثار روحی و روانی تنبیه بدنی بر روی دانشآموز میگوید: «تنبیه به عنوان یک عامل بازدارنده انکارناپذیر است، ولی باید در مسیر صحیحی قرار بگیرد.
تنبیه باید رفتار فرد را اصلاح کند. اما تنبیه بدنی غالباً نه تنها اصلاحکننده رفتار نیست؛ بلکه رفتار را دچار آسیب میکند؛ چرا که وقتی ما دانشآموز را تنبیه میکنیم، رفتار اشتباه فرد اصلاح نمیشود، بلکه پنهان میشود. از طرفی هم تنبیه بدنی در کودک میتواند باعث بیماریهای خاص و اختلالات روانی شود. همچنین رفتارهای خشونتآمیزی که بر روی انسان صورت میگیرد، حس انتقامجویی را در فرد تقویت میکند.
بنابراین تنبیه بدنی در کودک عقده ایجاد میکند و این عقده زمانی سر باز میکند که وارد اجتماع میشود و دارای توانایی بیشتر و زور بازوی بالاتری است و رفتارهایی را از خود بروز میدهد که به ناهنجاریهای اجتماعی منجر میشود.»
وی بهترین نوع تنبیه برای کودک را محرومیت از علاقهمندیهایش دانست و افزود: «مدارس اگر با خانوادهها پیوند بیشتری داشته باشند، میتوانند محرومیت را در خانه دانشآموز و از طریق خانواده اجرا کنند.»
آمار تنبیه بدنی
دانشآموزان
در سالهای ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴، ۱۹۲۴ شکایت درباره تنبیه بدنی دانشآموزان ثبت شده است که در سال ۹۳ جمع شکایات در ارتباط با تنبیهبدنی ۱۲۴۹ بوده است و آنچه در سال ۹۴، گزارش شده، ۶۷۵ مورد بوده که تقریباً به نصف کاهش یافته است. کاهش شکایات خود جای امیدواری دارد؛ اما با تلاش مسئولان باید این معضل مدارس به طور کامل حل شود.