اکبر کریمی/ طراحی و دوخت لباس یکی از مشاغلی است که در آن هنر و صنعت نقش کلیدی ایفا میکنند. امروزه، تأثیرگذاری این رشته هنری بر فرهنگ اجتماعی موجب شده است در بیشتر کشورها، نهادها و سازمانهای دولتی متولی سیاستگذاری در این حوزه شوند. افزون بر استعداد بالای هنری برای جذب و بروز توانمندیهای علاقهمندان مختلف، به این رشته به مثابه یک رشته پردرآمد با اشتغالزایی بالا نیز میتوان نگریست.
سوسن بیگلری، یکی از فعالان عرصه طراحی و تولید لباس است که سابقه سیوپنج ساله در حوزه آموزش، طراحی، دوخت و تولید لباس دارد. او که هماکنون رئیس انجمن صنفی طراحی و دوخت استان تهران است، درباره نحوه ورودش به این رشته میگوید: «علاقه زیادم سبب شد تا از ۲۰ سالگی این رشته را دنبال کنم. ابتدا آموزشهای اولیه را در آموزشگاهی دیدم، سپس در خانه کار را شروع کردم؛ ابتدا ملحفه، روبالشتی، روتختی و... میدوختم، کمکم کارم را توسعه دادم و دوخت لباس را هم یاد گرفتم و در ۲۵ سالگی اولین آموزشگاهم را در تهران بازگشایی کردم. وی همراهی و تشویق همسر و پدرش در این چند دهه فعالیت را از عوامل اصلی موفقیتهایش بیان میکند.»
او که در این مسیر سختیهای زیادی را متحمل شده و تجربههای فراوانی به دست آورده است، میگوید: «اگر کسی کارش را دوست داشته باشد سختیهایش را میپذیرد؛ ولی اگر فکر کند کاری که شروع کرده، سخت است و وسط راه رهایش کند، مسلماً ادامه کار برایش سختتر خواهد شد؛ ولی من سختیای در این کار احساس نکردم.»
بیگلری به علاقهمندان این عرصه میگوید: «هر کسی باید مهارتش را کامل کند. این طرز فکر را که کمی از این حرفه یاد بگیرم، کمی حرفه دیگری را بلد باشم تا پول بیشتری به دست آورم، قبول ندارم. در تجربیاتی که طی این چند سال داشتهام، به این نتیجه رسیدهام که هر کاری را باید با پشتکار و به نحو احسن تا انتها پیش برد و ادامه داد تا نتیجه قابل قبول را گرفت. خیاطی و طراحی لباس همچون آشپزی است. باید ابتدا مواد اولیه مورد نیاز آشپزی را تهیه کرد و غذا را پخت. در آخر هم نظردهنده کسی است که غذا را میخورد.»
وی در حال حاضر افزون بر راهاندازی چند آموزشگاه در پایتخت، یک شرکت تخصصی تولید لباس با عنوان «طرح دیباگران» ثبت و راهاندازی کرده است که دو شعبه تولیدی در تهران و تبریز دارد و در این حوزه با سازمان فنیوحرفهای کشور و اتحادیه پوشاک همکاری دارد.
بیگلری هدف از راهاندازی شعبه آذربایجان شرقی را دسترسی آسان به بازار اروپا و منطقه آزاد ارس، راهاندازی نمایشگاه و صادرات لباس به کشورهای این مناطق عنوان میکند.
او معتقد است، پوشاک ایرانی قابل رقابت با پوشاک خارجی است و در این زمینه چه از نظر طراحی، چه کیفیت پارچه و الیاف به کار رفته در آن و چه به لحاظ قیمت، قابل رقابت با پوشاک کشورهای اروپایی است.
بیگلری آموزشگاه «ایرانیان دوخت» را راهاندازی کرد که شامل طراحی انواع نیازمندیهای جامعه در حوزه پوشاک، از قبیل لباسهای محلی ایرانی، مانتو، شلوار، پیراهن، لباس مجلسی، انواع چادرها، مقنعه و... است.
بیشتر هنرجویانی که به آموزشگاههای وی مراجعه میکنند، کسانی هستند که به آموزش خیاطی و طراحی لباس علاقه دارند و به دنبال شغل ثابت هستند.
دورههای این آموزشگاه از سه ماه تا یک سال متغیر است و در آن انواع دورههای نازکدوزی، ضخیمدوزی، مانتودوزی، شلواردوزی و... آموزش داده میشود و اگر کسی مبتدی باشد، میتواند طی یک سال تمامی مهارتهای ابتدایی تا حرفهای را فرا بگیرد و با اندوختهای جزئی در این حوزه دست به اشتغال ثابت و با درآمد مکفی بزند.
آموزشگاه بر اساس مبالغ اعلامی سازمان فنیوحرفهای از کارآموزان و هنرجویان خود شهریه دریافت میکند و برای خانوادههای شهدا، ایثارگران و خانوادههای نظامیان ۵۰ درصد تخفیف در نظر میگیرد.
بیگلری میگوید: «در سالهای اخیر هیچ راه جدیدی پیش روی ما برای عرضه محصولاتمان به خارج ایجاد نشده و تحریمهای قبلی همچنان به قوت خود باقی است.»
وی میافزاید: «حسن کار ما در بازاریابی داخلی استفاده از افراد مجرب است. این افراد افزون بر دورههای بازاریابی، دورههای دوخت و طراحی لباس را گذراندهاند و هنگام مراجعه به فروشگاهها و مراکز فروش کاملاً از نوع لباسها و طرحها مطلعاند و میتوانند پاسخگوی پرسشهای مختلف مشتریانمان باشند.»
این فعال حوزه اقتصادی میگوید: «عمده مشکل در کشور ما نبود سازمان و نهاد مشخص و متخصص این حوزه به منظور مدیریت، فرهنگسازی و جهتدهی هنری به طراحان ایرانی است. نبود وحدت رویه در حوزه طراحی لباس در کشورمان موجب شده است هر کارگاه و هر طراح باسابقه و کمسابقهای تنها با هدف فروش بالاتر و کسب درآمد بیشتر، سلیقه خود را در طراحی پیاده کند و طبیعتاً در این بین کجسلیقگیهایی هم پیش میآید که سبب میشود الگوهایی متأثر از طرحهای وارداتی خارجی به بازار عرضه شود که با فرهنگ کشورمان مطابقت ندارد. در کشور ما هیچ مدیریتی روی طرح لباس، رنگ پارچه و تولیدکننده لباس وجود ندارد و وزارت ارشاد سیاست مدون و مبنایی در عرصه مد و لباس ندارد. همچنین مرکز مد و لباسی که چند سال پیش مطرح شد، عملاً به حاشیه رفته و به دلیل استفاده از افراد غیر کارشناس در آن، این مرکز توان سیاستگذاری در این عرصه را ندارد.»
بیگلری میگوید: «در مقام رئیس انجمن صنفی طراحان لباس و کسی که سالهاست آموزشدهنده طراحیهای لباس است، بارها به صداوسیما نامه نوشتهام که فرصتی به من داده شود تا درباره طراحیهای خلاف عرف و وجاهت اجتماعی صحبت کنم که این نوع لباسها در جامعه چه ناهنجاریهایی را ایجاد میکند و چقدر سنتشکنی میشود؛ ولی تا به حال چنین فرصتی به من داده نشده است.»