«محمود الزهار» از اعضای ارشد حماس در انتقادی بی‌سابقه، «خالد مشعل» رئیس دفتر سیاسی این جنبش را مسئول اتفاقاتی دانست که پس از اتفاقات سوریه رخ داد و اعلام کرد: حماس با ترک سوریه (در سال 2011) مرتکب اشتباه شد و خالد مشعل مسئول آن است. ما کمک‌های سوریه را فراموش نمی‌کنیم، سوریه دیرزمانی است که به دژ مستحکم مقاومت تبدیل شده است؛ اما ما به دلیل رویکردهای جنبش(حماس) با تأثیرپذیری از برخی کشورها، دمشق را ترک کردیم.

 محمد رضا مرادی/ آندری کارلوف، سفیر روسیه در ترکیه، دوشنبه‌ شب (۲۹ آذر) هنگام سخنرانی در مراسم افتتاحیه نمایشگاه عکسی در آنکارا، هدف حمله قرار گرفت و کشته شد. ضارب 22 ساله که مولود مرت آلتین‌تاش نام داشت، از نیروهای پلیس ضد شورش ترکیه بود که در این حادثه به ضرب گلوله کشته شد. روسیه و ترکیه این حمله را تلاشی برای تخریب روابط دوجانبه اعلام کردند. قاتل سفیر روسیه پس از کشتن آندره کارلوف که یکی از تحصیل‌کرده‌ترین دیپلمات‌های روسی بود، فریاد می‌زد؛ «حلب را فراموش نکنید». اما این ترور در چه شرایطی اتفاق افتاد و چه پیامدهایی خواهد داشت؟

روابط ترکیه و روسیه پس از سقوط جنگنده روسی به دست ارتش ترکیه تیره شد، به حدی که مسکو تحریم‌های سختی را علیه آنکارا اعمال کرد. اما عذرخواهی رسمی ترکیه سبب شد که یخ روابط دو طرف آب شود و در تیر ماه دو طرف برای عادی‌سازی روابط توافق کنند. بلافاصله پس از این توافق کودتای نافرجامی در ترکیه اتفاق افتاد. پس از این کودتا، مسکو از آنکارا قاطعانه پشتیبانی کرد و این امر دو طرف را بار دیگر به هم نزدیک کرد. به تازگی نیز ارتش سوریه به همراه ایران و روسیه موفق شده‌اند حلب را به طور کامل پاک‌سازی کنند که این پیروزی بزرگی برای حامیان دولت سوریه و شکست سنگینی برای متجاوزان بود. به دنبال این شکست اردوغان تمایلش را برای کودتاه آمدن درباره حلب و همراهی با ایران و روسیه اعلام کرد و توافق شد نشست سه‌جانبه‌ای در این‌باره در مسکو انجام شود. اما یک روز پیش از برگزاری این نشست سفیر روسیه ترور شد. به صورت واضح می‌توان گفت هدف از این ترور هرچه باشد معنای آن نارضایتی از چرخش احتمالی اردوغان در مورد سوریه و نزدیک شدن به سمت روسیه و ایران بوده است. در واقع، پیش‌بینی‌ها بر این امر بود که مسکو در برابر این ترور واکنش سختی نشان دهد و به این ترتیب همه نقشه برای تشکیل نشست سه‌جانبه درباره سوریه به شکست خواهد انجامید. اما واکنش آرام پوتین سبب شد تا نشست برگزار شود و ترکیه برای اولین بار پس از پنج سال از راه‌حل نظامی در مورد سوریه کوتاه بیاید و خواستار راه‌حل سیاسی 

شود.

به طور حتم نمی‌توان گفت که چه کسانی در پشت پرده این ترور بودند. اما کاملاً واضح است که آمریکا، جریان فتح‌الله گولن، مرتجعین عرب، تروریست‌ها و رژیم صهیونیستی این ترور را در راستای منافع خود می‌بینند، بنابراین ممکن است هر یک از این گروه‌ها در پشت پرده ترور باشد. اما مسئله مهم این است که برخلاف پیش‌بینی‌ها این ترور به تنش جدی در روابط دو کشور ختم نشد. برخی از کارشناسان در همان ساعات اولیه، این ترور را با جرقه جنگ جهانی اول مقایسه کردند. روزنامه اکسپرس چاپ لندن در یادداشتی نوشت قتل کارلوف به ترور «فرانتس فردیناند» ولی‌عهد اتریش شباهت دارد که در سال 1914 به قتل رسید و این حادثه جرقه جنگ جهانی اول را را زد. این رسانه برای این قیاس خود به واکنش فوری یک رسانه روسی اشاره کرد که پس از ترور سفیر مسکو در ترکیه گزارش داد: «جنگ جهانی اول با یک گلوله آغاز شد. شلیک گلوله به سفیر روسیه اعلام جنگ است.» اما برخلاف تمام این تحلیل‌ها، روسیه و ترکیه نشان دادند که به این سادگی‌ها روابط ترمیم‌یافته خود را دچار تنش نخواهند کرد.

در پایان می‌توان گفت که اردوغان در 69 ماه گذشته سیاست اشتباهی را درباره سوریه در پیش گرفته است. حمایت این کشور از تروریست‌ها سبب شده است که نه تنها مردم بی‌گناه سوریه قربانی شوند؛ بلکه شهرهای ترکیه نیز در یک سال گذشته شاهد 18 عملیات تروریستی باشند. از سوی دیگر به تازگی دو سرباز ترکیه به دست داعش زنده زنده سوزانده شده‌اند. همه این موارد نارضایتی شدیدی را از اردوغان در ترکیه در پی داشته ‌است و تغییر نگاه اردوغان به منطقه را ضروری می‌کند. حال باید دید اردوغان در تغییر استراتژی خود نسبت به مسائل سوریه و داعش جدی است، یا خیر.

   حسین عبداللهی‌فر/ پس از طرح عبور از روحانی توسط اصلاح‌طلبان، موضوع رد صلاحیت احتمالی وی در دستور کار قرار گرفته است. در همین رابطه روزنامه «قانون» در نخستین روز دی ماه تیتر اول خود را به موضوع رد صلاحیت روحانی اختصاص داد و ذیل تیتر درشت «براي رد صلاحيت روحاني هيچ توجيهي وجود ندارد» از قول داریوش قنبری نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی نوشت: «براي رد صلاحيت روحاني هيچ توجيهي وجود ندارد. او رئیس‌جمهور است، پايگاه حمايتي خاصي دارد و رد صلاحيت ايشان باعث افت شديد مشاركت خواهد شد كه به نظر نمي‌رسد اين اتفاق رخ دهد و اين بحث، بحثي جدي باشد.»

با توجه به اینکه اصلاح‌طلبان می‌دانند موضوع رد صلاحیت روحانی مطرح نیست و مصاحبه‌شونده نیز تصریح می‌کند که به نظر نمی‌رسد چنین اتفاقی رخ دهد و چنین بحثی جدی باشد، سؤالی که به ذهن متبادر می‌شود این است که چرا هر از گاهی موضوع رد صلاحیت احتمالی روحانی رسانه‌ای می‌شود؟

1ـ استفاده از تاکتیک مظلوم‌نمایی

نخستین پیام رد صلاحیت احتمالی روحانی به افکار عمومی این است که نباید گمان کنند روحانی برای آمدن هیچ مشکلی نداشته و ریاست‌جمهوری دور بعدی او قطعی است؛ چراکه شکل‌گیری چنین تصوری در اذهان جامعه سبب ریزش آرای روحانی شده و برای تثبیت پایگاه رأی وی باید افکار عمومی را به شکل ممکن تحریک و از طریق احتمال رد صلاحیت موجبات مظلوم‌نمایی وی را فراهم ساخت، به ویژه اینکه در این دوره فردی مانند هاشمی نیست که رد صلاحیتش به نفع روحانی تمام شود.

2ـ پیام معکوس

پیام دیگر این طرح به شکل معکوس برای اصلاح‌طلبانی است که هنوز بر عبور از روحانی اصرار داشته و انتخابات فعلی را برای روی کار آوردن یک نامزد اصلاح‌طلب مساعد می‌دانند. طرح رد صلاحیت روحانی می‌تواند این موضوع را به یکی از مباحث محفلی اصلاح‌طلبان تبدیل کند و به این جمع‌بندی برساند که او رد صلاحیت نخواهد شد و این امتیازی است که باید به خاطر آن از او حمایت کرد؛ چراکه هر کس غیر از او چنین موقعیت مصونیت‌بخشی را نداشته و احتمال رد صلاحیتش وجود دارد.

3ـ پیام انحرافی

این طرح یک پیام انحرافی نیز دارد که مخاطب آن اصولگرایان به مثابه رقیب روحانی هستند. تحلیل فعلی اصلاح‌طلبان این است که اصولگرایان برای دستیابی به وحدت تلاش می‌کنند؛ اما در حال حاضر دچار تشتت بوده و نامزدهای فراوانی برای معرفی دارند. این تحلیل را می‌توان در آخرین مندرجات روزنامه‌های اصلاح‌طلبان به ویژه اعتماد مشاهده کرد که با طرح اسامی عده زیادی از اصولگرایان چنین القا می‌کنند که دورنمای حرکت آنها تفرق و تشتت خواهد بود. طرح رد صلاحیت احتمالی روحانی می‌تواند به ادامه تفرق اصولگرایان کمک کرده و آنها را به تکرار اشتباهی که در انتخابات 92 داشتند و برای رقیب وزنی قائل نبودند، وادار سازد. به عبارت دیگر، اصولگرایان به جای وحدت می‌توانند روی حذف گزینه رقیب حساب باز کنند و راهی را بروند که نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت.

4ـ پیام تحذیری

این طرح یک پیام تحذیری نیز دارد که مخاطبان آن کسانی هستند که احتمالاً به رد صلاحیت روحانی می‌اندیشند. این افراد اگرچه اندکند و از نظر اصلاح‌طلبان تلاش بیهوده‌ای را دنبال می‌کنند؛ اما باید بدانند که اگر چنین اتفاقی رخ دهد، حامیان روحانی به تحریم انتخابات دست زده و راهبرد مشارکت حداکثری نظام با مشکل مواجه خواهد شد. چنانچه مصاحبه شونده فوق‌الاشاره هم می‌گوید رد صلاحیت روحانی سبب کاهش مشارکت خواهد شد.

 حسن خدادی/ همان‌طور که در مقاله شماره پیش بررسی کردیم، دو شیوه برای نفوذ براندازی اجتماعی و فرهنگی در دستور کار معاندان خارجی و داخلی نظام قرار گرفته که به شرح ذیل است.

1ـ مخالفت‌های خشونت‌پرهیز

همان‌طور که اشاره کردیم، اولین شگرد «نفوذ براندازانه اجتماعی و فرهنگی»، تبدیل حرکت‌های اعتراضی «خشونت‌آمیز» به حرکت‌های اعتراضی «خشونت‌پرهیز» در سطح جامعه است. پیچیدگی کنش سیاسی در این حرکت‌ها این است که به جای رویارویی مستقیم و خشونت‌آمیز با حکومت همیشه به شکل غیر مستقیم و خشونت‌پرهیز با آن روبه‌رو می‌شود و امکان مهار و شناسایی کامل آنها را ناممکن می‌کند. این شیوه‌ طی اعتراضات خیابانی و کمپین‌های دیگر مشاهده می‌شود. تصاحب مناسبت‌های دولتی، استفاده از روش‌های کم‌خطر برای اجرای حقیقتی معکوس، مانند راه‌بندان در ساعتی مشخص، روشن کردن وسایل برقی به طور همزمان در اوج ساعات مصرف برق، حضور غیر منتظره در خیابان، و... .

2ـ تصرف نهادهای ریز قدرت

در نظریات جدید علم سیاست، قدرت تنها در قالب نهادهای مدنی کلان و سازمان‌های دولتی متجلی نمی‌شود؛ بلکه از «لایه‌های خردتر» مانند روابط میان افراد برمی‌خیزد. این «ساختار افقی» را که در آن قدرت میان افراد توزیع شده است، می‌توان «میکرو قدرت» نامید. بنابراین، می‌توان «ساختار افقی دومی» را مبنای خوانش قدرت در شکل «حکومت» و نهادهای قدرت قرار داد. این تأکید بر تکثیر قدرت به این معناست که سیاست آنتاگونیستی کلاسیک با یک «مبارزه خُردِ فردگرایانه با سیستم» جایگزین می‌شود؛ یعنی در حالی که عملاً برخورد آنتاگونیستی و تضاد آشکار با نهادهای رسمی و کلان قدرت به صورت خشونت‌آمیز ممکن نیست، مردم به صورت پراکنده و بدون تشکیل جبهه‌ای آشکار به سوی مخالفتی خشونت‌پرهیز با نهادهای ریز قدرت حاکم سوق داده می‌شوند.

یکی از شیوه‌های اجرایی این شگرد را می‌توان «هنر حضور» نامید؛ اما «بودن» مردم و زندگی روزمره آنها چگونه می‌تواند معنای سیاسی یابد؟ کار مخالفان در شیوه «هنر حضور» و درک میکرو از قدرت نه «تصاحب نهادهای کلان قدرت»، بلکه «تصرف نهادهای ریز قدرت» در سطح جامعه یا به عبارتی دگرگونی ساختار قدرتی است که در سطح خرد اساساً «حاکمیت» و «سلطه» را ممکن می‌کند. بنابراین در «نفوذ براندازانه اجتماعی»، به جای «براندازی حزبی یک حاکم» باید متوجه «براندازی یک شیوه حاکمیت» بود؛ برای نمونه زنانی که حجاب را مطابق دستور حاکمیت رعایت نمی‌کنند، جوانانی که برخلاف قانون نانوشته یا نوشته حکومت‌ها به شادی‌های هنجارشکن و بی‌نظمی در خیابان دست می‌زنند یا در محافل خصوصی، کنسرت‌های موسیقی و پارتی‌ها شرکت می‌کنند، دخترانی که برخلاف نظام اخلاقی جامعه، با پوششی نامناسب در خیابان‌ها حضور پیدا می‌کنند، رانندگان زنی که بدون توجه به عرف جامعه با بی‌حجابی در اتومبیل مشغول رانندگی هستند و... ، همه نمونه‌هایی از حرکت‌های منفردی است که گاه نه بر حسب «کنشی» که انجام می‌دهند؛ بلکه حتی به صرف «بودن» شان چیزی را در صحنه اجتماعی جامعه ایران تغییر می‌دهند و به صورت «غیر خشونت‌آمیز» با «نهادهای ریز قدرت» یا به عبارت بهتر با یک «شیوه و سنخ حاکمیت» به مبارزه برمی‌خیزند. این امر در قالب «هنر حضور» قابل بیان است. بنابراین، شیوه حضور عده‌ای در جامعه به صرف تغایری که با اراده حاکمیت دارد، معنای سیاسی می‌یابد و به دلیل همزمانی این اشکال حضور باید از آن به منزله «حرکت جمعی تشکل نیافته» یاد کنیم. در واقع، این حرکات معنایی جز تقابل با اراده سیاسی حاکم بر نظام ندارد. تهدید اصلی زمانی تجلی پیدا می‌کند که این «‌ریزجنبش‌ها» در عرصه سیاسی، به ویژه هنگام انتخابات که زمانی برای فرصت سیاسی و تجلی نیروهای اجتماعی و سیاسی است، به منزله پشتیبان جریان غربگرا وارد عمل شده و در کنار هم سبب هم‌افزایی نیروهای معاند شوند که نمونه بارز آن را می‌توان در فتنه 88 مشاهده کرد که این امر قابلیت تکرار هم دارد.

بوئینگ انتخاباتی

شبکه خبری بی‌بی‌سی فارسی در گزارشی درباره نهایی شدن قرارداد ایران‌ایر و ایرباس اعلام کرد؛ گویا ایران اصرار داشته پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده دست‌کم چندین هواپیما در تهران بر زمین بنشیند تا بخت روحانی برای دور دوم انتخابات اوج بگیرد. ظاهراًًًً قرار است اولین هواپیماهای بوئینگ و ایرباس سال 2018 وارد کشور شوند و هفت هواپیمایی که پیشتر علی ربیعی وزیر کار از ورود آنها به ایران ظرف چند ماه آینده خبر داده بود، بنابر خبری از رویترز، اجاره‌ای هستند و ربطی به قرارداد با ایرباس

ندارند.

عارف اصولگراها!

پایگاه‌های خبری اصلاح‌طلبان اعلام کرده‌اند که محمدرضا‌ عارف، رئيس ‌شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان زير چتر تشكل اصولگراي جامعه‌ روحانيت نيز گنجانده شده است، این در حالی است که این فعالیت صرفاً برای بیان نداشتن کاندیدا از سوی اصولگرایان عنوان می‌شود.

سرباز شطرنج

علی مطهری از جمله گزینه‌هایی به شمار می‌رود که ممکن است اصلاح‌طلبان برای انتخابات دوازدهم ریاست‌جمهوری، وی را به اسم نامزد انتخاباتی خود مطرح کنند، اما نه برای انتخاب شدن، بلکه «بازیچه سیاسی» و یحتمل برای رد صلاحیت شدن و سپس راه‌اندازی یک بازی انتخاباتی به نفع گزینه اصلی، مشابه سال 92 که آرای هاشمی‌رفسنجانی را در سبد نامزد اصلی خود ریختند. تنها تفاوت این شگرد اصلاح‌طلبان در سال 92 و 96 در آن است که در سال‌های 92، هاشمی‌رفسنجانی خودش طراح چنین نقشه‌ای بود، اما در سال 96، علی مطهری سرباز شطرنج اصلاح‌طلبان است.

نظرسنجی 

خبرگزاری ایلنا نوشته است: «در حاشیه ششمین گردهمایی جبهه یاران انقلاب اسلامی فرم نظرسنجی میان حاضران توزیع و از آنان خواسته شده بود نسبت به میزان رأی‌آوری ۱۱ گزینه مدنظر اصولگرایان اعلام نظر کنند. در این فرم به ترتیب اولویت اسامی ضرغامی، قالیباف، جلیلی، باهنر، رستم قاسمی، بذرپاش، علی لاریجانی، الیاس نادران، ‌نیکزاد و حاجی‌بابایی مورد سؤال قرار گرفته بود.

سازوکار اصولگرایان

سیدکمال‌الدین سجادی، سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری در گفت‌وگو با خبرآنلاین سازوکار انتخاباتی اصولگرایان را تشریح کرد و گفت: «تعداد اعضای ائتلاف همان سی، چهل نفر شامل نمایندگان احزاب و شخصیت‌های سیاسی هستند، اما نمی‌شود همه آن 40 نفر دنبال کار بروند، از بین آنها 10 نفر انتخاب می‌شوند تا آن 10 منتخب کار را پیش ببرند. هیچ یک از اصولگرایان نمی‌توانند بگویند نامزد نهایی کیست. باید نخست ائتلاف اصولگرایان شکل بگیرد که این کار در حال انجام است. وقتی شکل گرفت از بین جمع 10 نفر انتخاب و تقسیم کار شود تا آنها تک‌تک نامزدها را بررسی کنند و به یک نفر برسند. راهکاری که ما به جامعه روحانیت مبارز ارائه دادیم و آنها هم تأیید کردند همین است.»

نظر آیت‌الله مصباح

حجت‌الاسلام سیدرضا تقوی در حاشیه همایش یاران انقلاب اسلامی درباره نظر آیت‌الله مصباح در مورد ائتلاف اصولگرایان گفت: «آیت‌الله مصباح اعتقاد دارند اصولگرایان باید سر یک فرد به ائتلاف برسند و کسی مخالف اجماع نیست، اما فعلاً که بر روی چه کسی اجماع صورت گیرد و این موضوع نیاز به بحث بیشتر دارد.»

آمارهای ساختگی رشد اقتصادی

از ابتدای تابستان امسال دولتمردان و نهادهای رسمی‌ دولتی، آمارهای متفاوت، ولی‌ بالایی‌ را برای رشد اقتصادی دوره بهار اعلام کردند که حدود چهار درصد بود؛ اما‌ هفته گذشته آقای سیف، از نرخ جدید بالای پنج درصد رونمایی کرد پیش از او نیز مرکز پژوهش‌های مجلس از نرخ رشد بالای شش درصد برای کل سال صحبت کرده بود. در این راستا، رئیس‌جمهور گفت:‌ « در آخرین سال دولت یازدهم خوشحالم که مردم هم شاهد تورم تک‌رقمی و هم رشد اقتصادی هستند، به نحوی که رشد اقتصادی شش ماهه اول امسال، در مقایسه شش ماهه اول پارسال، ۷،۴ درصد شده است.»

البته همه مدیران دولتی و مراکز دولتی در یک نوای به نظر هماهنگ شده، درباره به احساس نشدن رشد اقتصادی در بخش‌های اصلی‌ اقتصاد، مانند ساختمان، صنعت، خدمات، تجارت خارجی‌، میزان بیکاری و... فوری اعلام کردند، بیشتر این رشد اقتصادی مربوط به کاهش تحریم‌های نفتی‌ پس از برجام و افزایش درآمد نفتی‌ (تا ۳۸ درصد از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس) است؛ ولی‌ آیا واقعاً چنین است؟! بر اساس اعلام همان مراکز آمارگیری دولتی (شرکت ملی‌ نفت)، در ۲۰۰ روز اول امسال، کل صادرات نفتی‌ و مواد وابسته، نسبت به سال گذشته فقط حدود سه درصد افزایش یافته است (مقایسه شود با ۳۸ درصد گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس!) 

   محمدرضا بلوردی/  پس از برکناری محمد مرسی که از جمله حامیان اصلی معارضان نظام سوریه بود و به قدرت رسیدن عبدالفتاح‌ السیسی در مصر، مسئولان مصری مواضع متفاوتی نسبت به بحران سوریه اتخاذ کردند، به گونه‌ای که به صورت ضمنی از نظام تحت رهبری بشار اسد در سوریه حمایت کردند. همچنان‌که از عملیات ارتش سوریه برای آزادسازی مناطق مختلف این کشور از دست گروه‌های تروریستی استقبال کردند. در ادامه مصر در جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد به نفع طرح روسیه رأی داد؛ طرحی که با اهداف راهبردی عربستان سعودی در سوریه هیچ تناسبی نداشت. این در حالی است که مواضع قاهره و ریاض نسبت به مدیریت بحران در یمن متفاوت است و موضوع واگذاری دو جزیره «تیران» و «صنافیر» به عربستان نیز به نتیجه‌ای نرسیده است. 

مجموعه قضایای فوق سبب تنش بین مصر و عربستان شده است؛ سرآغاز این تنش‌ها تصمیم شرکت نفتی سعودی آرامکو بود که قصد داشت انتقال نفت به مصر را متوقف کند و مصر هم مجبور شد برای دریافت نفت مورد نیاز به دنبال جایگزین باشد که عراق و ایران در اولویت کشورهای مورد نظر مصر قرار داشتند؛ دو کشوری که خود روابط پرتنشی با سعودی‌ها دارند.

در همین راستا تلاش سعودی‌ها بر این بوده است که دایره بحران با مصر را گسترش دهند و برای این منظور تلاش کرده‌اند تا کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس را هم با خود همراه کنند که نمود این تلاش‌ها را می‌توان در واکنش تند جلسه اخیر شورای همکاری خلیج‌فارس به اتهام مصر علیه قطر دید؛ جایی که قاهره مدعی شد دوحه در آموزش و تأمین مالی تروریست‌های انفجار کلیسای قاهره در ماه جاری میلادی دست داشته است. 

آخرین اقدام سعودی‌ها برای دامن زدن به تنش‌ها با مصر،‌ سفر احمد الخطیب،‌ مشاور پادشاه سعودی،‌ به آدیس آبابا،‌ پایتخت اتیوپی و دیدار با مقامات این کشور و از جمله مسئولان سد النهضه بوده است. موضوع سد النهضه از این نظر برای مصر اهمیت دارد که ساخت این سد می‌تواند سهم آبی مصر از رود نیل ـ که کشاورزی مصر به شدت به آن وابسته است ـ را کاهش دهد. 

در همین راستا رسانه‌های اتیوپیایی اعلام کردند که «هایلی ماریامدیستالین» نخست‌وزیر این کشور با مشاور پادشاه سعودی درباره تشکیل یک کمیته مشترک برای همکاری در زمینه انرژی گفت‌وگو کرده است و مقامات سعودی درخواست سرمایه‌گذاری در پروژه سد النهضه را

داشته‌اند.

در دیدارهای اخیر مقامات سعودی از اتیوپی، این سؤال مطرح است که تقویت روابط بین آدیس آبابا و ریاض چه تأثیری بر اختلافات موجود بین مصر و عربستان خواهد داشت؟ آیا عربستان به دنبال این است که با این اقدامات تحریک‌آمیز خشم مقامات قاهره را برانگیزد؟ به نظر می‌رسد سعودی‌ها در اوضاع کنونی بیشتر در تلاشند تا از نقاط ضعف مصر استفاده کرده و مسئولان این کشور را تحت فشار قرار دهند، تا اینکه موضوع خروج از پوشش عربستان و اتخاذ سیاستی مستقل نسبت به تحولات منطقه را فراموش کنند. 

البته، این اقدامات سعودی‌ها راهکارهایی را هم پیش روی قاهره قرار می‌دهد که گسترش همکاری‌های سیاسی این کشور با جمهوری اسلامی ایران از آن جمله است و مقامات مصری می‌توانند از این طریق با اقداماتی که سعودی‌ها علیه امنیت ملی آنها انجام می‌دهند(از جمله استفاده از اهرم فشار اتیوپی) مقابله کنند.