مریم فتاحی/ دوران ریاستجمهوری «باراک اوباما» رئیسجمهور آمریکا روز جمعه به پایان رسید و «دونالد ترامپ» نامزد جمهوریخواهان پس از مراسم تحلیف که با ناآرامی و اعتراضات زیادی نیز در خیابانهای آمریکا همراه بود، به کرسی قدرت تکیه زد. حدود 50 سناتور دموکرات به نشانه اعتراض از حضور در مراسم تحلیف ترامپ خودداری کردند. این اختلافها نشان داد نوعی دوقطبی در جامعه آمریکا در دوران ریاستجمهوری ترامپ برقرار است.
اما آنچه مهم است شعارهای شکستخورده اوباما است. اوباما اگرچه با شعار صلحطلبی در سال 2008 رئیسجمهور آمریکا شد، اما آمارها و جنگهای رخ داده نتیجه دیگری را نشان میدهد. نیروهای نظامی آمریکا در هر هشت سال دوره ریاستجمهوری اوباما در جنگ بودهاند. اوباما دستور حملات هوایی یا یورشهای نظامی به حداقل هفت کشور را صادر کرده است.
آماری تکاندهنده از بمبارانهای مختلف؛ بر اساس پژوهشی که روزنامه گاردین به تازگی منتشر کرده است، آمریکا در سال 2016 به طور میانگین هر ساعت سه بمب در اقصی نقاط جهان فرو ریخته است. بنا بر آمار، آمریکا 12192 بمب در سوریه، 12095 بمب در عراق، 1337 بمب در افغانستان، 496 بمب در لیبی، 43 بمب در یمن، 12 بمب در سومالی و سه بمب در پاکستان ریخته است.
جنگ افغانستان
باراک اوباما در آستانه سال 2015 میلادی پایان جنگ آمریکا علیه افغانستان را اعلام کرد. با این تصمیم اگرچه جنگ به شکل رسمی پایان یافت؛ اما نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان همچنان حضور دارند و پهپادهای آمریکا عملیاتهای مختلفی را در این کشور اجرا میکنند. اوباما متعهد شده بود که تعداد نیروهای کشورش در افغانستان را تا سال 2017 از 9800 به 5500 نفر کاهش خواهد داد؛ اما این مسئله عملی نشد و این یعنی جنگ افغانستان همچنان ادامه دارد.
حمله هوایی به لیبی ؛ حمله هوایی آمریکا و متحدانش به لیبی که به بهانه ساقط کردن «معمر قذافی» از قدرت صورت گرفت، در دوره اوباما اجرایی شد. در واقع، این عملیات با موافقت وی صورت گرفت، در حالی که شعار او پایان بخشیدن به جنگهای آمریکا و اجتناب از حضور در جنگی دیگر بود. جنگ علیه لیبی اگرچه سبب سقوط قذافی شد؛ اما همچون دیگر جنگهای آمریکا تنها به بیثباتی بیشتر انجامید.
دخالت نظامی در سوریه و عراق؛ یکی از مهمترین جنگهای دوره اوباما مربوط به دخالت نظامی این کشور در عراق و سوریه به بهانه مبارزه با داعش بوده است. اوباما اگرچه در ابتدا مخالف حضور نظامی در این مناطق بود، اما ابتدا با حضور مستشاران نظامی و سپس حملات هوایی علیه داعش موافقت کرد. آمریکا در قالب ائتلاف به اصلاح ضد داعش تاکنون عده زیادی از مردم بیگناه عراق و سوریه را کشته است و در مقابل اعتراضات به این اقدام آن را اشتباهی عنوان کرده است.
استفاده از پهپادها در یمن، پاکستان و افغانستان؛ یکی دیگر از شیوههای جنگی آمریکا، جنگهای پهپادی است. آمریکا در پاکستان، افغانستان و یمن به بهانه حمله به تروریستها به وسیله پهپادها تاکنون صدها غیر نظامی را کشته است. نزدیکترین مشاوران اوباما اعلام کردهاند که او به شدت بر عملیاتهای مخفیانه محدود و حملات پهپادی تکیه دارد؛ زیرا از خطرات ناشی از بروز جنگ آشکار آگاه است و مدتهاست که اعتقاد چندانی به مداخله نظامی آشکار ندارد.
از مجموع مطالب گفته شده میتوان نتیجه گرفت که در واقع اوباما در زمینه جنگ تنها سعی داشته که نوع و شکل آن را عوض کند و در زمینه پایان دادن به جنگها نه تنها موفق نبوده است، بلکه جبهههای جدیدی را نیز باز کرده است. از سویی آمارهای وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) نشان میدهد صادرات تسلیحاتی دولت اوباما در هشت سال گذشته از مرز 278 میلیارد دلار فراتر رفته است. بر پایه این آمار که هشتم نوامبر 2016 (18 آبان 1395) انتشار یافت، صادرات تسلیحات در دوران ریاستجمهوری اوباما بیش از دو برابر مجموع فروش سالهای زمامداری جرج بوش بوده است. این مسئله نشان میدهد که اوباما یکی از رؤسای جمهور طرفدار جنگ بوده است.