محمدعلی پورمختار، نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ در مجلس شورای اسلامی گفت: رئیس مجلس شورای اسلامی با برشمردن مشکلات فراروی کشور در حوزه‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی به نمایندگان توصیه کرد تا در قالب کمیسیون‌های تخصصی برای حل این مشکلات با دولت تعامل داشته باشند و پیگیری‌های لازم را انجام دهند.

 فرهاد مهدوی/  امروزه فضای اینترنت در بسیاری از کشورها که اهمیت آن را درک کرده‌اند، ارزش کمتری نسبت به سرزمین حقیقی ندارد؛ به همین دلیل دولت آمریکا تهدید کرده است هر گونه حمله سایبری در فضای مجازی را با حملات نظامی پاسخ می‌دهد! در اینترنت با فرایندهای جدیدی از زندگی با عنوان‌های شغل مجازی، پول الکترونیک، روابط عمومی الکترونیک، بازار مجازی، سازمان مجازی، شهر مجازی، تحصیل مجازی، بانک مجازی، قدرت مجازی، اجتماعات مجازی، دوستان مجازی و... روبه‌رو شده‌ایم که اهمیت آنها بیشتر از نمونه‌های واقعی‌شان در کره زمین است. کسانی که امروزه از بازارهای مجازی، مانند «دیجی‌کالا» و «بازار» خرید کرده‌اند، بیشتر متوجه این موضوع می‌شوند؛ زیرا اکنون این فضاها از بازارهای ناصر خسرو، پاساژ علاءالدین، پاساژ مهستان و... که چندین دهه مرکز توزیع کالا در ایران بوده‌اند، مهم‌تر شده‌اند. اگرچه در گذشته داشتن اینترنت به معنای دسترسی به پایگاه‌ها و خبرگزاری‌هایی بود که از طریق یک رایانه در محل کار، تحصیل یا منزل قابل رؤیت بودند، امروزه اینترنت یعنی شبکه‌های اجتماعی که از طریق گوشی‌های هوشمند در همه زمان‌ها و مکان‌ها قابلیت تعامل و به‌روزرسانی دارد. با توجه به اینکه در حال حاضر جامعه ما از طریق اطلاعات به هم تنیده شده است، ابزارهای اطلاعاتی نقش گسترده خود را در مدیریت افکار بر عهده دارند. افزون بر موارد فوق، شبکه‌های مجازی سبب گستردگی مرزهای جغرافیایی و ملی نیز شده‌اند؛ زیرا فعالیت‌ها از محیط‌های ملی به محیط‌های جهانی انتقال یافته است. جهانی‌سازی سبب شده است افراد و سازمان‌ها برای کسب موفقیت از قاعده رفتار در محیط‌های جهانی پیروی کرده و فرایندهای خود را بر این مبنا از نو طراحی کنند. از سال 1383 تاکنون، حتی با وجود رکود اقتصادی، بهترین حوزه‌ای که سرمایه‌گذاری در آن نتیجه داده و چند برابر بخش‌های دیگر با سوددهی همراه بوده، حوزه فناوری اطلاعات بوده است. با این حال، شبکه‌های مجازی در ایران رواج بسیار یافته است و آمارهای زیر وضعیت بغرنج از دست رفتن این سرزمین را به ما نشان می‌دهد. 

1ـ بیش از 40 میلیون گوشی هوشمند تلفن همراه در اختیار کاربران ایرانی قرار دارد. این در حالی است که مطابق با اهداف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، یکی از ملزومات عمل به 10 برابر کردن تولید محتوای داخلی، استفاده از ابزارهای بومی متناسب با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی است.

2ـ در شبکه اجتماعی تلگرام، ایرانی‌ها حدود صد‌ هزار کانال ایجاد کرده‌اند و طی یک شبانه‌روز، بیش از یک میلیون ‌و 200 هزار مطلب در کانال‌های این شبکه تولید می‌شود.

3ـ تعداد کاربران ایرانی تلگرام 24‌ میلیون برآورد می‌شود. در واتس‌آپ نیز 14‌ میلیون ایرانی عضو هستند و اینستاگرام نیز چیزی حدود 12 تا 14‌ میلیون عضو دارد. 

4ـ وضعیت حضور کاربران اینترنت در شبکه‌های اجتماعی از سال ۹۲ که ۲۰ درصد بوده، در پایان سال ۹۴ به ۶۵ درصد افزایش یافته است.

5ـ بررسی‌ها نشان می‌دهد، ۵۹ درصد کاربران در اینترنت به دنبال تفریح و سرگرمی‌اند.

6ـ تنها هشت درصد کاربران ایرانی به تولید محتوا در فضای مجازی می‌پردازند. از این میان دو درصد تولیدات محتوا مربوط به نرم‌افزارهای اینترنت برای ویرایش، سه درصد محتوای تولید شده برای مدیریت صفحات شخصی، دو درصد محتوای ایجاد شده از سوی کاربر شامل متن، عکس، فیلم، موسیقی و نرم‌افزار و یک درصد نیز به تولید محتوا در قالب وبلاگ‌نویسی مربوط می‌شود.

7ـ براساس بررسی‌های شاخصه‌های جامعه اطلاعاتی در ایران در زمینه فعالیت کاربران اینترنت مشخص شد، ۱۳ درصد فعالیت کاربران اینترنت در ایران به بانکداری الکترونیکی معطوف است. همچنین، 5/37 درصد از کاربران از خدمات دولت الکترونیک و ۴۲ درصد از تجارت الکترونیک در اینترنت استفاده می‌کنند. در همین حال اعلام شده است، دو درصد کاربران در فضای اینترنت مشارکت الکترونیکی دارند و 5/4 درصد کاربران نیز از خدمات رایانش ابری استفاده می‌کنند.

گفتنی است، در ایران شبکه‌های اجتماعی و وبگاه‌های خارجی، مانند اینستاگرام، تلگرام، یوتیوب، فیس‌بوک و توئیتر به ترتیب در رتبه‌های 9، 13، 47، 132 و ۴۷۲ قرار گرفته‌اند و شبکه‌های اجتماعی داخلی، مانند فیس‌نما و کلوب در رتبه‌های 34 و ۶۳ قرار دارند که این آمار نشان می‌دهد، در صورت حمایت از شبکه‌های اجتماعی داخلی، قابلیت رقابت با شبکه‌های پرمخاطب خارجی وجود دارد.

با این حال باید اشاره داشت، استفاده از فضای مجازی و به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی مجازی در جهان فقط شامل بحث سرگرمی و اوقات فراغت نبوده و تحقیقات مختلف و آمارهای موجود بهره‌گیری از این ابزارها برای اهداف و مقاصد گوناگون را نشان داده‌اند.

یافته‌های پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد، بیشترین کاربران این شبکه‌های اجتماعی را نسل سوم تشکیل می‌دهند که به نسل (c) معروف شده‌اند؛ این نسل که سواد رسانه‌ای لازم را در عرصه استفاده و رضایت‌مندی ندارد، در معرض آسیب‌های حاد هویتی قرار گرفته است. انتظار می‌رود با توجه به آنکه گوشی‌های هوشمند قابلیت بیشتری در شبکه‌سازی پیدا می‌کنند، شبکه‌های اجتماعی جدیدتر با قابلیت بیشتر وارد فضای مجازی کشورمان شود و حجم، سرعت و پهنای باند اینترنت افزایش یابد. می‌توان گفت، با توجه به اینکه دولت و شورای عالی فضای مجازی برنامه‌ای راهبردی در زمینه فضای مجازی ندارد، به نظر می‌رسد وضعیت اجتماعی و سیاسی بغرنجی را پیش رو خواهیم داشت و وسعت بیشتری از سرزمین فکری کشورمان در اختیار بیگانگان قرار خواهد گرفت.

   روح‌الله بگزی/ گروهی از پژوهشگران بسیجی به منظور رصد فعالیت‌های موفق در مساجد و محلات سفری به برخی از استان‌های کشور در زمینه‌های طرح‌های بصیرتی و تربیتی داشته‌اند و در این زمینه گزارش‌هایی را تهیه کرده‌اند که در این ستون تعدادی از این گزارش‌ها به شکل چارچوب‌بندی طرح تقدیم می‌شود. امید است که مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه/ تربیت دانش‌آموز ولایی و تراز اول برای انقلاب یک اصل در نظام تعلیم و تربیت است؛ چرا که هدف آموزش‌و‌پرورش تربیت دانش‌آموزانی با شاخصه‌های مهم و برجسته است و رسالت آن باید بر همین اصل، یعنی تربیت دانش‌آموز تراز اول برای انقلاب باشد. مدرسه صالحین با رویکرد تربیتی و فرهنگی تلاش می‌کند دانش‌آموزانی را تربیت کند که در همه زمینه‌ها پرورش یافته باشد.

تاریخچه‌ای از طرح/ مدرسه صالحین ایده‌ای ناب در راستای اهداف تربیتی است که در استان البرز شهر کرج اجرا شده است. در این مدرسه که رویکرد آن تعالیم قرآنی و اسلامی است، دانش‌آموزان افزون بر روند آموزشی نظام درسی آموزش‌و‌پرورش در فوق برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی حضور دارند. در این مدرسه پیشنهاد بر این است که مدیر آن از مربیان صالحین و مستخدمین آموزش‌وپرورش باشند، معلمان آنها از بسیجیان فعال کانون بسیج فرهنگیان باشند و این مدرسه دارای آزمون ورودی برای دانش‌آموزان باشد. در این مدرسه تلاش می‌شود دانش‌آموز بر اساس معیارهای تربیت اسلامی پرورش یابد و حضور پررنگی در فعالیت‌های فوق برنامه مدرسه داشته باشد. سال تحصیلی گذشته مدرسه مذکور در کرج برترین مدرسه در زمینه علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی شناخته شد.

فصل اول

اهداف:

ـ تربیت دانش‌آموز ولایی و تراز اول برای انقلاب؛ ـ تربیت سرگروه‌های آینده بسیج مساجد و بسیج دانشگاه؛ ـ پرورش دانش‌آموز با معیار‌های قرآنی و اسلامی؛ ـ اهمیت دادن به جایگاه صالحین و اهداف آن در بین مدارس؛ ـ تغییر رویه در مدارس با رویکرد تربیت اسلامی؛ ـ شاخص شدن مدرسه صالحین در بین مدارس در همه ابعاد و زمینه‌ها.

تعاریف و اختصارات

اختصارات:

ـ مدیر: مدیر مدرسه که از مربیان صالحین و مستخدم آموزش‌وپرورش ‌است. ـ فوق برنامه: برگزاری فعالیت‌هایی، همچون حلقه‌های صالحین، تیم‌های ورزشی و حضور در لیگ‌های علمی.

تعاریف:

مدرسه صالحین ایده‌ای ناب در زمینه تحقق تربیت دانش‌آموز ولایی و تراز اول است.

جمعیت هدف:

دانش‌آموزان هر مقطع تحصیلی که در یک واحد آموزشی از قبیل دبستان، راهنمایی یا دبیرستان در حال تحصیل باشند.

فصل دوم (اجرا)

مدت و زمان اجرا:

این طرح به منزله ایده‌ای ثابت در مدرسه منتخب هر شهرستان می‌تواند اجرا شود.

مرحله اول: برگزاری جلسه با مدیر آموزش‌وپرورش با حضور مسئولان سپاه به منظور ارائه طرح و اهداف آن، انتخاب مدیر مدرسه و کارکنان که از فعالان عرصه بسیج و صالحین باشند، اطلاع‌رسانی و نام‌نویسی دانش‌آموزان از طریق آزمون ورودی.

مرحله دوم: اجرای فوق برنامه‌های تربیتی و فرهنگی، از قبیل تشکیل تیم‌های ورزشی و علمی همگام با برنامه درسی دانش‌آموزان به منظور پرورش یافتن آنها همگام با رسالت و هدف مدرسه صالحین.

محتوای آموزشی:

ـ تعالیم قرآنی و اسلامی؛ ـ آموزش فعالیت‌های فرهنگی به دانش‌آموزان؛ ـ فعالیت در قالب حلقه‌های صالحین.

اهداف مورد انتظار:

ـ تحقق مدرسه تربیت اسلامی؛ ـ تربیت سرگروه‌های آینده بسیج.

*برنامه‌های بصیرتی و ابتکاری مساجد خود را با هفته‌نامه صبح صادق در میان بگذارید.

 ابوذر احمدی/ به تازگی بنیامین نتانیاهو، رئیس دولت جعلی صهیونیستی در یکی از جلسات هفتگی کابینه خود از آغاز به کار سامانه دفاع موشکی «عصای سحرآمیز» این رژیم خبر داد. نتانیاهو مدعی شد: «ما در قبال امنیت شهروندان اسرائیل [رژیم صهیونیستی] تعهد کامل داریم و در بخشی از این تعهد، با همکاری نظام‌مند به دنبال تقویت قابلیت‌های تهاجمی اسرائیل علیه دشمنان هستیم. افزون بر این تلاش داریم به شکل نظام‌مند قابلیت‌های دفاعی خود را در برابر دشمنان تقویت کنیم.

این سامانه موشکی که در منابع صهیونیستی «فلاخن داود» خوانده می‌شود، قرار است از شهرک‌های صهیونیست‌نشین در برابر موشک‌ها و راکت‌های با برد 40 تا 250 کیلومتر حمایت ‌کند، همانند موشک‌های دوربرد حزب‌الله از جمله زلزال، فجر، موشک ایرانی فتح 110 و راکت‌اندازهای چندگانه دوربرد (کاتیوشا).

این در حالی است که پیش از این، سازمان‌های امنیتی رژیم صهیونیستی در راستای توسعه و ارتقای سامانه دفاع هوایی این رژیم سامانه «گنبد آهنین» را برای مقابله با موشک‌های کوتاه‌برد و نیز سامانه موشکی «ختص» یا همان «آرو» را برای مقابله با موشک‌های دوربرد تولید و عملیاتی کرده بودند؛ اما با وجود تبلیغات و نظریه‌پردازی‌های مفصل نهادهای نظامی صهیونیستی، این سامانه‌های ضد موشکی در مواقع بحران از کارایی عملیاتی دقیق و مثبتی برخوردار نبوده‌اند. کارایی ضعیف «گنبد آهنین» طی جنگ 51 روزه غزه در تابستان 2014 و همچنین ناکارآمدی سامانه ضد موشکی «ختص» در عدم رهگیری و انهدام پهپاد حزب‌الله که در مرداد ماه سال گذشته به آسمان اراضی اشغالی نفوذ کرده بود، گواه متقنی بر این ادعاست. 

در شرایطی که منابع صهیونیستی از کارآمدی و ارتقای سیستمی سامانه ضد موشکی «عصای سحرآمیز» سخن می‌گویند، بنا بر اعلام منابع فلسطینی، شهرک‌نشینان صهیونیست از ترس و وحشت شلیک راکت‌های فلسطینی، راه فرار از اراضی اشغالی را در پیش گرفته‌اند.

گفتنی است، سامانه‌های امنیتی و نیروی هوایی رژیم صهیونیستی با خطرها و تهدیداتی دیگر در برد کمتر مواجه هستند، همچون گلوله‌های خمپاره که از مسافت‌های چند کیلومتری شلیک می‌شوند. هفته گذشته فاش شد، حماس ده‌ها گلوله خمپاره سنگین دارای کلاهک‌های جنگی به وزن 160 تا 200 کیلوگرم را ارتقا بخشیده است و در هر گلوله خمپاره کم‌برد مواد منفجره‌ای نیز جاسازی کرده است.

همان‌طور که «امیر ایشل»، فرمانده یگان هوایی ارتش اشغالگر صهیونیستی اعتراف کرد سامانه‌های دفاعی رژیم صهیونیستی قادر نیستند با موشک‌ها و خمپاره‌های مقاومت فلسطین مقابله کنند؛ اما آنچه در این میان حائز اهمیت است، اینکه با وجود صرف هزینه‌های هنگفت و نیز اتلاف زمان زیاد به منظور ساخت و عملیاتی کردن سامانه‌های دفاع موشکی از سوی رژیم غاصب صهیونیستی، برای مقامات جانی صهیونیستی ارمغانی جز شرمساری و سردرگمی و هراس شهرک‌نشینان صهیونیست نداشته است؛ از این‌رو از اقدامات این چنینی رژیم غاصب صهیونیستی می‌توان این نتیجه را گرفت که ساخت سامانه‌های متعدد ضد موشکی فقط و فقط در راستای تقویت ارتش و نه تأمین امنیت شهرک‌نشینان غاصب صهیونیست صورت می‌گیرد.  اذعان «گادی ایزنکوت» فرمانده وقت جبهه شمالی ارتش اشغالگر صهیونیستی بر ناکارآمدی سامانه ضد موشک گنبد آهنین و اینکه این سامانه هرگز برای حفاظت شهروندان شهرهای جنوبی طراحی نشده است؛ بلکه هدف اصلی از طراحی و توسعه آن حفاظت از پایگاه‌های ارتش است، دلیل محکمی بر این ادعاست.

 اکبر کریمی/ شیرینی‌های محلی قزوین از جمله باقلوای این شهر زبانزد خاص و عام است، اما در بین تمامی شیرینی‌پزی‌های سطح شهر تولیدات یک کارگاه از اعتبار و کیفیت بالایی برخوردار است.

خانم فرح ایزدیان صاحب امتیاز و تولیدکننده این محصول در شهر قزوین می‌باشد. وی سابقه حدود 15 ساله در صنعت شیرینی‌پزی دارد و تا به امروز پیشنهادهای زیادی از کشورهای ازبکستان، تاجیکستان و پاکستان برای تولید و عرضه محصولش دریافت کرده است.

محصولات خانم ایزدیان در شهر قزوین شناخته شده است و تقریباً بیشتر مصرف‌کنندگان شیرینی و شکلات قزوین محصولات این تولیدی استفاده کرده، یا حداقل تعریف کیفیت و مزه خوب آنها را شنیده‌اند.

شروع کار با 10 هزار تومان

وی از سال 82 کار خود را در یک فضای شش متری در منزل مسکونی آغاز کرد و پس از مدتی با دریافت تسهیلات بانکی و افزایش تولید، فعالیت خود را در کارگاه شیرینی‌پزی 30 متری ادامه داد. در حال حاضر کارگاه 150 متری با اجاره ماهیانه دو میلیون تومان مکانی است که خانم ایزدیان در آن مشغول فعالیت است. 

حدود 15 نوع شیرینی با نام‌های: نان چایی، نان نازک پسته‌، باقلوا پیچی و لوزی، نان نخودچی، باقلوا میوه‌ای، نان چرخی، نان برنجی زرد شکوفه و نان برنجی سفید، شیرینی پفکی گردویی و... از جمله محصولاتی هستند که در کارگاه خانم ایزدیان پخت می‌شوند.

ایزدیان درباره نحوه شروع فعالیتش می‌گوید: «من با ده هزار تومان این کار را شروع کردم. با این مبلغ تخته، وردنه و یک الک کوچک به همراه مقداری مواد اولیه مثل پسته و زعفران خریدم. از همان ابتدای کارم مورد تشویق اطرافیان قرار گرفتم. علاقه زیادم به این حرفه در کنار استقبال بالای دوستان و آشنایان از طعم و مزه محصولاتم موجب شد که به تصمیمی که گرفته‌ام دلگرم شوم و با جدیت آن را دنبال کنم.»

بنا به گفته ایزدیان تلاش و همت او از ابتدای شروع فعالیتش تا به امروز با توسل به ائمه طاهرین به ویژه حضرت ابوالفضل(ع) گره خورده است و این عامل در جای جای حرفه او مشاهده می‌شود. اخلاق مسلمانی، از تحمل سختی‌ها و مشکلات اولیه شروع کار، جلب نظر مشتری و فروش محصول گرفته تا راستگویی با مردم، تعهد کاری بالا و استفاده از مواد اولیه باکیفیت و تازه در رفتار خانم ایزدیان تحسین‌برانگیز است. همین روحیه و فرهنگ موجب شده تا شیرینی‌پزی او برکت پیدا کند و این کارگاه نسبتاً کوچک بتواند در کنار ایجاد اشتغال دائمی برای نزدیک به 15 نفر، سالیانه نزدیک به 20 تن از انواع شیرینی‌ها را تولید کرده و به دست مشتریانی از قزوین، کرج، تهران و سایر شهرستان‌های اطراف برساند.

مهم‌ترین روش شناساندن و فروش محصولات خانم ایزدیان خود مشتریانی بوده‌اند که از این محصولات استفاده کرده‌اند.

ابتکار و خلاقیت

افزون بر دستورهای خاص شیرینی‌پزی، با طعم و عطر بی‌نظیرشان و اشکال و طرح‌های منحصربه‌فرد شیرینی‌های تولیدی این کارگاه، طراحی تنور شیرینی‌پزی به سبک تنورهای ساده و با کارایی پخت بالا یکی از ابتکارات کاری خانم ایزدیان محسوب می‌شود. تنورها و فرهای صنعتی موجود در بازار به گونه‌ای شیرینی را پخت می‌کنند که شیرینی رنگ قهوه‌ای به خود می‌گیرد، ولی تنور شیرینی‌پزی خانم ایزدیان با الگوگیری از تنورهای ساده سنتی، علاوه بر مغزپخت کردن شیرینی، به آنها رنگ و بویی خاص می‌بخشد.

برنامه بلندمدت خانم ایزدیان، بسته‌بندی تجاری محصول و صادرات آن به کشورهای همسایه است. یکی از اهداف دیگر خانم ایزدیان راه‌اندازی شعبه‌های فروش مختلف در تهران و کرج است.

هر چند قیمت فروش محصولات او به دلیل به کار رفتن مواد خوب و باکیفیت در آن، در مقایسه با محصولات مشابه موجود در بازار دو یا سه برابر است، ولی تا به حال هر کسی از این محصولات استفاده کرده مشتری دائمی آن شده است. به دلیل مراجعه بالا و کمی تولید، در شیرینی‌فروشی خانم ایزدیان معمولاً برای بهمن و اسفند هر سال از ابتدای مهرماه سفارش گرفته می‌شود و برخی مشتریان او نیز از آبان و دی‌ماه شیرینی سفره عیدشان را می‌خرند. ایزدیان در این باره می‌گوید: «با وجود تولید بالای محصولات‌مان در طول سال، در ایام شادی و به خصوص عید نوروز، تولیدات‌مان کفاف مشتریان را نمی‌دهد و ما از این بابت هر ساله شرمنده مشتریان‌مان هستیم. اگر نقدینگی کافی و محیطی بزرگ‌تر برای تولید در اختیار داشتیم، می‌توانستیم خدمات بیشتری ارائه کنیم.»

توصیه خانم ایزدیان به علاقه‌مندان حرفه شیرینی‌پزی این است که در کارشان به اخلاق مسلمانی که همان داشتن صداقت، استفاده از مواد باکیفیت (پرهیز از به کار بردن رنگ‌های مصنوعی و شیمیایی مضر)، پشتکار بالا و نهراسیدن از سختی‌های کار و مدیریت صحیح هزینه‌ها می‌باشد، پایبند باشند.

برای تهیه گزارش از فعالیت‌های اقتصاد مقاومتی در استان خود با شماره تلفن 09193472981 برادر اکبر کریمی تماس بگیرید.

 شهریار اقتصاد/ در ادامه آشنایی با مباحث حقوقی مورد نیاز مخاطبان و در اولین شماره سال ۱۳۹۶ به توضیح برخی از اصطلاحات حقوق کیفری می‌پردازیم: 

جرم: هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات یا اقدامات تأمینی و تربیتی تعیین شده باشد، جرم محسوب می‌شود؛ برای نمونه عمل کلاهبرداری که بردن مال دیگری به نحو متقلبانه است، جرم تلقی می‌شود (فعل) یا خودداری از کمک به مصدوم با وجود امکان کمک‌رسانی به او از سوی راننده جرم به شمار می‌آید. (ترک فعل)

مجازات: مشقتی که مقنن یا قانون‌گذار، به مجرم تحمیل می‌کند. به عبارتی، پاداش و پاسخ قانونی جامعه به مجرم در مقابل عمل مجرمانه‌اش، مجازات نامیده می‌شود. بنابراین اعمال مجازات به اصلاح مجرم منتهی خواهد شد و سبب می‌شود او از آن به بعد به قانون احترام بگذارد. این مجازات‌ها در نظام کیفری کشور ما عبارتند از: حدود، قصاص، دیات، تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده.

حد: «حد» در لغت به معنی منع و بند است و در اصطلاح، مجازات مصرح در قانون جزا است. این مجازات بدنی بوده و حداقل و حداکثر ندارد. به عبارتی به مجازاتی گفته می‌شود که نوع، میزان و کیفیت آن در شرع مقدس تعیین شده است. برای نمونه، مجازات شراب‌خواری برای مرتبه اول هشتاد تازیانه است که در صورت اثبات جرم، قاضی نمی‌تواند در نوع و میزان مجازات تغییری دهد.

قصاص: «قصاص» کیفری است که به حکم قانون و به وسیله مجنی‌علیه (آسیب‌دیده از جرم) یا اولیای قانونی او علیه مجرم به کار می‌رود و باید در حدودی که قانون معین می‌کند، نظیر جرمی باشد که از سوی مجرم صورت گرفته است، پس باید جرم و مجازات شبیه هم باشد. موارد قصاص عبارت است از: قتل عمد و جنایت عمدی بر اطراف و جنایت عمدی بر منافع و جرح عمدی. در موارد فوق اگر جرم عمدی نباشد، باید دیه  پرداخت شود. به عبارتی به مجازاتی گفته می‌شود که مجرم به واسطه ارتکاب قتل یا آسیب بدنی عمدی تحمل می‌کند و باید با عمل مجرمانه او برابر باشد؛ برای نمونه اگر کسی مرتکب قتل عمدی شود، مجازات عمل او اعدام است، البته صاحب خون یا ولی دم می‌تواند از حق قصاص گذشت کند.

دیه: «دیه» مالی است که مجرم به سبب ارتکاب جرم نسبت به تمامیت جسمانی یا اعضای صدمه‌دیده، پرداخت می‌کند؛ برای نمونه دیه شکستن استخوان ران پای یک مرد که بهبود پیدا کرده است، معادل بهای هشت نفر شتر است. به عبارتی دیه کیفری نقدی است که در هر یک از سه مورد زیر از مجرم به نفع مجنی‌علیه (آسیب‌دیده از جرم) یا قائم‌مقام قانونی او گرفته شود.۱ـ در صورت توافق مجنی‌علیه و مجرم که به جای قصاص دیه داده شود؛  ۲ـ در صورتی که رعایت شباهت مجازات با جرم مقدور نباشد؛ ۳ـ در موردی که قانون حکم به دیه کند، مانند قتل فرزند به دست پدر.

تعزیر: «تعزیر» مجازاتی است که نوع و مقدار آن در شرع تعیین نشده است و به نظر قاضی بستگی دارد؛ مانند حبس یا جزای نقدی. باید توجه داشت که در کشور ما جرایم تعزیری مطابق اصل قانونی بودن جرایم و مجازات‌ها در قانون آمده و قاضی تنها در حدود مجازات‌های تعریف شده قادر به اعمال مجازات است. بنابراین، تعزیر مجازاتی با مشخصات زیر است: الف ـ حداکثر و حداقل دارد؛  ب ـ حداکثر آن در قانون معین است و باید به اندازه حد نباشد؛ ج ـ تعیین حداقل به اختیار قاضی است.