ذوالفقاری معاون توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد گفت: میزان مشارکت نیکوکاران در پرداخت صدقه طی سال 95 از طریق صندوق‌های صدقات حدود 270 میلیارد تومان، روش‌های نوین حدود 11 میلیارد تومان، مراکز  نیکوکاری حدود شش میلیارد تومان و کمک‌های موردی نیز حدود پنج میلیارد تومان بوده است. بر اساس تحقیقات انجام شده هر یک از خیران روزانه 10 تومان و ماهیانه 300 تومان صدقه پرداخت کرده‌اند که این مبلغ در مقایسه با مدت مشابه رشد خوبی داشته است.

 مجید قاسم‌کردی/   به یقین باور این اقدام سخت است که فردی نوزادش را از ۱۰۰ هزار تومان تا 5 میلیون تومان بفروشد و در قبال آن سند مالکیت آن را نیز مانند بردگان عصر جاهلیت به خریدار بدهد؛ اما اکنون عصر جاهلیت مدرن است که هم پسر و هم دختر را سر به نیست می‌کنند.

برخی والدین کودکان خود را در اختیار قاچاقچیان مواد مخدر می‌گذارند تا به این طریق در کار قاچاق مواد مخدر شریک شوند. عده‌ای هم فرزندان‌شان را به قاچاقچیان انسان می‌دهند تا اندام آنها را برای پیوند عضو از بدن‌های نحیف‌شان جدا کنند. همچنین برخی والدین فرزندان خود را برای کسب درآمد به گداها اجاره می‌دهند و ماهیانه مبلغی دریافت می‌کنند.

مدت مدیدی است که معضلات و آسیب‌های اجتماعی در حوزه زنان و کودکان مورد توجه سازمان‌های دولتی و غیر دولتی و ان‌جی‌ا‌ُ‌ها ‌قرار گرفته است؛ معضلی که با توجه به اهمیت نسل بشری و نقش و جایگاه زن، هم نزد اسلام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به آن تأکید دارد، هم مطمح نظر مجامع بین‌المللی‌حقوقی است.

موضوعاتی چون؛ کودکان کار، خشونت علیه زنان، آزار جنسی و روحی زنان و کودکان، زنان سرپرست خانوار و کودکان بدسرپرست، اعتیاد دختران و زنان از جمله موضوعاتی است که در چند سال اخیر با وجود تلاش سازمان‌های مسئول شدت گرفته است. این معضلات اگرچه روزگاری با جامعه ما غریبه بودند، اما با پدیدار شدن بن‌مایه‌های فرهنگی‌‌‌‌ـ اقتصادی سرمایه‌داری و لیبرالیسم اندک‌اندک در سطح جامعه در حال گسترش هستند و سبب کژکارکردی جامعه می‌شوند. رفع این معضلات و بهبود معضلات اجتماعی این قبیل آسیب‌ها خود نیازمند وضع قوانین جدید و تصحیح قوانین جداگانه‌ای است که در این میان به پدیده‌ای نوظهور(که چند سال اخیر به سرعت شیوع یافته است) برخورد می‌کنیم؛ خرید و فروش نوزادانی که بعضاً تنها به دلیل همین امر متولد می‌شوند؛ موضوعی که به اعتراف عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با رشد شش درصدی اعتیاد زنان افزایش پیدا کرده است. 

موضوعی که هرچند نیازمند مشارکت نهادهای مدنی و اجتماعی است، اما برای رفع آن مجلس و دولت باید چاره‌اندیشی کنند. فقر و مشکلات مالی از سویی و فقر فرهنگی و آموزشی و اعتیاد را از سوی دیگر می‌توان از عوامل اصلی خرید و فروش نوزادان به شمار آورد. پدران و مادران معتادی که برای گذران زندگی و کسب درآمد نامشروع بیشتر، به افزایش این معضل دامن زده‌اند، آسیبی که افزون بر استفاده از توان و ظرفیت‌های موجود برای بهبود وضعیت اجتماعی، آموزش و توسعه اقتصادی و کیفیت معیشت مردم نیازمند وضع قوانین و مقررات حمایتی است. خلأ قانونی خرید و فروش نوزادان اصلی‌ترین مشکل حقوقی برای مبارزه با این پدیده می‌باشد؛ چرا که زمانی دستگاه‌های قضایی و انتظامی می‌توانند با متخلف برخورد کنند که قانون این اجازه را به آنها داده باشد، در صورتی که در رویارویی با این معضل اجتماعی به دلیل نبود قوانین خاص، مجریان قانون دست‌شان بسته بوده است؛ چرا که تنها در صورت وجود شاکی خصوصی می‌توانند برخورد قانونی و حقوقی داشته باشند، اما اگر کودک به دست والدین فروخته شود، تنها عنوان مجرمانه‌ای که به آن خواهند داد کودک آزاری خواهد بود؛ عنوانی که قانونی برای تعیین مجازات و مقابله با آن وجود ندارد؛ عاملی که برخورد دستگاه قضا با نوزادفروشی را با مشکل مواجه کرده است. هرچند اقدامات تربیتی و اصلاحی متولیان امر از جمله بهزیستی و نیروی انتظامی برای اقدامات پیشگیرانه در این آسیب اجتماعی ضروری و انکارناپذیر است، اما نباید فراموش کرد که برای برخورد با این معضل آنچه بیش از هر چیز لازم و ضروری است قانون‌گذاری مرتبط و شفاف در این حوزه می‌باشد، به گونه‌ای که قوه مقننه با وضع قوانین مرتبط و مشخص و شفاف راه برخورد قانونی و مسیر صدور حکم قاطع را در مواجه با متخلفان هموار و تسریع کند.

بنا بر نظر کارشناسان و متولیان امر، فقر و اعتیاد مادران سبب افزایش آمار نوزادفروشی شده است. نوزادانی که از ابتدا بیمار به دنیا می‌آیند، یا دچار بیماری‌هایی از قبیل HIV هستند، سبب تحمیل هزینه‌های هنگفتی به جامعه خواهند شد، نبود قوانین حمایتی و وضع نشدن قانون نوزادفروشی بدون شکایت شاکی خصوصی عواقبی از قبیل تبدیل شدن این نوزادان به کوکان کار و قاچاق انسان، عاملان بزهکاری‌های سازمان‌یافته، فروشندگان مواد مخدر و... خواهد داشت. به منظور رفع این معضل بزرگ که آینده کشور را دچار بحران‌های شدید خواهد کرد، قوه مقننه باید دست به کار شود و نمایندگان مجلس اسلامی باید در کمیسیون‌های حقوقی و اجتماعی مجلس با تشکیل کارگروه‌ها و بهره‌مندی از نظرات صاحب‌نظران متخصص با همفکری در راستای وضع قوانین جدید و تصحیح و تنقیح قوانین سابق اقدامات لازم را انجام دهند و از سوی دیگر دستگاه‌‌ها و متولیان این امور با شناسایی و جمع‌آوری و ساماندهی مستمر و آموزش‌های مهارتی به مادران معتاد زمینه افزایش این معضل را کاهش دهند و با برنامه‌ریزی دقیق و کاربردی برای رفع و ریشه‌کن کردن پدیده نوزادفروشی گام بردارند.

   پوریا بگری/ اعضای صالحین به عنوان نیروهای ولایت همواره باید در جامعه الگو باشند و گوش به فرامین رهبر معظم انقلاب، دغدغه‌های معظم‌له را مدنظر قرار دهند و برای برطرف کردن آنها و تحقق خواسته‌های ایشان جلودار باشند. با توجه به وضعیت اقتصاد کشور و بیانات معظم‌له در زمینه خرید کالاهای ایرانی و عمل به اقتصاد مقاومتی و تسری آن در جامعه، نیروهای حلقات صالحین باید برای تحقق این مهم همه تلاش خود را به کار بگیرند. 

تاریخچه‌ طرح فروشگاه اقتصاد مقاومتی

برای اولین بار این طرح را صالحین تهران اجرا کردند، به این صورت که یکی از مجموعه‌های تربیتی فعال در زمینه حلقات صالحین با اقدامی جالب هزینه‌ای را با کمک یکدیگر جمع‌آوری کرده و چای مرغوب ایرانی خریداری کرده بودند، آنها با ابتکاری جالب طعم‌هایی را به چای اضافه کردند و در برنامه هفتگی هیئت یا مهدی(عج) مسجد بسته‌های ۲۵۰ گرمی،۵۰۰ گرمی و ۹۵۰ گرمی چای مرغوب ایرانی با برچسب حمایت از کالای ایرانی و اقتصاد مقاومتی می‌فروختند، خوشبختانه این طرح با استقبال مردم مواجه شد. پیرو همین موضوع این مجموعه اقدام به تولید صنایع دستی و کارهای ابتکاری برای فروش در راستای اقتصاد مقاومتی نیز کرد که با فروش خوبی همراه شد.

اهداف طرح

برخی از مهم‌ترین اهداف این طرح عبارتند از: 1ـ ترویج اقتصاد مقاومتی در بین مردم 2ـ فروش کالای ایرانی 3ـ عمل به فرامین رهبر معظم انقلاب  4ـ اشاعه فرهنگ خرید کالای ایرانی 5ـ فعالیت حلقات صالحین در همه حوزه‌ها از جمله حوزه اقتصاد

تعاریف و اختصارات:

ـ هیئت یا مهدی(عج): هیئت هفتگی اعضای صالحین مسجد شهدای واوان اسلامشهر

ـ‌ کالای ایرانی: صنایع دستی و تولید کالا توسط اعضای صالحین

فروشگاه‌های زنجیره‌ای را می‌توان یکی از ارکان توسعه‌یافتگی جوامع نام برد. این فروشگاه‌ها نقش تأثیرگذاری در مصرف‌گرایی جامعه و اقبال مردم به خرید کالاهای خارجی داشته‌اند و از منظری دیگر این فروشگاه‌ها بر روی کسبه خُرد و مغازه‌های کوچک محلات تا حدودی تأثیر منفی گذاشته‌اند. اما فروشگاه اقتصاد مقاومتی به منظور ترویج اقتصاد مقاومتی در راستای تأکیدات رهبر معظم انقلاب در صدد است ضمن فروش کالای ایرانی و حمایت از تولید ملی از تولیدات کشاورزی نیز حمایت کند.

جمعیت هدف این طرح اعضای صالحین و نمازگزاران و مؤمنینی هستند که در مساجد حضور می‌یابند. از سویی هدف دیگر این طرح مقابله با سکوت و انفعال و همچنین اشاعه فرهنگ اقتصاد مقاومتی در بین مردم است.

دستورهای اجرایی

«من بارها در سخنرانی‌های اوّل سال و غیر آن تکرار کردم، الان هم به شما عرض می‌کنم: محصولات داخلی را مردم مصرف کنند؛ نروند دنبال این نشانه‌ها. حالا مُد شده است بگویند «بِرَند» است، بِرَند فلان؛ بِرَند چیست! بروید سراغ مصرف تولیدات داخلی. آن چیزهایی که مشابه داخلی دارد، متعصّبانه و با تعصّبِ تمام، ملّت ایران، خارجیِ آن را مصرف نکنند.» (امام خامنه‌ای، 29/11/93)

«عزیزان من! شما وقتی که یک جنس داخلی را خرید می‌کنید به‌ جای جنس تولید خارجی، هم به همین اندازه کار و اشتغال ایجاد کرده‌اید.» (امام خامنه‌ای، 1/1/93)

مدت و زمان اجرا

این برنامه به صورت مقطعی در پایان مراسمات هیئت مذهبی صورت می‌پذیرد.

مرحله اول:

خرید چای مرغوب ایرانی با هزینه اعضای صالحین و بسته‌بندی‌های ابتکاری با طعم‌های متفاوت و به صورت بسته‌های۲۵۰ گرمی، ۵0۰ گرمی 

مرحله دوم:

تهیه صنایع و کالای دستی و ایرانی و گسترش فعالیت فروشگاه اقتصاد مقاومتی در سطح محله

محتوای آموزشی:

ـ استفاده از فرمایشات و بیانات امام خامنه‌ای در زمینه تولید و اشتغال و اهمیت‌دهی به اقتصاد مقاومتی

اهداف مورد انتظار:

ـ حضور حلقات صالحین در عرصه‌های مختلف همچون اقتصادی

ـ فروش کالاهای ایرانی از طرف اعضای حلقات صالحین

 محسن طاهری/ در حالی که این روزها «موشه یعلون» وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی، «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر و «آویگدور لیبرمن» وزیر جنگ فعلی این رژیم را به باد انتقاد گرفته است، چندی پیش در اظهار نظری جدید طی همایشی در شهر عفوله در شمال اراضی اشغالی گفت: «در بیشتر اوقات، از مناطق تحت کنترل نظام سوریه تیراندازی‌هایی صورت می‌گیرد؛ اما یک بار از یکی از مواضع داعش تیراندازی شد و داعش به سرعت عذرخواهی کرد.» 

بنا به اعلام پایگاه خبری «تيكون عولام» که اظهارات یعلون را در پایگاه اینترنتی خود منتشر کرد، وی در اظهارات خود در همایش یاد شده به زمان شلیک گلوله و نیز نحوه عذرخواهی داعش اشاره نکرد. این در حالی است که ارتش و همچنین مقامات سیاسی و امنیتی رژیم صهیونیستی از توضیح رسمی درباره این افشاگری «موشه یعلون» خودداری کرده و سکوت خبری را در پیش گرفته‌اند؛ اگر چه بنا به اعتراف منابع صهیونیستی این سکوت از سردرگمی مسئولان جانی این رژیم حکایت دارد. 

پیش از این، ارتش رژیم غاصب صهیونیستی هیچ‌گاه به طور رسمی از اقدام نیروهای گروهک تروریستی داعش در شلیک گلوله از سوریه به سوی سرزمین‌های اشغالی و عذرخواهی خبر نداده بود. حال اینکه چرا در شرایط فعلی چنین خبری آن هم از سوی وزیر جنگ سابق این رژیم افشا و به سرعت رسانه‌ای می‌شود، پرسشی تأمل‌برانگیز است که پاسخ به آن از ابعاد مختلف تحولات صحنه سیاسی رژیم غاصب صهیونیستی پرده بر خواهد داشت؛ از این رو در این زمینه ذکر چند نکته مهم ضرورت می‌یابد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. 

نخست اینکه، این روزها برخی از مقامات رژیم جعلی صهیونیستی از جمله «موشه یعلون»، وزیر سابق جنگ این رژیم، نسبت به سیاست‌های غلط نتانیاهو به شدت انتقاد دارند که در این میان می‌توان به حمایت صریح نتانیاهو از گروه‌های تکفیری و دخالت در جنگ سوریه اشاره داشت. یعلون و حتی برخی مقامات نظامی و امنیتی اذعان دارند که رژیم(جعلی) اسرائیل در وضعیتی نیست که تاوان مداخله در جنگ سوریه را بپردازد. 

دوم اینکه، نباید فراموش کرد که سیاست‌های رژیم اشغالگر قدس به ویژه در ابعاد منطقه‌ای و جهانی خارج از اراضی اشغالی گرفته می‌شود و رئیس دولت جعلی صهیونیستی، یعنی نتانیاهو فقط و فقط مجری آنها خواهد بود؛ از این رو با وجود هشدارهای متعدد مراکز فکری و شخصیت‌های نظامی و امنیتی این رژیم مبنی بر مداخله نکردن در جنگ سوریه،‌ شاهد آن هستیم که نتانیاهو نه تنها در ابعاد مختلفی رژیم جعلی صهیونیستی را در بحران سوریه درگیر کرده است؛ بلکه تمام قد از گروه‌های تکفیری و معارضان مسلح و تروریستی سوری حمایت می‌کند که این امر به خوبی از برنامه‌های دیکته شده خارج از کابینه صوری نتانیاهو خبر می‌دهد.

سوم اینکه، در شرایطی که دولت جعلی صهیونیستی و اربابان جنگ طلبش، ایران و گروه‌های مقاومت را محور ناامنی منطقه معرفی می‌کنند، رسانه‌ای شدن خبر عذرخواهی گروهک خونخوار داعش از رژیم اشغالگر قدس آن هم برای شلیک اشتباهی به اراضی اشغالی، از حمایت بی‌دریغ صهیونیست‌ها از داعش و دیگر گروه‌های تکفیری در سوریه و نیز نیاز داعش به این پشتیبانی حکایت دارد.

نکته پایانی اینکه این افشاگری یعلون بیان‌کننده این نکته مهم است که سران افراطی رژیم جعلی صهیونیستی، تغییر معادلات امنیتی در سوریه و منطقه را با زبان بی‌زبانی پذیرفته‌اند و چاره‌ای جز پذیرش وضع جدید ندارند. 

 اکبر کریمی/  استان لرستان به دلیل زمین‌های حاصلخیز، آب فراوان و آب‌وهوای معتدل و کوهستانی، یکی از قطب‌های کشاورزی کشور است. ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی در این استان بهره‌وری بالایی دارد.

احسان پارسا با آگاهی از این موقعیت ویژه، از سال 90 واحد بسته‌بندی سبزی و ترشیجات در شهر دورود را آغاز کرده است. انواع مختلفی از سبزی‌های تازه، از جمله کوکویی، خورشتی، تا آبغوره، آبلیمو و انواع ترشی‌ها، محصولات کاملاً ارگانیک و بدون افزودنی و نگهدارنده هستند که به دستان پرتلاش این واحد، تولید و به بازار عرضه می‌شود.

شغل پدری احسان فعالیت در چاپخانه است. احسان بیش از 15 سال است که در این زمینه سابقه دارد. معلمی، استادی دانشگاه، راه‌اندازی شرکت کامپیوتری و... نیز از جمله فعالیت‌های قبلی وی بوده است. انگیزه تولید علت راه‌اندازی این واحد بسته‌بندی بود که در حال حاضر به شغل اصلی برای خانواده پارسا تبدیل شده است.

شروع فعالیت

احسان این فعالیت را به صورت شراکتی و خانوادگی، با چهار نیروی کار در فضایی به مساحت 30 متر شروع کرد. به گفته وی هزینه اولیه برای تهیه مکان، دستگاه‌های شست‌وشو، خردکن، بسته‌بندی و... به همراه پول در گردش برای شروع کار جمعاً 40 میلیون تومان بوده است.

احسان شرکت تعاونی بهین غذای پارمیس و برند تجاری «عمو سبزی‌فروش» را در سال 93 به ثبت رساند. این شرکت برای محصولات خود علامت استاندارد سیب سلامت را از سازمان غذا و دارو کسب کرده است. واحد بسته‌بندی فعلی در محیطی به مساحت 250 متر و با 15 کارگر ثابت که همه آنان از مستمری‌بگیران کمیته امداد و سازمان بهزیستی هستند، مشغول فعالیت‌ است و در آن ماهیانه بیش از 45 تن سبزی به دو شکل‌ خام و آماده طبخ تهیه و بسته‌بندی می‌شود. 85 نوع محصول تولیدی از سبزی کوکو، سبزی پلو، سبزی خورشتی، پیاز داغ، سیر داغ، بادمجان سرخ شده، آبلیمو،‌ آبغوره، انواع ترشیجات و شوریجات از تولیدات شرکت پارسا هستند.

کارآفرین نمونه استان در سال 93، برند برتر استان در سال 94، برگزیده ملی در چهارمین همایش اقتصاد مقاومتی در سال 95، واحد دانش‌بنیان نمونه دورود از افتخارات شرکت تعاونی بهین غذای پارمیس به مدیرعاملی احسان پارسا است.

توصیه به علاقه‌مندان

او می‌گوید: «برای موفقیت در این فعالیت، شناخت بازار مصرف، ذائقه مشتری و روش‌های تبلیغاتی برای معرفی محصول و جذب مشتری به همراه آورده اولیه کافی و مقداری سرمایه در گردش نیاز است تا فرد فعال این عرصه در نوسانات ماه‌های اولیه با مشکل مالی مواجه نشود و به زودی از کار خسته نشده و خود را بازنده کار فرض نکند.»

روش‌های تبلیغاتی برای معرفی محصول

آوازه محصولات این فعال نمونه با به‌کارگیری روش‌های مختلف تبلیغاتی، در کمتر از سه سال فعالیت علاوه بر شهر دورود به استان لرستان رسیده است. احسان با بهره‌گیری از روش‌های آماریابی به شناخت اولیه نسبت به کسانی که در شهر دورود به محصول وی نیاز داشتند، دست یافت. او می‌گوید: «در ابتدا مشتریان محصولات ما خانم‌های شاغل و کارمندی بودند که به دلیل نداشتن فرصت کافی به سمت خرید محصولات آماده ما رو آورده بودند، ولی الآن بعد از شش سال طی آماری که از مشتریان خود به دست آوردیم، به واسطه اعتمادی که در مشتری به وجود آمده،‌ درصد زیادی از مشتریان ما خانم‌های خانه‌دار هستند.» احسان برای معرفی برند «عمو سبزی‌فروش» علاوه بر شرکت در نمایشگاه‌های سطح شهر، راه‌اندازی سامانه پیامکی پاسخگویی به مشتری، پیک رایگان، کارت و پوسترهای تبلیغاتی، ایجاد سامانه ردیابی مشتری و مشتری‌مداری از این طریق، پس گرفتن محصول خراب شده و تحویل دو برابر آن به صورت رایگان به مشتری، با توافقی که با سازمان اتوبوسرانی شهر دورود انجام داده،‌ با هزینه شخصی برای تمامی ایستگاه‌های اتوبوسرانی شهر، سایبان نصب کرده و اجازه تبلیغ محصولات «عمو سبزی‌فروش» را به مدت یک سال در این ایستگاه‌ها به دست آورده است.

برخی مشتریان محصولات «عمو سبزی‌فروش» حتی از پایتخت و دیگر استان‌های کشور هستند. احسان می‌گوید: به دلیل هنر آشپزی همسرم، در کنار کیفیت بالا، محصولات‌مان عطر و طعم منحصربه‌فردی دارند و یقین داریم علاقه‌مندی برای خرید و مصرف آن در سایر استان‌ها و از جمله در پایتخت وجود خواهد داشت، ولی متأسفانه به دلیل نبود سرمایه در گردش کافی، سردخانه صنعتی و خودروی ویژه حمل مواد منجمد همچنان با مشکل صدور محصولات به سایر نقاط کشور مواجه هستیم.

رمز موفقیت

پارسا درباره شروع و ادامه این فعالیت می‌گوید: «در ابتدای شروع فعالیت، دوستان مسخره‌ام می‌کردند و کارم را جدی نمی‌گرفتند؛ می‌گفتند در مرکز سبزی ایران‌، سبزی فریز شده را کسی نمی‌خرد. قبلاً که شرکت کامپیوتری داشتم همه به من می‌گفتند آقای مهندس، ولی الآن همه می‌گویند عمو سبزی‌فروش. این اصطلاحات را برای خود عیب‌وعار نمی‌دانم و خوشحالم که توانسته‌ام کار مفیدی برای کشورم انجام دهم و درآمد خوبی از قبل این کار برای خود و خانواده‌ام کسب کنم. متأسفانه برخی جوان‌ها وقتی مدرک لیسانس یا فوق‌لیسانس می‌گیرند خود را با القاب و الفاظ درگیر می‌کنند و به واسطه اینکه لیسانس مکانیک، لیسانس الکترونیک و امثالهم دارند دیگر حاضر نیستند هر کاری را انجام دهند. اگر کمی توقع‌مان را پایین بیاوریم، می‌توانیم در وضعیت فعلی کشور نیز شغلی مفید و با درآمد بالا داشته باشیم.

بزرگ‌ترین گله آقای پارسا از سازمان‌هایی است که تسهیلات بانکی با سود بالا به اسم کمک به تولیدکنندگان عرصه اقتصاد مقاومتی در نظر می‌گیرند. او این شیوه اعطای تسهیلات را برای تولید و اشتغال کشور بسیار مضر ارزیابی می‌کند.

برای تهیه گزارش از فعالیت‌های اقتصاد مقاومتی در استان خود با شماره تلفن 09193472981 برادر اکبر کریمی تماس بگیرید.

 شهریار اقتصاد/ در ادامه آشنایی با مباحث کیفری به برخی دیگر از اصطلاحات حقوق کیفری می‌پردازیم:

مسئولیت کیفری اطفال و مجانین

طفل به کسی گفته می‌شود که به حد بلوغ شرعی نرسیده باشد و بلوغ شرعی برای پسر 15 سال و دختر 9 سال می‌باشد.

طفل در صورت ارتکاب جرم مسئولیت کیفری ندارد و تربیت او با نظر دادگاه بر عهده سرپرست قانونی‌اش می‌باشد. اگر دادگاه تشخیص دهد که سرپرست قانونی طفل قادر به این مهم نیست، یا طفل سرپرست ندارد او را به کانون اصلاح و تربیت می‌سپارد.

اگر طفل مرتکب قتل یا ضرب و جرح شود، عاقله (بستگان ذکور نسبی پدر و مادر یا بستگان پدری به تربیت طبقات ارث به نحوی که همه اشخاص که زمان فوت می‌توانند از طفل ارث ببرند به طور مساوی عهده‌دار پرداخت دیه هستند.) مسئولیت دارد، اما اگر طفل به اموال فرد دیگری آسیب برساند، خودش مسئولیت دارد و خسارت باید از اموال او پرداخت شود.

دیوانگی یا جنون به هر درجه که باشد، سبب خواهد شد تا مجنون در قبال ارتکاب مجرمانه مسئولیت کیفری نداشته باشد.

جنون بر دو نوع است؛ دائمی و دوره‌ای. اگر جنون ادواری یا دوره‌ای باشد، هنگامی مسئولیت کیفری متوجه شخص می‌شود که مرتکب در زمان انجام عمل مجرمانه مجنون باشد، والا با او مانند فرد عادی رفتار می‌شود. اگر مرتکب در حین ارتکاب به جرم مجنون باشد، یا پس از ارتکاب جرم دچار جنون شود و جنون یا حالت خطرناک او برابر نظر متخصص ثابت شود به دستور دادستان تا رفع حالت خطرناک در محلی مناسب که معمولاً تیمارستان است، نگهداری خواهد شد.

اگر مجرم پس از محکومیت دچار جنون شود، تا زمان بهبودی در بیمارستان روانی نگهداری می‌شود و این مدت جزو محکومیت او محسوب می‌شود. البته باید توجه داشت که اگر محکومیت او به جرایم «حدی» باشد و جنون پس از صدور حکم محکومیت به وجود آمده باشد، مانع از اجرای حد نیست. پس اگر شخصی مرتکب شراب‌خواری شده و به حکم دادگاه محکوم به 80 ضربه تازیانه شود و پس از صدور حکم دچار جنون شود، این امر مانع از اجرای شلاق نیست.

معاونت و مشارکت در جرم

معمولاً جرایم مهمی مانند سرقت، کلاهبرداری، اختلاس و... که با همدستی چند نفر صورت می‌گیرد، حسب مورد تحت عنوان معاونت و مشارکت در جرم قابل بررسی است. هرگاه شخصی با علم و آگاهی با شخص یا اشخاص دیگر در جرایم تعزیری یا بازدارنده مشارکت کند و جرم به واسطه عمل همه آنها باشد (خواه عمل آنها با یکدیگر مساوی باشد یا خیر). شریک در جرم محسوب می‌شوند و مجازات او مانند مجازات کسی است که شخصاً مرتکب جرم شده باشد. اگرچه دادگاه می‌تواند با توجه به تأثیر مداخله و نقش او مجازات متناسبی برای وی در نظر بگیرد. برای نمونه دو نفر با هم مرتکب جعل سند می‌شوند.

اما معاون جرم شخصی است که در عملیات اجرایی جرم دخالت ندارد، ولی با انجام کارهایی مانند تحریک، ترغیب، تطمیع و... دیگری زمینه ارتکاب جرم را فراهم می‌کند. اعمال زیر به شرط آنکه با علم و آگاهی قبل از ارتکاب به جرم اصلی یا همزمان با آن وقوع یابد، معاونت در جرم محسوب می‌شود:

1ـ تحریک یا ترغیب یا تهدید یا تطمیع دیگری برای ارتکاب جرم یا فراهم کردن شرایط وقوع جرم با دسیسه، فریب و نیرنگ؛

2ـ تهیه وسایل ارتکاب جرم یا ارائه طریق برای ارتکاب جرم؛

3ـ‌ فراهم کردن شرایط تسهیل وقوع جرم.

برای نمونه شخص دیگری را برای کلاهبرداری تحریک می‌کند و وسایل ارتکاب این جرم را نیز در اختیار او قرار می‌دهد به این شخص «معاون جرم کلاهبرداری» گفته می‌شود.