الهى! آفتاب تابانت امروز نيز برآمد از پشت پنجره نگاهم

تا فروزان كند جانم را با فروغ زندگى

تا باقى روز در برد و باخت آن سپاسگزار تاريكى‌هايى باشم كه نويد روشنى است

پروردگارا! سپاس از صبح امروز

كه باز هم و باز هم

سلامت عزيزانم، قشنگ‌ترين هديه زندگى به من است

و دل‌انگيزترين نغمه است شنيدن صدای نفس‌هاي‌شان بر حرير زندگى

و اين همه را سپاس و باقى هيچ

ديگر تلاش من و مصلحت تو 

بارالها! باغچه من و باغ همسايه‌ام در امنيت توست...

امام صادق(ع) فرمودند: چهار گروه از مردان هستند که خداوند دعای آنها را مستجاب نمی‌کند: مردانی که در خانه خود بنشینند و بگویند خدایا به من روزی عنایت کن که از طرف خداوند به آنها گفته می‌شود آیا من شما را به طلب و کوشش برای رزق و روزی مأمور نکردم؟ مردانی که در حق زوجه خود نفرین کنند که به آنها گفته می‌شود، آیا امر یعنی طلاق وی را در اختیار شما قرار ندادم؟ مردانی که مال و ثروت خود را فاسد و تباه کنند که به آنها گفته می‌شود آیا من شما را به میانه‌روی دستور ندادم؟ مردانی که مال خود را بدون شاهد و مدرک به دیگری قرض دهند که به آنها گفته می‌شود: آیا شما را به گرفتن شاهد مأمور نکردم؟

بحارالانوار، ج 93، ص 360

 آرش فهیم/ سریال «فرار از زندان» یکی از آثار مطرح تلویزیون آمریکاست. این سریال در ایران نیز علاقه‌مندان بسیاری دارد و صداوسیما نیز آن را پخش کرده است. این محصول هالیوودی، در مقایسه با دیگر سریال‌های مطرح تلویزیون آمریکا، غیر سیاسی‌تر بود و مسائل ایدئولوژیک کمتری در آن به چشم می‌خورد. «فرار از زندان» روایت طرح خلاقانه و شگفت‌آور رهایی از زندان و همچنین شکست دادن پلیس و مأموران امنیتی به دست چند جوان است. آنچه قسمت‌های قبلی این سریال را جذاب کرده بود، همین هیجان ناشی از ابتکار و هوش و فکر در شکستن دستگاه‌های امنیتی بود. 

اما سری پنجم این سریال، برخلاف چهار فصل قبلی جذابیت چندانی ندارد و بیشتر جنبه سیاسی یافته است. رویکرد سیاسی این فصل از «فرار از زندان» فریبکارانه و حتی غیرانسانی است؛ چون علیه مردم مظلوم یمن و به نوعی در حمایت از جنگ‌افروزی در این کشور است. به نظر می‌رسد، دستگاه رسانه‌ای آمریکا و استراتژیست‌های تلویزیون آمریکا از شهرت و محبوبیت این سریال سوء‌استفاده کرده‌اند.

داستان فصل پنجم سریال «فرار از زندان» در کشور یمن می‌گذرد. که امروز یکی از نقاط بحرانی جهان شناخته می‌شود. یمن به واسطه تهاجم نظامی یکی از متحدان آمریکا در منطقه ما، یعنی رژیم سعودی، وضعیت بغرنجی را سپری می‌کند؛ اما سریال آمریکایی چه چیزی از یمن را نشان می‌دهد؟ بدون اینکه قصه «فرار از زندان» ربط مشخصی به یمن داشته باشد؛ این کشور برای محل رخ دادن ماجراهای فصل اخیر این سریال انتخاب شده است تا به این بهانه، جنایت‌های در حال اتفاق آن توجیه شود. آنچه در این سریال به مخاطب القا می‌شود، این است که یمن درگیر یک جنگ داخلی است! یعنی سریال آمریکایی به همین سادگی واقعیت را برعکس جلوه می‌دهد و برای مخاطبی که شاید در آمریکا دسترسی کاملی به اخبار واقعی نداشته باشد، این تصور ایجاد شود که بحران یمن هیچ ارتباطی با آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی و دیگر هم‌دستان آنها ندارد و اگر هم اتفاق بدی در آن کشور می‌افتد، به خودشان مربوط است! این نوع جعل واقعیت دقیقاً در راستای شیوه رایج در سیاست جنگی «بکش و فراموش کن» در آمریکاست.

 همچنین در این سریال، آمریکا از نقش داشتن در ایجاد داعش و گروه‌های تروریستی وهابی مبرا می‌شود. این موضوع هم در قالب چند دیالوگ ساده میان شخصیت‌های سریال به ذهن مخاطب القا می‌شود.

البته از فیلم‌ها و سریال‌های هالیوودی توقعی جز این نمی‌رود. طی 120 سالی که از ایجاد سینما می‌گذرد، از آن برای تحریف حقایق و القای دروغ‌های صاحبان سرمایه و قدرت در سطح جهان استفاده شده است. نقطه تأسف‌بار آنجاست که آمریکایی‌ها برای ترویج دروغ و پیشبرد اهداف ضدبشری خود از سریال‌های جذاب، نهایت استفاده را می‌برند؛ اما در کشور ما بیشتر سریال‌ها به موضوعات پیش پا افتاده محدود می‌شوند. 

مضمون «فرار از زندان» را با سریال‌های ایرانی در حال نمایش مقایسه کنیم. سریال «زیر پای مادر» که اصلی‌ترین مجموعه نمایشی سیما برای ماه مبارک رمضان بود و 30 شب متوالی از شبکه یک پخش ‌شد، به جنگ و درگیری اعضای یک فامیل و تبرئه خلافکاران اختصاص داشت. در سریال «عاشقانه» که مدتی است در شبکه نمایش خانگی منتشر شده، تنها ترویج سبک زندگی اباحه‌گر، به نمایش درآمده است. سریال «نفس» هم که پس از مدت‌ها به مثابه اثری مرتبط با انقلاب اسلامی روی آنتن رفت، نتوانست حق مطلب را ادا کند و بیشتر به مناسبات عاشقانه و خانوادگی ‌پرداخت و... . حال مدیران رسانه ملی باید به این پرسش پاسخ دهند که چرا با وجود ده‌ها موضوع مهم داخلی و راهبردی، عموم سریال‌ها و برنامه‌های سرگرم‌کننده ما بی‌خاصیت هستند و با حداقل توجه به اولویت‌های فرهنگی تولید و پخش می‌شوند؟

آثاری چون «فرار از زندان» با همه تحریف‌ها می‌توانند هشداری برای مدیران رسانه‌ای ما باشند؛ آمریکایی‌ها با سریال‌های خود به هزاران کیلومتر این‌سوتر رسیده‌اند و برای منافع نامشروع خود تصویرسازی و داستان‌سرایی می‌کنند؛ اما سریال‌های ما به جز موارد استثنایی هنوز اندر خم یک کوچه‌اند! اهداف راهبردی، یکی از موضوعاتی هستند که افزون بر بخش‌های خبری و مستندهای سیما، باید در حوزه‌های سریال‌سازی و برنامه‌های سرگرم‌کننده نیز پیگیری شود. این در حالی است که سیما هیچ برنامه و سیاستی برای ساخت سریال‌هایی با موضوع داعش، رژیم آل‌سعود، بحرین، یمن و... نداشته است.

در این مقاله تلاش کردیم بهترین تعریف را با توجه به فرهنگ لغات رایج در کلام بزرگ‌مردان آمریکایی تبیین کنیم و نمونه‌هایی از تلاش بی‌وقفه آنان را متذکر شویم.

حقوق: جمع حق است. در تضاد با باطل (ر.ک تروریست و ضد امنیت ملی، کسی که با «اونا» باشد نه با ما، حسودای ما که بترکه چشم‌شون ایشالا)، در تعریف حق معانی متفاوتی یافت نمی‌شود؛ حق همان است که ما می‌گوییم. (ر.ک حرفای منو عمو سامی جون درباره دنیا... پ ن پ انتظار داشتی بدخواه و افراطی علیه ما هم حق داشته باشه؟ واه، واه، واه)

بشر: با فتحه ابتدایی، جمعی محدود که انسان تلقی شده و باقی افراد خارج از آن فاقد انسانیتند. غالباً رنگ سفید تا برنزه همراه رنگ چشم در طیف‌های آبی و سبز دارند. ملیت و نژادشان آنگلوساکسون و صهیون‌های حومه و وابسته. در غیر این‌صورت جزء بشر مطلق نبوده و در صورت نیاز برای جودهی رسانه‌ای به نام بشر لیبل‌گزاری می‌شوند. (ر.ک اقشاری از نژاد پارس که گاهی حرف‌های خوشایند ما می‌زنند و به نام بشریت شرفیاب می‌شوند.)

آمریکایی: صفت است متعلق به آمریکا. آنچه وابسته به نظر آمریکا باشد. آمریکا نام قاره‌ای است؛ ولی جزء معانی بی‌اهمیت به حساب می‌آید؛ چون کلش واس ماست. غالباً نام یک کشور است با چندین ایالت. (ر.ک کدخدا، ابرقدرت، یه تیر بزنه پودر می‌شیم) تولیدکننده گروه‌های مودت‌بخش طالبان و داعش. امن‌ترین کشور برای رنگین‌پوستان به ویژه انواع سیاه و متالیک. دارنده با کیفیت‌ترین سلاح‌های ش.م.ر. مبدع خط دفاع از حقوق بشر در سطوح جهانی و فوق جهانی در حد استار وارز.

با این درنگ، در معتبرترین فرهنگ لغات کاربردی آمریکای کبیر می‌توان به صورت خلاصه گفت، حقوق بشر آمریکایی، یعنی حقوق یک سری آمریکایی که یک سری آمریکایی تبیین کرده‌اند تا کل جهان برای رفاه حال یک سری آمریکایی آنها را اجرا کنند.

معصومه احمدی‌وشکی

 پرواز پروانه‌های سینما برای فیلم «21 روز بعد»

مراسم اختتامیه سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان پنج‌شنبه، 15 تیر ماه با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان سینمایی، استاندار و شهردار اصفهان در تالار کوثر این شهرستان برگزار شد. 

در این جشنواره، فیلم «21 روز بعد» به کارگردانی محمدرضا خردمندان و محصول باشگاه فیلم سوره بیشترین جوایز و از جمله جوایز بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌نامه را که پروانه زرین است، دریافت کرد.

 فیلم «چهل‌کچل» نیز به کارگردانی صادق صادق‌دقیقی جایزه دستاورد فنی را گرفت. انیمیشن‌هایی، چون «فهرست مقدس» به کارگردانی محمدامین همدانی و «رهایی از بهشت» ساخته علی نوری‌‌اسکویی نیز جوایز متعددی را کسب کردند. 

جایزه بهترین فیلم کودک به «دزد و پری2» و جایزه بهترین فیلم نوجوان به «اسکی‌باز» اعطا شد.

همچنین، در بخش دیگری از این مراسم ۹ فرزند شهید مدافع حرم روی صحنه آمدند و جایزه ویژه شهید بهنام محمدی را به فیلم کوتاه «سلام» به کارگردانی محمدرضا حاجی‌غلامی اهدا کردند.

 ای آخرین مرد

دیری گذشت از انتظاری ساکت و سرد

ای آخرین مرد از تبارِ میرِ شبگرد

 پیراهنی می‌جویم از کنعان غربت

تا مرهمی سازم برای قلب پر درد

پایم ورم دارد در این راهِ همیشه

چون قاصدی از گردِ راه رفته برگرد

ابری شده حائل میان ما و خورشید

هر ندبه‌ای را با غبارش بی‌اثر کرد

اندک نسیمی می‌وزید از دشت تشنه

با خود شمیم زلف مشکین تو آورد

چون تشنه‌ای درگیر استسقای صحرا

آبادی و منزلگه و آبی چنان بَرد

کو تا نسیم دیگری عطر تو آرد

چون سر کنم تا صبح با این ناله و درد؟

علی جعفری

«گل در بر و می در کف و معشوق به کام است»

افسوس که در چهره دیوان و ددان است

آن کس که نداند و نداند و نداند

مفتی سعودی است که از بی‌خردان است

چندی است که مفتی سعودی متنفر

از قاطر و قُطر و قطر و قطره‌چکان است

کی؟ شیخ سعودی خود آن دیو مگر کیست؟

بیزار از آن چهره او کل جهان است

از شیخ سقوطی چه توان گفت به جز هجو

این غده بدخیم شبیه سرطان است

از اِستِ‌تِ‌تِرس لکنت ناجور گرفتی

بی‌شک همه‌اش زیر سر داعشیان است

شمشیر تکان دادی و قِر دادی و اینک

کافی است دگر، نوبت شمشیر زبان است 

بداهه‌سرایان؛ 

زهرا فرقانی، محمد ایوبی‌نیا و محمدحسین رحیمی

 مهدی امیدی/ جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان در روزگاری نه چندان دور، شکوه و اعتبار خاصی داشت. این جشنواره نه فقط در داخل، بلکه در سطح جهان، نیز یک رویداد و گردهمایی فرهنگی بزرگ و تحسین برانگیز به شمار می‌آمد؛ اما از اواخر دهه 70 کم‌کم از عظمت آن کاسته شد. تا امروز که حتی دو سال یک بار نیز از سر بی‌میلی و برای رفع تکلیف برگزار می‌شود.

سی‌امین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان در حالی از نهم تا پانزدهم تیر در اصفهان برگزار شد که حتی در شهر محل برگزاری‌ آن نیز چندان جدی گرفته نشد، چه برسد به دیگر نقاط جهان! البته دلیل این امر بیش از آنکه به اجرای جشنواره برگردد، به فیلم‌ها مربوط می‌شود. در سال‌های نخست پیروزی انقلاب اسلامی به واسطه تنوع و تکثر در ژانرها و سوژه‌های فیلم‌ها و همچنین نزدیک بودن آثار سینمایی به فرهنگ و ارزش‌های مردمی، سینمای کودک نیز طراوت و نشاط خاصی داشت. هر سال، تعداد زیادی فیلم ساخته شده و به نمایش درمی‌آمدند که می‌توانستند لذت عمیقی به مخاطب نونهال ببخشند. به همین دلیل وقتی در یک جشنواره، تعداد بالایی از چنین فیلم‌هایی به نمایش در می‌آمد، سر و صدای زیادی نیز به پا می‌شد. در دهه 60 و تا اواسط دهه 70، پس از فیلم‌های دفاع مقدس و اکشن، آثار کودک و نوجوان بیشترین تعداد را در بر می‌گرفتند؛ اما از اواسط دهه 70 کم‌کم فیلم‌‌فارسی و سینمای شبه‌روشنفکری غالب شده و دیگر جریان‌ها  ـ از جمله سینمای کودک و نوجوان ـ به حاشیه رانده شدند. در وضعیتی که هم کمیت و هم کیفیت فیلم‌ها در یک موضوع خاص نزول پیدا کند، اعتبار و قدرت جشنواره منسوب به آن نوع فیلم‌ها نیز کاهش می‌یابد. ضعیف شدن این نوع فیلم‌ها و به دنبال آن، تحلیل رفتن جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان در این دو دهه، نتیجه قطعی و طبیعی سیاست‌های فرهنگی دولت، به ویژه در حوزه سینما بوده است. به واقع، وضعيت این جشنواره و آثار آن، جداي از كل سينماي ايران نيست؛ به گونه‌ای که فیلم‌های کودکان و نوجوانان را می‌توان وجدان پاک سینمای ایران دانست. برای بازگشت پویایی و نشاط و نیرو به سینمای ایران، باید این وجدان را بیش از پیش بیدار کرد؛ اما مگر در میان هجمه تندخوی فیلم‌های شبه‌روشنفکرانه و فیلم ‌فارسی‌های به ظاهر ایرانی می‌توان انتظار داشت که فیلم‌های کودک و نوجوان بدرخشند و جشنواره‌های منسوب به این نوع فیلم‌ها، باشکوه برگزار شود؟

واقعیت مهم این است که صرفاً با سفارش چند فیلم نمی‌توان سینمای کودک و نوجوان و جشنواره آن را احیا کرد. سينما اگر قصد مخاطب قرار دادن نسل نونهال را دارد، با پيچيدگي‌ها و دشواري‌هاي فراواني مواجه است. تنها كساني توان برقراري ارتباط سالم و پويا با كودكان و نوجوانان را دارند كه خود به پالايش روحي دست يافته باشند و فارغ از كينه و غرض، فطرت اوليه خود را از گزند روزمرگي‌هاي بزرگسالي حفظ كرده باشند. به عبارتی، جشنواره‌های فيلم كودك و نوجوان بايد محل تجلي و پرورش چنين نگاهي باشد.

پرسیدم چی بیشتر از همه آزارت می‌ده

مکثی کرد و گفت: انتظار!

در حالی که اشک دور چشماش حلقه بسته بود، پرسید:

تا حالا منتظر بودی؟

وقتی ساعتای انتظارت طولانی شده چه حالی داشتی؟

انگار منتظر یه همزبون بود

کنارش نشستم، حرف‌مون حسابی گل انداخت

آهی کشید و گفت: اونایی از درد انتظار باخبرند که

طعم اون رو چشیده باشند

به یه نقطه نامعلوم خیره شد و گفت:

اما انتظار ما کجا و انتظار مولا کجا...!

چقدر منتظره که پرده غیبت رو با دستای طاهرش کنار بزنه

و سرپناه بشه واسه یه عده مظلومِ بی‌پناه

سورة انتظار!

چه حیفه که این روزها می‌گذره بی‌تو

آقا جون بیا که چشم‌ها به راه داری...

شک ندارم که

«با تو و دستانت غرق شادی می‌شود این سرزمین...»