اکبر کریمی/ شوش یكی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان و دارای 27 لایه تمدنی کشف شده است. در تیر ماه 1394 محوطه باستانی شوش که شامل کاخ شاوور، آپادانا، دروازه شرقی، هدیش، شهر پانزدهم، روستای هخامنشی، مسجد جامع شوش و مجموعه بناهای دوره اسلامی، تپه‌های آکروپول و قلعه فرانسوی‌ها می‌شود و مساحتی بیش از800 هکتار دارد، در لیست آثار جهانی قرار گرفت.
حفاری‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد كه این منطقه در 9000 سال پیش از میلاد محل سكونت كشاورزان بوده است. آنها از زندگی خود آثاری بر جای گذاشته‌اند كه اكنون به صورت تپه‌های گوناگون باستانی كشف شده است. بخشی از این اشیای باستانی سفال‌هایی هستند که در نوع خود منحصربه‌فردند.
مهرداد مهردادیان یکی از اهالی این شهر باستانی است که با ذوق و قریحه خود توانسته سبک جدیدی از حرفه سفالگری را در شهر شوش راه بیندازد و با بهره‌گیری از این هنر سبب معرفی بیشتر آثار باستانی این شهر شود.
علت تغییر شغل و روی آوردن به سفالگری
مهرداد 12 سالی می‌شود که کار سفالگری را انجام می‌دهد و این هنر را به صورت تجربی یاد گرفته است. او در این باره می‌گوید: «محل زندگی من از دوران کودکی در نزدیکی تپه‌های باستانی شوش بود و از همان موقع به آثار تاریخی علاقه داشتم. پیش از سفالگری چندین سال تابلوسازی و نقاشی می‌کردم، ولی همیشه دوست داشتم آثار تاریخی خلق کنم که گردشگران و توریست‌ها بتوانند آن را به منزله نماد تاریخی از شوش به همراه خود سوغاتی ببرند. آن موقع هیچ اقدامی در این زمینه انجام نگرفته بود. بضاعتی که من در آن موقع از دستم برمی‌آمد، نقاشی نقوش برجسته هخامنشی روی چوب بود. من این نقش‌ها را در کنار اماکن تاریخی به نمایش می‌گذاشتم و می‌فروختم.
ایده سفالگری آثار باستانی در همین زمان و به دلیل وجود این دغدغه شکل گرفت. ابتدا کتاب‌های باستان‌شناسی را می‌خواندم و در زمینه کوره‌های تاریخی تحقیق می‌کردم. سعی کردم با سفر به شهرهای اطراف، سفالگرهایی را پیدا کنم و از آنها اطلاعات بگیرم. حدود چهار سال طول کشید تا مبانی سفالگری را یاد گرفتم. در این مدت در دو دوره سه ماهه از کلاس‌های سفالگری که زیر نظر سازمان صنایع دستی و گردشگری در شهر اهواز برگزار می‌شد، شرکت کردم و با آزمون و خطا توانستم تمامی جوانب کار را یاد بگیرم و ایده‌ام را به محصول تبدیل کنم. در این مقطع کار پیشین خودم را که تابلوسازی بود، رها کردم و به این حرفه روی آوردم.»
ویژگی تولیدات مهرداد
یکی از حوزه‌های کاری مهرداد مولاژ (مشابه‌سازی) نمونه‌های تاریخی است. او اشیای باستانی را شبیه‌سازی کرده و محصولاتی کاملاً باستانی خلق می‌کند. شکل دیگر تولیدات مهرداد مشاهده نمونه‌های تاریخی و الگوگیری از آنها در ساخت ظروف و سفال‌های جدید است.
آثار باستانی مشابه‌سازی شده این هنرمند خوزستانی، به لحاظ تاریخی به هزاره چهارم پیش از میلاد می‌رسد.
مهرداد با مطالعه کتاب‌ها و گزارش‌های باستان‌شناسی و مشاهده تصاویر آثار تاریخی هزاره چهارم پیش از میلاد، از آنها الگوبرداری می‌کند. ارتباط‌گیری با باستان‌شناسان و نشان دادن آثار هنری ساخته شده به آنان و کسب تجربه از آنان یکی دیگر از روش‌های مهرداد برای اصلاح نواقص کار و غنا بخشیدن به تولیداتش می‌باشد.
مراحل شغل سفالگری
میزان آثار تاریخی سفالی کشف شده در شوش نشان‌دهنده گستردگی این حرفه در زمان‌های گذشته بوده است و طبیعتاً سفالگران آن زمان خاک سفال را از محیط اطراف تأمین می‌کردند. مهرداد طی تحقیقاتی که انجام داده متوجه شده که بهترین خاکی که می‌توان با آن سفال درست کرد، خاک رودخانه دز است. او با فرآوری خاک رودخانه و جدا کردن شن و ماسه آن، گل سفالگری تهیه می‌کند.
پس از تهیه گل سفالگری، مرحله مدل‌سازی است. مدل‌های مختلف بنا به طرح‌های موجود به سه روش دستی، قالبی یا با چرخ سفالگری ساخته می‌شوند. مرحله بعدی کوره دیدن آثار است. بعد از کوره، اول اشیا یکی‌یکی لعاب‌کاری و نقاشی می‌شوند و طرح‌های مختلف روی آنها حک می‌شود، سپس مجدداً در کوره قرار می‌گیرند. پس از کوره دوم، محصولات بسته‌بندی می‌شود.
اشیا و آثار کپی‌سازی شده به دست مهرداد، شناسنامه مشخصی دارند که در آن مشخصات کامل اثر نوشته شده است تا خریدار در موقع خرید اطلاعات بیشتری از اثر کسب کند.
با چه هزینه‌ای شروع کنم؟
راه‌اندازی شغل سفالگری هزینه زیادی ندارد. امروزه سازمان صنایع دستی و گردشگری طرح کارگاه‌های خانگی را نیز به هنرجویان می‌دهد که بتوانند به آسانی و با هزینه کمی این فعالیت را در محیط زندگی‌شان راه بیندازند.
مهرداد با وجود شهرت محصولاتش که نام «شوشان» را بر روی آنها گذاشته، کارگاه سفالگری مجزا، با وسایل و امکانات پیشرفتهای ندارد. او این کار را در حیاط منزل شخصی خود انجام می‌دهد. او می‌گوید: «با هزینه 500 هزار تومان می‌شود این شغل را شروع کرد.» زندگی شخصی مهرداد از این شغل تأمین می‌شود و هیچ درآمد جانبی دیگری ندارد. از او پرسیدم آیا می‌توان سفالگری را شغل هنری درآمدزا تعریف کرد؟ در پاسخ گفت: «اگر فرد طراحی را خوب بلد باشد و شناخت کامل از بازار خرید و ذائقه افراد داشته باشد، قطعاً می‌تواند درآمد مناسبی از این شغل کسب کند.»
روش فروش
مهرداد با مساعدت سازمان صنایع دستی دو فروشگاه؛ یکی در کنار موزه شوش و دیگری در نزدیکی معبد چغازنبیل دایر کرده است. تبلیغ و معرفی محصولات در فضای مجازی و فروش اینترنتی و همچنین فروش محصول به تعدادی از گالری‌های فروش در تهران از روش‌های دیگر بازاریابی و فروش وی است. افزون بر این، شرکت در نمایشگاه‌های صنایع دستی مانند نمایشگاه بین‌المللی صنایع دستی تهران یکی از روش‌ها برای بازاریابی و فروش اجناس می‌باشد.
مشتریان تولیدات مولاژ (اشیای شبیه به آثار باستانی)، گردشگران و علاقه‌مندان آثار تاریخی هستند، ولی مهرداد با شناخت سلیقه و نیاز مخاطب توانسته با تولید ظروف و بشقاب‌های کاربردی آبگوشت‌خوری، پلوخوری، چای‌خوری و پذیرایی، مشتریان محصولاتش را افزایش دهد.
برای تهیه گزارش از فعالیت‌های اقتصاد مقاومتی در استان خود با شماره تلفن 09193472981 برادر اکبر کریمی تماس بگیرید.
